Þjóðólfur - 02.08.1881, Blaðsíða 2

68
gjöra við því; annað væri að setja annan reikningsdóm í
Khöfn, og hitt væri að leggja telegraf frá skrifstofu ráða-
neytisins í Khöfn og upp í skrifstofu reikningsdómsins á ís-
landi. Ráðgjafiun gæti þá spurt sig fyrir með hraðfrétt,
hvort hann mætti láta telja út handa N. N. 10 kr. 13 aupa,
og reikningsdóraurinn svarað á sama hátt: því ætli þú megír
það ekki? Gjaldið fyrirj hraðfréttina fram og aptur yrði
borgað af landssjóði.
Til þess að koma reikningsdóminum á, þyrfti að breyta
stjórnarskránni, það er nefnilega ákvarðað í 26. gr. hennar,
að hvor þingdeild skuli velja einn launaðan yfirskoðunar-
mann. Álítur höf. nú, a’ð þingið muni gefa þenna rétt frá
sér og selja hann umboðsvaldinu aptur í hendur, þó hann
(höfundurinn) sé svo óheppinn að ímynda sér, að han'n einn
eigi allan landssjóðinn? Eg held þingið mundi ekki drýgja
það sjálfsmorð. Að síðustu er það líka ávalt komið undir
þinginu sjálfu, hvað það vill gjöra við yfirtroðslur á fjárlög-
unum, því það skæri úr á eptir, hvort sem landið hefir
reikningsdóm eða ekki. Og þingið mundijiugsa sig um
áður enn það gæfi út vissum 3000 kr. meira á ári til að
forýast fjárgreiðslur, sem árlega kynnu að nerna naumum
þnðjungi af þeim, og sem þingið hefir á valdi sínu aðheimta
af umboðsvaldinu aptur, ef því sýnist fjárreiðan óþörf.
IndriSi Einarsson.
Útlendar fréttir.
Á Frakklancli er pað helzt tíðinda, að kappsmál
GamLettu, liinn nýi kosningarmáti (scrutin de liste) eða
listakosning, sem hann var Lúinn að hafa fram í full-
trúadeildinni, var felt í öldungaráðinu, og er það ósig-
ur fyrir hann og nokkur hnekkir um stunclársakir. Nefnd-
ur kosningarmáti er sá, að kosið sö af hinum stærri
umdæmunum (departementunum) í lieild sinni, en ekki
af liinum minni (,,arrondissementunum“) og eru nöfn
fulltrúanna fyrir alt „departementið“ rituð á lista eða
skrá. í Norður-Afriku tekur málið að vandast fyrir
Frökkum, par sem bæði eru óspektir í Tunis og ný-
byrjaðar árásir af Aröbum í Algierfylkinu. Ilafa peir
ráðizt á Frakka og drepið fólk peirra út á ökrum
hópum saman með liinni mestu grimd; segja menn að
megnasti æsingur sé kominn í Múhamedsmenn gegn
Frökkum og Evrópumönnum yfir höfuð. Foringi Ar-
aba heitir Eú-Amema og virðist liann vera allmikill lier-
maður og ekki fara að ólíkt Abdel-Kader. Tveir merkir
menn voru dánir á Frakkl. Dufaure, einn af stofnend-
um hinnar nýu fólkstjórnar, líkur Thiers að atgjörvi,
mannkostum og pjóðhylli, — og Littré höfundur heims-
frægrar orðbókar yíir frakkneska tungu; liann var ein-
hver hinn fjölhæfasti fræðimaður, læknir, heimspeking-
ur og málfræðingur. Liggur stórmikið eptir hann,
enda var hann áttræður er liann andaðist.
Á Kússlandi hafa ekki orðið nein stórtíðindi í
seinni tíð, en margra ætlun er að peirra muni ekki
langt að bíða. Kússakeisari er fluttur úr höllinni Gat-
schina í aðra við ós Nevu, Peterhoff. 1 Pétursborg
porir hann ekki að vera; og fleiri enn ein borg
(par á meðal Moskwa) eru til nefndar, sem hann
ætli fyrir aðsetursborgir. Kcisaradrotningin er barns-
liafandi og er sagt að petta liörmunga ástand hafi tek-
ið upp á heilsu liennar, sem vonlegt er. Gyðingar í
Suður-Rússlandi hafa orðið fyrir ofsóknum bænda, að
sumra ætlun eptir æsingum níhilista; hafa hús peirra
verið brend, eigunum rænt og sjálfum peim mispyrmt.
