Skírnir - 01.04.1909, Blaðsíða 56

152
Mærin frá Orléans.
sem kaþólskir eru, en einnig þeirra sem láta sig kirk-
juna litlu skifta'?
Þetta er það, sem eg vildi hugleiða í kveld, og bið
því tilheyrendur mína að fylgja mér í huganum langt aftur
í tímann, nærfelt fimm aldir og líta á ástandið í Frakk-
landi árið 1422.
Það ár dó konungur, sem hét Karl 6. Hátt upp í
heila öld hafði ófriður við Englendinga staðið. Þegar tveim-
ur árum áður hafði einn mesti höfðingi Frakka, hertoginn
af Búrgúnd, gengið í lið með Englendingum, og þegar
Karl 6. dó, vildi hann koma Hinriki 6. Englakonungi til
valda. Hann var reyndar enn barn í vöggu; en hann
var dóttursonur Karls 6. Nær ríkiserfðum stóð auðvitað
sonur hans, sem tók sér líka konungsnafn og nefndi sig
Karl 7. Sá flokkur, er hann fylgdi, var kendur við greif-
ann af Armagnac, er hafði uppalið hann og fallið í París-
ai’borg árið 1418, þegar hertoginn af Búrgúnd og Englend-
ingar náðu borginni. Armagnacfiokkurinn var mjög illa
þokkaður á Norður-Frakklandi, því að þótt hreysti þeirra
væri viðurkend, þá voru þeir álitnir mestu bófar og ræn-
ingjar af hinum fiokknum og öllum bændalýð. Flokka-
dráttur og sundurlyndi var svo megnt í landinu sjálfu,
að ókleift var að veita útlenda hernum neina verulega
mótspyrnu, þó að þessi her væri í raun og veru ekki svo
geigvænlegur. Svo var komið 1428, að ekki var nema
ein merkisborg, sem Englendingar áttu eftir að leggja
undir sig; en hún var þeim mun merkilegri, sem hún var
ekki að eins i miðju Frakklandi, heldur var einnig mið-
stöð óvinaflokksins og hafði verið Karli 7. trú, þegar Par-
ísarborg og allar aðrar borgir í nágrenninu gengu undan
honum. Þessi borg var Orléans og Englendingar beindu
nú þangað aðal-liðsafla sínum, reistu sterk virki umhverfis
hana og tóku að herja á hana 12. d. októbermán. 1428.
Það var fyrirsjáanlegt, að félli hún i hendur Englendinga,
þá væri vonlaust um Karl 7. og sjálfstæði Frakklands
lokið.