Þjóðólfur - 05.03.1909, Blaðsíða 2

3«
ÞTOÐOLFUR
það er í raun og veru stórmál, sem gríp-
ur inn í starf flestallra jarðabótabænda á
landinu. Og þessvegna þykir mér og
mörgum fleirum miklu máli skipta, hverja
framtíð búnaðarfélögin eiga.
Hvað ætlar næsta þing að leggja til
þessa máls?
Eptir svarinu bíð eg með óþreyju, og
þó 1 von.
Alþingi.
IH.
Frv. um lögaldur. Flm. Sig. Stefánsson
og er farið fram á, að karlar og ógiptar
konur verði fullráða fjár síns 21 árs að
aldri. Hálfráðir fjár verða menn eigi
hér eptir. Nefnd: Ari Jónsson, L. H. Bj.,
Sig. Stef.
Frv. um heiti d allsherjarstofnunum og
störfum d íslandi, flutti Jón Þorkelsson, en
var felt í Nd. i. þ. m.
Frv. um s/ökkvilid i Hafnarjirdi. Flm.
Jens Pálsson.
Frv. um vidauka við lög 22. nóv. K)OJ um
bœjarstjórn í Hafnarfirði- Flro. Jens Páls-
son.
Frv. um sölu d pjóðjörðinni Kjarna í
Fyjafirði. Flm. Sig. Hjörleifsson. Nefnd:
Sig. Hj.. Jul. Hav. Ari Jónsson.
Frv. um að leggja jörðina Naust í Hrafna-
gilshreppi undir /ögsagnarumdcemi og bœjar-
félag Akureyrarkaupstaðar. Flm. Sig. Hjör-
leifsson.
Frv. um breyting d lögurn 16. nóv. iQoy
um skipun prestakalla. Flm. Sig. Sigurðs-
son o. fl.
Frv. um verzlunatbœkur. Flm. Jón 01-
afsson og Jón Jónsson (S.-M.)
Frv. um útsölustaði kaupmanna. Flm.
Jón Ól. Jón J. (S.-M ).
Þingsdlyktunartillögu um afnám eptir-
launa, er getið var um 1 síðasta blaði, var
vlsað til nefndarinnar í sambandsmálinu
og stjórnarskrármálinu.
Þingsd/yktunartillögu flytja Sig. Stef. Kr.
Dan. og Ari Jónsson um að skora á stjórn-
ina, að undirbúa á næsta fjárhagstímabili
stofnun gagnfræðaskóla á ísafirði, og leggja
það frv. fyrir næsta reglulegt þing.
Nefndir:
Lífsdbyrgðarnefnd (N. d.): Jón Þork., P.
Jónsson, M. Bl., Bjarni frá Vogi, Stef.
Stef.
Lœkmshéraðanefnd (E. d.): Kr. Dan.,
Stgr. J., Ari Jónsson.
Tollhœkkunarnefnd (E. d.): Gunnar Ól..
Ág. Fl., Kr. Dan., Stgr. J. (skrifari), Sig.
Stef. (form.).
Frumvarp
til laga um aðflutningsbann á áfengi.
Flutningsmenn: Björn Jónsson, Björn
Kristjánsson, Eggert Pálsson, Sigurður
Gunnarsson og Stefán Stefánsson 2.
þm. Eyf.
1. gr. Eptir það er lög þessi hafa öðl-
ast gildi, má engan áfengan drykk flytja
til íslands til annara nota en þeirra,
sem getið er um í 2. grein, og farið sé
með eptir reglum þeim, sem settar eru í
lögum þessum. En það er áfengur drykk-
ur eptir lögum þessum, sem í er meira
en 2i/4% af vínanda (alkóhóli) að rúm-
máli. Dupt, kökur og annað, er þau efni
eru í, sem sundur má leysa í vökva og
í sér hafa fólgið slíkt áfengi, skal telja
áfengan drykk,
2. gr. Heimilt skal stjórnanda eða
eiganda iðnaðarfyrirtækis eða efnarann-
sóknarstofu eða annars þvílíks fyrirtækis,
að flytja frá útlöndum vínanda eða ann-
að áfengi til iðnþarfa og verklegra nota
í stofnuninni. Svo skal og heimilt að
flytja til landsins vínanda, sem ætlaður
er til eldsneytis, en þó því að eins, að
hann sé blandinn því efni, sem að áliti
landlæknis gerir hann óhæfan til drykkj-
ar. Lyfsölum skal og heimilt að flytja
til landsins vínanda þann og annað á-
fengi, sem lyfsölum er skylt að hafa til
læknisdóma samkvæmt hinni almennu
lyfjaskrá. Loks skal próföstum fyrir hönd
eigenda eða forráðamanna kirkna heimilt
að flytja messuvtn það, þó áfengt sé, er
að þeirra áliti er nauðsynlegt í prófasts-
dæminu handa altarisgöngufólki, en kaupa
þó eigi meira ár hvert, en birgðir til þess
árs. Sama rétt eiga og forstöðumenn
annara kirkjudeilda 1 landinu.
