Alþýðublaðið - 28.11.1959, Side 10

mm0Ms

FRIÐRIK Ólafsson hlaut
sjöunda sætið í keppninni um
réttinn til að skora á heims-
meistarann. Hann hlýtur því
að teljast áttundi bezti skák-
meistari í heimi, þriðji bezti
utan Sovétríkjanna og beztur
vestantjalds í Evrópu.
ísland var eina smáríkið,
sem átti fulltrúa á áskorenda-
mótinu. Hin ríkin voru Sovét
ríkin, Bandaríkin og Júgó-
slavía, hið síðastnefnda er að-
eins hundrað sinnum fólks-
fleira en ísland. Þetta mættu
þeir menn hugleiða, sem á
síðustu tveim mánuðum hafa
skapraunað sjálfum sér og
öðrum með hugleiðingum og
skeggræðum um lélega
frammistöðu Friðriks í Júgó-
slavíu og hugsanlegar orsakir
hennar.
Ef við göngum út frá því,
að Friðrik sé bezti skákmað-
ur í heimi að upplagi, og lofts-
lagið á fslandi sé hentugra til
skákiðkana en annars staðar,
Taflfélag Reykjavíkur búi bet
ur að félögum sínum en nokk
ur önnur skáksambönd, og
Friðrik eigi hér mýgrút af
skæðum keppinautum, sé orð-
inn 40 ára, hafi yfirleitt heppn
ina með sér við skákborðið og
fáist við skák eingöngu, höf-
um við réttilega vænzt þess
að hann yrði heimsmeistari.
Nú vitum v'ð hins vegar að
Taflfélag Reykjavíkur á ékk-
ert húsnæði, Friðrik er aðeins
24 ára, og hefur frá því að
hann var sextán ára aðeins
einu sinni tapað kappskák
gegn landa sínum, þótt heppn-
in elti hann ekki meira en
aðra menn. Auk þess er ó-
sannað að skákloft sé hér
meira og betra en annars
staðar eða Friðrik bezta upp-
lag í heimi.
Ég tel því að við getum
verið hreyknir af frammi-
stöðu Friðriks án þess að til-
Iit sé tekið til aðstæðna og
enn hreyknari ef við létum
svo lítið að kynna okkur að-
stæður þótt í litlu væri. Við
bjóðum Friðrik velkominn
heim og þökkum honum ferrir
frammistöðuna fyrr og síðar.
Eftirfarandi skák var snar
þáttur í baráttunni um efsta
sætið í áskorendamótinu, með
sigri sínum í henni stakk Tal
höfuðkeppinaut sinn, Keres,
af að fullu og öllu.
Úrslitaskák.
SIKILE Y J AR V ÖRN.
Hvítt: Keres. Svart: Tal.
1. e4—c5
2. Rf3—e6
3. d4—cxd4
4. Rxd4—a6
5. Bd3—
Þennan leik lék Smyslov gegn
Tal í fimmtándu umferð með
góðum árangri.
5. —Rc6
6. Rxc6—dxc6
Þessi leikur er betri heldur
en 6. —Bxc6, eins og Tal lék
í skákinni gegn Smyslov í
fimmtándu umferð.
7. 0-0—e5!
8. Rd2—Dc7
9. a4—Rf6
10. Df3—
Upphaf vafasamrar kóngs-
sóknar. Til greina kom 10. a5
eða 10. b3.
10. —Bc5
11. Rc4—0-0
12. Re3—He8
13. Bc4—Be6
14. Bxe6—Hxe6
15. Rf5—g6
16. Rh6t—Kg7
17. Hdl—Hg8
18. Hxd8?—
Upphaf rangrar leikfléttu.
18. —Dxd8
19. Bg5—Dd4
Hótar 20. —Dxf2; 21. Dxf2—
Bxf2; 22. Kxf2—Re4t;
20. h4—Dxb2
21. Hdl—Bd4
Þvingað vegna hótunarinnar
22. Hd7.
22. IId3—
Hótar 23. c3
22. —dxc2
23. Hxd4—exd4
24. e5—Kf8!
Nú kemur loks í ljós að leik-
flétta hvíts sem hófst í 18.
leik er röng. Tal hafði reikn-
að einum lengra en Keres.
25. exf6—
25. Bxf6 strandar á Dclt.
Svartur hefur nú mun betra
tafl þar eð sókn hvíts er runn-
in út í sandinn.
25. —Dc3
26. Dg4—Delt
27. Kh2—Dxf2
28. Dh3—Del
29. Db3—b5
30. axb5—cxb5
31. Da3t—b4
32. Db3—De5t
33. Khl—Del
34. Kh2—Ðe5
tímahraki!?
