Þjóðólfur - 17.10.1870, Qupperneq 1

32. ár.
Reykjavik, Mánudag 17. Október ÍS70.
48
— Sen dib ofcinn, sem héWi fór 10. J>. mán til aí) færa
noríir til Eyafjaríiar boíiBkapiun um aS Ilavstein amtmanni
væri mildilegast gefln lansn frá embætti sínu, haftli í norílr
leihinni fært. sottnm sýslum. í Mýrasýslu E. Theodór Jó n-
assen á Lnndum skikknn stiptamtsins til þess fCb fara þá
tafarlaust norþr aí) Friþriksgáfu og vera þar til taks aí) taka
vií) amtmannsembættinn 1. Nóvcmber næstkom., og óllum
embættisskjiilnm, saint veita embættinu forstöbu frá sama degi
þangaþ til 0. V. Smith kanselíráþ, sem er settr af stjórninni,
gæti verib kominnþangaí) vestr til aþ taka vi& embættinn, e&a
þá afboö og undanfærsln hans um at) hann geö ekki kost á
sér. Oss skilst svo rá&stöfun þessi, ab ef af Smith missi, þá
sé sýslum. E. Th. Jónasseu ætlat) a?) hafa forstö&u amtmanns-
embættisins á hendi fyrst nm sinn.
TVEIR HÉRAÐSRÉTTAIlDÓMAll.
I. fiegar bóandi og eigandi Ellibavatns Benidikt assess-
or Sveinsson hélt áfram í fyrra sumar fram nndir Jóní-
lok vatnsveitingum sínum yflr hib ví&leuda engjasvæ&i sitt,
er liggr fyrir norlban vötnin austan frá árkvíslinui Bngþn, er
rerinr í snbvestr vestr meb tóninu í vatnif), og allt vestr a'b
ánni Dymmn, or rennr ór vötnunnm ab vestan, fyrir norban
Vatnsenda og myndar so&r ebr vestr-kvísl Elli&aánna, þegar
ofaneptir dregr, en til þess haf&i hann um 3-4 árin þar á nnd-
an hla&ií) stýflu--og áveitu-garba me& miklum tilkostna&i yflr
gjörvalt þetta svæ&i, og svo, a?) haun meh því þann veg a?)
stýfla bá?)ar kvíslarnar, gat lileypt vatuinu ór þeim yflr gjör-
valt þetta svæ?)i, og haldi?) vatuinn þar til áveitu alt a& 3
sólarhringnm í senn, — þá fanst eiganda ennar fornu kon-
ungsvei?)ar í EIIi?)aámnn, er þó nær eigi lengra upp frá sjó en
upp a?) „hinum stóra fossi vi?) jör?)ina Arbæ, er „Stóri hylr“
nefnist“, — eu eigandi vei?)i þessarar er nó kaupma?)r H. Th.
A. Thomsen í Itvík, eptir afsalsbréfl konungs 11. Des. 1853,
— a?i ýmist yr?ii svo mikil vatnsþur?) í ánum þar ne?)ra, fyr-
ir þessar vatnsáveitingar EIIi?)avatns bóndans, a?) árnar yr?)i
þar naumlega laxgengar, en ýmist yr&i vatnsbreytingin og
vatnsmegni?) áptr svo ofvi?)a, (sum sé þegar vatninn væri af
enginu hleypt), a?) vatni?) færi yflr þvergir?)inga-gar?)a hans,
þeim er kistnnum héldi, og gengi þá laxinn eins e?a fromr
upp yflr kistugar?)ana heldren í kisturnar gegnnm kistu-háflnn
(sem haf?)r er á kistunnm undan straumi). Af þcssnm rök-
um kraf?)ist Thomseu forbo?)s af fógetanum í Gullbringusýslu
í gegn því, a?) Bened. assessor Sveinsson héldi þesstim vatns-
veitingum sínum áfram, og lét þá fógeti ríba a& honnra svo
laga?) forbo?) fyrir fógotarétti 3. Jólí f. árs. J>á lagíii Thom-
sen jafnsnart máli?) til sættaumleitunar og hélt því sí?)an til
dóros og laga, til þess a?) ná á þa?i sta?)festingar-he!gi me?>
lagadómi. Sókn og viirn málsius stó?) sí?an yflr sem næst
allan árshringinn hinn næsta fyrir héra?)sréttinnm, meb gagn-
stefnum og gagnsókn af Benídikts hendi, me?) raargbrotnum
vitnalei?)slnm beggja megin, afstö?)n-nppdráttum, landsins og
vatnanua og órnefna, og méb áreiíiargjórþum o, 6. frv. Pétr
Gu?)Johnson organisti hélt npp sókninni fyrir Thomsen, en
yflrréttar-procurator Jón Gubmnndsson var&i og gagnsótti
fyrir assessorBoned. Sveinsson. Var si?ian máli?) tekií) nndir
dóm liéra&sréttarins ai) tilkvöddom me&dómsmönnura sí?)ari
hlnta Júlf þ. á, og var svo 3. þ. mán. uppkve?)inn hér íRvík
svo hljó?)andi dómr:
„fiví dæmist rétt a?) vera :*
„Fógetabann þa?), sein lagt heflr veri?) gegn vatnsstýflunum
„i lilli?)aánum af fogetarétti Gnlibringu-og Kjósarsýslu þann
„3. Júlí 1869, ber a?) sta?)festa þannig, a?) þa?) gildi eins og
„í ofanté?)n banni er tilteki?), a?) svo miklu leyti verulega
„breytingu á vatnsmegni Elli?)aánna áhrærir".
