Alþýðublaðið - 18.12.1959, Síða 2
Otgetandl: AlþýtSuflokkurmii. — Framkvæmdastjórl: Injgóttur KrUtlsiuaok
— Rltstjórar: Benedikt Grondal, Gísll J. Ástþórjson og Helgl Sæmundi«»t
Iéh.). — FulltnSl ritstjoroBr Ptevaldi Hjálmarsson. — Fréttastjori: Bjór*
Fin Gulmundsson. — Simar: 14 900 — 14 901 — 14 902 — 14 903. Auglt*
InyiwtTnl 14 908. — Aötetur Alþyðuhiisiö — PrentsmlBl* AibýSuhialWn.
Hverfisgata 8—10.
Bækur og húsgögn
BÓKAÚTGÁFAN hefur sennilega aldrei ver-
ið meiri en í ár, og blöðin hafa auðvitað engan veg-
inn við að kynna lesendum sínum allar þær ágætu
bækur, sem koma á markaðinn, enda valda bóka-
auglýsingarnar skemmtilega miklum þrengslum!
Eitt er þó hægt að segja um bókaútgáfuna í heild:
íslenzk bókagerð hefur tekið miklum framförum á
stuttu áraskeiði. Margar nýju bækurnar eru vand
aðar og gullfallegar að ytra útliti. Prentarar okkar
og bókbindarar kunna sannarlega vel til verka,
þrátt fyrir allt annríkið, þar sem íslenzk bókaút-
gáfa einskorðast við jólamarkaðinn.
Hinu er ekki að neita, að gjafasjónarmiðið
ræður miklu um bókaútgáfuna. Það er orðinn
fastur siður, að Islendingar gefi hver öðrum bæk
ur á jólunum. Þetta er vel farið, þó að hinu megi
ekki gleyma, að bækur eru fyrst og fremst til
lesturs, þó að þær geti líka verið prýðileg hús-
gögn. Þess vegna skiptir efni þeirra öilu máli,
enda þótt ytri búningurinn megi heldur ekki
•gleymast.
Frumsaminn íslenzkur skáldskapur má sín
ekki mikils að fyrirferð í bókaflóði haustsins. Sum
ar bækurnar verða jafnvel til með skærum í stað
penna eða ritvélar. En annarri eins bókaþjóð og
íslendingum ber skylda til að hlúa að skáldskap og
fræðilegum ritstörfum, auk þess sem hún þarf að
kynnast því bezta, sem gerist í heimsbókmenntun-
um. Skipulagi þessara mála er helzt til ábótavant.
En hér ættu íslenzkir útgefendur að freista sam-
starfs ti lþess að sameina það, að bækurnar verði
þroskandf lesefni ekki síður en falleg hússögn í
stíl við vandaða skápa. En almenningsálitið hefur
hér líka hlutverki að gegna. íslenzk bókaútgáfa á
cg þarf að byggjast á íslenzkum bókmenntum.
r E r **«
augaveg
Augiýséngasími
Al þýðublaðsins
er 14906
Góð og nylsösn jólaglö
eru INNISKÓR — á börn og fullorðna.
Jón Helgason: íslenzkt
mannlíf II. Söguþættir.
Halldór Pétursson teikn-
aði myndirnar. Iðunn.
Prentsmiðjan Oddi.
Reykjavík 1959.
GÓÐ var bók Jóns Helga-
sonar ritstjóra í fyrra, en
þessi er sennilega jafnbetn.
Höfundurinn viðar að sér á-
gætu efni og vinnur úr því af
mikilli íþrótt. Engum þarf að
þykja fast að orði kveðið, þó
að fullyrt sé, að Jón muni í
hópi rltfærustu blaðamanna.
Hann er óvenjulega snjall rit-
höfundur og færir skemmti-
iega út ríki sitt með nýju bók-
inni. Mál hans og stíll minnir
á skáldlega hugkvæmni og
leikni. Og þannig margfaldar
hann gildl söguþátta sinna í
meðferðinni. Mönnum hefur
sannarlega verið óskað til
hamingju af minna tilefni en
þessum tveimur bókum Jóns
Helgasonar.
Þættirnir Ást á Landakots-
hæð, Upsa-Gunna. Sagan af
Jóni Franz, Hugvitsmaðurinn
úr Ge tarevium og Uppreisn
Péturs í Njarðvík eru allir
prýðilegir, en mest finnst mér
samt til um Landskuld af
Langavatnsdal, og færi vel á
því, að Jón Helgason fengi
„litlu nóbelsverðíaunin" fyrir
það afrek. Fortíðin leggst yf-
ir landið við lestur bókarinn-
ar, hér er veður hennar og
mannlíf og mikið af tiginni
fegurð, þó að élin reynist
dimm og Hörð, torleiðið hættu
samt og s*ormarnir bvrstir og
úfnir. Frásagnargleði Jóns er
einstök, en mest mun þó vert
íslenzkt
um þá ' skáldlegu andagift,
sem gæðir bókina tvíþættu
lífi. Söguþættir þurfa ekki að
vera þurr upptalning stað-
reynda. Þvert á móti hæfir
þeim mætavel sú hugkvæmni,
sem einkennir ritmennsku
Jóns Helgasonar. Þannig
verða þeir læsilegar og minn-
isstæðar bókmenntir.