35. Khl—Dd6
36. Kgl—d3
37. Ddl—Dc5t
38. Khl—Dc2
39. Df3—d2
40. Bxd2—Dxd2
Hvítur gafst upp.
Ingvar Asmundsson.
Tal
í kvöld kl. 9.
CITY SEXTETTINN
ásamt söngvaranum Þór Nielsen
skemmta.
Skemmtiatriði:
Gestir fá að reyna hæfni sína í dægur-
lagasöng.
Aðgöngumiðasala kl. 4—6 og eftir kl. 8.
Sími 13191.
IÐNÚ.
FÉLAG íslenzkra myndlistar
manna heiðrar þessa dagana
Svavar Guðnason listmálara
fimmtugan með því að halda
yfirlitssýningu á verkum hans
í Litsamannaskálanum. Eru
þar til sýnis sum af fyrstu verk-
um listamannsins eða frá ár-
unum 1934 og allt til síðustu
tíma samtals 74 myndir.
Svavar GuSnason dvaldist við
myndlist í Danmörku frá 1937
til stríðsloka. Fram til þess að
hann kom heirn aftur, var hann
lítt kunnur héi' í höfuðborginni,
en þó eru mér minnisstæðar
nokkrar vatnslitamyndir, sem
voru hér á einstaka heimilum.
Þær gáfu til kynna ótvíræða
listræna hæfileika og ríka sköp-
unargáfu. Þessar fyi'stu myndir
voru fínar natúralistiskar
stemningar og var skemmtilegt
að sjá fleiri myndir af því tagi á
sýningunni.
Fyrsta sýning Svavars hér í
bæ er mér ógleymanleg, enda
mun hún hafa orkað sterkt á
marga. Myndirnar voru allar
eða flestar málaðar íDanmörku,
hrjúfar en ferskar. Hr einn and-
blær frá íslenzkri náttúru enda
þótt þær væru allar óhlutkennd
ar eða abstrakt.
Svavar er tvímælalaust einn
okkar beztu myndlistarmanna
og er þessi sýning sönnun þess.
Það er athyglisvert að sjá hve
ríkum listrænum hæfileikum
Svavar hefur verið gædd.ur
strax í upphafi ferils síns.
Þessi sýning Svavars er merk
ur viðburður í myndlistarlífi
okkar og gefur allgóða yfirsýn
yfir listabraut Svavars. Að vísu
vantar sum stærstu og beztu
verk hans á sýninguna, en
heildarblærinn er heillandi. —
Þar hefur verið unnið að lífs-
gleði og einlægni.
Ég vil nota tækifærio til að
óska Svavari Guðnasyni til ham
ingju með þessi merku tímamót
og ágætu sýningu.
Enginn sem ann íslenzkum
listum má láta hjá líða að líta
inn í Listamannaskálann þessa
dagana.
G. Þ.
- S
☆ NYJAR BÆKUR *
Fólk og fjöll eftir
Róberg G.
j Snædal.
RÓSBERG G. SNÆDAL
hefur nú sent frá sér nýja
bók, Fólk og fjöll, tólf þætti.
Hér er aðallega um að ræða
frásagnir um eyðibýli og
fjallaslóðir á Norðurlandi og
þætti um byggðir og búalið.
Hefur höfundur flutt sumt
í útvarp við ágætan orðstír.
Nöfn þáttanna eru þessi:
Inn milli fjallanna, Gengið
á Víðidal, Skyggnzt um í
skörðum, Skroppið í Skála-
hnjúksdal, Hinkrað við á
heimskautsbaugi, Sýsiu-
mannsfrúin í Bólstaðarhlíð,
Óðurinn um eyðibýlið, Sælu
húsið á hálsinum, Hrakhóla-
börn, Grafreiturinn í Grjót-
lækjarskál, Lykillinn að
skáldinu í manninum, Fáein
orð í fullri meiningu.
Rækilega unnin nafnaskrá
er aftan við bókina, sem er
190 blaðsíður að stærð, gefin
út á Akureyri af Bókaútgáf-
unni Blossinn.
„Isleozkl iíiannlíf,,l
nýft bindi komið úf
ANNAÐ bindi ritsafnsins
Helgason er nýkomið út, en
það er safn frásagna af ís-
lenzkum örlögum og eftir-
minnilegum atburðum. Bók-
in er myndskreytt af Hall-
dóri Péturssyni. í þessu bindi
eru ellefu þættir, eða jafn-
margir og í fyrra bindinu.
