Þjóðólfur - 16.04.1870, Blaðsíða 2

— 90 —
eirðarseggi og morðingja. Feniaflokkrinn erengu
ánægðari með aðgjörðir stjórnarinnar, því að bún
heflr neitað að láta lausa óeirðarmenn af flokki
þeirra, sem nú eru í fangelsi. þeim hefir heldr
eigi batnað við það, að páfinn hefir bannfært félag
þeirra; en þeir kveðast eigi hirða um hótanir lians.
Og mælt er, að prestar muni eigi þora að lesa
upp bréf þetta víða á írlandi og í Bandaríkjunum,
því að þeir eru hræddir um, að það muni verða
til þess, að þeir missi margan sauð úr hjörð sinni.
Stjórnin enska hefir nú lagt fyrir þingið frnmvarp
til nýrra bj'ggingarlaga á írlandi, og bætir það að
nokkru úr því ústandi, sem er, en þó eru menn
hræddir um, að Irar muni hafa vænzt eptir meiri
bót af Mr. Gladstone og Mr. Bright, og er því
hætt við, að þetta frumvarp verði eigi eins góðr
friðarboði og óskandi væri.
f>að þykir nýmæli hér, að háskólastjórnin í
Edinburgh hefir veitt konum að ganga að háskól-
anum til að nema læknisfræði; og ætla menn, að
allmargar konur verði til að nota sér þetta leyfi,
því að hér gefa margar konur sig við læknisfræði,
en þær hafa átt við marga örðugleika að berjast,
þar eð þær hafa eigi haft aðgang að háskólum.
Eg þekki eina enska konu, sem hefir mikið álit
fyrir lækningar sinar. Ilún fór til Parísarborgar,
og tók þar læknispróf með bezta vitnisburði. Mörg-
um þykir þetta eigi vera kvennastarf, en eigi er
gott að sjá, að konur sé síðr færar um það nú,
en þær voru i fornöld. J>að eru og farin að opn-
ast augu margra manna með það, að það sé ekkert
ókvæði, þótt konur leggi stund á sömu mentir og karl-
ar, og hafi jafnrétti með þeim í borgaralegu fé-
lagi. Að því er hið fyrra atriði snertir, þá geta
konur nú tekið hér próf í ýmsum vísindum við
London University. Nokkurs konar háskóli hefir og
verið stofnaðr fyrir konur eigi langt frá London,
þar sern Hitchin heitir. Læra þær þar latínu,
mælingarfræði og heimspeki. Kennarar frá Cam-
bridge og Oxford halda þar daglega fyrirlestra.
Að því er hið síðara atriði snertir, þá hafa nú
komið bænarskrár til þingsins víðs vegar að, um að
veita konum atkvæðisrétt til þingmannakosninga,
þegar þær hafa þá hæfilegleika til að bera, er veita
karlmönnum kosningarrétt. J>elta er nú hvort-
tveggja í byrjun sinni hér, en í Yestrheimi erþað
komið miklu lengra á leið.
Hér hafa dáið ýmsir merkismenn í vetr. Fyrst
er að telja Derby jarl, er dó í Októbermánuði.
Hann varð fyrst þingmaðr 1821, og síðan 1846
var hann foringi höfðingjaflokksins (Tories); hann
var fyrsti ráðgjafi drottningar 52, 57—9 og 66—
8. f>að er sagt um Derby jarl, að hann væri sannr
höfðingi bæði að kostum og löstum. f>að var trú-
arjátning hans í stjórnarmálefnum og innileg sann-
færing, að höfðingjar væri bornir til að ríkja og
ráða yfir öilum öðrum stéttum, og þótti það litlu
minna en guðlöstun, er almúgi vildi fá nokkurn
þátt í stjórn landsins. Á síðari tímum hefir engi
varið hin fornu réttindi höfðingjanna með jafnmik-
illi einurð og fylgi, enda setti hann sig manna
fastast á móti öllum frjálslegum tilslökunum; og
lét hann að eins undan ofreflinu, þegar frjálsari
lög fengu framgang. Ilann er þvi mjög harmaðr
af höfðingjaflokkinum, og veitir þeim örðugt að fá
annan til að fylla það skarð, er liann lét eplir,
því varla er sá nokkur meðal höfðingja, er hafi
sömu hæfilegleika og hann, og sé eins ósveigjan-
legr fyrir frjálsari hugmyndum seinni tíma. Sonr
lians hefir eigi eins mikla trú á fiokki sínum, og
er miklu tilleiðanlegri til að kannast við jafnrétti
allra manna, en faðir hans, en þó eiga þeir nú
ekki völ á öðrum betri foringja sem stendr. Der-
by jarl hafði mikið gaman af veðreiðum eins og
margir af Englcndingum, og segja menn, að eigi
hafi verið fallegri hestar á Englandi, en hans voru.
Hann var og bóknámsmaðr mikill; hann lagði út
Ilíonskviðu, og þykir mikið til hennar koma. Allir
Ijúka uppsamamunni um, að hann hafi verið hinn
hreinskilnasti og einlægasti maðr, en aptr á móti
eru mjög misskiptar meiningar um stjórnvizku hans.
Rétt á eptir Derby jarl dó the marguis of
Westminster, og er hans einkum getandi fyrir þá
sök, að sagt er, að hann væri ríkastr maðráEng-
landi. Ilann hafði hér um bil 10,000 rd. tekjurá
hverjum degi, en þó var hann sagðr mjög spar-
neytinn og fremr aðsjáll. Skömmu síðar dó hér
og Mr. Peabody, er víða var nafnfrægr eigi að
eins fyrir auð sinn, heldr og fyrir örlæti. Hann
var fæddr og upp alinn í Bandaríkjunum í Vestr-
heimi, og dvaldi þar hinn fyrra hlut æfi sinnar.
J>á fór hann hingað til Englands, og græddist hon-
um brátt fé bér eigi síðr en í föðrlandi sínu. J>að
er mælt, að hann hafi gefið ýmsum stofnunum 1
Vestrheimi alt að 9 miljónum dala; og hér gaf
hann 3,150,000 rd. til að bæta kjör fátækra í Lon-
don. Hann kvæntist aldrei, og átti aldrei hest eðr
vagn, og er það sjaldgæft hér um svo ríkan mann-
Skömmu eptir að eg skrifaði yðr síðast, kom
út í Oxford fyrsti partrinn af hinni islenzku orða-
bók með enskum þýðingum, sem Mr. Cleasby hafð*
safnað til fyrir mörgum árum síðan, en sem laBíl1