Skírnir - 01.04.1909, Blaðsíða 47

Ur ferðasögn.
143
heitir þar sem kemur út úr aðalgöngunum að norðanverðu.
Þótti það að vonum liið mesta þrekvirki, þegar berggöng-
um þessum og brautarlagningu var íokið árið 1882; 20
mínútur er hraðlestin að renna um lengstu göngin. Brautin
liggur í Airolo 1144 stikur (m.) yfir sjó, eða nokkiu hærra
en efsti tindur á Botnssúlum; sumstaðar liggur hún í
skrúfu, og sjá menn þegar upp eftir er farið, æ dýpra og
dýpra fyrir neðan sig beijandi ár og gljúfur og glæfra-
lega djarfbygðar brýr.
Frá Göschenen er farið niður og út eftir Reussdalnum,.
og er einkum frábærlega fagurt eftir að sést á Vierwald-
staettervötnin og næsta fróðlegt að sjá grjótlögin í fjöllun-
um nálægt Flueelen, sem svissneski jarðfræðingurinn Albert
Heim hefir rannsakað og lýst af frábærri snild; er fjalla-
lögin svo beygð og undin saman, og líkara er að þar væru
í mjúkir dúkar, en harða grjót. En grjótlög þessi erutil komin
á sjávarbotni, og voru að upphafi lárétt eða því sem næst.
Á þessari fleygiferð um Alpafjöllin var mér einkum
hugur á að sjá það sem gæti skerpt eftirtekt mína og
skiíhing á íslenzku landslagi, og þá ekki sízt hvernig lagið
á fjöllunum lýsti áhrifum jöklanna á ísöldunum. En þau
áhrif hafa verið afarmikil, eins og Penck hefir manna bezt
sýnt framá. Og sá sem hefir fengið góða leiðbeiningu, og
vanur er að reyna að sjá, getur líka talsvert séð þótt á
fijótri ferð sé. Var ekki sízt fróðlegt að taka eftir hvernig
jöklarnir höfðu grafið niður úr fornum dalsbotnum, og
skilið leifar þeirra eftir eins og sillur og hjalla í hlíðunum.
Á þessum hjöllum er oft mikil bygð, og hin mesta prýði
að þeim í landslagi. Eins var fróðlegt að taka eftir hvar
verið hafði efri rönd hinna miklu jökulþjala, sem eftir
öllum lægðum í fjöllunum höfðu gengið, því að þar fyrir
ofan breytist enn landslag mjög; þar eru hornin og tind-
arnir. Skarðsheiðí (með Skessuhorn) minnir dálítið á suma
þessa Alpatinda, og jafnvel frá Reykjavík má greinilega
sjá hvað hátt á henni gengu jöklar siðustu ísaldar.
Leiðinlega lítið vita menn ennþá um eðli og ævi-
sögu þessarar jarðar, sem mannkynið hefir þó bygt núr