Þjóðólfur - 05.03.1909, Blaðsíða 3

rjOÐOLFUR
39
og voru kosnir Björn Jónsson, Sigurður
Gunnarsson, Björn Kristjánsson, Jón Por-
kelsson, Jón í Múla, Stefán Stefánsson og
JónJónsson, Hvanná. Vér birtum frumv.
1 heild sinni hérí blaðinu, eins og það var
lagt fyrir þingið, svo að menn sjái nú
þegar, hvernig þetta stórmál Ktur út. En
vitanlega verður því allmjög breytt í þing-
inu og forlög þess enn mjög óviss.
€rlenð símskeyti
til Pjóðólfs.
Kaupmannahöfn 36. febr.
Serbar
láta ófriðlega.
Ráðherra - tiln efn in g in.
í „Berlingi" er skeyti frá Austurlandi
að Björn Jónsson sé tilnefnt ráðgjafaefni.
Blaðið illskast.
# *
*
Það hefur verið símað héðan úr Reykja-
vík til Austfjarða (Seyðisfjarðar) um ráð-
herratilnefninguna og skeyti þá þegar sent
þaðan til danskra blaða. Vonzkunnií „Ber-
lingi" þarf enginn að furða sig á, eptir
því sem það blað hefur lagttil málavorra
nú upp á síðkastið, og mun Svenn Poulsen,
er var í konungsförinni og eigandi Bræðra-
tungu ráða mestu um þau vingjarnlegu(l)
afskipti blaðsins í vorn garð.
Kaupm.höfn h. marz kl. 6,45 e. h.
Skýringar Berlins á sambands-
lagauppkastinu.
Knud Berlin heýur ritað grein um
ísland í „Dannebrog", segir Uþpkastið
rangþýtt víða, gagnstætt Dana tilœtl-
un. Island verði ekki fullvalda ríki,
heldur „Del“ (þ. e. hluti) af „det
samlede danske rige".
Frá Serbíu.
Stjórn Serba felur þrætuna stórvelda-
gerð [þ. e. leggur hana undir úrskurð
stórveldafundar, og er þá ófriðarhættunni
á Balkanskaganum með því að fullu af-
stýrt].
Ummæli Berlins um Sambandskga-
uppkastið þurfa engra skýringa við. Þau
sýna það ljósast, hversu íslenzku nefndar-
mennirnir hafa látið blekkjast, og hversu
mótmælendur Uppkastsins hér heima höfðu
rétt fyrir sér í því höfuðatriði, að ísland
væri alls ekki fullvalda ríki eptir Upp-
kastinu, heldur að eins innlimaður hluti
úr danska ríkinu. Að Berlin telur Upp-
kastið víða ranglega þýtt, þvert á móti
því sem Danir ætluðust til, er í fullu
samræmi við það, sem frumvarpsand-
stæðingar sýndu svo ómótmælanlega fram
á í upphafi.
JarOskjálftar
miklir urðu f Persíu 23. janúar og
eyddust þar að öllu eða nokkru leyti 60
þorp, en 5—6000 manna biðu bana.
Jarðskjálpta hefur orðið til muna vart á
Tyrklandi. Ungverjalandi og 1 Portúgal,
°g 1 Messína og grenndinni hafa komið
harðir jarðskjálptakippir við og við allan
janúar- og febrúarmánuð. Einn dag í f.
m. voru 205 lfk jörðuð þar, og er það
hæsta tala á einum einasta degi. Talið
er, að um 200,000 manns sé enn stór-
lega hjálparþurfandi á Sikiley og Suður-
Ítalíu. Sum jarðskjálptahéruðin f Kala-
bríu, er afskekktust liggja, hafa að miklu
eða öllu leyti farið á mis við alla hjálp
enn þá.
Fjúrbeiðslur
þessar til alþingis hafa komið fram:
1. Beiðni um ellistyrk frá Gísla Guð-
mundssyni, Ananaustum Reykjavík.
2. Beiðni frá Birni Jakobssyni um 1000
kr. styrk til leikfimisnáms.
3. Beiðni frá sýslunefnd Skagafjarðar-
sýslu um fé til flutningsbrautar frá Sauð-
árkrók fram Skagafjörð.
4. Beiðni frá Sigurði bóksala Erlends-
syni í Rvík um 1400 kr. styrk.
