Þjóðólfur - 24.03.1870, Blaðsíða 4

flóa höfum vér frétt það um þetta mál, að víðast
hafi menn átt fundi með sér, og að allir sé ein-
huga á því, að bjóðast til, að skipta læknasjóðn-
um hlut eptir hinum eldri lögum, og láta þar við
lenda. það er víst, að óánægjan yfir hinni nýu
spítalalöggjöf er mjög megn hér á Suðrlandi, enda
mun það hafa komið berlega og alment í Ijós á
öllum þeim mannfundum, eins og endrarnær. En
það virðist oss eigi rétt af neinum þeim, sem telja
nýu lögin óhafandi, eins og þau eru, að leita
engra bragða í, til að fá þeim breytt, heldr ætla
sér að þumbast svona þegjandi; og vér viljum alls
eigi dyljast þess, að eins og Reykvíkingar ganga
hérá undan öllum öðrum, eins fari þeir og hyggi-
legar að en aðrir, þar sem þeir leita alls í, til að
fá tilsk. 10. Ágúst 1868 frestað eða breytt á lög-
legan liátt, og oss virðist, að þeir standi talsvert
betr að vígi eptir á fyrir þessar tilraunir sínar, en
aðrir sjávarbændr, sem hika við að fylgja þeim í
þessu. En þótt nú svo fari, að Ueykvíkingar verði
einir á bandi með að fara þennan bónarveg, þá
er sízt að efa, að stiptsyfirvöldin líti réttvíslega á
þessa formlegu og þegnlegu aðferð þeirra, og
styð'i þvi kröptuglega málstað þeirra og allra Sunn-
lendinga við sljórnina; mun þá málið vafalausl fá
góða áheyrn hjá stjórn konungs, og hún láta að
tillögum bæði alþingis og stiptsyfirvaldanna, að
nema úr lögum tilsk. 10. Ágúst 1868 nú þegar,
eða fresta framkvæmd hennar, og leyfa það
beinlínis, að greiða spítalahlutinn fyrst um
sinn eptir hinni eldri tilskipun.
Hversu vandfarið sem stiptamtmanni er í þessu
máli, bæði sem konungsfulltrúa á síðasta Alþingi
og amtmanni í suðramtinu og stiptamtmanni yfir
íslandi, þá treystum vér því eins og beiðendrnir,
að stiptsyfirvöldin beri nú þegar með næstu gufu-
skipsferð málið undir stjórnina, og beiti nú allri
þeirri sannfærandi lægni, sem báðir þeir háu herr-
ar eru alkunnir að, til að sýna stjórninni fram á
nauðsynina, að fresta framkvæmd tilsk. 10. Ágúst
1868, og varla þarf að kvíða því, að nokkur ein
af viðbárum þeim, sem meiri hlnti þingmanna í
málinu hafði á hverjum fingri, villi nú sjónir fyrir
háyfirvöldunum, eða nái að draga úr meðmælum
þeirra með bæn Reykvíkinga. Yér hirðum eigi,
að hreifa mótbárum þessum hér, eða slá varnagla
við þeim; að eins eina þeirra er vert að nefna,
af því að það voru helzt lagamenn meiri hluta
þingsins, er beiltu henni, en hún er sú, að eigi
væri til þess að hugsa, að fá frestun á framkvæmd
tilsk. 10. Ágúst 1868, og tilsk. 27. Maí 1746 aptr
gefið gildi þegar á nœsta vori (þ. e. nú í vor 1870),
sökum þess, að eigi yrði auðið, að slík bráða-
byrgða-ákvörðun, þótt stjórnin gæfi hana, gæti
náð lagagildi með reglulegum þinglestri í tæka
tíð, eða fyrir gjalddaga 1870. En það er eins og
þeir menn, er halda slíkri kenningu fram, kunni
eigi að gjöra réttan greinarmun á bráðabyrgða-
lögum, eða st/órnarráðstöfunum til bráðabyrgða
(«provisoriske Love», »provisoriske Foranstaltnin-
ger»), og fullnaðar-lögum («permanente Love»).
það er auðskilið, og liggr þegar í sjálfu orðinu:
«bráðabyrgðalög« Og «bráðabyrgðar-ráðstöfun»,
að slíkar ráðstafanir eða ákvarðanir yrði alveg að
missa af tilætluninni, ef eigi mætti hlíta öðru og
einfaldara formi, til að fá þeim framkvæmd, heldr
en hinu sama þinglýsingarformi á manntalsþing-
um, er gildir um almenn lög yfir höfuð; með
öðrum orðum: ef eigi mætti koma fram neinni
bráðabyrgðar-ráðstöfun nema svona þinglesinni,
þá gæti engi siík ráðstöfun átt sér stað hér á
landi. f>að eru og nægir lagavegir aðrir, en þing-
lýsing á manntalsþingum, til að fá bráðabyrgða-
lögum fult gildi, t. d. birting þeirra á kirkjufund-
um, og jafnframt í því blaðinu, sem löggilt er til
að auglýsa opinberar ráðstafanir (nú sem stendr í
Pjóðólft). Og það er eigi langt á að minnast, til
að sannfærast um þetla: bæði opnu bréfin 26. Febr.
f. á. um að Alþingi skyldi uppleyst, og að kjósa
skyldi til nýs þings. Konungsbréfum þessum var
þegar hlýðnast og fram fylgt, með því að undir
búa nýar kosningar með kjörskrám o. 11., og það
viðstöðulaust, áðr en nokkur þinglestr þeirra gat
átt sér stað, og voru þar með almenn gildandi lög
(alþingislögin) svipt gildi sínu um stundarsakir;
meira að segja: þó að konungsbréf þessi hafi verið
sumstaðar þinglesin á manntalsþingum næstl. vor,
er vér þó teljum mjög óvíst, þá var það þó enn
ógjört í sumum kjördæmum, þá er kosning,ar fóru
fram, og hið nýkosna þing kom saman 27. Júlí
f. á., og mun þó engi hafa látið sér til hugar
koma, að hér væri allar kosningar ólöglegar, og
Alþingi fyrir þessar sakir ólögmætt.
þess vegna er það auðsætt, að fengist nú
þegar í vor fyrir tilstilli stiptsyfirvaldanna bráða-
byrgða-ráðstöfun um frestun á framkvæmd tilsk-
10. Ág. 1868, en standa skuli fyrst um sinn við
spítalagjaldið eptir hinni eldri löggjöf, þá getr sú
ráðstöfun náð fullu gildi þegar í stað, og koinið
að tilætluðum notum, enda þarf hér eigi um þinS'
lýsingu að tala, þegar hlutaðeigendr hafa boði*l>