Skírnir - 01.01.1903, Blaðsíða 68

70
Upprcistiln i Makedóniu.
œsingamenn og pre9tar, í gtuttu máii sagt, með öllu móti unniðaðþví,
að auka áhrif Búlgara í Makedóníu, enda verður miklu framgengt í
þá átt“.
Eins og sjá má af þessu, hefur uppreisn þessi lengi verið í undir-
búningi. En kristnir menn í Makedóníu eru yfirleitt óæfðir í vopna*
burði og eiga nær engin vopn. Þar á móti eru Múhameðstrúarmenn
þar i landi herskáir og vel búnir að vopnum. Uppreisnin hófst að á-
^íðuu suinri 1902, en þá var flanað út i hana með lítilli fyrirhyggju af
þeim sem ákalastir voru í fylgisflokki Búlgara. Flokkurinn var þá alls
ekki einráðmn i að hefja uppreisn, og þvi hjálpuðu þeir sem bíða vildu
Tyrkjum til að kæfa þetta uppþot, enda tókst það fljótt. En Tyrkir
hegndu uppþotsmönnum grimmilega og með verstu pintingum, eins og
þeirra er vandi. Og ekki nægði Tyrkjum að hegna þeim einum, held-
ur sneru þoir hefndinni á alla þá sem þeir hugðu uppþotsmönnum sam-
huga undir niðri, þótt veitt hefðu Tyrkjum lið til þess að kæfa upþotið
niður. Hermenn Tyrkja fóru um landið og heimtuðu að kristnir bændur
seldu öll vopn af höndum. Þeir sem engin kváðust hafa voru sakað-
ir um að þeir leyndu þeim og þá píndir. Margir keyptu dýrum dóm-
um vopn af Tyrkjum til þess að geta skilað einhverju. Sem dæmi um
aðfarir Tyrkja má nefna, að menn voru hengdir yfir elda og brendir
með glóandi járnum, konur svívirtar og böru söxuð í sundur fyrir aug-
Um mæðra þeirra. Flýði nú fólk í stórhópum til Búlgaríu. En þang-
að er yfir fjöll að fara og nú var kominn vetur, snjór og illviðri. Ensk-
ur blaðamaður alþektur, dr. Dillon, var þá í Búlgaríu og sá flóttamenn-
ina, er þeir komu þangað. Hefur hann nákvæmlega lýst, hve hörmu-
lega þeir voru útleiknir, en annars leist honum vel á fólkið. Nú bár-
ust sögur af þessum aðförum í blöðum og tímaritum út um heiminn og
eggjuðu flestir stórveldin á að skerast í leikinn. Séndiherrar nokkurra
ríkja áttu fund í höfuðborg Búlgaríu, Softiu, og rituðu hver um sig
skýrslur til stjórnar sinnar um aðfarirnar. Höfðu þeir þar mest fyrir
sjer sögusagnir konu rússneska sendiherrans, en hún hafði um vetur-
inn farið fram og aftur um landið til þess að líkna nauðstöddum og
getið sjer mikinn orðstýr fyrir; hún er ameríksk að ætt. Sögur þær sem
hún sagði af framferöi Tyrkja og ástandinu í Makedóníu eru hroðaleg-
ar. En engan árangur hafði þetta annan en þann, að Rússakeisari
sendi 20,000 kr. til líknar nauðstöddum Makedónum. Stjórn Búlgariu
fjekk einnig hjá þinginu 90,000 kr. íjárveitingu i sama skyni,