Pennaglöp fann ég aðeins
tvö í bókinni. Jón Helgason
stafsetur föðurnafn Gísla
skálds Brvnjúlfssonar öðru
vísi en hann gerði sjálfur og
nefnir bernskuheimili séra
Tómasar Sæmundssonar Ey-
vindarhóla í stað Eyvindar-
holts. Að öðru leyti vinnst
honum vel í kappi v.ð prent-
smiðjuna, enda þvílíku van-
ur. Hann færist mikið í fang.
Efnið er margvíslegt og fjöl-
skrúðugt, víða leitað eftir því
og það gaumgæfilega kannað
og allt síðan fært í svipmik-
inn og sérstæðan búning.
Stundum gætir tilgerðar í
rlthætti Jóns, en slíkt fyrir-
gef ég honum fúslega, því að
stíll hans er persónulegur og
málfarið hljómrzkt og ramm-
íslenzkt. Og bókin speglar
diúpt og langt mannlíf og ör-
lög þjóðarinnar á tímum þess-
ara söguþátta. Oft segir frá
fátækt og umkomuleysi, en
einnig fómfúsri ást, sem auð-
vitað verður fegurst í mein-
um, æðrulausri _ karlmennsku
og hetjulegri baráttu upp á
líf og dauða. Ógleymanleg-
astur er þó draumur fólksins
um farsælli og hamingjusam-
ari framtíð í landinu, von ís-
lendinga um líkn í þraut og
sóknina miklu, sem þreytt er
jafnvel á flótta.
Framlhald á 4. síðu.
H a n n es
h
o r n i n u
Alþýðublaðið í nýj-
um búníngi.
•fc Hlutverki sínu trútt.
'ú' Samkomulag ekki
aðalatriðið.
'fo Heldur afleiðing þess
ALÞÝÐUBLAÐIÐ hefur feng-
ið nýjan búning hið ytra. Mér
lízt vel á hann og býst við að
lesendur blaðsins, vinir þess og
velunnarar, séu sama sinnis. En
búningurinn er ekki aðalatriðið,
heldur skoðanir þess, hjartalag
og trúnaður við stefnu og mark-
mið fólksins. Alþýðublaðið er
gefið út í þeim eina tilgangi að
vinna fyrir málefni alþýðufólks,
hagsmuni heimila þess, menntun
og menningu.
ÉG VEIT að allir aðstandend-
ur þess vilja vera köllun blaðs-
ins trúir — og það er rétt, að því
aðeins getur blað orðið málgagn
að það sé fyrst gott blað,
skemmtilegt, fróðlegt, djarft og
hreinskilið. Alþýðublaðið hefur
alla tíð verið baráttublað og þaö
verður það að vera. Það getur
verið að skemmtilegt efni og
smáskrýtið geti aflað blaði vin-
sælda, en ég er sannfærður um,
að hreinskilni, dirfska og óskor-
uð réttlætiskennd er ekki síður
vænlegt til vinsælda og trúnað-
ar.
ÉG FAGNA breytingunni,
sem orðið hefur á Alþýðublað-
inu.. Vegur þess hefur farið mjög
vaxandi á síðastliðnu ári. Út-
breiðsla þess hefur orðið miklu
meiri en nokkurn hinna bjart-
sýnustu í okkar hóp lét sig
dreyma um, og með hverjum
degi vex útbreiðsla þess og vin-
sældir svo að fyrir nokkru er
það orðið annað útbreiddasta
blað landsins.
JAFNFRAMT STÆKKCN og
breytingu efnir blaðið til mikils
og glæsilegs happdrættis til á-
góða -fyrir útgáfuna. Ég bið les-
endur mína að athuga vel-skipu-
lag og fyrirkomulag þessa happ-
drættis og styðja það af fremsta
megni. Blaðið býður upp á ágæta
vinninga og þá fyrst og fremst
sex bifreiðir á einu ári. Mið-
arnir, sem út eru gefnir eru
færri en í öllum öðrum happ-
drættum, sem efnt hefur verið
til, en þeir eru seldir gegn af-
borgunum eins og menn sjá þeg-
ar þeir kynna sér skipulagið.
FRAMLEIBSLURAÐ hefur
verið svipt rétti til að ákveða
upp á sitt eindæmi verð land-
búnaðarafurða. í staðinn fær
það aðeins eitt einasta hlutverk
í sambandi við verðlagninguna
og það er að tilnefna einn mann
í sex manna nefnd framleiðenda
og neytenda til þess að semja
um grundvöll verðlagsins og á-
kveða það. Það fær að velja einn
mann, en val þessa eina manns
er um leið tekið úr höndum
Stéttarsambands bæ'nda, sem nú
fær að velja tvo menn í stað
þriggja áður. Neytendur velja
þrjá menn alveg eins og áður.
ÞAÐ HEFUR ORÐIB sam-
komulag milli fulltrúa neytenda
I og framleiðenda um skipulag
! þessara verðlagsmála í framtíð-
' inni og um það hafa verið gefin
út bráðabirgðalög. Inntak bráða
birgðalaga Alþýðuflokksins um
! óbreytt verðlag er í gildi þar til
| nýr verðlagsgrundvöllur er fund
inn. Samkvæmt samkomulaginu
á sá grundvöllur að gilda um
Framhald á 4. síðu.
.... áparió yður Maup
A miUi mflrgra verzlaraa!
óÖitUOöL
4 ÖUUM
HÍW!
- AuHturstissti
^ 13. des.
• £ Sflúi
1959 — Alþýðublaðið