Ætla peir nú að fara úr landi hópum saman og hafa
beiðzt landsvistar á Spáni. pví hefir Alfons konungur
eða stjórn hans veitt góðar undirtektir og sagt Gyðinga vel-
komna. Yfir iiöfuð er komið los á alla félagslega reglu
í Rússlandi, og máttur níhilista eða ,.revolutions“ (bylt-
ingar)-mannanna, eins og nú er farið að kalla pá, er
orðinn svo mikill, að stjórnin hefir eklci við að upp-
vívirði-
niavgar
götva peirra endalausu samsæri og undirgrepti. Síðas a
auglýsing peirra er og hin langsvæsnasta í hótununv og
heitingum. „pað er ekki í fyrsta sinni“, segja þeir’
„en að líkindum í síðasta sinni sem vér snúum oss ti
pín, pú drotnari yfir milíónum Slafa. Frelsaðu oss fia
pessari grimdar-harðstjórn, frá pessu óbærilega, sv:
lega oki, sem hefir
aldir fram á penna dag. Frelsaðu oss frá pínum al'8‘
vítugu landstjórum, frá hinum skrifstofulegu („bureaukvay
tisku“) meinvættum, sem pesta og útníða alt landið, fra
hinum pjófgefnu og rángýrugu stjórnarpjónum, sel11
hramsa eigur vorar og eyðileggja oss bæði andlega °S
líkamlega; frá hinuin fölsku kennendum, sem myvðj1
sálirnar. Yér erurn orðnir blindir af pví kolníðamývkvb
sem ríkir yfir öllu landinu, vér getunj ekki náð and'
anumípessu pestnæma ýldulopti — vér heimtum andvanb
ljós, frelsi. — Öldum saman höfum vér preyð og hoð'
ið og vonað, og fyrir pá sök ern vonir vorar orð®ar
poku hjúpaðar og íklæddar myndum vitrunarlegra 0 ’
sjóna“. Auglýsingin endar með pví, að sjái Zavh111
ekki að sér og gefi frjálsa stjórnarbót, pá skuli hm111
verða myrtur ásamt „familiu“ sinni og ráðgjöfum.
p>að ætla menn nú að ekki muni til ófriðar snúast
milli Tyrkja og Grikkja. Landa-afhendingin geng111
allvel, en pó pykir ekki örvænt, að eitthvað rnuni verða
til ágreinings áður enn lýkur. peir sem sannir haía
orðið að sök um morð Abdul Aziz soldáns eru nú dæmdir
til dauða, og líklega af dögum ráðnir. Einn af þel111
er Midhat Pasclia, síðast landstjóri í Syríu.
Bismark á í miklu stímabraki við mótflokka sína 3
pýzkalandi; standa nú til nýar ríkispingskosningar og
munu verða miklar æsingar til peirra, en tvísýnt mjö8
að frelsismenn beri par sigur úr býtum. Bismark A111
veikur pegar síðast fréttist, en sonur hans hélt svöru111
uppi fyrir hann á fundum Tlamborg er nú ifinlim110
í hið pýzka toll-samband.
í öndverðum pessurn mánuði var forseta baöda-
fylkjanna Garfield veitt banatilræði, er liann ætlaði me
járnbrautinni frá Washington til baðstaðar nokkuVs'
Morðinginn skaut á hann tvisvar og særði liann h*hl(
legu sári, cn pó er ekki vonlaust um að hann geti or
L-ðið
heill; annað skotið hafði gengið inn í kviðinn og
situv
kúlan par og óvísthvort húnnæstjút. Sumirætlaað t ý11
kling ráðsöldungur, mótstöðumaður Garfields, hafi 3;
einhvern pátt að vcrki pessu, en pað cr næsta ötru-
legt. Morðinginn var sjálfur hatursmaður Garfields °o
par til veill á geðsmunum. *
Stórpingið í Noregi hefir væntanlega synjað 3.
veita Svía-krónprinzinum Gústaf Íífeyris-viðbót pá, el
stjórnin stakk upp á handa honum (50,000 kr. fr':l111
yfir pær 30,000 kr. er hann hefir haft) í tileftvi 3
væntanlegu brúðkaupi hans í liaust, er hann gengur a,
eiga prinzessu nokkra frá Baden. Vinstri inen11.,
Noregi eru semsé orðnir svo efldir í stórpinginu, að þel1
ráða öllu, og munu peir pykjast eiga konungshúsi 8'
lítið að láuna, og hugsa ser að láta dal mæta k°^
enda munu og fólkstjórnarlegar skoðanir farnar að vel' ‘
ofarlega í peim fiokki. Gangi nú svo með hið Sr£elly
tréð, pá er lítil von fyrir hið visna, og sannaðist
á stjórnarforseta Stang sem félck 4000 kr. minni eT
laun enn stjórnin ætlaði honum, 6000 í staðinn ■ -g.
10,000. Aptur voru Sverdrúp veittar 6000 kr. 1 ^oi
urslaun, Sjálfsagt telja menn að Oskari Svíak01 *
pyki sér nnsboðið af stórpinginu og verði fýr11 ^j.j
enn tregari til að sampykkja ýms ákvæði pess, °°
pví misklíðin milli stórpings og stjórnar lielduv ,ílV)1 ý
Fólkspingið í Danmörku var uppleyst cllU . ,ng
p. 6 p. m. og eigaað lialdast nýar kosningar oS^1
að setjast aptur snemma í næstamánuði. Samkomulag
ekki getað náðzt, milli pingdeildanna, en pað 61
að pað náist með nýu fólkspingi, pví mestai