Alþýðublaðið - 04.11.1959, Blaðsíða 4

Útgefandi: Alþýðuflokkurinn. — Framkvæmdastjón ingoifur Kristjánsson.
— Ritstjórar: Benedikt Gröndal, Gísli J. Ástþórsson og Helgi Sæmundsson
(áb.). — Fulltrúi ritstjómar: Sigvaldi Hjálmarsson. — Fréttastjóri: Björg-
vin Guðmundsson. — Símar: 14 900 — 14 901 — 14 902 — 14 903. Auglýs-
ingafami 14 906. — Aðsetur: AlþýSuhúsið. — Prentsmiðja Alþýðublaðsins,
Hverfisgata 8—10.
Vandi nœstu framtíðar
ÆTLA verðttr, að tilraunir til myndunar meiri-
hlutastjómar hefjist að marki þessa viku, enda
umræður innan flokka og milli flokksforingja þeg-
ar hafnar. Enn verða íslendingar að sætta sig við
samsteypustjórn vegna hinnar tiltölulega jöfnu
flokkaskiptingar, og enn má búast við málamiðl-
unarlausn á aðsteðjandi vandamálum.
Fjárhags- og dýrtíðarmálin hljóta að verða
kjarni þeirra samningaviðræðna, er nú fara fram.
Á því sviði munu ekki reynast nein töfrabrögð
finnanleg, frekar en fyrri daginn, engin varanleg
lausn finnast. Hins vegar skiptir það þjóðina öllu,
að valin verði stefna, er gengur í rétta átt, stefnir
að heilbrigðari rekstri höfuðatvinnuvega, tryggir
hallalausan ríkisbúskap og sem mest jafnvægi á
viðskiptum við umheiminn. Alls þessa krefst þjóð-
in — án þess að lífskjör hennar verði skert.
En er það hægt?
Vandinn nú er hvergi nærri eins geigvæn-
legur og hann var í desembermánuði, þegar ríkis-
stjóm Emils Jónssonar tók við völdum. Stjórn-
inni tókst með niðurfærslu að stöðva verðbólguna
allt þetta ár og tryggja hallalausan ríkisbúskap.
Sagt var, að þetta hafi verið gert með „kaupráni“
og lækkun lífskjara. Þó hafa tekjur landsmanna
aldrei verið meiri, framleiðslan aldrei verðmæt-
ari og atvinna aldrei meiri. Tvennar kosningar
hafa og sýnt, að þjóðin tekur ekki undir „kaup-
ráns“ áróðurinn. Enginn hefur getað sannfært
landsfólkið um, að því hefði með annarri efna-
hagsstefnu farnast betur þetta ár.
Alþýðuflokkurinn mun að sjálfsögðu standa
fast við þá stefnu, sem hann hefur framkvæmt,
svo lengi sem hugsanlegt er. Hins vegar hafa
forráðamenn flokksins aldrei reynt að blekkja
þjóðina eða telja henni trú um, að niðurfærslan
mundi — án frekari aðgerða — gera meira en
fleyta þjóðina vel yfir líðandi ár. Það eitt er ær-
inn áfangi.
Nú verður að finna lausn á afurðasölumál-
um landbúnaðarins, þannig að samstarf framleið-
enda og neytenda verði endurvakið í einhverri
mynd. Síðan verður að semja um nýjan grundvöll
afurðaverðs — og gera það án þess að knýja verka-
lýðinn til að gera nýjar kaupkröfur. Fjárlög stand
ast vel þetta ár með því að notaðar hafa verið
upphæðir (tekjuafgangur o. fi.);, sem ekki verða not
aðar aftur. Verður unnt að brúa bilið þar án þess
að leggja á nýjar álögur, eins og Jókst á síðast-
liðnu vori? Erlend lán hafa haft mikla þýðingu í
sambandi við fjármál ríkisins, en verður hægt
að taka eins mikið af þeim og áður? Getum við
haldið áfram að láta ríkisbúskapinn byggjasfc á
innflutningi hátollavöru í sama mæli og verið bef
ur árum saman?
