Þjóðólfur - 30.07.1883, Síða 1

p
Þ JODOLFR.
XXXV. árg. Reykjavík, Mánudaginn 30. júlí 1883. Jt?. 30.
TIL MINNIS.
Alþingisfundir í neðri deild að jafnaði hvern rúm-
helgan dag á hádegi, og í efri deild ld. I e. m.
Torngripasafnið opið hvern mvd. og ld. kl. I—2.
IþÖkubókasafn opið hvern þrd. og ld. 2—3.
Landsbókasafnið opið hvern md., mvd. og ld. 12—3.
Lögtak í Rvík fyrir brunabótagjaldi eftir 20. júlí.
Sparisjóðr Rvíkr opinn hvern mvd. og ld. 4—5.
Strandferðaskipið Thyra á stað frá Rvík I. ág.
t
JÓN JÓNSSON, landritari.
reisið horfnum hetjum bautasteina,
en hörðu grjóti lemjið ávallt þanu,
sem enn þá lifir ykkur hjá að reyna
að endurbæta það, sem megnar hann.
Þið gleðjist, þó að grjóthríð þessi harða
hann geti sært og fram í dauðann þjáð,
kún verður samt að sæmdar minnisvarða
^Beð sannleikskappans fögru nafni skráð.
3?ið, lötu bleyður! lyftið þó ei steinum,
sexn liggur nokkuð hrósvert manntak í,
þið grípið malargrjót með höndum seinum,
°g gott er, ef þið fáið valdið því!
ím þol og vaninn illskukraftinn æfir,
svo einhver steinn í laugri malarhríð
það óviðbfma hjarta kappans hæfir
með höggi því, er styttir æfitíð.
Og hér er fallinn hann, sem löngum þoldi
þá haturs grjóthríð misskilningi frá,
sem vinnur bæði bug á sál og holdi,
þótt benjar skæðar fáir kunni sjá,—
en hríðin sú þá hjartað kappans lamdi,
það heitast sló af elsku þjóðar til—
það sló af hug, sem hreistiverkin framdi
með hæstnm krafti í ofsóknanna byl.
Með alvörunnar afii siðahreina,
!1ieð andagift, er lífsins hátign sá,
^ann sífellt þræddi sannleiksveginn beina
°8 siðleysingjum reyndist harður þá.—
fiitt tignarblómstur mun hann ætíð mynda
1 miðjum Islands frægðarhetjukrans—
en metum viljannmeir en heppni blinda
°g manninn eftir kringumstæðum hans.
*** ***
Að berjast einn við alla
með orði, sál og hönd,
að sigra frægt eða falla
með frjálsri kærleiksönd :
það gefur ímynd æzta
nm andans tign og kraft,
°g eins um höfund hæsta,
Sem hefir gjörvalt skapt.
®n þ a n n i g móti mörgum
þú, mikla hetja ! stóðst,
§egn þrjósku þussum örgum
sem |> ó r r í áskraft vóðst;
þann láns og frama fjanda1,
sem fæd(ju þejr 08S þj/^
') Fjárldáðann.
með hamri öflugs anda
þú alveg slóst í dá.
* *
f>ú opnað lézt þitt ástarhjarta
þeim öllum, sem þú gott fanst hjá—
en ungra vizku blómið bjarta
hvað beztr varstu til að sjá;
í fyrirlitnum »F j ó 1 u d a 1«
þú fanst og nokkuð jurtaval.
Að blómum þeirra bezt þú hlúðir
og bjóst þeim fagran aldingarð,
og þeirra andans afli trúðir,
svo iir þeim loksins nokkuð varð :
Ég helga guði, þjóð og þér
allt það, sem andlegt grœr hjá mér.
Guðmundr Hjaltason.
—Fyrir nokkrum dögum strandaði á inn-
siglingu á Eyrarbakka »Sylphiden«, skipstj.
Halberg, verzlunarskip Einars kaupm. Jóns-
sonar þar og eign hans. Fólk alt komst af,
og nokkru varð bjargað af farminum, en það
var fiskr, er skipið kom með frá jporláks-
höfn.
—Dm mánaðamótin, er leið, andaðist að
Berufirði séra Pétr Jónsson uppgjafaprestr
frá Valþjófsstað. Meðal barna hans eru
þeirfyrv. alþingismenn Björn (núí Ameríku),
og Jón áBerunesi í Suðr-Múlas., svo ogséra
Stefán á Desjarmýri o. fl.
— Grasvöxtr á austrlandi og norðrlandi
sagðr í bezta lagi, og tíð yfir höfuð góð.
—Hákarlsafli ágœtr fyrir norðan (milli
íss og lands); hæst komið 500 tn. á skip,
sumir fengið 400 tn. og niðr eftir.
— Að vestan er oss sagt af skipstjóra ný-
komnum þaðan, að tíð hafi mátt allgóð heita
í ísafj. og Barðastr.sýslu, nokkuð köld þá
er norðanátt var á, en annars nœg væta og
grasvöxtr góðr.