3. gr. Allt áfengi, sem flutt er til lands-
ins frá útlöndum samkvæmt lögum þess-
uut, skal fyrst flytja á land í Reykjavík.
Þar skal landstjórnin skipa sérstakan um-
sjónarmann áfengiskaupa, og hefur hann
á höndum umsjón og eptirlit með áteng-
iskaupum, svo sem nánar er fyrir mælt í
lögum þessum.
Umsjónarmaður hefur að launum 600
kr. á ári, er greiðast úr landsjóði. Svo
fær hann og ókeypis húsnæði fyriráfeng-
isbirgðir, burðargjald bréfa og alla nauð-
synlega aðstoð.
4. gr. Nú hefur maður heimild til á-
fengisflutnings frá útlöndum eptir lögum
þessum, og vill hann neyta þessarar heim-
ildar sinnar, og skal hann þá 1 tæka tíð
segja umsjónarmanni áfengiskaupa til um
það, hverskonar áfengi oghvemikið hann
vill að flytja og frá hverju verzlunarhúsi,
svo og með hverri ferð frá útlöndum.
Hann skal og skýra honum frá um leið,
til hvers hann ætli að nota áfengið. Svo
skal og fylgja beiðninni flutningskostnað-
ur til Reykjavlkur. Umsjónarmaður sendir
þá pöntunina því verzlunarhúsi eða þeim
vínsölumanni, sem hún er stíluð til, og
beiðist þess, að áfengið sé sent til sín.
Skal umsjónarmaður, þegar er áfengið
kemur til hans frá útlöndum, tryggja sér
með rannsókn, að áfengissendingin sé eigi
önnur eða meiri en um var beðið. Skal
hann þa merkja það með innsigli sínu
og segja eiganda til. Eiganda skal þá
heimilt að vitja þess, en gjalda skal hann
þá um leið þann sérstaka kostnað, er af
aðflutningnum kann að hafa leitt, þó ekki
húsnæðisgjald í Reykjavík (sbr. 3. gr.).
Nú hirðir sá ekki áfengið, er pantað
hefur, áður en 3 mánuðir eru liðnir frá
því er hann fékk tilkynningu umsjónar-
manns um aðflutning áfengisins, og er
umsjónarmanni þá heimilt að hella niður
áfenginu og selja umbúðir þess. Allan
ógreiddan kostnað, er leitt hefur af að-
flutningnum, má þá taka lögtaki hjá þeim,
er áfengið hefur pantað, samkvæmt lög-
um 16. desember 1885.
Umsjónarmaður ber enga ábyrgð á
greiðslu andvirðis fyrir það áfengi, sem
aðflutt er.
5. gr. Skylt er hverjum skipstjóra, er
frá útlöndum kemur, að tilkynna lögreglu-
stjóra um leið og hann sýnir skipsskjölin,
hvort hann hafi nokkurt áfengi til flutn-
ings fyrir aðra menn, og þá hve mikið.
Hann skal og skýra frá, hvort og hve
mikið áfengi hann hafi meðferðis sem
skipsforða, en óheimilt skal honum, með-
an hann er í höfnum inni eða í land-
helgi við ísland, að veita eða selja, eða
á annan hátt láta af hendi eða láta aðra
skipverja láta af hendi nokkuð af því á-
fengi, er til skipsforða er ætlað, til ann-
ara manna en þeirra, sem eru lögskráðir
skipverjar.
Skipstjóri er sekur við lög þessi, ef út
af biýtur.
Nú hefur skipstjóri meðferðis áfengi,
sem ekki er ætlað til skipsforða, og skal
lögreglustjóri þá á hinni fyrstu höfn, er
skipið kemur til, setja innsigli sitt á hin
aðfluttu áfengisílat, og ábyrgist skipstjóri,
að innsiglin séu ekki brotin eða úr flát-
unum tekið fyr en skipið er farið alfarið
burt frá landinu.
