Skírnir - 01.04.1909, Blaðsíða 5

TJm sjúkrasamlög.
101
aðra kominn, ef hann varð ófær til vinnu vegna veikinda
eða slysfara. Sjúkrasamlög og slysfaratrygging voru ekki
til og eru enn víða skamt á veg komin.
Nú er þó öldin önnur. Nú geta menn trygt hús sín
gegn eldsvoða og skip sín gegn sjávarháska. Með litlu
iðgjaldi (ársgjaldi) geta menn aflað sér áreiðanlegrar trygg-
ingar fyrir fullu endurgjaldi ef hús brennur, eða skip
ferst. Kaupmaðurinn getur nú keypt ábyrgð á vörum
sínum á sjó og landi. Hver maður getur keypt ábyrgð á
innanstokksmunum. Ábyrgð á kvikfénaði er líka til.
Lífsábyrgð þekkja allir. Og nú er svo komið hjá mestu
framfaraþjóðum heimsins, að hver alþýðumaður, sem hefir
við lík kjör að búa og lausafólk hér á landi, á hægt með
að kaupa sér ábyrgð gegn veikindum, slysum, vinnuskorti
og ellilasleik.
Þetta, að vera við öllu búinn, óhöppum og slysum,
eignatjóni, veikindum, meiðslum, vinnuskorti og ellilasleik,
skapa sér tryggingu gegn alls konar áföllum, og geta því
bjargast aj', hvað sem á dynur, án þess að beiðast bein-
inga, eða lifa á náðargjöfum úr einhverjum styrktarsjóði,
eða sveitarsjóðnum, það er sjálfstæði, þ að er persónu-
legt frelsi, þ a ð er efalaust stærsta menningarsporið nú
á tímura.
Ábyrgð og trygging voru ekki með öllu ókunn í forn-
öld og á miðöldum. En þó má segja fullum fetum, að
þau séu nútiðarbörn, komin til á 18. og einkum 19. öldinni.
Þessi fyrirhyggjuviðleitni er jafnan félagsvinna á einn
eða annan hátt. Húseigendur í einu héraði stofna t. d.
brunabótasjóð; gerum að þeir séu 2000, eigi eitt liús hver
þeirra og 10,000 kr. virði hvert hús að meðaltali. Þeir
íhuga þá, hversu mörg hús hafl brunnið á undanförnum
árum og komast að raun ura að búast megi við, segjum
10 húsbrunum á hverju ári, en það verða 100,000 kr.
útgjöld fyrir sjóðinn, því að hver félagsmaður á h e i m t-
i n g u á fullu andvirði húss síns, ef það brennur. Þeir
verða því að jafna þessum 100,000 kr. niður á öll húsin
og iðgjaldið verður þá 50 krónur á ári af hverju húsi