Þjóðólfur - 18.10.1881, Blaðsíða 2

staður, sem ummæli þessi standa á í bréfinu meðal ýraislegs
annars lauslegs hjals um einka-málefni, virðist benda á, að
bréfritinn hafi ekki ætlað sér að koma fram með neina sér-
staklega áskorun um, að taka upp laxakisturnar; og að síð-
ustu er það, að þegar gætt er að því áliti, sem Bened. sýslu-
maður Sveinsson [befir aflað sér'J með framkomu sinni á al-
þingi, með málaferlum sínum við Thomsen kaupmann um
veiðiréttinn í Elliðaánum og með meiðyrða-málsóknum þeim,
sem hann hefir bakað sér út af þeim málaferlum, þá mega um-
mæli þessi kallast mjög hógvær í samanburði við ofstopa
þann, sem hann ávalt hefir komið fram með í nefndu máli
og sem verulega hefir stutt að því að koma þeim ruglingi á
skoðanir manna, sem hefir leitt alþýðumenn, sem að öðru
leyti eru ráðvandir, til að skoða augljós ofbeldisverk sem leyfi-
leg. Að mínu áliti er því ekki ástæða til að taka neitt frek-
ara fyrir gegn Benedikt sýslumanni Sveinssyni út af þessu
framlagða bréfi, enda þótt eg hafi ætlað mér skylt, að skjóta
því til hins háa ráðgjafa að gera út um það.
Einnig vil eg skjóta því til ráðgjafans, hvort hann kynni
að finna ástæðu til að fyrirskipa frekari rannsókn um það,
hversu Kristján sýslumaður Jónsson kom fram, þegar hlutað-
eigandi oddviti hreppsnefndarinnar í Seltjarnarneshreppi snéri
sér til hans í votta viðurvist áður enn framkvæmt var of-
beldisverkið 25. Júlí 1S79, til að skora á hann að taka upp
þær binar umræddu laxakistur, og bætti við þegar sýslumað-
urinn neitaði að gera þetta, þessum orðum: «þá neyðumst
við til að gera það sjálfir», þar sem sýslumaðurinn þá kvað
hafa svarað: «svo gerið þið það», sbr. prófseptirritið bls. 256.
—257., bls. 82., 289., 302,—303.
J>ar sem rannsóknardómarinn, að því er eg fæ séð, að
öðru leyti með dugnaði og ötulleik befir framkvæmt hina
hér umgetnu rannsókn, þá hefir áreiðargerð sú, sem hann
undir rannsókninni hefir framkvæmt 15. og 16. Desbr. f. á.,
að minni ætlun bæði legið algjörlega fyrir utan umboð það,
er honum var falið, enda er þar að auki gjörsamlega þýðing-
arlaus til að skýra málið.
Til
ráðgjafans fyrir Island.
lnnlendar féttir til 12. 1». m.
Nýkomið er nú hingað fhið amerikanska pólfararskip
«Alliance». fað var sent frá Ameríku í sumar að leita að
pólarskipi, sem lagði í norðurhöf 1879, en eigi hefir til spurst.
«Alliance» komst alllangt norður, hér um bil á áttatugustu
röst norðl. breiddar og hrepti allmiklar þokur og ísa, en eigi
hafði það fundið týnda skipið, — 10. þ. m. kom hingað gufu-
skipið «Kacoon» frá Skotlandi með vörur til Eggerts Gunn-
arssonar og fleiri, og á að fara aptur héðan hlaðið af sauðfé og
hrossum. — Póstar eru allir komnir, og sögðu þeir engin sér-
leg tíðindi. — Hér um alt Suðurland hafa að undanförnu
gengið votviðri mikil og stormar.
Úr bréf'i f'rá Eyafirði, 26. Sept.
Síðan um höfuðdag (29. Ágúst) hefir hér norðanlands
mátt heita öndvegistíð. Nýting hefir alstaðar verið hin bezta
hér nyrðra sem annarstaðar. Töður eru litlar; þó ætla eg að
meðaltals muni töður eigi vera einum þriðjungi minni enn í
meðalári. Allar harðbalajarðir, einkum í snjóléttum sveitum,
eru hinar aumustu, og má svo kalla, sem á nokkrum bæum,
t. d. fremst í Eyafirði og bingað og þangað hafi nálega eng-
inn útheyskapur orðið í sumar, og alt harðvelli hefir brugðizt
meira eða minna. Maðkur og kal og þurkur eru orsakirnar
til þessa. Aptur hefir mýrlendi sprottið, sumt í meðallagi,
1) f>essi eða því um lík orð, sem hér eru sett í hornklofum
sem tilgáta, eru auðsjáanlega fallin úr frumtextauum, eins
og hann liggur fyrir prentaður (Alþ.tíð. 1881, I, 499).