5. Beiðni frá stjórn búnaðarskólans á
Eiðum um 1000 kr. styrk til að stofna
kvennadeild við skólann.
6. Beiðni frá stjórn búnaðarskólans á
Eiðum fyrir sína hönd og sýslunefnda
Múlasýslna um 9000 kr. styrk með þeim
skilyrðum sem beiðnin greinir.
7. Erindi frá hreppsnefnd Breiðdals-
hrepps um að fá veittar 8000 kr, til vega-
gerðar frá Tinnudalsárbrú til Asmundar-
staða.
8. Beiðni frá Jóhanni skáldi Sigurjóns-
syni í Kaupmannahöfn, um 1000 kr. árl.
styrk til þess að geta fullgert leikrit, er
hann hafi í smíðum.
9. Beiðni frá Sigurði Jónssyni lækni 1
Kaupmannahöfn um 1000 kr. árJ. styrk 1
2 ár til að afla sér frekari sérþekkingar í
sjúkdómafræði.
10. Beiðni frá Birni Pálssyni á Tví-
skerjum í 0ræfum um 400 kr. styrk árl.
til að geta haldist við á býlinu og veitt
ferðamönnum fylgd og fararbeina.
11. Beiðni frá Jónasi Eiríkssyni á
Breiðavaði um 1000 kr. styrk í 2 ár til að
halda uppi undirbúningsskóla fyrir unga
pilta.
12. Beiðni frá Iðnaðarmannafélagi Seyð-
firðinga um 400 kr. árl. styrk til að halda
kvöldskóla fyrir iðnnema.
13. Beiðni frá Bindindissameiningu
Norðurlands um 1000 kr. styrk.
14. Beiðni frá Skriðuhreppi um 8000
kr. lán til skólahússbyggingar.
15. Sýslumaðurinn í Rangárvallasýslu
biður um 12000 kr. lán úr viðlagasjóði, til
að koma sér upp embættisbústað.
16. Beiðni frá A. J. Johnson, Winnipeg,
um 7500 kr. styrk á næsta fjárhagstíma-
bili til að efla innflutning Vestur-íslend-
inga til Islands.
17. Askorun frá Skúla Thoroddsen,
þm. Norður Isfirðinga, til alþingis um að
veita nægilegt fé til að hlaða vörður á
Þorskafjarðarheiði.
18. Beiðni um 400 kr. álag á Viðvíkur-
kirkju með vöxtum frá 30. júní 1862.
19. Beiðni frá Jóni Ófeigssyni cand.
mag. um 1000 kr. styrk í næstu 2 ár til
að semja þýzk-íslenzka orðabók,
20. Erindi frá prestinum 1 Tjarnar-
prestakalli um að 350 kr. skuld, sem hvíli
á prestakallinu falli niður.
21. Beiði frá Iðnaðarmannafélaginu á
Akureyri um 1000 kr. styrk á ári í 2 ár
til þess að halda uppi iðnaðarrnannaskóla
á Akureyri.
22. Beiðni frá Þorkeli Þorkelssyni um
1000 kr. styrk til rannsókna á hverum
á Islandi.
23. Beiðni frá Jónínu Sigurðardóttur
um 2000 kr. styrk til þess að halda áfram
hússtjórnarskóla.
24. Beiðni frá Leikfélagi Akureyrar
um 800 kr. styrk á ári í 2 ár til þess að
geta haldið uppi leikjum á Akureyri.
25. Erindi frá kvennaskólanefnd Aust-
urlands til þingm. Múlasýslna.
26. Beiðni frá héraðslækninum á Ak-
ureyri um 600 kr. styrk til að kaupa sótt-
hreinsunarofn handa sóttvarnarhúsinu á
Akureyri.
27. Beiðni frá Benedikt Bjarnasyni um
700 kr. styrk í 2 ár til unglingaskólans á
Húsavík.
28. Beiðni frá Jóhannesi Jósepssyni um
ríflegan styrk til íþróttakennslu og íþrótta-
iðkana hér á landi.
29. Beiðni frá Brynjólfi Björnssyni tann-
lækni um 1000 kr. árl. styrk til þess að
veita fátæklingum ókeypis tannlæknis-
hjálp.
30. Beiðni frá mótorbátafélaginu „Stíg-
andi« í Borgarnesi um io.oco kr. styrk í
2 ár til ferða um Hvítá og Norðurá.
31. Beiðni frá stjórn Sláturfélags Suð-
urlands um 60,000 kr. lánveitingu.
