Alþýðublaðið - 13.12.1934, Síða 1

Nýir
kaupen'dur
. ■ | ■ | ' •
fá blaðið ókeypis
tilnæstu áramóta
RlfSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
XV ÁRQANGUR
FIMTUDAGINN 13. DES. 1934.
ÚTGEFANDI: . ALÞÝÐUFLOKKURINN
355. TÖLUBLAÐ
Liigífl sa tðkmorknn baneigna
og fósínrejðÍBgar vekja mikla athyglí á Horðir Iðidnm
Hinar Norðnrlandastjórnirnar eru aiiar
að undlrbda sams konar IðððJðf.
Landlæknirinn á íslandi var fljótastur
að hefjast handa, segir „Politiken“.
FRUMVARP pað til laga um
leiðbeiningar fyrir konur
um varnir gegn pví að verða
barnshafandi og mn fóstureyð-
ingar, sem rikisstjórnin, fyrir
forgöngu ViImundar Jónssonar
landlæknis, lagði fyrir yfirstand-
andi ping og var afgreitt sem
lög frá alþingi p. 10. p. m., hef-
ir vakið 'mjög mikia athygli á
Norðurlöndum og farast danska
stórblaðinu „Politiken", pannig
orðum frað p. 28 f. m.:
„Fyrr en nokkurt hinna Narð-
urlandanna hefir ísland ekki edm-
as'ta látiið semja, heldur oig ieggja
fyrjr aljúngi frumvarp i:(m það,
ad leyfp[ fóstureydfrigar me'ö lögr
íitm í ákveöinum tilfellum. Frum-
varpið var lagt fram, þegar al-
þiingi kom saman fyrir eínulm
mámuði sfðan,. og það er álitið
liklegt, ö'Si pad verci sampykt.
f>að er eltirtektarvert við þetta
frumvarp, að það leyfir fóstur-
eyðiingar áf félagslegum ástæö-
um.*) Skilyrðið sesm sett er, er
að það sé álit læknanna, að fóst-
ureýðing'in sé velferdarmál vegna
sjúkdóms, fátæktar eðia alt of örra
fæðlimga. Hinn þekti- iækjiir og
s'tjórinmálamaður, Vilmundur Jóhs-
son landlæknir, siem í mörg ár
var læknir á ísafirþi og er
í mjög miikJu áJiti á Islandi, hefir
framar ölium öðrum átt frum-
kvæðið um þetta lagafru,mvarp.“
„Pol!itiken“ skýrir í umræddiij
grein leininig frá þvi, að dóms-
málaráðherrar Svíþjóðar, Dan-
mierkur, Noregs jg Fiunlands hafi
átt með sér fund í Stokkhólimi
nokkru eftir 20. nóvember þ. á.
til þess að undirbúa sams konar
löggjöf í þessum efnum. En
„landlæknirinn á jslandi var fljót-
astur áð hefjast handa," segir
blaðið í fýrirsögn fréttarinnar.
hsiiaind átti að vísu engan full-
trúa á fundiinum, en Jón Krabbð
sfcrifstofustjóri í utanríkisTáðu-
nieytinu í Kaupmannahöfn1, lét
leggja íyriir fundinin frumvarp
það, sem rikisstjórnin. hér þá var
búin að leggja fyrir alþingi, og
vakti það ,ieins og vænta mátti,
afarmikla eftirtekt á fundin'um.
Poliitiken getur þess, að' end-
ingu, að dómsmá laráðherra Sví-
þjóðar, Schlyter, muni þegar á
þœsúm vetri leggja fra|m frum-
varp sitt um þetta efni, og að
þass muni ek-ki vera langt að
bíða, að málið veröi einnig lagt
fyrir daniska ríkisþiinigið.
Efni laganna.
Frumvarpið um leiðboiningar
fyrir konur um var|nir gegn því að
*) Jðetta er ekki nákvæmt hjá
blaðiinu. Lögin heimila ekki fóst-
uneyðjimgar af félagslegum ástæð-
um eirntum, heldur að eirnis aif heil-
brigðlisástæðum, en við mat á
þeim er læknum hinis vegar heim'-
ilað að taka nauðsynlegt tillit til
félagslegra ástæðna.
verða bamshafandi og um fóstur-
eyðliingar, sem nú er orðið að
lögum, mælir í; fyrsta lagi
swo fyrir ,að ef kona vitjar Lækru
ils og er sjúk á þan;n hátt, að
læknirinn telji hættulegt fyrir
hana sjúkdómsins vegna að verða
bamishafandi og ala baru, þá sé
honum skylt að aðvara hána í
því efni og Láta henmi í té ieiÖ-
beiningar tál þiess að komþ í v|eg
fyrir, að hún verði barnshafandi.