„A?)alsækjandinn, kanpmaór H. Th. A. Thomsen, er skyldr
„nndir daglega sekt, 3 - þrjá - ríkisdali, sem tilfalli fátækra-
„sjóþi Seltjarnarnesshrepps og Mosfeiissveitar til helmiuga,
„a?) nema burtn þvergir?>ingar þær ór Elli&aám, or hann
„þar heflr til laxveiþa. A?) ö&ril leyli eiga málspartarnir
„hver fyrir annars réttarkröfnm í sök þessari fríir a?) vera.
„Hinn stefndi fógeti, II. E. Olausen, á í sök þessari fyrir
„réttarkröfum gagnsækjandans, assessors B. Sveinssonar í
„sök þessari frí a?) vera.
„t málskostna?) ber a?)alsækjai)danum kaupmanni II. Th.
„A. Thomsen, aö greiba til gagnsækjandans, assessors B.
„Sveinssonar 50 —flmmtín- rfkisdali ríkismyntar, og í laun
„til hins skipa?ía málsfærslnmanns liins stefnda fógeta, organ-
„ista P. Gu?)johnsen, grei?)ist 5 rd. ór opinberum sjó?)i.
,,Hi?) nlæmda a?) grei?ia og dómi þessum a?) follnægja inn-
„an 15 — flmmtán — daga frá dóms þessa löglegri birtingu
„undir a?)för a?) lögnm".
Domsatkvæ&i þessu ré& a.Q mcþ dóinendnm, og ré?)u 3
me?dómsmannanna (ívar Gn?imiindsson í Kópavogi, Kristinn
Magnusson í Engey og Olafr Gn?)miindsson í Mýrarhúsum)
dóminum me?) atkvæ?)i sinu, en héra&sdómarann sjálfan (kan-
selírá?) og bæarfógeti Árni Thorsteinson var þar settr dómari,
því B. Sv. haf?)i rengt Clausen sýsium. úr dómarasætinn frá
npphafl málsins) og 4. me&dómsmanninn (Signr?) Ingjaldsson
í Ilrólfsskála) greindi á viþ hina, og kvá?m þeirsvo á, a?) því
ermælt er,a&lögbann Thomsens 3. Júlí f. á. skyldi staþfest og
a?) Thomsen mætti halda uppi þvergir?)ingum sínum og þver-
gir?iugavci?i á sínn vei?isvæ?i. Thomsen heflr þegar áfrýa?
héra?)sdómi þessnm fyrir yflrréttinn, og fellr stefnau þar í
rétt 2. dag Janúar 1871.
II. Hér framar f bla?inu (bls. 150, 175 og 176) er miuzt
á mál þab, sem forstjóri hinnar íslenzku stjómardeildar herra
etazrá?) Oddg. Stophensen ö?)la?ist konungl. gjafsókn og
tilhlutnn lögstjórnarinnar til a?) höf?a á hendr amtmauni
J. P. Ilavstein fyrir æromeibandi sakargipitir og önnur
illmæli, er hann haf?)i vibhaft í embættisbréfnm sínnm til
stjórnarrábanna um stjórnardeildarforstjórann (etazr. 0. St.)
og hans embættisfærslu; og er hér fyrir skemstn (bls 175-6)
drepi?) á framanverban gang málsins fyrir hérabsrétti Eyja-
fjarbars., og þar mo?>, a?) fyrir aukaréttimim a?> Akreyri 5. f.
— 189 —