Þjóðólfur - 24.03.1870, Blaðsíða 3
tiema þessarar nákvœmni og greinilegleika væri
gœtt, mundi engi stjórn leyfa sér að heimta skatta
og skyldur af þegnunum.
það er fyr tekið fram, að frágangnum á reikn-
ingum smærri opinberra sjóða og stofnana hér
hjá oss sé eigi ábótavant að neinu verulegu. En
þegar farið er að skoða ársreikninga þeirra sjóð-
anna og stofnananna, sem hafa veruleg áhrif á
gjaldskyldu almennings, eins og er um jafnaðar-
sjóðina, og um niðrjöfnun og endrgjald alþingis-
kostnaðarins, eðr jafnframt hafa mikinn fjárstofn
og almenna og verulega þýðingu á annan veg, svo
sem «lœlcnasjóðrinn« eðr spítalasjóðirnir fornu, og
Thorkillíí- barnaskólasjóðr, þegar menn skoða
reikninga þessara sjóða og stofnana, eins og þeir
koma út árlega frá háyfirvöldum vorum, og menn
vilja finna þar þann greinilegleik, nákvæmni og
áreiðanlegleik sem er lögboðinn með kgsúrsk.
2. Marz 1861, þá geta menn brátt sannfærzt um
það, að til þessa hafa háyfirvöld vor ekki litið öll
á einn veg á þetta mál, ekki látið sér vera það
jafn-hugarhaldið hvert fyrir sig, að fulinægja orð-
um og anda lagaboðsins í því að hafa reikning-
ana greinilega og nákvæma. Jafnaðarsjóðsreikn-
ingar amtmannsins í Yesturamtinu og allir veru-
legri reikningarnir frá amtmanninum fyrir norðan
(eigi síðr en binir smærri) bera það Ijóslega með
sér, að báðir þessir amtmenn hafa gjört sér far
um að ganga svo frá þessum sínum reikningum,
að lagaskilyrðum konungsúrskurðarins um greini-
legleik, nákvæmni og áreiðanlegleik væri fullnægt,
að minsta kosti í öllu því sem verulegast er.
Niðrskipunin og flokkaskipun tekjanna og útgjald-
anna er fyllilega greinileg og nákvæm, einnig að
því að þess er getið með fám orðum við hvern
þann útgjaldapóst, sem sérstaklegr er og óvanalegr,
hvernig á honum standi. í jafnaðarsjóðsreikningi
heggja amtanna er þar að auk skýrskotað til konungs-
árskurða eða stjórnarúrskurða, t.d. til þess að helga
og réttlæta upphæð þeirra útgjaldapóstanna, sem
eigi er fastákveðin eðr sjálfsögð eptir eldri lögum;
8'ona er t.d. í báðum þeim jafnaðarsjóðsreikningum
tafnan skýrskotað til stiptamts-ákvæðis um upphæð
Þess hluta alþingistollsins, semáað lenda álausa-
fenu J amtinu ár hvert; að vér ekki nefnum, að
1 hverjum ársreikningi er til fært, hvað margir
^ildingar sé ákveðnir af amlmanni til niðrjöfn-
l>nar á hvert lausafjárhundrað, og hvað mikið gjald-
lst úr hverri sýslu amtsins eptir þeirri niðrjöfnun.
Eins er og þess jafnan getið neðanmáls, ef ó-
f°knar skuldir hvíla á sjóðnum, hve mikið skuli
endrborga 'upp í hana ár hvert, og hve miklar að
sé skuldar-eptirstöðvarnar um Iok reikningsársins1.
(Niðrlag í næsta bl.).
spítalagjaldsmálið.
í 12.—13. blaði þjóðólfs þ. á., bls. 49, gát-
um vér þess, að vér hefðim heyrt, að flestir sjáv-
arbændr í Ileykjavík hefði þá nýlega ritað stipts-
yíirvöldunum og beðizt þess, að þau sæi um, að
þeir mætti gjalda spítalahlutinn núna á vetrarver-
tíðinni á sama hátt og að undanförnu, þ. e. eptir
tilsk. 26. Maí 1746, en jafnframt boðizt til, að
hirða sjálfir hlutinn og skila andvirðinu afdráttar-
laust. þessari beiðni Reykvíkinga er nú sagt, að
stiptsyfirvöldin hafi svarað bréflega á þá leið, að
þau gæti eigi leyst, hvorki Reykvíkinga né aðra
sjávarbændr undan því, að hlýðnast boðum tilsk.
10. Ágúst 1868, en játi þó jafnframt örðugleik-
ana á því, að hlýðnast henni, án þess að sveigt
sé að því, að þau mundu ætla sér að bera málið
undir stjórnina, og leita samþykkis og ráðstafana
hennar til bráðabyrgðabóta í málinu. þannig munu
sjávarbændr hér í Reykjavík hafa skilið bréf stipts-
yfirvaldanna, og þannig munu þeir tveir sjávar-
bændr, sem fóru til stiptamtmannsins, til að fá
fullnaðarandsvar um þetta mál, hafa skilið orð
hans, að stiptsyfirvöldln ætluðu að láta við svo
búið standa af sinni hálfu, að segja nei, og gjöra
ekkert. það var þegar viðrkent í fyrri grein vorri
um þetta mál, að stiptsyfirvöldin gæli að vísu eigi
leyft þetta af eigin rammleik — og Reykvíkingar
máttu líka ganga að því vakandi —; en það lá og
beint við fyrir stiptsyfirvöldunum, að bera málið
undir stjórnina. Reykvíkingum hefði nú reyndar
verið innanhandar, að láta og hér við staðar nema
af sinni hálfu, láta sjá hvar setti, og treysta því,
að hér mundi sem optar að reka á endanum:
«Pað líðst svo margt, að það leyfist ckki». En
Reykvíkingar vilja heldr fá formlega heimild og
lagaleyfi fyrir því, er þeir hér sjá sér eitt fært að
leýsa af hendi, og sökum þess hafa þeir, að því
er sagt er, enn að nýu ritað stiptsyfirvöldunum,
og beiðzt þess, að þau bæri mál þetta undir stjórn-
ina með næsta gufuskipi, og skýrði benni fráfram-
boðum sínum og öllum málavöxtum, og væntist
þeir þess, að þau mælti fram með bæninni, og
fulltreystum vér og hinu sama.
Úr nærsveitunam hér sunnan fram með Faxa-
1) pessa var einnig gætt t fyrsta jafnaílarsjlibsreiku-
ingnmn, sem stiptamtmabr Hilmar Finsen samdi og birti reglu-
lega (fyrir árib 1865, sbr. pjóbálf XVIII, 135), en síban aidrei.