Enn fremur, að ef ko:na Jieitar
til héraðslæknis, annars stariandi
Læknis eð;a sérfræðings í kveni-
sjúkdómum eða fæðingarhjálp og
óskar lieiðbeiningar um vamir
gegn því að verða bainshafandi,
þá sé jækninum skylt að láta
silrkar Jieiðbeiníingar í té, enda
verði Leiðheiningar um þessi efni
gefnar út af hlutaðeigandi ráð-
herra og fengnar læknunum i
hendur af iandlækni.
í öðru lagi heimila lögin lækn-
um, en að eins læknum, að eyða
fóstri með komu, ef sérstakLega
knýjandi ástæður ertu fyrir hendi,
og eru aðalákvæði laganna um
það eftirfarandi.
Ef koma befir tekið Jéttasótt,
eða fæðing eða fósturlát er yfir-
vofandi, 'Og vitað er, að konan
fær aJ.iS ekki fætt eðá ekki án
augljósrar lífshættu fyrir sjálfa
sig, nema burðurinn sé limaður
frá henni, þá er lækni lneimi/P
og skylt að taka fóstrið af iífi
til þess að bjarga lifi konunnar.
Ef kona hefir orðið barnshaf1-
andi, ien meira en 12 vikur vantar
á fullan meðgöngutima, er lækni
heimjlt að eyða fóstrinu, þegar
augljóst þykir, áð heilsu k'onunínar
sé mikil hætta búin, ef hún ætti)
að gainga svo lengi með, að bam
geti fæðst og haldið lifi. Ha.iV
konan gengið liengur mieð en 8
vi'kur, skal læknir þó ekki eyða
fóstriinu, inema um þvi meiri hættu
sé að ræða, sem ætlia mieg'i, að
toomið vtetriðíi í veg fyriir mieð fóst-
ureyöingunni.
Við matið á því, hvert tjón
heiilisu þungaðrar konu sé búið
af burðinum, heimiila iögin að
taka meðal annars tillit til þess, ef
koinan hefir þegar alið mörg böm
mieð stuttu millibili og skamt er
Liðið frá siðasta bamsburði, svo
og tii. þess, ief konan á við að
búa nrjög bágar heimiliisástæður
vegna ómegðar, fátæktar eða al-
variegs heilsuleysis annara á
heimilinu.
Lögin ákveða nánar, að fóstur-
eyðingar miegi ekki fara fram
inema í sjúkrahúsum, og þó að
eins á þeim sjúkrahúsum, siem við-
urkend séu af hiutaðeigandi ráð-
herra í því skyni; að, áður en'
fósturieyðing fari fram, verði að
liggja fyrir skrifleg, rökstudd
greiinarigerð tveggja lækna um
nauðsyn fösturéyðingarirnar, og
sé annar þeirra yfirlæknar sjúkrai-
hússins þar, sem fóiStuneyðingin
VILMUNDUR JÓNSSON
á að fara fram, en liinn að jafn-
aði sá Jæknir, sem hafi náðiagt
konunni að leita sjúkrahússins í
þeim erindum; og að lendingu,
að fósturieyðingin sé framkvæmd
og búið sé að kDnunni eftir fylstu
kröfum læknisfræðinnar, til trygg-
ingar því, að henni verði sem
minst um föstureyðinguna, og að
hún nái skjótum bata.
Fari l.æknir út fyrir þau tak-
mörk, sem liögin setja um fóst-
ureyðingar, þá feiiur það undir
lefsiákvæði hinna almennu hegn-
ingarlaga. Páð varðar þannig refs
ingu, ef tæknir eyðir fóstri án
þess, að hinar lögmætu ástæður
séu fyrir beindi, eða ef fósturieyð-
ingin fer fram í laumi, utan við-
urkends sjúkrahúss, og er brotið
því stærra, sem minna er hugsað
fyrir, fulJnægjandi skilyrðum til
fóstureyðingarinnair.
Refsingar við ólögmætum fóst-
ureyðingum iæknia eru eftir sem
áður óbreyttar.
Heinz Nenmann
tekion fastnr i Sviss.
F
EINKASKEYTI
TIL ALÞÝÐUBLAÐSINS
KAUPMANNAHÖFN í morgun.
RÁ PRAG er símað, Heinz
Neumann, einn af þektustu
leiðtogum þýzka kommúnistaflokks-
ins hefir verið tekinn fastur i
Sviss.
Neumann, sem er kvæntur
frænku Stalins, var á ferðalagi um
Mið- og Véstur-Evrópu í erindum
Þriðja Internationale.
Sama frétt segir, að Hitlers-
stjörnin hefir gert kröfu til þess,
að Svissneska stjörnin framselji
Neumann. Hún gefur honum það
að sök, að hann hafi staðið fyrir
morðum á þýzkum Nazistum.