6. gr. Nú strandar skip hér við land
og hefur meðferðis áfengi, annaðhvort til
flutnings eða það er skipsforði, og skal
strandgæzlumaður þá þegar taka áfengis-
ílátin til varðveizlu og gæta þess, að ekki
sé í þau farið. Hann skýrir þegar 1 stað
lögreglustjóra frá, en lögreglustjóri setur
innsigli sitt fyrir ílátin og kemur þeim til
geymslu á óhultum stað. Áfengi þetta
má lögreglustjöri ekki selja eða á annan
hátt láta af hendi til annara manna, en
skýra skal hann með tyrstu ferð réttum
eiganda strandmunanna frá björgun áfeng-
isins og senda honum það til ráðstöfunar
á hans kostnað, nema hann kjósi heldur
að því sé hellt niður.
Nú er ókunnugt um eiganda strandgóss,
Og skal þá, eptir að lögskipaður auglýs-
ingafrestur er liðinn og eigandi hefur ekki
sagt til sín, hella því áfengi niður, er
finnast kann meðal strandmunanna.
7. gr. Engan áfengan drykk roá flytja
um landið hér innanlands, hvorki á sjó
né landi, annan en þann, sem annaðhvort
er merktur innsigli umsjónarmanns áfeng-
iskaupa, svo sem fyrir er mælt í 4. grein
laga þessara, eða þá þann drykk, sem
um getur í 5. og 6. grein, og merktur er
með innsigli lögreglustjóra þess, er í hlut á.
8. gr. Hverjum þeim manni, sem heim-
ilaður er aðflutningur áfengis samkvæmt
lögum þessum, skal óheimilt að veita, gefa,
selja eða láta á annan hátt af hendi til
annara manna nokkuð af því áfengi, er
hann hefur aðflutt. Þó mega lyfsalar láta
áfengi af hendi eptir skriflegri læknis-
forskript, og þó að eins einu sinni eptir
sama læknisseðli (recept). Svo er og um
alla dropa, dupt, kökur eða lyfjabland-
anir, sem hafa í sér fólgið meira en 2^/4%
af vínanda.
Heimilt er að deila mönnum messuvín
við altarisgöngu.
g. gr. Yeifingamenn og vlnsölumenn,
þeir sem leyfi hafa til vínsölu hér á landi
samkv. lögum nr. 26, 11. nóv. 1899, um
verzlun og veitingar áfengra dryk.kja,
mega ekkert selja hér á landi, gefa,
veita eða láta af hendi á annan hátt til
annara manna af áfengisbirgðum þeim,
er þeir hafa, þegar lög þessi öðlast gildi.
Skulu lögreg'ustjórar, hver í sínu umdæmi,
skyldir til að rannsaka áfengisbirgðirnar
og innsigla þær. Áður en 8 vikur eru
liðnar, skulu eigendur áfengisins skyldir
að flytja birgðirnar eða láta flytja þær
burt af landi, og skulu lögreglustjórar hafa
strangt eptirlit með, að svo sé gert. Öllu
því áfengi, sem þá er ekki útflutt, skal
tafarlaust hella niður án nokkurs endur-
gjalds til eiganda.
Ákvæði þessarar greinar um óheimild
til sölu, gjafa eða veitingu áfengis, nær
Og til annara einstakra manna, er áfengis-
birgðir kunna að hafa í sínum vörzlum,
er lög þessi öðlast gildi.
10. gr. Ef nokkur maður er grunaður
með rökum um óleyfilegan aðflutning eða
óleyfilega sölu eða veitingu áfengis, þá
skal gera heimilisrannsókn hjá honum, ef
það er talið nauðsynlegt til þess að komast
fyrir málið. Skal rannsóknin gerð af lög-
reglustjóra þeim, er 1 hlut á.
Komi það í ljós við heimilisrannsókn-
ina, að áfengi sé í vörzlum þess, errann-
sakað er hjá, skal hann skyldur að sýna
vottorð um, hvaðan honum eru komnar
birgðirnar.
11. gr. Hvenær sem hafin er ákæra
út af ólöglegri sölu eða veitingu áfengis,
má stefna kaupanda eða þeim, sem veitt
er, til vitnisburðar um málið, ef engir
meinbugir eru annars á, og er rétt, að
hann staðfesti framburð sinn með eiði, ef
krafizt er.
12. gr. Hver sá, sem dæmdur er sek-
ur um brot á ákvæðum þessara laga, skal
auk lögboðins málskostnaðar greiða kær-
anda og vitnum allan þann kostnað, er
þau hafa haft af málinu.
Hvernig sem ástatt er, skal dómari
skyldur að taka mál, er rísa út af brot-
um á lögum þessum, til meðferðar, svo
fljótt sem verða má, og eigi síðar en 2
mánuðum eptir að fyrir honum hefur
verið kært.
