Alþýðublaðið - 17.11.1959, Blaðsíða 4

Útgefandi: Alþýðuflokkurinn. — Framkvæmdastjóri: Ingólfur Kristjánsson.
— Ritstjórar: Benedikt Gröndal, Gísli J. Ástþórsson og Helgi Sæmundsson
<6b.). — Fulltrúi ritstjómar: .Sigvaldi Hjálmarsson. — Fréttastjóri: Björg-
▼in Guðmundsson. — Símar: 14 900 — 14901 — 14 902 — 14 903. Auglýs-
lngn.«dmi 14 906. — Aðsetur: Alþýðuhúsið. — Prentsmiðja Alþýðublaðsins,
Hverfisgata 8—10.
Nýr skáldsagnahöfundur
TÍMINN hefur verið með einkennilega spá-
. dóma undanfarið í tilefni af viðræðum Alþýðu-
flokksins og Sjálfstæðisflokksins um hugsanlega
stjórnarmyndun. Einn daginn segir, að allt sé
klappað og klárt, en morguninn eftir á allt að
vera farið út um þúfur vegna ágreinings um
> stefnumál eða val manna 1 ráðherrastólana. Nú
: síðast fu'llyrðir Tíminn, að flokkarnir ætli að
skjóta á frest ákvörðunum um efnahag og þjóð-
arbúskap íslendinga þangað til að þrengi í þeim
efnum. Með öðrum orðum: Alþýðuflokkurinn og
Sjálfstæðisflokkurinn ætla að ganga til stjórnar-
samstarfs, en láta allt reka á reiðanum að dómi
Tímans. Og er þá nema von, að málgagn Fram-
sóknarfiokksins þykist hneykslað?
Auðvitað nefnir Tíminn engar heimildir í
þessu sambandi, enda ekki við að búast. Frétta-
burður hans um stiórnarmyndunina er út í blá-
inn, og þarf raunar ekki annað en lesa mál-
flutninginn frá degi til dags til að sannfærast
um, hvers konar fyrirbæri hér muni um að ræða.
Nýr skáldsagnahöfundur er risinn upp með
þjóðinni, og sá heitir Þórarinn Þórarinsson, rit-
stjóri Tímans. Skáldskapur hans einkennist af
trufluðu ínjyndunarafli, en sagnfræði lætur hon
um ósköp illa.
Hér er ekki á þetta bent af þvi að nokkur
muni taka fullyrðingar Tímans alvarlega. Þær
dæma sig sjálfar, og almenningur getur næstu
daga gengið úr skugga um, hvað er rétt og rangt
og satt og logið. Alþýðublaðinu finnst bezt fara á
því að láta staðreyndirnar tala í þessu efni. Hitt er
athyglisvert, hvernig Tíminn býr sig undir þá
stjórnarandstöðu, sem hann telur sig eiga í vænd-
um sem málgagn Framsóknarflokksins. Því hlut-
verki á að gegna með skáldskap Þórarins Þórar-
inssonar.
Tíminn ætti að láta Alþýðuflokkinn og
Sj álfstæðisflokkinn um málefni sín varðandi
hugsanlega stjórnarmyndun og engan skáldskap
að hafa í frammi af því tilefni. Hins vegar væri
ekkiúr vegi, að hann gerði grein fyrir stefnu-
málum Framsóknarflokksins, ef hann vill komast
í stjórn og þykist nú færari öðrum flokkum til
forustu um efnahag og þjóðarbúskap íslendinga.
Alþýðuflokkurinn telur sig hafa þá reynslu af
Framsóknarflokknum, að hann vill fá meira að
heyra en það eitt, að Tíminn mi;ni ljá máls á
myndun ríkisstjórnar undir forustu Hermanns
Jónassonar. Alþýðuflokkurinn hélt satt að segja,
að Framsóknarflokkurinn hefði strandað skipi
sínu fyrir ári síðan. Sé það komið aftur á flot, þá
væri slíkt fréttaefni fyrir Tímann.
NÝKOMIÐ
mikið úrval af ódýru plasti, einnig voxdúk.
Fóður nýkomið, einnig gardínuefni í miklu úrvali.
Ódýrir morgunsloppar, nýkomnir.
Crepsokkar, svartir og brúnir nýkomnir. Einnig
Anita saumlausir ísabtellasokkar.
GLASGOWBÚÐIN
Freyjugötu 1 — Sími 12902.
SVÖRTU AF
OlGAíN í hinni svörtu Afríku
stafar ekki eingöngu af átök-
um innfældra manna og hinna
evrópsku yfirmanna, heldur
ekki síður innbyrðis fjand-
skap ættbálka og þjóða. And-
stæðumar innan svertingja-
þjóðfélaganna standa víða í
vegi fyrir i'ólegri þróun í átt
til sjálfstæðis. Hvergi hefur
þetta komið eins greinilega
fram og í belgíska verndar-
svæðinu Ruanda-Urundi, þar
ríkir nú ógnaröld vegna blóð-
ugra átaka tveggja kynflokka
blökkumanna. Sjálfstæðis-
hreyfingin í Belgíska Kongó
á aðeins óbeinan þátt í þess-
um ófriði.
