Skírnir - 01.01.1902, Blaðsíða 29

Þýzkalaild.
31
löguimm var ákaflega megn, eigi sfzt af liendi kaupmannastéttar og
horgarmanna. 12. Mai komu saman á fundi í Berlín 700 fulltrúar af
hendi helztu bæjarstjórna á Þýzkalandi, og mótmæltu tollfrumvarpinu
harðlega; kváðu það verða til niðurdreps þyzkuni iðnaði og þýzkri
verzlun. Þetta varð þó árangurslítið, því að í Nóvembermánuði fékk
stjórnin ríkisþingið til að samþykkja, að við enga umræðu tollfrum-
varpsins skyldu einstakar greinar þess upp bornar til atkvæðagreiðslu,
heldur að eins frumvarpið alt í heild sinni. Við þetta urðu þýðingar-
lausar allar umræður um einstakar greinir frumvarpsins, þar sem engu
varð breytt og eigi auðið annað að gera, en að fella eða samþykkja
frumvarpið i heild sinni. Frumvarpið varð þó samþykt við 2. umræðu
11. Desember með 183:136 atkvæðum, og síðan við 3. umræðu 14. s.
m. Þetta þótti óheyrileg og óhæfileg aðferð og urðu af róstur miklar
á þinginu, en öll frjálslynd hlöð, bæði á Þýzkalandi og yfir höfuð um
allan heim létu ið versta yfir þessari aðferð, og töldu hana firn og fá-
dæmi. Enda er örðugt að neita því, að þá er stjórn gifurlegt einræði
i hendur fengið, er þing afsalar sjálfu sér réttinum til að ræða og
rannsaka einstakar greinar þýðingarmikils frumvarps, er stjórnin ber
fram. Stigið er þá stutt eftir til þess að þingið feli ráðgjafanum að
semja og gefa út lög fyrir sína hönd. Mommsen prófcssor sncrist
snarplega á móti þessu, og telur fulla ástæðu til að óttast, að einveldið
kasti fyrir borð stjórnarlögum og frelsi landsins.
í Prússlandi kom stjórnin fram mcð frumvarp um, að þingið veitti
sér 250,000,000 ríkismarka til landkaupa í Vestur-Prússlandi ogPosen;
ætlaði hún að vcrja fénu til að kaupa þar fasteignir af Pólverjum, en
selja þær aftur til láns eða leigja þær þjóðverskum mönnum og styrkja
þá til að reisa þar bú. Er þetta alt i þoim tilgangi gert, að uppræta
pólskt þjóðerni, en efla þjóðverskt í staðinn. Pólverjar urðu þessu svo
reiðir, að allir pólskir þingmenn gongu burtu af þingi Prússa, en stiórnin
fékk sínu máli fram komið. En það er þó markvert, að þrátt fyrir
þessar og allar aðrar þvílikar aðgerðir stjórnarinnar eykst þó fjöldi
Pólverja og þjóðerni þeírra oflist ár frá ári, og er svo að sjá sem Pól-
verjar harðni við hverja plágu.
Þrívelda-sambandið (milli Þjóðverja, Austurrikismanna og ítala)
var endurnýjað 28. Júni 1902, og er því sambandi einkum beint gegn
Rúslandi eða tvivelda-sambandinu (Eúsa og Frakka).
5. Ág'úst fór Vilhjálmur keisari til ReVal, en þar mætti honutn