STAMPEN.
Þjóðveria
t
elp að fá Iðn hjá
Englenðingum.
BERLIN í morgun. (FO.)
NEÐRI MÁLSTOFU bnezka
þmgsins voru í gær bornar
fram fyrirspumir um það, hvort
jpjóðverjar hefðu staðið við samn-
inga þá um skuldagrieiðslur til
Bneta, sem gerðar voru 1. nóv.
s. 1. Fyrirspurnunum var svarað
á þá Leið, að þýzka stjómin hefð,i
greitt 400 000 stier'lingspund undir
eitns, eijiis og tiLskilið var, og síð-
ari greiðslur hefðu alls numið
1 400 000 sterlingspundum. Fnekari
gneiðsJ ur munu fara fram með á-
kveðinu millibili.
Enn fremur var borin fraim
fyririspum um bvort Engiands-
banki ætlaði að veita Þjóðverjum
lán, e,n það hafði kvisast. Fjár-
málaráð:her;ra svaraði og siagði, að
hér mundi átt við lán, sem þýzki
Ríkisbankinn hefði farið fram á
til. þess að gneiða verzlunarskuldir
í Bretlandi, og siíka lánveitingu
kvað hann vera Breturn; í hag, og
því hefði hann iagt með henini.
Strokufan ginn liggur særður
í sjúkrahúsi Hvitabandsins.
Hann var fluttur hingað kl. 3,30 í nótt.
STROKUFANGINN Magnús
Gislason fanst í gær.
Var toomi'ð með hann á vöru-
flutningabifreið til Reflaví'kur um
k!. 8 í igærkveldi. Var hann særð-
ut á viiiStri handlegg fyrir neðan
olb'Dga taf voðaskoti.
piegar hann brauzt út úr fanga-
húsjnu, hafði hamn komið að
Bnemmu við Bergstaðastræti og
fengið sér þar föt og skó. Hélt
hann siðian niöur á Laufásveg,
suður veginn og niður á Vatns-
mýxma. Við V0ga(mótiin hjá Hlíð
hafði' hann numið staðar og ait-
hugað liögregluþjóna, sem voru
að stöðvia bíla og loita áð honum.
Hél't hann nú suður eftir, utan
vegar o(g fór í gegnum Hafnár-
fjörð snemma á þriðjudagsnótt.
Var engina þar á ferli. Fór ha ín
nú aítur út af vegimum o'g hélt til
sjávar. Hafði hann ákveðið að
þræða strlandliengjuna suður að
Kirkjubóli á Miðmesi, en þar búa
foreidrar hans, sem eiiga fjölda
barna, flest umg.
Á þriðjut’agsmoilgui inn sr.emma
var hann kominn suður i Hrauin.
Var hann þá þjakaður orðinn af
þreytu, svefnLeysi og vosbúð
Lagðiist hann þar til svefns og
svaf um stund. Var honulm htioil-
kaLt, þegar hann vaknaði, þyf
rignt hafði, og hafði hann sig þá
aftur á kreik. Hélt hanin nú í
eimum áfanga heim að Kirkju-
bótí'.
Kl. 4—4i/2; í gærdag tók hann
hagliabyssu og hélt til sjávar, til
þiess að skjóta sjófugla. Er fjaram
sfóiigrýtt og sJeipt á stoinum.
Mis'ti hamn fóta á steinunum og
fél.l áfram. N;am byssuhlaupið við
vimistri haindlegg fyriir frainan ol-
boga, og reið skotið a;f og kvikn-
aðli um Jiai'ð í jakka hans.
Gekk hann nú aítur heim að
Kirkjubóli og var þegar sent suð^
;ur í Sandgerði eftir bil. Fékst þar
vörubifreið o,g var himm særð^
fangi filuttur til Helga Guðmunds-
sonar, ;Læknis í Keflavík. Var
komið með hann þangað kl. 8 í
gærkveldi.
Var nú lögreglunni gert aðvart
Itilír haía ráðist ian í Abyssioin.
BERLIN í morgun. (FO.)
4. TJÓRNIN í ABYSSINÍU bef-
ir gefið út opinbera skýrslu
um skærunnar á landamærum
AbyssiiníU og Somalilands.
Segir þar ,að á annað hundrað
manns hafi fal.lið af liðí Abyssi-
níumanjnia í viðlureignáinini, og að
ítalska berli'ðið hafi haft 150 byss-
ur, 50 burðardýr, 100 tjöid og
mikið af skotfærum. En,n fremiur
hafi ítalir tekið herskildi einar af
berbúðum Abyssi'níumanna innan
landamæranna og sest þar að.
100 Abyssmiumemi hafa
fallið í landamæra-
skærunum.
