Þjóðólfur - 22.11.1865, Page 2

YÚxtnnum úndvort í Júlímánuíii misti hann iíka, og Stefán
búndi í Stakkgaríishlíí), bátsfarm af korni í sjúinn; farmrinn
var settr uppá sandinn vib fjaríiarbotninn.....................en
meíian var veri?) aí) sækja hesta til aí) flytja hann heim, reif
Fjarílará sig úr faivegi sínum og reif bnrt (fram) úlduna sein
farmrinn stúís á“. — J>aíi er kunnugt, ab sira Jún Austfjúrí),
sem var?) fyrir þessu stórvœgilega tjóni svona hvorju ofan í
anna?) á 3 mána?)a tímabili, er a?> almanna rómi eins kunnr
aí) dugnaþi, forsjá og stjórnsemi í búskaparefnnm sínum eins
og hann or álitinn merkr embættismatir.
SKÝRSLA F1\Á I-EIM SUNNLENDÍNGUM, ER
FÓRU TIL BJÖRGVÍNAR-SÝNÍNGSINS 1865.
(Skrásott af herra Guíim. Gubmundssyni á Landakoti).
I.
Eptir að liafa dvalið í Björgvin samtals 24
daga og yfirskoðað þar þau veiðarfæri og þann
útbúnað til fiskiveiða, sem þar var til sýnis, þá
viljum vér nú í fám orðum lýsa þvi, semossvirt-
ist eptirtökuvcrðast og helzt geta þénað oss Is-
lendíngum til upplýsíngar fiskivciðum og fleiru
viðvíkjandi.
Við komum til Björgvin 24. Ágústmán. og
fórum strax daginn eptir að skoða fiskiveiðaútbún-
aðinn, en leituðum einkum eptir því fyrst og fremst
sem við hugsuðum, að gæti verið oss að verulegu
gagni og því sem helzt gæti átt við okkar afla-
brögð og annað ástand vort heima, en það leit
svo út sem það væri hér síst að finna, og sáum
við þá, að margt af því var til heima á íslandi,
enda vorum við optar en einusinni spurðir að,
hvort við hefðim komið með nokkuð heimanað, og
má af því ráða hversu það var leiðinlegt fyrir oss,
að hafa engi veiðarfæri með oss, og sjá, að ckkert
var frá íslandi til sýnis þar í Björgvin, nema illa
verkaðr saltfiskr, sem hafði verið sendr þángað
frá Kaupmannahöfn.
I»að sem oss virtist helzt að hefði átt að koma
til sýnis frá Islandi var:
1. Seianætr, keppar, skutlar og fleira, sem vér
brúkum til selveiða.
2. Hákarlaönglar og sóknir, og allr sá úlbúnaðr
ásamt beitunni.
3. Ilandfæri með tilheyrandi sökku og öngli.
4. Skinnklæði, sem eptir okkar áliti eru miklu
vandaðri hjá oss en öll þau margvíslegu sjó-
klæði, er við sáum þar á sýníngnum og ann-
arstaðar.
5. Sýnishorn af skipum og bátum; þau voru að
sönnu mörg, en engin af þeim svo lík okkar
skipalögun að ekki væri töluverðr munr.
I-etta allt og jafnvcl íleira hefði vel mátt vera
komið til sýnis frá okkr, því fátt af því var þar til,
og það sem til var af þessu virtist oss vera í ó-
fullkomnari stíl en hjá oss heima. Hvalaveiðaút-
búnaðr var ekki til sýnis heldr, og þótti flestum
mikið vanta, þar sem hann vantaði algjórlega.
f-orskanet þau, sem við sáum, voru flest með
rauðmagariðli, möskvinn var jafnaðarlega 31/4—3V2
þuml. á bvern veg eðr 6 V2 — 7 þuml., þegar hann
var lagðr tvöfaidr saman, og á að gezka 8 pd.
garn í þeim; héraðauki vóru netin ekki feld meira
en lil þriðjúnga, í staðinn fyrir að við l'ellum þau
sjaldan minna en til helmínga/svo eptir því verðr
sú netaslánga sem er 60 faðma taung, þegar Norð-
menn eru búnir að fella liana, 40faðmará lengd;
aptrámóti eru þorskanet þeirra miklu djúpriðnari
en hjá okkur, því þau eru vanatega höfð 40 möskva
djúp, enda eru þau opt lögð þar á 100 faðma
djúpi, og sumstaðar þar sem dýpra er. Aðferð
sú, sem Norðmenn brúka við netin, virtist oss
vera lik okkar að öðru en því, að þeir hafa auka-
tein, sem liggr með öllum steinateininum á net-
inu, svo þegar netin eru dregin inní skipið, þá
dregr einn maðrinn þenna aukatein meðan hinir
draga netið, og eru netaþýngslin látin liggja að
mestu á þeim teini, svo netin með fiskinum eru
tckin svo að segja laus eða ineð litlum þýngslum;
þetta álíta þeir að hlífi netunum við sliti. Auka-
teinn þessi er festr við steinateininn með herum-
bil 10 faðma miilibili, og svo þegar netin cru
dregin inní skipið, er hann dreginn sérstakr við netin.
Til að halda þorskanetum uppi brúka þeir
mestmegnis gierkúlur, en þó sáurn við nokkur net
með birkiflám. Utanum aliar þær glerkúlur er
riðið hampgarn, svo þær því síðr brotni, og eru
þær miklu kostnaðarminni en fiolholtið; því 30
kúlur, sem búið er að binda utanum, kosta vana-
lega 3 rd. eptir því sem Norömenn segja. J>egar
kúlurnar eru festar á netin hafa Norðmenn 1 faðm
á milli hverrar, en það er aðgætandr, að net þeirra
eru meira en helmíngi breiðari en okkar, og ætti
því að vera 2 faðmar millum hverrar kúlu hjá okkr.
Handfæri og lóðir er algengt að brúka í Nor-
vegi bæði fyrir þorsk og smáfisk en fátt af þeim
veiðarfærum sýndist okkr þénanlegt til að brúka
hjá oss eða taka því fram sem hér á landi er tíðk-
anlegt. Auk þeirra aungla sem vanalega flytjast til
okkar voru til sýnis margslags önglar með allavega
löguðu agni, en flestir af þeim voru ætlaðir fyrir
vatnafisk t. d. lax og silúng, og voru svo veikir
að þeir ekki hefðu orðið notaðir fyrir annan stærri
fisk.