32. Beiðni frá Ólafi Jónssyni um 1800
kr. styrk í 2 ár til þess að læra að búa
til myndamót.
33. Beiðni frá Vilhjálmi Finsen um 1500
kr. styrk næsta ár til fullnaðarnáms í lopt-
skeytaaðferðum.
34. Beiðni frá Iðnaðarmannafélagi Isa-
fjarðar um að minnsta kosti 600 kr. styrk
um næstu 2 ár til að geta haldið uppi
kvöldskóla.
35. Beiðni frá Guðm. G. Bárðarsyni
um 1200 kr. styrk á ári til náttúrufrœðis-
rannsókna.
36. Beiðni frá Guðm. Hávarðarsyni um
2500 kr. uppbót á símstauraflutningi
1906.
37. Askorun til alþingis frá 163 kjós-
endum í Rangárvallasýslu um að veitt
verði úr landsjóði nægilegt fé til að brúa
Ytri-Rangá á Ægisfðuhöfða,
38. Beiðni frá Böðvari Jónssyni pósti
um 100—200 kr. árlegan ellistyrk.
39. Beiðni frá hreppsbúum Neshrepps
utan Ennis um fé til að gera Krossavík
við Hellissand að bátakví.
40. Erindi frá forstöðumanni Forngripa-
safnsins um aukin fjárframlög til forn-
menjaverndunar og Forngrip asafnsins.
41. Beiðni frá Einari Hjörleifssyni um
2000 kr. styrk í 2 ár til ritstarfa.
42. Símskeyti til þingmanna Múlasýsla
um 2000 kr. styrk til mótorbátakaupa á
Lagarfljót.
43. Beiðni frá Karli Sveinssyni um 300
kr. styrk í næstu 2 ár til að stunda raf-
magnstræði.
44. Beiðni frá Lárusi Bjarnasyni um 700
kr. styrk til þess að stunda nám i kenn-
araskóla.
45. Beiðni frá Höfðhverfingum um 1000
kr. styrk til að byggja sjúkraskýli í hér-
aðinu.
46. Kaupfélagið Ingólfur á Stokkseyri
sækir um 100,000 kr. lán, er afborgist á
10—15 árum. (Niðurl.).
Miltill afli.
í „Ægir“ er skýrt frá vertíðarafla á
botnvörpuskipinu »Jóni forseta" 1 fyrra.
Var hann 1500 skippund af þurrum fiski
og þar af iico skpd. þorskur, eða 75,000
kr. að því er blaðið telur. Síldarafli
skipsins var 1 fyrra 19,000 kr, og nýr
fiskur seldur á árinu fyrii 5000 kr. Til
Englands fór skipið 5 ferðir á árinu og
seldi í þeim ferðum fisk fyrir 40,068 kr.
Allur afli skipsins hefur því á árinunumið ■
rúml.i39,oookr. I janúarmánuði síðastl. seldi
skip þetta afla í Englandi fyrir 17,460 kr.
og mun það vera hinn verðmætasti farm-
ur af nýjum fiski, er nokkurt íslenzktskip
hefur nokkru sinni haft innanborðs. „Jón
forsesti" er nýtt skip að kalla má, smíðað-
ur í Englandi fyrir skömmu og ernúeign
félagsins „Alliance" (P. J. Th. & Co.), er
Thor Jensen kaupmaður veitir forstöðu.
Skipstjóri er Halldór Þorsteinsson (bróðir
Þorsteins kaupmanns í Bakkabúð), en
Kolbeinn bróðir hans stýrimaður, báðir
mjög ötulir og heppnir aflamenn.
Umsækjendur
um annað prestsembættið við dóm-
kirkjuna 1-Reykjavík eru alls 10: séra
Bjarni Hjaltested aðstoðarprestur, Bjarni
Jónsson háskólakandídat (frá- Mýrarholti).
séra Guðmundur Einarsson í Ólafsvík,
séra Hafsteinn Pétursson, séra Haraldur
Níelsson, settur prestaskólakennari, Hauk-
ur Gíslason háskólakandfdat (frá Garði l
Fnjóskadal), séra Ólafur Ólafsson frí-
kirkjuprestur, séra Pétur Jónsson áKálfa-
fellsstað, séra Richard Torfason og séra
Skúli Skúlason 1 Odda.