Þýðandinn.
sumt allvel, en flest i lakara meðallagi. Heiðarmýrlendi hefir
á flestum stöðum verið í góðu lagi og sumstaðar ágætt. Alt
þetta bendir til hins sama, að kuldi og þurkur, auk maðksins
og kalsins, eru tilefnin til grasbrestsins. Síldaraflinn byrjaði
hér eigi fyr enn seinustu dagana í ágúst, en hefir síðan verið
svo góður, að 40 norsk síldarsldp, er hér hafa dvalið á Eya-
firði, eru sum farin, sum ferðbúin og sum þegar full, öll blað-
in í sjó af síld. Margar af síldarskútum þessum eru svo
smáar, að þær taka að eins 4 -600 tunnur, sumar aptur
1500 kr., og má því ætla, að þær hafi veitt samtals 40,000
tunnur.1 Auk þessa hafa þeir saltað nokkuð í tunnur, er
þeir geyma í landi. Nú hafa Norðmenn margar þúsundir
tunna í vörpum sínum, því þá vantar bæði tunnur og salt-
Ætla þeir, er fyrstir fóru til Noregs, að senda hingað gufu-
skip með salt og tunnur til að sækja síld og veiða, ef veður
leyfir. Enginn Norðmanna tregðast hið minsta við að greiða
spítalagjald sitt. Á Eyafirði eru 11 félög búsett. Eitt iun-
lent síldarfélag var stofnað á Siglufirði í vor undir forstöðu
hins duglega verzlunarstjóra, Snorra Pálssonar. ý>að hefir
keypt öll veiðiáhöld, en hefir eigi flutningsskip, heldur tunnur,
salt, nætur, vörpur og önnur veiðarfæri. J>egar eg seinast
frétti var félag þetta búið að fá í land 7000 tunna, og átti
mikla sild í vörpum. Fremur hefir verið þorskfiskilítið það er
af er. Ef á alt er litið, er ástand manna allgott, og miklu
betra enn á horfðist. Skotar komu fyrst á Húsavík og
keyptu at fingeyingum 2250 sauði, en hér á Eyafirði hér um
bil 2450, og eru af því fé um 1400 úr þungeyarsýslu.. Geld-
sauðir [>ingeyinga og fiskveiði Eyfirðinga (síld- og þorskfiski)
eru máttkir bjargstafir sveita þessara. Nú eru Akureyrar-
kaupmenn farnir að selja, sem Gránufélag, varning sinn í
góðkaupum (= stórkaupum): 200 pd. mæsar á 17 kr., 200 pd.
grjóna 26 kr., kaffi 65 a:, hvítsykur 36, steinsykur 40, púður-
sykur 28, ef keypt eru 50 pd. eða meira.
Kafli úr bréfi aö vestau.
Hér voru harðindi mjög mikil næstliðinn vetur, bæði
fyrir menn og skepnur, svo til vandræða horfði, og hefðu
sannarlega orðið tilfinnanlegri, einkum í Dýrafirði, ef hinn
veglyndi þýzki verzlunarstjóri F. R. Wendel á J>ingeyri hefði
ekki með sinni vanalegu nákvæmni og alúð einmitt valið úr
þá bágstöddustu til að hjálpa þeirn, ekki einasta í jnngeyrar-
hreppi, þar sem hann er hreppsnefndaroddviti, heldur líka í
Mýrahreppi; hann tók 30 fjár um langan tíma, og styrkti síð-
an fátækan fjölskyldumann til að kaupa sér kú, sem hafði
orðið að skera sína einu vegna heyleysis; yfir höfuð hefði
bjargarleysið orðið mörgum óþolandi, hefði hann ekki tekið að
sér óbeðinn að fá kornmat á Isafirði, sem hann útbýtti til
beggja hreppanna svo nákvæmlega, að enginn varð í vand-
ræðum, og sjálfur fargaðj hann svo frá sinni eigiu verzlun,
að hann varð að taka bráðabyrgðar-matvörulán fyrir sjálfan
sig, og munu það megaheita eins dæmi; sá maður hefir optar
enn nú sýnt, að hann stendur feti framar með góðvild og
hjálpsemi, heldur enn sumir íslenzkir gera við sveitunga sína,
enda þótt bæði séu hreppsnefndaroddvitar og efnamenn.
— Allir fagna því, að skólinn á Möðruvöllum fær svo
mikinn viðgang, að færri komast í hann enn vilja, og að á-
stæða er til að hann verði stækkaður ef aðsókninni heldur á-
fram. Öllum þykir og vænt um það, að kenslan í honum
fær góðan orðstír, og að lærísveinarnir þar fá góðan vitnis-
burð.
Lærði skólinn hér í Reykjavík er og að fyllast og svo
ásett í honura, að ekki er bætandi á það. j>að er auðséð,
1) Ekki er á þessu að sjá, að rætast ætli hrakspár Gríms
Thomsens og fylgifiska hans, er komu fram í sumar á
þingi viðvíkjandi áætlun fjárlaganefndarinnar. j>egai
svona veiðist á Eyafirði einum. er auðséð, að áætlun Jóns
Ólafssonar hefir verið miklu réttari, enn Gríms, og þó hk-
lega helzt til lág. Ritstj.