Þetta eru nokkrar þeirra spurninga, sem glíma
þarf við í efnahagsmálunum. Emil Jónsson hefur
fleytt þjóðinni farsællega yfir líðandi ár, en hann
sagði í umræðum fyrir kosningar afdráttarlaust,
að vandi framtíðarinnar væri óleystur.
Kosningarnar sýndu, að íslenzka þjóðin vænt-
ir þess, að haldið verði áfram að starfa í anda
þeirrar stefnu, sem Alþýðuflökksstjórnin hefur
markað. Við skulum vona, að það takist.
Helmingur myndanna hefur selzt.
MÁLVERKASÝNING Veturliða Gunnarssonar í I.ista- ■
mannaskálanum hefur verið opin í hálfa viku. Um ■
6—700 manns hafa skoðað sýninguna og 34 myndir af :
70 hafa selzt. — Sýningunni líkur á sunnudaginn. ;
félagi Alþýðu-
flokksins í
Rvík í kvöld
KVENFÉLAG Alþýðuflokks-
ins í Reykjavík heldur fund í
kvöld — miðvikudag — kl. 8.30
í Alþýðuhúsinu við Hverfis-
götu. _
Föndurnámskeið félagsins
hefst mánudagskvöldið 9. nóv.
á skrifstofu flokksins. Kennari
verður frú Ingibjörg Hannes-
dóttr. Þær konur, sem ætla að
I taka þátt í námskeiðinu, innriti
sig á fundinum.
Einnig verður rætt um bazar
félagsins, sem haldinn verður
í byrjun desemher.
r
Þá flytur frú Þóra Einasrs-
dóttir erindi um vernd til
handa afbrotaunglingum. — Að
lokum verður sýnd kvikmynd.
Mætum vel og stundvíslega.
H
AROLD Macmillan, forsæt-
isráðherra Breta, notaði ná-
kvæmlega tvær vikur til þess
að endurskipuleggja stjóm
sína eftir kosningasigurinn 8.
október s. 1. Þær breytingar,
sem hann gerði, varpa skýru
ljósi á tilgang hans á næstu
árum. í fyrsta lagi ætlar hann
að koma í veg fyrir að sú
hreyfing íhaldsflokksins frá
hægri, sem tryggt hefur í-
haldsmönnum tvo kosninga-
sigra undanfarin ár, stöðvist,
og í öðru lagi mun hann
leggja höfuðáherzlu á utan-
ríkis- og va" '.rrmál.
Súes-deilan vakti sterka
hægri hreyfingu í flokknum
og það var sú hreyfing, sem
olli því, að Macmillan varð
forsætisráðherra en ekki
Butler, sem þóttj of frjáls-
lyndur.
Ut Á VIÐ notfærði Macmill-
an sér þessi öfl en í raun og
veru vann hann að því að
beygja flokksmennina aftur
til þeirrar umbótastefnu, sem
Butler var talsmaður fyrir og
varð ríkjandi í flokknum eft-
ir stríð. Stjórnmálamenn í
London telja að Macmillan
hafi þegar útnefnt eftirmenn
sína, þá Butler og Macleod,
hvor það verður ákveður
flokksstjórnin á sínum tíma.
Butler, sem er 57 ára að
aldri, verður áfram innanrík-
isráðherrá, en auk þess for-
maður íhaldsflokksins í stað
Hailsham lávarðar, sem skip-
aður var xáðherra í vísinda-
málefnum. Flokksformaður-
inn túlkár stefnu flokksins út
á við og gagnvart almenningi.
Macléod tekur við af Len-
nox-Boyd í því ráðherraem-
bætti, sem einna erfiðast er
í Bretlandi í dag, þ. e. emb-
ætti nýlendumálaráðherra.
Márgir telja að hann verði
foringi ■ flokksins irinan fárra
ára. Harin liefur þótt standa
sig með afbrigðum vel sem
héilbrigðis- og. atvinnumála-
ráðherrá. Macleod hóf stjórn-
málaafskipti eftir stríð og
starfaði á flokksskrifstofum
íhaldsflokksins undir stjórn
Butlers.
