Skírnir - 01.04.1910, Blaðsíða 31

Daði Níelsson „fróði“.
12T
upplýsinga, skal þess getið, að hann fekk prest einn fyr-
ir norðan, kunningja sinn, til að leita fyrir sína hönd tili
Steingríras biskups um nokkrar upplýsingar, en hann var,
eins og kunnugt er, hinn mesti fróðleiksmaður og hafði
þar á ofan biskupsskjalasafnið undir höndum. Brást hann
vel við og leysti úr flestum spurningum hans, en þó eigi
öllum, »og þá þótti mér fokið í flest skjól«, segir Daði.
Tók hann þá það eina ráð. er honum hugkvæmdist, og
leitaði aðstoðar um langan veg til síra Hallgríms Jónsson-
ar á Hólmum í Reyðarflrði, og fekk þar loks góða úrlausn
eftir tveggja ára bið Sýnir þetta berlega hve samvizku-
samur og ótrauður hann var að leita fyrir sér um heim-
ildir og upplýsingar, og mundi einhver í hans sporum
hafa látið staðar numið fyrri.
Eins rits söknum vér í þessari heimildaskrá. en það
eru prestasögur Jóns prófasts Haldórssonar hins fróða í
Hítardal, sem ná frá siðaskiftunum og fram á hans dag,-
hið merkasta rit, þótt eigi hafi Jón prófastur gengið frá
þeim til fulls. Að vísu segir Jón Borgfirðingur1), að Daði
hafi bygt á prestasögum Jóns prófasts, en vér höfum vitn
isburð Daða sjálfs fyrir því, að svo var eigi, því hann
segir í áðurnefndum formála, að hann hafl »aldrei getað'
fengið að sjá þær«. En þetta er sú eina heimild, sem
hann heflr ónotaða látið af þeim, er nokkur von var til
að hann fengi yfir komist.
Framangreindur formáli ber það með sér, hverja skoð-
un Daði sjálfur hafði á þessu riti sínu, og ritum sínum
yfirleitt, því í lok formálans farast honum þannig orð:
»Vildi hér eftir nokkur fræðimaður, sem betri tíma og
efni hefði heldur en eg, semja prestatal Skálholtsstiftis,-
get eg ekki öðru trúað en honum mætti að nokkru liði
verða minn samtíningur, ef hann í höndum hefði, og sá
er tilgangur minn með nokkrar fleiri ritgerðir, er eg hefi
fengist við: að meðdeila einhverjum þeim, sem fróðleik
elslca, og ekki eiga á miklu völ, þvl fáa sem eg hefi af þess
*) I Rithöfundatali sínu hinu meira II, 1.