Óeirðirnar hófust er Be'lg-
íumenn reyndu að rétta hlut
þeirra, sem til þessa hafa ver-
ið kúgaðir í Ruanda-Urundi.
Watussi-menn, sem til þessa
hafa verið yfirstétt í þessum
löndum, eru æfir út í Belgíu-
menn fyrir að hafa takmarkað
réttindi þeirra gagnvart öðr-
um þjóðflokkum, en hinir kúg
uðu Bahutu-menn hófu und-
irbúning að því að losna al-
gerlega undan yfirráðum Wa-
tussi-manna. Uppþotin hófust
er Watussi-menn höfðu hleypt
upp mörgum fundum Bahutu-
manna og drepið marga leið-
toga þeirra.
RtJANDA-URUNDI hefur ver
ið belgiskt verndarsvæði síð-
an 1946 í umboði Sameinuðu
þjóðanna, en Belgía fór einnig
með stjóm þess frálokumfyrri
heimsstyrjaldarinnar á vegum
Þjóðabandalagsins. Þar ti'l var
þetta svæði hluti af þýzku
Austur-Afríku.
Ruanda-Urundi eru tvö að-
skilin konungsríki, hvert und
ir sínum manni. Þau eru sam-
tals 54 000 ferkílómetrar að
stærð og íbúafjöldinh um 4,5
milljónir, þar af eru 6500 Ev-
rópumenn og 2500 Asíumenn.
Löndin eru bæði fjöllótt og
liggja víðast í 1000 metra hæð
yfir sjávarmál. Hin sterka
þjóðfélagsskipan í þessum
löndum hefur valdið því, að
Belgíumenn hafa ekki þurft
að skipta sér mikið af málefn-
um þeirra, en látið nægja að
stjórna óbeint gegnum kon-
unga landanna. Aðeins 500
manna herlið innfæddra
manna undir forustu 20 belg-
ískra herforingja hefur verið
á þessu svæði. En eins og mál-
um var háttað höfðu Watussi-
menn í Ruanda kúgað og arð-
rænt hina margfalt fjölmenn-
ari Bahutu-menn. Frá Urundi
hafa ekki borizt nein tíðindi
um óeirðir.
MwAOVIINN í Urundi fór til
Briissel á sínum tíma og var
viðstaddur er belgíska þingið
samþykkti frumvarpið um
endurbætur á stjófnarlöggjöf í
þessara landa, en konungúr- i
inn í Ruanda neitaði að fara.
Skýrsla um stjórn Belgíu-;
manna í þessum löndum hef-,
ur árléga verið lögð fyrir þing ;
Sameinuðu þjóðanna og stjórn
arbótin þar hefur verið sam-
þykkt af þingi Sameinuðu
þjóðanna með stuðningi As-
íu- og Afríkuríkjanna, en
fulltrúi Sovétríkjanna greiddi
atkvæði á móti.
Fyrsta umbótaverk Belgíu
stjórnar var að banna hærri
vexti en 6 af hundraði, en
hingað til hafa smábændur af
kynflokki Bahutu-manna orð
ið að greiða lánardrottnum
sínum af flokki Watussi-
manna allt að 25 af hundraði.
ÞaÐ er skylda Belgíu sam-
kvæmt samningum við Sam-
einuðu þjóðirnar, að gera
þessum löndum kleift að fara
með stjórn eigin mála í fram-
tíðinni. Fyrst taka sveitar-
stjórnir við því valdi, sem
smáhöfðingjar fara nú með,
og verða þær kosnar í almenn
um kosningum. Höfðingjarnir
verða fyrst um sinn opinber-
ir embættismenn. Haustið
1960 kjósa svo héraðsstjórn-
irnar þing, sem myndar rík-
isstjórn, vald konunganna
verður þingbundið.
Tottenham vann
Torpedo
LONDON, 16. nóv. (Reuter).
— Enska knattspyrnuliðið
Tottenham Hotspurn keppti
í dag við Moskvuliðið Tor-
pedo og vann með 3 mörk-
um gegn 2. Tottenham hafði.
3:1 í hálfleik.
Fyrr í sumar vann Totten-
ham Torpedo 1:0 í Moskvu.
Hannes
á h o r n i n u
Viðræðum að ljúka.
Niðurstaða í þessari
viku.
TÍf Atvinnuöryggið er
aðalatriði.
Þeir, sem ekki kunna
sig heiman að húa.
