Skírnir - 01.01.1902, Blaðsíða 10

12
Áttavísun,
halda uppi atvinnuvegum, sem nátúrleg skilyrði skortir fyrir að þrifist
geti. Þannig hefir Bretland orðið mesta verzlunarríki heimsins síðan
það af tók alla verndarfolla og gerði verzlun sína frjálsa. En merki-
legt er það, að Bretland er eina landið í heiminum fannað en ísland),
sem fylgir verzlunarfrelsis-stefnunni, og hafnar öllum verndartol'um.
Bandaríkin í Norður-Ameriku hafa aftur ina síðustu áratugi verið mesta
verndartolla-land heimsins, og þó aukið auð sinn og fólksfjölda meira
en nokkurt annað land. En flestra manna álit er það, að þessi fram-
för þeirra í fólksfjölda og auðsœld sé eigi verndartollunum að þakka,
heldur landrými og náttúruauði landsins, og svo því að vtöáttan er
svo mikil bæði undir lieitu og köldu loftslagi, að þjóðin getur heima
hjá sér framleitt alt, sem mentuð þjóð þarfnast, án þess að sækja neitt
til annara, og þvf hafa framfarirnar orðið svo miklar, þbátt fybir
verndartollana með öllu því óhagræði, sem af þeim leiðir.
Þó að stjórnendur þjóðanna fylgi þannig víðast hvar tollverndar-
stefnunni, játa þó nálega allir merkustu, eða jafnvel málsmetandi
auðfræðingar, að tollverndin sé fásinna, sé svipa, sem þjúðirnar flétti á
sjálfar sig.
Ymsar þjóðir hafa ýmist tekið tollverndina upp eða halda henni
fram, þótt stjórnmálamenn þeirra játi, að stefnan sé óæskileg og jafnvel
skaðvænieg í sjálfri sér. En þær þykjast nota hana sem bardagavopn
gegn öðrum tollverndarþjóðum; segja, að það sé eini vcgurinn til að
fá bærileg verzlunarkjör við þær þjóðir. Þvi að þegar tvær þjóðir,
sem hvor um sig hafa háa aðflutningstolla, eiga mikil viðskifti saman,
þá verður það oft úr, að þær gera samning um að taka hvor um sig
lægri toll af hinnar vörum, heldur en af sams konar vörum frá öðrum
þjóðum. Þannig eru tíl dæmis bæði Spánn og Noregur tollverndar-
lönd eða hátollalönd. Spánn leggur háan aðflutningstoll á fisk og
Noregur háan toll á vin. Nú liafa þessi lönd samið svo um, að Spánn
tekur miklu lægri toll af norskum fiski, heldur en af fiski annara þjóða,
sem ongan ámóta verziunarsamning hafa við Spán, en Noregur tekur
aftur á móti miklu lægri toll af spánskum vínum, lieldur en af vínum
frá öðrum þjóðum. Þetta hjálpar hvorri þjóðinni um sig til að selja
hinni sína vöru.
Verzlunarfrelsismenn segja nú hér í móti, að ef hvorug þjóðin
liefði neinn toll á vörnm þessum, þá kæmi alt í sama stað niður. Og
þeir segja meira: þótt önnur þjóðin af næftii tollinn að sínu leyti, en