Þjóðólfur - 21.05.1909, Page 1

61. árg.
Reykjavík, föstudaginn 21. maí 1909.
22.
£varfí~s£óli.
Haustjörð bringuhvelfd sig náttar.
Héruð kyrrast, lœgja róm.
Litverp kveldsól leitar áttar;
lagar hvel í skuggum háttar.
Loptin eru í eyði og tóm.
Árnar depla hinnstu glœðum.
Myrkrið vefur mjúkum slœðum
moldarbrjóstsins leyndardóm.
Staðir drúpa í dánarlitum;
dimmleit niða vötn og flóð.
Apiangjósta í andarslitum
eimi blœs af köldum vitum.
Innra sýður etdsins blóð.
Öldur freyða af hamrajöxlum.
Likklœdd snjófjöll yppta öxlum
yfir Vítis rauðu hlóð.
Svipþung felur svarðargríma
svartaskóla í dauðakyrrð.
Voðagátur geims og tíma
galdrafingur bleikir ríma
inni i myrkra hljóðri hirð.
Hugi magnar, töfrar, leiðir
hann, er nœtursálir seiðir,
siðan Edens hurð var byrgð.
Meistarans er rökkurrúna
rómur djúpur, tunga flá;
háð á grön, en hrafnstrið krúna.
Heipt og slœgð er milli brúna.
Náttsvört skikkjan, náföl brá.
Naðarblik í augum reika.
Skimur feigðarfölskva leika
feluleik við góm og tá.
Hér er þróttur heilans œfður,
hjartað gert að andans þjón;
vonir deyddar, kviði kœfður,
kœti þögguð, liarmur svœfður.
Lœgð i duptið sálarsjón.
Sundrað, brotið allt i kjarnann.
Virt að sorpi sólin, stjarnan.
Sœlu og friði búið tjón.
Niðdimm verk sér námsmenn temja,
nái vekja af sœ og haug,
sœra eigin sál og gremja,
seið við hjartans altar fremja,
herða í ógnum hverja taug;
heyra, líta Vítis skelfing,
þreyta í dimmri heljarhvet/ing
hljóðan leik við ára og draug.
Óhrein fylgd þó famasi illa.
Fordœmd líf og dauðra bein
jarðarbörnin blinda og villa,
blóðsins innstu lindum spilla;
skjótast inn i augans stein,
ofsjón vekja, geðið naga;
kvikna um nœtur, dvína um daga,
deyða — og vinna sálarmein.
Geig í hugar dýpsta djúpi
dimma hofsins sveit því ber.
Undir galdrahamsins hjúpi
hjartað þó í felur krjúpi,
kjarninn sami um eilífð er.
Aldrei hverfur lífsins gildi.
Neista af himins miklu mildi
myrkurskyggna augað sér.
Djöfuls afl og engils veldi
eru af sömu máttarlind.
Hann, sem dómur himins felldi
hefur Ijósið gert að eldi
og siit guðdómseðli að synd;
en í skuggasvipsins dráttum
böls og hels í blökku gáttum
birtist öfug drottins mynd.
Lifsins œzla, innsta speki
af sér sjálfri bannið þvær;
hálfkuklarinn sálarveki
sakleysist á liœrra reki.
Eins og Ijóssins tíking nœr
loks hjá smiðnum skuggamyndin,
komist andinn upp á tindinn
aptur svip síns guðs hann fær.
Bréitt mun krefjast vonda valdið
vinnulauna í sveina hring.
Einum skal í Heli haldið.
Hver vill borga skólagjaldið?
Allra horfa augu í kring.
Einn þeir stöðvast fyrir framan;
spyrja allir senn og saman
Sœmund fróða, íslending.
y>Sveinar, jeg skal siðast gangaa
svarar hann, y>úr skólans vist.
Próf vort er, skal fjandi fanga
fá oss eptir námið langa,
og hann grípur aptast fyrst.
Ef jeg heptist skal þvi hlýta.
Fold og sól jeg fyrst vil líta
fullnuma í ormsins list«. —
Mannsfeng hlakkar mikilsverðum
magur djöfull aflasœll.