VIÐRÆÐUUR um efnahags-
málin, lausn þeirra og mögu-
leika á stjórnarsamvinnu hafa
nú staðið yfir milli Alþýðu-
flokksins og Sjálfstæðisflokks-
ins í þrjár vikur. Margir hafa
ætlað að þessar viðræður hefðu
ekki þurft að taka svo langan
tíma og þess vegna gerzt óþolin-
móðir. Af því hafa menn farið
að segja sögur og margar hafa
komizt á kreik. Svo virðist að
þessum viðræðum sé um það bil
að ljúka og að um miðja vikuna
fáist úr því skorið hvort þær
hafi borið tilætlaðan árangur
eða ekki.
ÞAÐ ER FÁSINNA að halda
að viðræður eins og þessar sé
hægt að hespa af á nokkrum
dögum. Efnahagsástand þjóðar-
innar er í svo mikilli flækju og
afkoman í svo mikilli hættu, að
margs þarf að gæta svo að ekki
sé hrófað einhverju tildri upp
til einnar nætur eða svo. Það
þarf að finna varanlega lausn,
sem þó hlýtur að miðast í fram-
kvæmd við þegnskap og skiln-
ing heildarinnar.
ÉG HAFÐI 1 UPPHAFI talið
heppilegast, að allir stjórnmála-
flokkarnir gerðust aðilar að
framkvæmd þeirra verkefna,
sem bíða úrlausnar. En þeir, sem
hnútunum virðast kunnugastir,
hafa álitið, að slík stjórn hefði
engan starfsfrið vegna sífelldrar
togstreitu innbyrðis, afbrýðisemi
og jafnvel haturs, svo að enginn
treysti neinum og allur tíminn
færi í það að verjast ímynduðum
og raunverulegum bellibrögðum
þeirra, sem eiga að vinna saman.
ÞAÐ MÁ VEL VERA að þetta
sé rétt, en illa er sú þjóð komin,
sem velur sér fulltrúa til starfa,
sem svo eru miklir flokksþrælar
að þeir sjá ekki hagsmuni þjóð-
arheildarinnar sjálfrar. — Það
er þjóðarinnar sök. Henni ber að
skipa til verka, verðlauna og
hegna. í haust gerði hún þetta.
Alþingi og skipun þess er nið-
urstaðan. Það er álitið að ekki
sé hægt að mynda stjórn allra
flokka.
ÉG ÞEKKI EKKI þá lausn,
sem fengizt hefur, ef hún liggur
þá nokkur fyrir. En hún hlýtur
að miðast við tryggingu atvinn-
r unnar. Það er engum blöðum um
j það að fletta, að ef okkur tekst
I ekki að verjast áföllum hinnar
1 geigvænlegu verðbólgu, sem A1
þýðuflokksstjórninni tókst að
stöðva að mestu um síðastliðin
áramót, þá skellur atvinnuleysið
á. Yngsti starfsmaður þjóðarinn
ar þekkja ekki atvinnuleysi, en.
miðaldra og eldri menn þekkja
það vel og vita hvílíkur bölvald-
ur það er fyrir efnahaginn og
andlegt líf þjóðarinnar. Við skul
um vona að allt, sem gert verður
miði að því að vernda atvinnu-
öryggið. í
PÉTUR. SKRIFAR: „Frá því
er skýrt í blöðum í dag (11/11),
að tveir unglingar hafi lagt á
Vaðlaheiði í litlum ,,plast“-bíl í
slæmu veðurútliti og gegn ráð-
um kunnugra manna. Þau voru
sögð illa búin að klæðum. Nú
fór það svo, að þau komust ekki
nema upp á heiðina og urðu
að hafast þar við í frosti og stór-
hríð. Fundust þau að 18 tímum
liðnum illa til reika. Höfðu ver-
ið gerðir út leitarleiðangrar í
bílum, snjóýtum og með öðrum
tilfæringum til bjargar þessu
fólki.
ÞETTA, SEM HÉR ER TIL-
GREINT, er ekkert einsdæmi.
Það ber oft við að fólk hagar sér
fávíslega á ferðalögum, og þá,
ekki sízt þegar um nauðsynja-
laust slangur er að ræða. Svo
eru gerðir út leiðangrar, með
flugvélum, bílum og mannsöfn-
uði til að leita þessara „villu-
manna“.
EN HVER BORGAR BRÚS-
ann? Oft kosta þessar leitir stór-
fé, hvaðan sem það kemur. Væri
ekki ástæða til að láta fram fara
nákvæma rannsókn á þessu
ferðaslangri, og láta viðkomandi
„ferðafólk“ greiða kostnað við
leitirnar, ef í ljós kemur, að
ferðaslangrið sé nauðsynjalítið
og fyrirhyggjulaust.“
Hannes á horninu.
4 17- nóv. 1959 — Alþýðublaðið