Embsettispróf f freknisfræði
við háskólann hefur tekið Valdimar
Erlendsson með 1. einkunn.
„Laura"
kom hingað frá útlöndum 1 gær. Far-
þegar D. Östlund og frakknesk hjúkrun-
arkona.
Mannalát.
I f. m. andaðist danski efnafræðingur-
inn Júlíus Thomsen, einhver hinn
allra nafnfrægasti vísindamaður Dana, 83
ára gamall, forseti danska vísindafélags-
ins og sæmdur mörgum tignarmerkjum,
innlendum og útlendum. Um sama leyti
andaðist H. E. Hörring, er um eitt
skeið (frá 1897—1900) var forsætisráð-
herra Dana, og þá um tíma jafnframt ráð-
gjafi fyrir Island (1899—1900). Hann
var 66 ára gamall, er hann lézt.
Látinn er 1 f. m. C a t u i 1 e M e n d é s,
frakkneskt Ijóðskáld og leikritaskáld, er
allmikið orð fór af, 68 ára gamall, og
ennfremur C. A. Stöcker, fyrrum hirð-
prestur í BeiKn og stofnandi hinnar
kristilegu jafnaðarmennsku á Þýzkalandi.
Hafði hann um tíma mikil og víðtæk á-
hrif, en gengi hans hnignaði mjög eptir
að Bismarck fór frá völdum.
Misprentað 1 greininni um „Kaupfélagið
„Ingólfur““ 1 síðasta blaði: „Þar af lagt í
varasjóð 15 þús. kr.“ á að vera „1500 kr.“.
Veðurskýrsluiígrip
frá 30. febr. til 4. marz 1909.
febr. Rv. íf. Bl. Ak. Gr. Sf.
20. + 3-° + 0,6 + i,5 -r 26 + 3.2 -*- 4-3
21. + 3.6 + 2,8 + 4.5 + 5-5 + 2,4 + 10,8
22. + 1.5 + 1,1 + o,5 + 1,2 +- 1,0 + 0,4
23 + 2,5 -U 58 + 9,5 + 8.1 + 3,' + n,5
24 + 1.5 -r 0,9 + 2,0 + 5,4 + 2,6 + 12,0
25. + 1-5 + 2,2 T- 0.2 + 0.5 0,0 + 2,1
26. + 3.6 1,0 -r- 0,2 + 0,2 + 0,2 + 6,0
27. + 2,6 — 2,6 -r- 1,0 = 0.5 -f- 1,0 +- i,7
28. + i,3 -T- 6.4 + 4,6 +- 3,2 + 5,0 + 1,4
I. + 0,5 -f- 2.5 +- 2,4 -r 1.2 + 6,0 —f” 2,0
2. + 3,7 -r 3.7 + 47 + 5.5 ~rIO,o + 7,1
3- + 7-0 ~T“ 9,0 + 7,5 + 7,5 +12,4 + 7,0
4- + 7,5 -f- 9,4 + 8,5 -f-10,0 +1+6 + 6,7
Rv. = Reykjavík, íf. == ísafjörður, Bl. —
Blönduós, Ak. = Akureyri, Gr. = Grfms-
staðir á Fjöllum, Sf. = Seyðisfjörður.
DI |» er ómótmælanlega bezta og langódýrasta
A 11 líftryggingarfélagið. — Sérstök kjör fyrir
bindindismenn. — Langhagfeldustu kjör fyrir s/ó-
menn. AJlir ættu að vera liftrygðir. Finnið að
máli aðalumboðsm. I). 0STLUND. ilvik.
Sjómenn.
Gleymið ekki að liftryggja yð-
ur, áður en þér leggið út á sjó.
Það er skylda yðar gagnvart yð-
ar nánustu.
í seinni tið hefur lifsábyrgðar-
félagið DAN, útborgað margar
þúsundir króna til vandamanna
eptir látna, islenzka sjómenn, enda
er það félag bið lang-ódýrasta og
frjálslegasta lítsábyrgðartélag, sem
starfar á Norðurlöndum. Það
hefur áunnið sér almenningshylli
þau ár, sem það hefur starfað
hér, og fengið margfalt meiri út-
breiðslu en önnur félög á sama
tima.
Vér segjum enn einu sinni:
Sjómenn, gerið alvöru úr þvi að
tryggja yður, áður en þér farið út.
Aðalumboðsmaður þessa félags
er Davíð Dstlund, Þingholts-
stræti 23.