Þjóðólfur - 29.04.1854, Blaðsíða 1

ÍMOD
Sendur kaupendum kostnaðarlaust; verð: árg., 18 ark. 1 rbd.; hvert einstakt nr. 8 sk.; sölulaun 8. hver.
6. ár. 29. april.. 144.
OLFUI
1854.
Leiftréttíng: í seinasta bl. (143.) bls. 200. 2. dálk, línn
13. aft naban er rángprentaíi 1351 fyrir 2351.
Um hrossakaup Enylendinga.
Islenrlíngar hafa nú uin næstlifiin 10 ár
verif) aft biðja stjórnina um frjálsa vérzlun,
uin að verzlunarbönd Jtau setn nú eru á, inætti
hverfa, en af) allar Jtjóðir inættu eiga kost á
að sigla upp Island, og að við Íslendíngar
inættum ftannig eiga kost á að verzla við all-
ar jtjóðir. Og nú um síðir, — fyrir efnhuga
ítrekaðar bænir þjóðarinnar, fyrir stöðuga ár-
vekni hlaða vorra, fyrir alúð og staðfestu
ftjóðfulltrúanna Jtrát.t fyrir allskonar mótspyrn-
ur afliendi hinna dönsku kaupmanna og Jirát.t
fyrir hálvelgju og mótbárur sumra hinna helztu
embættismanna vorra í'raman af1, — nú um
síðir lítur lit fyrir, að Íslendíngunt verði innan
skamms veitt verzlunarfrelsi að meira eður
minna leyti.
Jetta er hinn fyrsti verulegi og sýnilegi
ávöxtur af aljiíngi Íslendínga.
Vér hikum ekki við að nefna verzlunar-
frelsið góðan ávöxt; því ávöxturinn geturver-
ið góður og mikilvægur, eins fyrir Jiað Jió
me£i misbrúka hann, og f>ó liann, fyrir heimsku
nianna og skeytíngarleysi, geti orðið að óliði
eða jafnvel að tjóni. Frjáls verzlun hefir orð-
ið hverri siðaðri ]»jóð í heimi hin verulegasta
velinegunaruppspretta, og Jȇ einnig vegur til
hvers kyns framfara og heilla.
En um 2 hin næstundanfömu ár höfum
við Íslendíngar haft lítinn snefil einn af frjálsri
verzlun, og f)ó Jætta hafi ekki verið nema í
litlu einu, og að eins snortið eina einustu
verzlunartegund, J)á hefir fiað J)ó fært okkur
verulega hagsmuni í bráð, opnað oss veg til
tneiri og verulegra hagsnmna Jiegar frá líður,
ef vér kynnum með að fara, og mátt opna
augu hvers eptirtektasams manns um það,
') Umræbur verzlunarmálsins á alfiíngi 1845 og á þjóf)-
fundinum (sjá alþ. tíð. 1845 og þjóþf. tffi.), votta ljósast,
aí) þetta er ekki of hermt.
hve rnikið oss, sem von er, skortir á enn sem
komið er, að kunna að færa oss í nyt allskonar
frjálsa verzlun; en þessi tegund af frjálsri
verzlun, sem vér höfum átt kost á að reyna, er:
Urossalaup Enylmdínya við oss um næstl.2ár.
Vér skulum nú að Jiessu sinni ekki fara
mörgum orðuin um, hvaða ávinníngsvon oss
má verða að hrossaverzlun Jiegar fram liða
stundir, ef vel væri á haldið, og ef vérbyggj-
um oss undir Jiessa verzlun með skynsam-
legri fyrirhyggju. Jað vita allir, að Iirossum
hefir vist, í sumum héruðum þókt óþarflega
fjölgað, til hagaþreyngsla og málnytuspillis á
sumrurn, og til niðurdreps fyrir nauðsynja-pen-
íng á vetrum, einkum í harðæri; að þau hafa
verið hér í Iandi í mjög litlu verði, hjá því
sein er í öðruin löndum, og að gjöld af þeim
til opinberra þarfa hafa verið lítil sem engin,
af því arðurinn af þeim hefir á mörgumstöð-
um verið minni en ekki neitt. Aptur er það
kunnugt, að sum héruð eru næsta vel faliin
til að ala upp hross með litlum tilkostnaði,
litlum, í samanburði við arð þann, sem af
þeim má standa ef þau gæti orðið stöðug verzl-
unarvara til útlanda; svo það má ekki vita,
hvaða áhrif þessi verzlunartegund, þegar frá
líður, má hafa bæði á jarðaverð og búnaðar-
fyrirkomulag í þeim héruðum, sem bezt eru
fallin til stóðhalds og hrossa-eldis. Hitt vita
allir, að á meðan verzlunin hefir verið svona
einbundin við Dani, hefir enginn skildíngur
hrotið að okkur fyrir allan þann hrossa-fjölda,
sem hér er til á lamli, og því er þess vel
gefanda gætur, hvað landsmenn hafa ábatazt
á hrossum sínurn þessi 2 næstliðnu ár, ogþað
án alls undirbúníngs eða auka-tilkostnaðar af
hálfu landsmanna; því þegar þessa er gætt,
þá má ráða þar af, að þessi verzlunartegund
má verða næsta ábatasöm fyrir mörg héruð
landsins.
1851 voru héðan út flutt alls 219 hross,
og af því einkutn tveir farmarnir voru keyptir