Bókin hefst á rómantísk-
um þættinum „Landskuld af
Langavatnsdal“.
Fyrra bindi þessa verks,
sem út kom fyrir síðustu jól,
var mjög vel tekið og hlaut
hina lofsamlegutsu dóma. —
Var það ófáanlegt allmörg-
um dögum fyrir jól, þar eð
ekki vannst tími til að binda
allt upplagið. Mun það nú
fáanlegt aftur. Útgefandi er
Iðunn. Bókin er vel o’g
smekklega gefin út.
Bók um frægan
njósnara
ÚT er komin hjá Iðunni
bók um hinn fræga njósnara
úr síðustu styrjöld, dr. Rich-
ard Sorge. Nefnist bókin
Njósnarinn Sorge og er rituð
af Hans-ótto Meissner, sem
var samstarfsmaðúr Sorge og
honum nákunnugur.
Það er samhljóða álit
hinna dómbærustu manna,
að ■ Sorge hafi valdið þátta-
skilum í síðustu styrjöld með
óvenjulega árangursríku
njósnastarfi sínu.
Bókin segir frá njósnum
Sorge í Tokio og lífi hans
þar, sem var iitríkt og ævin-
týralegt. Inn í meginfeni
þessarar frásagnar fléttast
svo ástarsaga, og einnig ber
bókin lesandanum ferskan
andblæ af iðandi lífi og lit-
auðgi hinnar austurlenzku
stórborgar. — Andrés Krist-
jánsson þýddi bókina.
Greffir í Ifobók
FRÁ bókaútgáfunni „Hung-
urvaka“ er komin út litabók,
sem Halldór Pétursson hefur
teiknað. Hún er byggð á
Grettissögu og heitir „Grett
ir sterki“.
í bókinni eru 24 heilsíðu-
teikningar handa börnunum
að lita, en undir hverri mynd
er texti, sem skýrir atburð-
inn, sem þar er sýndur.
Bókin gefur börnunum
þannig dálitla innsýn í
Grettlu.
Litabókin „Grettir sterki“
verður í tveim bindum, og er
þetta fyrri hlutinn, sem nú
er komin ná markaðinn.
Tvær unglingabækur
effir Enid Biyfcn
IÐUNN hefur sent á mark
aðinn tvær barna- og ung-
lingabækur eftir Enid Bly-
ton, höfund hinna víðfrægu
ævintýrabóka.
Önnur heitir Fimm á
Smygla^ahæð og er fjórða
bókin í flokki bóka um „fé-
lagana fimm“. Eru þær bæk-
ur ekki síður vinsælar en
,,Ævintýrabækurnar“ og
eiga stóran lesendahóp.
Hin heitir Ballintáta og er
hin fyrsta af þx'emur bókum
um baldinn telpuhnokka,
sem sendur er í heimavistar-
skóla. Þar skeður margt ó-
vænt, og í ljós kemur, að
baldintáta litla er bæði góð
og hugrökk stúlka.
Báðar eru þessar bæk-ur
prýddar fjölda mynda..
rrGrannur án siilfarr
ny megrti
KOMIN er út bók urc
mataræði og offitu, er nefn-
ist Grannur án sultais:. Höf-
undurinn, Erik-Olaf Hansen,
hefur ritað margt um heilsu
fræðileg efni og getið sér fyr
ir góðán orðstír'. Kristín Öl-
afsdóttir læknir þýddi bók-
ina, en IÐUNN gefur út.
Bók þessi byggir á 'iiýjum
vísindalegúm tilraunum,
sem i/arpað hafa algérlega
nýJu ljósi á orsakir offitu og
afsannað ýmsar eldri kenn-
ingar-. Þannig er þarflaust að
svelta sig, þótt menn viíji
grennast, þvert á móti má
borða sig vel saddan af
kjarnafæðu, en grennast
samt. Sajnsetning fæðunnar,
en ekki fæðumagnið, skiptir
höfuðmáli. Það eru koivetn-
in, sem fyrst og fremst þarf
að vara sig á.
í bók þessari er á l.jósan
og alþýðlegan hátt sagt frá
hinum nýju megr.unaraoferð
um, og þar er að finna ýtar-
legar töflur um magn kol-
vetna, hvítu og fitu í öllum
algengum mat.
Á kápu bókarinnar eru
bii't ummæli ýmissa kunnra
danskra lækna, þar sem þeir
Ijúka miklu lofsorði.á bók-
ina.
10 28. nóv. 1959 — Alþýðublaðið