•— »Lára« komst þó austr norðan um land,
en á Beykjarfirði lá hún 8 daga í ísnum föst.
Aftr komst »Thyra« að eins að Horni, en
auðan sögðu þeir HtLnaflóa. »Thyra« sneri
þar við austr fyrir og suðr um. Kom hing-
að kvöldi 21. þ. m., stóð við liðuga klukku-
stund og fór svo vestr til Isafjarðar.
— Lítinn afla segja þilskip, er að vestan
koma, hér megin íssins.
— Norðanpóstr kom 24. Kvað kalsa-tíð
í vestrhlut Húnavatnssýslu.
(Eftir ísafold).
Breiðibólstaður í Vesturhópi veittur af
konungi 27. júní síra Gunnlaugi Halldórs-
syni á Skeggjastöðum.
Kirkjubær í Tungu veittur af konungi
27. júní síra Sveini Skúlasyni á Staðar-
bakka.
Nokkur fiskireytingur hjer á Innnesjum
en langróið. A Eyjafirði aflalaust að kalla
er síðast frjefttist, fyrir tæpri viku. Síldar-
afli alls enginn þar.
Craigforth, vesturfaraskip Slimons, kom
til Akureyrar eitthvað 10. júlí og tók þar
um 200 vesturfara og eins þá sem biðu
þess á Húsavík og austurhöfnunum; en
komst ekki lengra vestur eptir: hitti ís úti
fyrir Skagafirði og sneri þá aptur. Mikið
talað um sáraumlegt ástand vesturfara þeirra
er biðu skipsins á Sauðárkrók.
Dáinn í nótt Teitur Einnbogason, dýra-
læknir og borgari hjer í bænum.
Agrip af skýrslu um fólkstöluna hjer á
landi 1. október 1880 er í Dagblaðinu danska
snemma í þessum mánuði. Setjum vjer
hjer aðalatriðin úr því, og til samanburðar
samsvarandi atriði úr skýrslunni urn næsta
fólkstal á undan, 1870.
1880 1870
Eólkstala í suðurumd....... 26,503 25,063
— í vesturumd........... 18,226 17,001
— í norður- og austurumd. 27,716 27,699
Eólkstala á öllu landinu ... 72,445 69,763
Fjölgun næsta áratug á und-
an, af hundraði ............. 3.83 4.14
Heimili alls .............. 9,796 9,306
Meðaltalmannaáhverju heimili 7.4 7.5
Karlar .....................^34G50 33GC)3
Konur............................. 38,295 36,660
Eólkstala í Reykjavík ...... 2,567 2,024
—»— á Akureyri ............ 713 582
—»— á ísafirði ............ 518 275
|>eir sem standa sjálfir fyrir
atvinnuvegi ............... 13,862 14,072
Konur, börn og ættingjar ... 39,243 38,093
Hjú ......................... 19,340 17,598
Blindir ..................... ....192 181
Má,l- og heyrnarlausir...... 56 55
Hálfbjánar ...................... 88 ?
Vitfirringar .................... 81 ?
Andl. stjettar embættism.
og kennarar með hyski sínu 909 1,060
Veraldl. stj. embættism. ...— 335 250
J>eir sem lifa á eptirl.
og eigum sínum ........— 562 479
Embættislausir vísindam. — 36 57
|>eir sem lifa á jarðrækt ...— 37,758 38,195
f>eir sem lifa á sjávarafla — 6,748 5,356
Iðnaðarmenn...............— 1,257 626
Verzlunarmenn.............— 747 573
Daglaunamenn..............— 1,336 962
jpeir sem hafa óákveð. at—
vinnuveg................— 981 704
Sveitarómagar og ölmusu-
, menn..................... 2,424 3,896
I varðhaldi .................. 12 5
II a n 11 Gr e s t r !!!
Pálsson, sem góðsamir landar í Höfn sáu
aumir á og skutu saman til að senda heim
á sinn kostnað í haust, er leið, til að bjarga
honum frá að verða meiri vandrœðagripr í
Höfn, en hann var þegar orðinn, hefir í síð-
asta bl. »Suðra«, sem hann er ritstj. fyrir,
ritað grein eina um oss kennendr latínuskól-
ans. Ég ætla nú eigi í þetta sinn á þess-
um stað að svara grein þeirri í heild sinni,
en að eins að taka til tvö atriði, er mig
snerta bæði.
Fyrra atr. er þetta : Gestr segir um oss
kenuarana, er sömdum yfirlýsinguna í 27.
bl. »|>jóðólfs« : ytAllir þessir, sem undir
greinarlcornið hafa skrifað, hafa í vetr hver i
sínu lagi prívat sagt það við oss, að dr. Jón
vœri eigi fœr um oð vera rektor og gœti ekki
verið rekton. Svo Gestr þurfi eigi að kalla
mig »forustumann« kennaranna í því, er
þetta atriði snertir, þá hefi ég eigi viljað leita
samkomulags við þá um svar gegn þessu, en
að því er mig snertir, þá lýsi ég Gest
Pálsson ósannindamann að þess-