Þjóðólfur - 17.02.1883, Page 2

26
ara framkvæmda og stuðningsmenn
þeirra telja, að það sje á þingsins valdi,
að afnema ofangreinda örðugleika, og
berum vjer því betra traust til þingsins
í þessu efni, sem ástæða er til að ótt-
ast, að án fulltingis þingsins verði þessi
mikilsverðu atriði, er vjer nú höfum
nefnt, slagbrandur fyrir framkvæmd
þessa allsherjar-velferðarmáls landsins.
Afskipti og hjálp þingsins í þessu
máli höfum vjer hugsað oss þannig:
Að það geri ráðstöfun til, að nægi-
legt fje sje fáanlegt gegn gildu veði,
til að kaupa fyrir hentug skip, ásamt
tilheyrandi veiðarfærum til fiskiveiða,
hvort heldur það er með stofnun banka,
eða tilhlutun þingsins til, að fje lands-
ins, sem nú er á vöxtum erlendis, verði
framvegis fáanlegt gegn gildum veðum
eða á annan hátt, til eflingar atvinnu-
vegum vorum og ýmsum nauðsynleg-
um framkvæmdum.
Einnig með þvf, að veita ábyrgðar-
fjelagi voru fullkomna tryggirigu fyrir
nægilegu bráðabyrgðarláni handa þvf,
ef svo mikinn skaða bæri að höndum,
að sjóður fjelagsins ekki hrykki til að
útvega þegar i stað, það sem honum
ber að borga, gegn veði, er ekki sje
einskorðað við fasteignarveð, heldur
megi eins gefa landssjóðnum tryggingu
með veðum í þeim skipum, sem í á-
byrgð fjelagsins eru, það ábyrgðar-
tfmabil, sem skaðinn kemur fyrir, eða
sameiginlegri selvskyldner-caution skips-
eiganda fyrir skilvísri greiðslu þeirrar
upphæðar, er fjelaginu yrði lánuð úr
landssjóði, og sem ætti að mega standa
svo lengi, sem fjelagið þarf með, og
svo vel er um búið, að landssjóðnum
er engin hætta búin að missa hinalán-
uðu upphæð ásamt vöxtum.
Enn fremur yrði það vafalaust tll efl-
ingar fiskveiðum hjer á landi, ef nú
þegar á næsta þingi yrði ákveðið, að
fiskiveiðafjelaginu yrði veittur einhver
tiltölulegur styrkur gagnvart framlög-
um fjelagsmanna, t. d. rjit er næmi allt
a.ð 25000 kr., og væri það rentulaust
lán, er væri óuppsegjanlegt frá lands-
ins hálfu í 10 ár, eða þá á annan hátt,
er fjelaginu væri jafn-hagkvæmt, og
þinginu kynni þykja betur til fallinn;
svo og að veita ókeypis kennslu í sjó-
mannafræði, svo fullkomna, að þeir, sem
lokið hafa námi sínu hjer, sjeu færir
um, eigi síður en útlendir skipstjórar,
að stýra skipi sjá bæði lífi manna og
skipum, er þeir stýra, borgið, hvar sem
þeir eru staddir, svo ekki þurfi, eins
og hingað til hefir tíðkast, að útvega
skipstjóra frá öðrum löndum, þrátt fyrir
hve fá stór skip, enn sem komið er,
eru hjer.
Vjer, sem hjer ritum nöfn vor undir,
höfum tekið það fram, að vjer ogmargir
ir fleiri, er vilja koma hjer á fót öflug-
um fiskiveiðum og jafnhliða ábyrgðar-
fjelagi fyrir skip og tilheyrandi veiðar-
færi, treystum þinginu til hins bezta í
þessum málum sem öðrum. En vegna
hinna mörgu, sem efast um, að þingið
geri nokkuð í hjer umræddu efni, eða
styðji framgang þessa fyrirtækis, höf-
um vjer tekið það ráð, til þess að nauð-
synjamál þetta ekki, af þeim orsökum,
frestist um lengri eða skemmri tima, að
rita ýmsum þingmönnum (auk annara
merkra manna), og biðja þá um álit
sitt hjer um, þannig útbúið, að oss sje
leyfilegt, að sýna öðrum brjef þeirra,
þar eð vjer vonum, að þau öll muni
bera með sjer, að hver og einn vilji
framgang málefnis þessa og veita þar til
fulltingi sitt. Og leyfum vjer oss einnig
að biðja yður að sýna oss þá velvild,
að rita oss við fyrsta tækifæri álit yðar
hjer að lútandi, þar eð vjer með því
nú, að heyra álit svo margra, er unna
sönnum framförum og framkvæmdum,
höfum að líkindum tækifæri til, að und-
irbúa mál þetta, betur en þegar er gert,
undir alþing í sumar“.
Allir hinir konungkjörnu þingmenn
og alþingismennirnir E. Egilsson, H.
