Þjóðólfur


Þjóðólfur - 15.05.1869, Qupperneq 5

Þjóðólfur - 15.05.1869, Qupperneq 5
— 121 — einmitt úr þessum flokknum kjörgengra manna að þingunum koma flokksforingjar og forvígis- menn í öllum þeim þingrnálum, er nokkru þykja skipta. |>essi skortr á mentaðri meðalstétt hjá oss, en hins vegar í mörgum kjördæmun- um margreyndir dánumenn og brúkanlegir þing- menn, er þaðan hafa á þing komið, tekr í raun- inni af öll tvímæli um það, að þeim kjördæm- unum getr eigi orðið það ámæla- og vansalaust, og ef til vill enda eigi ábyrgðarlaust fyrir þingi og þjóð, að láta nú leiðast eða ginnast til að skipta um, heldr mun þeim bezt að halda enn trygð við þá þingmenn, sem ekki eru reyndir nema að góðu, því þar vita menn »hverju þeir sleppa en eigi hvað þeir hreppa«. En aptr verðr það ekki varið, að þau eru líka kjördæmin, er misheppnaðist svo kosuingin 1864, aíl alnieiinirigs-álitií), alþingistíirindin sjálf, og almanna- rómrinn nær og fjœr tekr þar af iill tvímælln nm, aþ þeim kjiirdæmum er þab ekki ébyrgðarlaost andspænis þiugi og þjðíi og getr því síþr orþiþ þaí) ámælis- og vansa- laust, ef þau vildi nú eigi skipta mn, lofa hinum aíi fara, en ejá sör út nýan þingmann, er flest þan kjiirdæmin, sem hör ræbir nm, skortir alls ekki irman héraþs: miklu nýtari og betri menn. ,,þeir sem orbnir eru kurinir aí) því ab þeir ern sannarlegir úreibnmonn og enda vandræþamenn í fiestum vit)- skiptutn sínum viþ aíira, eþa þeir sem bera óroglu- ástríbuna ntan á sér eigi a?) eins utanþings, framan í iillum, heldr einnig á fuiidum þiugnefnda, svo afe engu tauti heflr ortíiþ viþ komiti, — enda heíir ekki leynt sér á þingbekkjunum stundum, — etia þeir, er met) óllum hæfllegleikum sínum, væri þeirra vel neytt, hafa þó aldrei á nndanfiírnum þingum vitireist neitt þingmál etia verulega stutt til gagns og gót)s, hafa beinliiiis spilt snmum málunum, on aptr hringlat) met) sum, et)a hjálpat) til þess, þing af þingi, met) því ati halda fram þeim laga-lokleysum, eius og sanriarlegt velfortarmál væri, er hvorki stjórn né. þjób heflr getat), at)hylzt, og hafa meí) þessu og ótirn háttalagi valdit) fjarska tófnm og tímaspilli fyrir þingiuu og feyki kostnaþarauka, — at) slíkum þingmónn- um, — at) óreiþimiönnum og óreginmönnum, er engi eptir- sjá af Alþingi. — Auk eptirfylgjandi greinar hafa |>jóðólfi bor- izt tvœr aðrar greinar sama efnis, þ. e. svar upp á greinina í 15. blaði hins 1. árs Baldrs með yfirskript: »látum oss biðja», þar sem stiptsyfir- völdunum er lagt það til lasts, að þau láti auglýsa nöfn allra þeirra presta, er um branð sækja, eða að þau líði þjóðólfi það, en óhæfa og smekkieysi l>jóðólfs komi þar fram eins og í flestu öðru. Er önnur af þessum aðsendu greinum með yfirskript: «ver viljum enn fremr biðja», og undirskrifuð: kostr væri á, heldr stæti þeir honum jafnfætis eta væri engu sít)r at) mannkostum og hæfilegleiknm í ölln óbru j ef svo stætii á í eiuhverju kjördæmi, þá væri alls kostar rétt aí) láta kristindóm3 grnndvallarregluna ráíla úislitum: „sælla er ab 6e fa e u þ iggj a“. «4 sveitaprestaf"; hin með yfirskript: «látum öss líka biðja», og «Alþýðumaður» undir. En af því allar 3 greinarnar fara í eina og sömu stefnu, lýsa og ganga út frá sömu skoðun og óska þess, að þjóðólfr haldi