Skírnir - 01.01.1906, Page 86

86
Ritdómar.
Skírnir.
yrða, að íslendingar nenni ekki lengur að lesa kvæði. Og í þessu
síðasta bindi eru mn 150 blaðsíður af erfiljóðum. Margir segja,
að Islendingar séu orðnir dauðþreyttir á erfiljóðum. En sú vitleysa!
Islendingar eru hvorki þreyttir á erfiljóðum, né neinni annari
tegund ljóða frá síra Matthíasi Jochumssytii. Hann er vafalaust
það skáldið, sem almennastrar hylli riytur af agætisskáldum þessa
lands.
Hvernig stendur á því?
Þeir sem ekki hafa gert sér grein fyrir því áður, eiga að fá nokkurn
veginn ljósa hugmynd um það með því að lesa afmælisrit það,
sem nefnt er hér að framan. I því eru 4 ritgjörðir: æfiágrip
skáldsins eftir Þorstein Gíslason, »si'ra M. J. heima á Akureyri«
eftir Guðm. Hannesson, »M. J. á skáldfáknum« eftir Þorstein
Gíslason og »M. J. við Líkaböng« eftir Guðm. Finnbogason.
Allar þessar ritgjörðir eru góðar, að flestu leyti ágætar. Eina
verulega ópryðitt á þeim er mjög óviðfeldin árás Þ. G. á þá íslend-
inga, sem nú ettt að fást við blaðamensku. Ekki fyrir það, að
sjálfsagt megi ekki ýtnislegt að þeim finna öllum, eins og öðrum
niönnunt. Heldur vegna hins, að árásitt er gersamlega órökstudd
og kemttr eins og skollinn úr sauðarleggnum í þessu hátíðarriti.
Allir höfundarttir leggja ríka áherzlu á eitt atriði, enda væri
og eigi auðvelt að fara fram hjá því, þegar síra M. J. á í hlut.
Það er bjartsynin.
»Fyr má nú vera bjarts/ni en svo«, segir G. H., »að sorgarskýin,
séu gerð að voldugum englavængjum, sem bera í svip fyrir sólina,
í heinti, sem ómar af lofsöngvum yfir dýrðinni Drottins! Þó er
þetta, ef til vill, hin eina lifsskoðun, sem að nokkru er nýt«.
»Eg skal ekkert um það segja, hve ákveðnar hugmyndir síra
Matthías hefir um þær strendur« (annars lífs), segir Þ. G. »En
hann trúir því, að þar séu sælunnar lönd. Og hann trúir því, að
Drottinn standi í lyftingu á gnoð mannkynsins og stýri
henni að lokum í rétta höfn. Drottinn einn veit, hvert ferðiutti
er heitið, og hið eina skynsamlega er þá að treysta á hann og
trúa því, að alt fari vel«.
»Þegar eg httgsa um erfiljóð hans«, segir G. F., »sé eg hann
fyrir mér einmitt »sem ljóssins og atidans prest« . . . og um leið
og hann hverfur mér sýn, sé eg árdagsblik bjarta vona í augum
hans«.
Það er sjálfsagt bjartsýtiin, sem hefir gert síra M. J. svo
hjartfólginn íslettzkri þjóð, sem raun hefir á orðið. Hún hefir átt