Þjóðólfur - 12.08.1864, Blaðsíða 2

— 158 —
flestum þeim friðarkostum, er fjandmenn þeirra á-
skilja, og þó þeir liggi afarkostum næst. f>ví er það
að vísu að nú liggr miklu nær heldren áðr, að Danir
nái einhverjum friði, og gángi að honum, þótt
hann verði þeim nokkuð dýrkeyptr. En beri útaf
því, og hafi svo stríðið byrjað af nýu, þá eru Danir
þegar orðnir svo beygðir og brotnir á bak aptr
af hinum stórkostlegu ósigrum, manntjóni og skot-
vopnamissi, er þeir hafa beðið hvað ofan í annað,
og svo af því, að þeim er nú öll von þrotin um
að aðrar þjóðir skerist í leikinn til að veita þeim,
að þeir munu nú enga fyrirstöðu geta veitt
Prússum og þjóðverjum framar, ef þeir leita yfrá
Fjón og Sjáland, og aðrar eyar Dana með slíku
ofrefli og yflrburðum skotvopna og allra hervéla,
er þeir hafa framyfir Dani. Er því auðsætt, að
hafi eigi leitt til friðar samníngar þeir, sem byrj-
aðir voru í Wínarborg undir lok f. mán., heldr
snúizt aptr uppí hinn sama fjandskap og styrjöld
að nýu, þá er næsta vanséð, hvað um Danmörku
verðr og hin ýmsu lönd og landshluta, er undir
hana liggja.
Yafl sá og full óvissa, sem vér Íslendíngar
þannig erum nú í um það, hvernig þessu vel-
ferðarmáli Danaríkis muni lykta, gjnrir þá, sem
haldið hafa fram nauðsyn sendinefndar á konúngs-
fund með þíngvalla-ávarp, nokkru tvíbentari en þeir
voru áðr; þeir segja, ef fullr friðr er á kominn
og Danmerkrríki helzt eins og áðr í tölu ríkjanna
og óháð öðrum veldum, þá virðist að vísu horfin
aðalástæðan fyrir nauðsyn sendinefndar, með því
að þá þarf eigi að óttast, að ísland verði slitið frá
Danmörku, haft til friðarkosta, og afsalað, ef til
vildi, einhverju því veldinu, er oss mætti sjálfnm
sízt gegna og vér mundum sízt fyrir oss kjósa.
Og þarsem hinir munu þaraðauki liafa verið miklu
fleiri víðsvegar um land, er aldrei hafa viljað
láta sér skiljast, að nein nauðsyn bæri til að
gjöra út sendinefnd, enda hvernig sem færi um
Danmörku og þá ísland með, heldr hafa þeirsagt
þegar hefir verið fyrir þeim brýnt að svo gæti þó
farið, aðþáværibezt að »láta þar nólt sem nertim,
— sem eigi heldr hafa látið sér skiljast, að af
sendinefnd stæði peinn vegr eða gagn landi voru,
né heldr afl og fylgi og styrkíng almennu lands-
ávarpi til hins nýa konúngs, frá þíngvallafundi, —
þarsem þeir hafa verið mildu fleiri er þessa skoð-
un hafa haft á sendinefnd héðan nú í sumar, heldr
þvertímóti andæft fremr í móti henni sakir kostn-
aðarins, þá er að vísu næsta tvísýnt útlit til þess,
að f>íngvallafundrinn á mánudaginn kemr, þó hann
yrði nokkurnveginn sóktr úr ýmsum héruðum, vili
ráðast í þau stórræði (!), að gera út og kjósa sendi-
nefnd héðan, hvort heldr 3 eða þá tvo eða jafn-
vel einn, en kjósa bg skora á 1 eðr 2 af hinum
merkustu löndum vorum í Höfn til þess að gánga
í nefndina með þeim, er héðan færi.
En þó að oss uggi það, eins og nú var sagt,
að margir landsmenn líti öðruvísi á þetta mál en
vér, og þó að vér vitum fullvel, að mörgum lönd-
um vorum ægir allt það, sem kostnaðr getr lieitið,
enda hvað lítill sem er, og viljaheldr látagottmál
falla og þó að allsherjar og nauðsynja mál sé, en
sinna því og styðja ef eigi er annars kostr, en að
því verði að fylgja lítill fjárstuðníngr, þá getum
vér hvorki né megum annað, en styðja þetta
sendinefndarmál af fremsta megni, að minsta kosti
svo, að það falli ekki alveg, og hvernig sem ræðst
fyrir Danraörku í þessum viðskiptum hennar við
þjóðverja. það er þá og verðr á ábyrgð þíngvalla-
fundarins og landsmanna, ef þeir vilja engan fyrir-
vara hafa í þessu máli, ef þeir vilja eigi með neinu
móti vera við því búnir, að koma fyrir sig orði
hversu ógæfusamlega sem allt kynni að ráðast með
kjörog tilveru Danaríkis og hinua ýmsu landa, sem
hafa lotið því, heldr »láta þar nótt sem nemr» og
tefla svo á tvær hættur að ísland verði sett niðr
einhverstaðar og einhverstaðar, eða verði framselt
þeim sigrvegaranum eðr annari þjóð er beztbýðr,
til þess að höggva með því sem mest skarð í
stríðskostnað þann, er jþjóðverjar krefjast af Dönum.
Búumst við hinu illa, hið góða skaðar ekki,
það er margra alda spakmæli, en engum hefir það
brugðizt sem því hefir sint. Vér viljum engan leik
gjöra að neinum óþörfum kostnaði né heldr leggja
til að landar vorir baki sér hann fyrir gýg, eða
tilgángs og tilefnislaust og útí bláinn. Yér viljum
og alls ekki, að leikr sé gjör að sendinefnd þeirri
sem hér ræðir um. Hafi Dönum nú, er næsta
póstskip kemr, auðnazt fullr friðr við féndr sína
og fái þeir að halda öllum ríkisforráðum sínum,
enda þótt það verði með nokkrum takmörkum,
látum þá svo vera að sendinefndinni verði slept
öðruvísi, en að hún færi þá ávadfiið stiptamtmanni,
til þess að hann beri það fram fyrir konúng. En
hitt virðist oss eigi að eins nauðsynlegt, heldr
einnig, ef til vill, eindregið þjóðmál og velferðar-
mál vort, að þíngvallafundrinn gjöri nú allan við-
búnað og ráðstöfun, til þess að sendinefnd geti
myndazt og orðið til taks, þegar gufuskipsferðin
verðr næst, ef þærfregnir bærist þá, sem fundrinn