Kr, Friðriksson, Jón Olafsson og Ei-
ríkur Briem hafa g. þ. m. svarað brjefi
þessu á þessa leið:
„Ut af brjefi því, er þjer, heiðruðu
herrar, hafið skrifað oss 7. þ. m., lát-
um vjer þess getið, að vjer erum yður
samdóma um, að mjög æskilegt sje, að
fiskiveiðar á þiljuskipum hjer við land
aukist og eflist, og að full ástæða sje
til, að fyrirtæki í þá átt sjeu studd af
landsfje. En að því er sjerstaklega
snertir þann styrk og stuðning af hálfu
fjárveitingarvaldsins fyrir hið væntan-
lega íslenzka fiskiveiðafjelag og á-
byrgðarfjelag fyrir skip, sem um er
getið í nefndu brjefi, þá tökum vjer
það fram, að vjer erum sannfærðir um,
að komist fjelög þessi á, og fái góða
hluttekning almennings, þá muni þau
fá líkan stuðning af almannafje, sem
þann, er ræðir um f brjefi yðar, og vjer
fyrir vort leyti munum styðja slíkt fyr-
irtæki af fremsta megni að hverju því
leyti, er vjer sjáum oss fært1M.
1) I brjefi H. Kr. Friðrikssonar og Eiríks Briems
var síðasta setningin þannig: „er vjer, að öllum ástæð-
um íhuguðum, sjáum oss fært og álítum haganlegt.“
Einbættaskipun. 12. þ. m. var ad-
júnkt við lærða skólann Bened. Gröndal
leystr frá embættiisstörfum fyrst um sinn.
Næsta blað laugard. 24. febrúar.
Ritstjóri: Jón Ólafsson, alþingism.
Prentaðr í prentsmiðju Isafoldar.-Sigm.Guðmundsson.
6
úr pelanum. það reynir oft að taka brjóstið, en verðr jafuskjótt
að hætta aftr. Misjafnt er það, hve tíðr hóstinn er, og hve mjög
hann reynir á barnið; oft verðr andlitið blóðrautt af áreynslu í hvið-
unum. Við hóstann losnar einatt nokkuð af slími (hor) upp frá
lungunum, en það fer ekki fram úr munninum, nema maðr nái því
fram með fingrinum, þvf að annars kingir barnið því. Af og til
koma uppkastahviður sjálfkrafa. Talsvert af slími (hor), sem kingt
hefir verið, getr þá komið upp úr maganum, og stundum líka nokk-
uð samtíða frá lungunum sakir þrýstings þess á brjóstholið, sem
uppsölu-áreynslan veldr. Nú er það auðsætt að kraftar barnsins
hljóta að smáeyðast við áreynsluna, sem andardráttrinn veldr, og
þau börn, sem veikluð eru undir af langvarandi sjúkdómum, t. a.
m. niðrgangi, hljóta að verða fyrst yfirkomin, ef eigi er unt að
greiða götu andardráttarins gegn um lungnapípurnar. Af meðölum
til þessa eru uppsölumeðölin helzt; en það er lækninum einum hent
að nota þau; því að sé uppsölumeðal gefið, þá er það á ekki við,
getr það oft gjört meira tjón en gagn. það skyldu menn varast,
að láta freistast til að taka barni blóð, er þannig stendr á, þvf að
með því veikjast einmitt enn meir kraftar barnsins; en lækningin
er hvað mest undir því komin að við halda kröftunum. Meðan
barnið dregr djúpt og rösklega andann, og það þótt með nokkurri
áreynslu sé, og þó að bringspalirnar dragist talsvert inn við and-
ardráttinn, og á meðan barnið grætr, hóstar og kastar upp,
hefir það enn allgóða krafta, og hættan er þá ekki nærri eins
mikil, eins og þegar það liggr kyrrt og sem í dái, oft með
hálfopin augu, lítt merkjanlegan andardrátt, náfölt andlit og blá-
7
leitar varir, þvf að þá er barnið þrotið að kröftum, til að berjast
við loftskortinn.
það er þvf nú auðskilið, að þangað til læknirinn kemr, eiga
menn að reyna að við halda kröftum barnsins og létta því andar-
dráttinn á allan hátt.
Til þess að styrkja barnið, er gott að gefa því dálítið af
góðu víni (Tokayer, Malaga eða Scherry), og skal af því gefa the-
skeið í dálitlu af vatni annanhvern tíma. Vilji barnið drekka
volga hafrasúpu eða volga mjólk, þá skal lofa því það. það ber
og ósjaldan við, að það vill heldr kalt vatn, og skaðar það heldr
eigi, með því að barnið svitnar einatt af því, en það er mjög
holt í þessum sjúkdómi.
Til að létta andardráttinn, verðr að sjá um að barnið hafi
góðar hægðir, svo að ekkert þrengi að þindinni, en hún geti sem
frjálsast stutt útþenslu brjóstsins. þá er svona stendr á, er ef til
vill hægast aðhjálpa barninu til hægða með stólpípu.
Reynslan hefir nógsamlega sýnt, að grautarbakstr eða vatns-
bakstr haganlega lagðr á brjóstið léttir andardráttinn með því að
halda brjóstinu heitu; en varast verðr að leggja þá of fast á, því
að þá hindra þeir frjálsa hreifingu brjóstsins.
þar næst verðr að annast um, að halda góðu hreinu lofti í
herberginu, og varast alla stybbu og reyk, og þarf að halda jöfn-
um og góðum hita þar inni. Loftið má með engu móti vera of
þurt; þvert á móti verðr sem unt er að sjá um að vatnsgufa sé í
loftinu, því að það léttir andardráttinn og losar slímið úr lungna-
pípunum. Til að fá næga vatnsgufu í loftið næst barninu, má