LONDONí í gærkveidi. (FÚ.)
1 'opiinberri tilkynniiigu, sem
ítalska stjórnin gaf út í dág, er
sagt, að 110 Abyssiníumenn hafi
ffallið í vi'ðureigni'nni á landamær-
unum.'Þar siegir, að vigvöllurinn
hafi verið þakinn föJlnum og
særðum möinnúni.
Nú er rétt vika síðan atburðir
þiessir stoeðú, og hafa stjörnirnar
Verðnr konnngnrinn i
Siaui rekinn frá vðldai?
PRAJADHIPOK
LONDON í gærkveldi. (FÚ.)
Prajadipok Síamskonungur, sem
inú er staddur í Londioln, áttii í idiag
fund með þeim 5 fulltrúum, sem
sendir hafa verið frá Siam til
þ'ess að reýna að fá k'onunginin
til þ'ess. að taka aftur hótun síina
um það, að leggja niður völd, ef
gerð verði alvara úr því að svifta
hann stjörnskipulegum rétti til
þess að ráða „lifi o,g lhnum“,
þ. e. að ráða náðunum o. s. fxv.
Ekfcert hefir frézt um það,
hverju fram fór á fundinum.
Heyrnar- og málleysinoiam
hleyft að tata,
LONDON í gærkveldi. (FÚ.)
I sjúkrahúsi fyrir börn í Lond-
lon, vá|f í idág sýnt nýtt rafmagms-
tæki, sem nota á til þiess að
kenna heyriniarilausum og mállaus
um börinum að taia. Tækið er
notað með hö'ndunum, og Jeiðist
hljóðið urn beinin tii eyrnamnia.
um dvaliarstað fangans, og var
siendur iögreglubíll suöur til
Refilavíkur í gærkveldi, til þess
að sækjia manninn. Átti fyrs-t ab
koma honum á Landssprtalarm, en
þar var yfirfult; var hann þá
fluttur á Hvítabandið og liggur
hatrn 'þar. Var komið með hann
þangað k.1. 3Vs í nótt. Sárið er
allmikið, en beinið er óstoemt. Líð-
ur homium eftir vonutti.
MUSSOLINI
síðan verið að skiftast á orðseind-
ingium út af máiinu og bena hvor
annari á brtýn ofbeldi og ágengni.
en það er erfitt að ákveða með
vissu, hvor ábyrgðina ber, af því
að Jandamærim hafa aldnei veri'ð
skýrt ákveðin.
Franskir tg italikir ntp-
gjriahermenD uadMa
bandaiag milli Irakk-
lands<’og Italin,
EINKASKEYTI TIL ALÞÝÐUBL.
KAUPMANNAHÖFN í morgun.
FRÁ PARÍS er símað að blaðið
„Le Joumal" flytji þá frétt, að
stofnuð hafi verið sameiginleg
nernd franska og ítalsku uppgjafa-
hermanna. Nefndin er stofnuð í
umboði tíu miljóna, sem þátt tóku
i heimssíyrjöldinni.
Nefndinni er ætlað það hlut-
verk að stofna sameiginlegan fél-
agsskap franskra og italskra her-
manna til þess að vinna að póli-
tískri samvinnu milli Frakklands
oj Ítalíu.
STAMPEN.
Paragnay
neitaip að hlýða
Þ|óðabandalaginn.
BERLIN í morgun. (FÚ.)
N5FND Þ J ÓÐABAND ALAGS-
INS, sem fjallar um Gnan
Chaoo deiiluna miltí Bolivíiu og
Panaguay, kom samialn í Genf í
gær. ’*
Ríkjunum hefir verið gefinn síð-
asti fnastur til 11. janúar, að svara
samþyktum Þjóðabandalagsfund-
ar urn þetta mál, en í Gienf ier al-
rnient álitið, að Paraguay muni
virða þettia að vettugi, engu sið-
ur en fyi tci samþyktir Þjóðabanda-
Jagsins.
Hötelbrnni i Bandarikj-
nnnm.
LONDONÍ í gærkvaldi. (FÚ.)
Nánari fregnir hafa nú borist af
gistihúsbrunanum' í 'Lanisiínlg í Mii-
chigan. Talið er, að 14 manns háfi
farist, en 29 manns hafa særst
og 70 er enn saknað.
Slökkviliðið dælir enin vatni á
rjúkandi rústirnar. Byrjað verður
að leita að likunum tmdir eins 'og
það er tatíð hættuiaust.
Hetja brunans ier iítiJI vika-
drengur í gistihúsinu, en lraran
hætti lifi sínu hvað eftir annað
með því að hlaupa um gangana í
brennandi húsinu og knýja harð-
Lega dyr svef'nherbergjanna, til
þess að vekja þá, sem þar sváfu,