F
LESTIR hinna ungu mennta
manna flokksins hafa hækkað
í tign. Reginald Maudling
verður verzlunarmálaráð-
herra og ber þar ábyrgð á
samningum við Fríverzlunar-
svæðið. Edward Heath er at-
vinnumálaráðherra. Sir Ed-
ward Boyle, sem sagði sig úr
stjórn Edens vegna Súezmáls-
ins tekur nú aftur sæti í
stjórninni sem aðstoðar-fjár-
málaráðherra. Annar ungur
aðalsmaður, sir Keith Joseph
tekur við stöðu í húsnæðis-
málaráðuneytinu. Allir þessir
menn eru um fertugt.
Annað sem athygli vekur
er, að í hinni nýju stjórn eru
tiltölulega margir, sem hlot-
ið hafa menntun sína í ríkis-
skólum eða lítt þekktum
menntaskólum í stað hinna
klassísku undirbúningsskóla
Eton og Harrow, sem til þessa
hafa ,,framleitt“ ráðherra
Ihaldsflokksins. Macmillan
virðist ganga hreint til verks
í því, að losa flokkinn við
hinar aristokratisku erfða-
venjur, sem voru orðnir hon-
um fjötur um fót.
Mörgum -til furðu - verður
Selwyn Lloyd áfram utanrík-
isráðherra og þykir það benda
til þess-að Macmillan ætli Sér
að stjórna utanríkismálunum
að mestu sjálfur hér eftir sem
hingað til. Ekki er ólíklegt að
'Macléod sé ætlað utanríkis-
ráðherraembættið með tíman-
um. í
M
ESTA uridrun vekur að
Duncan Sandys skuli lækkað-
ur úr því að vera ráðhérra
varnarmála ofan í hið nýstofri
aða flugmálaráðherraem-
bætti. Það er undarlegt að
Harold Watkinson, sem stóð
sig illa í starfi flutningamála-
ráðherra, skuli hafa tekið við
starfi hans í varnarmálaráðu-
neytinu. Allir aðrir, sem hafa
á hendi embætti í því ráðu-
neyti eru annars og þriðja
flokks stjómmálamenn, und-
antekinn er þó hermálaráð-
herrann Christofer Soames.
Þessi skortur á öflugum
stjórnmálamönnum í hermála
ráðuneytinu hlýtur að þýða
aukin áhrif Mountbattens lá-
varðar, sem varð yfirmaður
hersins skömmu fyrir kosn-
ingar og er einhver sterkasti
persónuleiki í Englandi urn
þessar mundir.
Macmillan ætlar sér senni-
lega að hafa sjálfur úrslita-
orð um allt það er viðkemur
varnarmálum og málefnum
hersins yfirleitt. Talið er að
það hafi verið hann en ekki
Duncan Sandys, sem var upp-
hafsmaður hvítu bókarinnar
um varnarmál 1957. Það þýð-
ir að stefna Macmillans í
þessum málum getur ekki
leitt til bættrar sambúðar inn
an Atlantshafsbandalagsins
þegar um er að ræða sam-
ræmdar varnaraðgerðir við-
komandi landa.
ÁuGLJÓST er að íhalds-
flokkurinn verður ekki Verka
mannaflokknum auðveldur
andstæðingur á næstu árum.
Verkamannaflokkurinn hefur
aðeins gott af þessú. Ef íhalds
menn hefðu tekið upp stefnú
lengra til hægri hefði verið
, freistandi fyrir 'Verkamanna-
flokkinn að loka augunum,
fyrir þeim staðreyndum, sem
ollu ósigri hans í síðustu kosn
ingum og þeim vandamálum,
sem þá sköpuðust. Macmill-;
an hefur komið í veg fyrir
þetta með því að skipa frjáls-
lynda menn £ helztu ráð-
herraembættiri. 7 -t
Verkamannaflokkurinn a
um það eitt að velja að taká
áskoruninni á þann hátt,-
sem Hugh Gaitske.il hefur aílf
af viíjað. -
Denis Healy. \
f 4. nóv. 1959 — Alþýðublaðið