áfram að anglýsa bratiðasækendr eins og fyrri, þá virðist það óþarfa-málalenging að taka nema þessa greinina, sem bér kemr, er virð- ist röksamlegust og liðugust, þó að hinar sé vel samdar og sómasamlegar í alla staði. »Litil athugasemd«. „I 15. númeri af 1. ári Baldrs er greinarkorn otia bænar- korn meti hiuni hátítilegu yfirskript: „látum oss bif)ja“. Undir grein þessa, etia bænarskrá, sem stílut) er til blata- manna, rita „Tveir sv eita p re s tar“. Líkt or á koniitl meb bát)nm prestum þessum. Hvorugr heflr haft miklu láni at) fagna hjá stiptsyflrvöldimum. pau hafa eigi gegnt branþa- kvabbi þeirra, þó a& annar þeírra hafl bet)i& „marg-opt“, en hinn „fieirum sinntlinBá&ir hafa því ortiitv óánægtlir vi?) stiptsyflrvöldin. Ohrom þeirra vir&ist einkura hafa gramizt, at) stiptsyflrvöldin eigi skyldi meta hann meira, en hinum vir&ist hafa svitjií) það sárast, at) stiptsyflrvúldin skyldi láta á því bera, at) þeiin þætti eigi meira til hans koma. ' Prestar þessir byrja fyrst á sögulegu og heimspekilegu yflrliti yftr embættaveitiugar og auglýsingar þeirra. Sítian skýra þeir hreinskilnislega frá rauuiim sínum. At) endingu skora þeir á blatiamenn og biðja þá aíi láta vera at) auglýsa sækendr brauða. pess er til að geta, ati áskorunargrein þossi 6e eigi til- garigslans, en bágt er afi segja, hver tilgangnriun er, en aut)- sætt virðist, at) varia getr hatm veriti gó?)r. Stiptsyflrvöldunnm getrvarla verit) þága í at) voita brant) í pukri. Ef þau gjöra þat) met) samvizkusemi, má þau einn gilda, þótt allir sjái, liveruig þnu teita, og má enda þykja vænt um, ati sækendr sé auglýstir, því at) þá geta engar inís- sagnir kastað skugga á réttsýni þeirra, sem annars er hætt vit). Væri þau hliitdræg, nuindi hlutdrægiii þeirra eigi geta dulizt fyrir þaf), þó at) hætt væri at) auglýsa sækendr, nema því at) eins, at) prestum væri gjört at) skyldu a?) sækja í pukri og bannaf) at) láta nokkiit) á því bera, og sóknarniönn- um þeirra eta öþrnm væri bannað mot) lögum af> spyrja þá nokkut) um þafi. Væri því tilgangr presta þessara sá, a?) smeygja sér inn undir hjá stiptsyflrvöldunum, met) því aí> mæla fram meti pukurvaldi þeirra, þá er groinin næsta ó- heppileg. þaf) er og auðsætt. at) virðing prestanna er eigi komin nndir slíknm anglýsingnm. Sómaprestrinn heldr jafnt virti- ingn sinni fyrir þaf), þó af> einhverir atirir sé toknir fram yfir hann í brauðaveitingum af eiiiliverjum ástæðum. En pokaprestrinn gotr aldrei breitt ylir ósóma sinn, þó ati hon- um tækist ati sækja í pukri og fá náðngt nei í pukri. Prest- ar þessir segja reyndar skýlnust, at) þeir prestar sé „margir“, sem sé „mjög illa“ vit> slíkar anglýsingar, en þat) er lítt trú- legt, og er vonandi, a?) þeir prestar sé örfáir, ef nokkrir, sem sé svo smásmnglega hégómagjarnir og jafnframt svo einfaldir, at) þeir vilji og hugsi sér að reyna a!) fága virbingu sína og skýla blygtmn sinni met) þvílíku pukri og launung sannleik- ans. Ef þat) er því tilgangr greinarinnar aðvernda nm sirð- ingu prostamia, þá er hún hneykslanlog. Prestar þessir kannast við þab í orbi kvebnn, ab þab

x

Þjóðólfur

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðólfur
https://timarit.is/publication/72

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.