Snúðugt hinn og snar í ferðum
snýst með kápu á báðum herðum.
Náið skella hurð og hœll.
Hendur kölska plaggið greipa.
Völundurinn vítis reipa
verður klerksins fifl og þræll.
Rúnir hans og rammi óður
runnu af dýrri frónskri œð;
enda hvarf hann aptur góður,
andaður, til sinnar móður.
Stef hans ern ei endurkvœð.
Aldrei dýpra skyggndist landinn.
Stríðs og sigurs sterki andinn
stendur efst í sólarhæð.
Einar Benediktsson.
Alþingi
XV.
Löfi' frá alþinjii:
40. Um adflntning'sbann.
(Þau verða birt síðar).
41. Um sölu á þjóðjörðinni Kjarna í
Hrafnagilslireppi.
(Ráðherra veitt heimild til að selja hana
Akureyrarkaupstað fyrir ro,ooo kr.).
42. Námulög.
(Allmikill lagabálkur, er breytir að miklu
námulögunum 22. nóv. 1907, og eru þau
þar með fallin úr gildi).
43. Um undanþágu frá lögnm nr. 18,
8. jálí 1902 nm breyting á lögum 6. apríl
1898 um bann gegn botnvörpuveiðum.
Heimilt er landstjórninni, þá er sér-
stakar ástæður mæla með að veita skip-
um, er skrásett eru sem eign hér á landi,
undanþágu um eitt ár í senn — frá ann-
ari málsgrein í lögum nr. 18, frá 8. júlí
1902 um breyting á lögum 6. aprfl 1898
um bann gegn botnvörpuveiðum. Skyld
skulu skip þessi að sýna sérstakt og glöggt
merki samkvæmt nánari fyrirmælum land-
stjórnarinnar.
44. Fjdraukalög 1906—1907.
(í þeim eru veittar 278,655 kr. og 13
au. 1 viðbót við gjöld þau, er veitt voru
1 fjárlögum það fjárhagstímabil).
45. Um vátrygging fyrir sjómenn.
1. gr. Það skal eptirleiðis vera skylt,
að vátryggja llf hérlendra sjómanna, er
lögskráðir eru á fslenzk skip, hvort sem
þeir stunda fiskiveiðar, eru f förum með
fram ströndun landsins eða landa á milli.
Ennfremur er skylt að vátryggja líf hér-
lendra sjómanna, er reka fiskiveiðar á
vélarbátum eða róðrarbátum fjórrónum
eðá stærri, minnst eina vertfð á ári.
3. gr. Hver sá sjómaður, sem vátryggð-
ur er eptir lögum þessum, er skyldur að
greiða f vátryggingarsjóð þann, er síðar
getur um, gjald, er nemur 18 aurum fyrir
hverja viku, sem hann er lögskráður tyrir
eða ráðinn í skiprúm, og reiknast gjaldið
frá lögskráningardegi eða þeim degi, er
hann kom f skiprúm. Þriðjung á móts
við gjald skipverjanna allra greiðir út-
gerðarmaður.
Utgerðarmaður þilskips greiðir skránings-
stjóra gjald þetta fyrir sig og fyrir skip-
verja sína gegn endurgjaldi af kaupi þeirra
eða hlut, og innheimtir skráningarstjóri
það gjald. Gjald þetta greiðist, þegar lög-
skráningin fer fram, og má taka það lög-
taki. — Formaður vélarbáts eða róðrar-
báts greiðir gjaldið fyrir útgerðarmann og
skipverja til hreppstjóra eða bæjarfógeta
gegn endurgjaldi af afla bátsins eða hlut-
um hásetanna. Gjald þetta má og taka
lögtaki. Skráningarstjóri skilar gjaldinu
í vátryggingarsjóð fyrir lok desember-
mánaðar ár hvert, að frádregnum 2%
innheimtulaunum af þilskipum og 4%
af vélarbátum og róðrarbátum, og gengur
helmingurinn af hinu síðarnefnda gjaldi
til hreppstjóra, þar sem hann hefur inn-
heimtuna á hendi.
5. gr. Nú drukknar sjómaður eða deyr