13. gr. Heimilt skal að leiða hvern
þann mann fyrir dómara, er sést ölvaður
eptir að lög þesssi öðlast gildi, og skal
hann skyldur að skýra frá, hvar hann
hefur fengið áfengi það, sem hann var
ölvaður af, sæti ella fésektum allt að 100
kr. eptir málavöxtum.
14. gr. Biot gegn 1. gr. laga þessara
varða sektum eigi minni en 300—5000 kr.
Brot í annað sinn varðar ekki minna
en 8 mánaða fangelsi.
Brjóti nokkur optar gegn ákvæðum
þessarar greinar, varðar það betrunar-
hússvinnu.
Við broti á grein þessari skal hið að-
flutta áfengi ávallt gert upptækt, og því
hellt niður.
15. gr. Nú sannast það á skipstjóra,
að hann skýrir lögreglustjóra vísvitandi
rangt frá um áfengi það, er hann hefur
meðferðis, og skal hann þá sekur um
500—2000 kr., ef ekki liggur þyngri
hegning við samkvæmt lögum.
Brot gegn þeim ákvæðum í lögum
þessum, er óheimila að veita, gefa, selja
eða á annan hátt láta af hendi áfengi til
annara manna, varða sektum, 200—1000
kr., ef ekki liggur þyngri hegning við að
lögum. Ef brot er ítrekað, varðar það
allt að 8 mánaða fangelsi.
Sama hegning liggur og við þvl, ef
lyfsali lætur áfengi af hendi án skriflegr-
ar læknisforskriptar eða optar en einu
sinni eptir sama læknisseðli.
16. gr. Brot gegn 7. gr. laga þessara
varða sektum 50—-1000 kr., og skal hið
flutta áfengi ásamt ílátum gert upptækt
og því hellt niður, svo skulu og flutnings-
tæki þau, er áfengið er flutt á, ef aðflutn-
ingurinn var áfengi, gert upptækt, nema
hafskip sé, og skal andvirði íláta og flutn-
ingstækja renna í landsjóð.
17. gr. Nú verður læknir sannur að
sök um að hafa látið af hendi læknis-
seðil um áfengi, til þess að það sé notað
til einhvers annars en sem læknislyf, og
skal hann þá seknr um 200—2000 kr. í
fyrsta sinn, og skal sektin tvöfaldast, sé
brotið endurtekið. Lækni þann, er í hlut
á, má og svipta læknisleyfi hér á landi
2—10 ár, eða að öllu, ef miklar sakir
eru.
18. gr. Hver sá embættismaður, sem
skyldur er að hefja rannsókn út af brot-
um gegn lögum þessum og vanrækir það,
skal sekur eptir því sem ákveðið er í
lögum þessum, svo sem hann hefði sjálfur
brotið.
Nú sýnir hann sig optar en einu sinni
í vanrækslu eða verður sjálfur sekur eptir
lögum þessum, og varðar það þá embættis-
missi.
19. gr. Allar sektir eptir lögum þessum
renna að hálfu í landsjóð, en að hálfu til
uppljóstrarmanns.
20. gr. Með brot gegn lögum þessum
skal farið sem almenn sakamál.
21. gr. Lög þessi skal prenta á íslenzku,
dönsku, þýzku, ensku og frönsku, og svo
mörg eintök, að nægi til að senda dönsk-
um verzlunartulltrúum í öðrum löndum.
22. gr. Lög þessi öðlast gildi 1. jan.
1912, og eru með þeim numin úr gildi
lög nr. 26, 11. uóv. 1899, um verzlun og
veitingar áfengra drykkja, svo og öll önn-
ur lög og tilskipanir, er koma 1 bága rið
lög þessi.
Aðflutningsbann áfengls
var til 1. umr. í nd. 27. f. m., og urðn
um það alllangar og snarpar umræður
með og móti. Meðal mótmælendanna
var ræða ráðherrans veigamest og má telja
hana eina meðal hinna beztu af þingræð-
um hans. Jón frá Múla og dr. Jón Þor-
kelsson mæltu og eindregið gegn frum-
varpinu, dr. Jón þó vægar, og fann frum-
varpinu helzt til foráttu, að það væri
ómannúðlegt og ofstækislullt, og álitamái,
hvort þaö kæmi ekki beint í bága við
stjórnarskrána, með því að ganga of nærri
eignarrétti einstakra manna t. d. vínsala
og veitingamanna, er einkaleyfi hefðu.
Meðmælendur frumvarpsins auk aðalflutn-
ingsmansins Björns Jónssonar voru þeir
séra Eggert Pálsson, Jón Ólafsson, Stefán
Stefánsson (Eyf.) og Sig. Sigurðsson.Nefnd
var kosin í málið að loknum umræðum