Þjóðólfur - 05.11.1909, Blaðsíða 3

ÞJOÐOLFUR
að taka að sér að meira eða minna leyti
atvinnumálin og samgöngur á landi.
Þó að óráðlegt sé, sem stendur, að ráð-
ast í annað eins fyrirtæki og þetta fyrir
landið vona eg að þess verði sem stytzt
að blða, að vér sjáum oss fært að taka
undir umsjón rlkisins atvinnumál og satn-
göngur vorar að öllu leyti og þá eingöngu
fyrir landsjóðs reikning.
G.
€rlení simskeyti
til Pjóðólfe.
Kaupm.höfn 30. okt.
. Ráðgjafarnir í Zahle-ráðuneytinu
hafa afsalað sér öllu litlatogi (há-
göfgis-heiti o. s. frv.) oq óskað að
losna við einkennisbúning ráðgjafa.
Vœnla hins sama af íslandsráð-
herranum.
3. nóv.
Pingrof er ólíklegt í bráðina,
nema stjórnin fái skyndilega van-
traustsyfirlýsingu í þinginu. Stjórn-
in œtlar að leggja fyrir þingið
frumvarp um nýja kjördœmaskip-
un, og er sennilegt, að þingrof verði
afleiðing þess.
Manntjón.
Drukknun tvegrgja manna
af vélarbát.
Um þetta ritar nákunnugur maður úr
Vestmannaeyjum Þjóðólfi á þessa leið:
»Fimmtudaginn 7. okt. lagði mótor-
bátur frá Vestmannaeyjum á stað til Vík-
ur í blíðskaparveðri að kveldi, og kom
um miðjan dag daginn eptir til Víkur.
Báturinn var með flutning, og komu Víkur-
búar um »borð« og fluttu 2 ferðir í land af
dóti og 5 menn, sem 1 bátnum voru, en
2 urðu eptir, Formaður fyrir uppskipun
þessari var Einar Hjaltason 1 Vík, og
kvað hann öllu óhætt fyrir bátverja að
fara í land, og útrétta það, er þeir þyrftu
i landi, sem mun hafa verið kjötkaup
m. fl., þar eð sjór var brimlaus, enda
kvaðst hann mundi gera þeim aðvart, ef
sjó brimaði. Voru þessir 5 menn and-
varalausir í landi, þar til þeir heyrðu tal-
að um að sjórinn væri farinn að brima,
viku þeir þá strax að og fóru til áður
nefnds Einars og tjáðu honum, að þeir
vildu fyrir hvern mun komast um »borð«,
og þar sem aðrir góðir formenn voru þar
viðstaddir og töldu alfært um »borð«,
báðu þeir Einar um að flytja sig fyrir
ríflega borgun, því þeir álitl of lítið fyrir
tvo menn að vera í bátnum, ogþverneit-
aði hann þvf, þrátt fyrir það, að hann
hefur mest með þessháttar vinnu að gera
þar. Sneru bátverjar sér því til Halldórs
Jónssonar í Vík, sem ætlaði að senda full-
fermi með bátnum til eyja, og báðu hann
að útvega menn og bát, er var tilbúinn
við flæðarmál, til þess að þeir gætu kom-
izt út, en það fór á sömu leið, að Hall-
dór taldi öll vankvæði á því. Urðu þeir
því að vera í landi um nóttina, en ein-
mitt þá sömu nótt gerði eitt með meiri
austanveðrum, svo báturinn flæmdist burt
um nóttina, og næsta dag á eptir rak
hann upp á Þykkvabæjarfjöru í Vestur-
landeyjum, þó með flestu, eru honum
átti að fylgja, (en mannlausan, og er talið
vist, að þeir 2 menn, er á bátnum voru,
Sigurjón Jónsson og Magnús As-
geirsson úr Vestmannaeyjum hafi
drukknað).
Þetta ætti að vera nóg til þess, að Ein-
ar og Halldór ásamt fleirum, sýndu ekki
optar slíkt kæruleysi og slóðaskap, ef
bát bæri þar aptur að, enda mundu fáir,
er til þekktu, naumast trúa slíku afHall-
dóri, að hinum slepptum. Þetta og því
um likt er ekki til að greiða fyrir sam-
göngum þangað, sem Víkurbúar og fleiri
telja sér þó allnauðsynlegar. Það er því
vonandi, að þeir sýni meiri dugnað og
framtakssemi næst, er mótorbátur eða
annað skip skyldi vitja þeirra«.
M. F.
Póstafgreiðslumenn
eru skipaðir 3. þ. m.: 1. í Reykjavík
Ole P. Blöndal póstskrifari í stað Guðna
Eyjólfssonar, er vikið var frá stöðunni í
sumar. 2. á Blönduósi Böðvar Þorláks-
son skrifari í stað Gísla sýslumanns Is-
leifssonar, er sagt hefur þessu starfi af sér.
3. í Vopnafirði Einar Runólfsson sfma-
stjóri þar. 4. í Keflavík Ólafur J. A.
Ólafsson verzlunarmaður.
Nýtt kvlkmyndafélag,
er nefnir sig »Alþjóðaleikhús Reykja-
víkur«, er nýlega tekið til starfa hér í
bænum. Það stendur í sambandi við
norskt kvikmyndafélag, en íslenzkur mað-
ur, Jón Guðmundsson kaupm. á Lauga-
vegi, veitir því forstöðu. Félagið hefur
leigt Bárubúð til sýninganna í vetur, og
að sögn einnig hornleikaraflokkinn til
skemmtana við sýningarnar. P'yrstu sýn-
ingarnar voru haldnar 29. f. m. og boðið
tíl þeirra fjölda bæjarbúa, en aðgangur
ekki seldur. Næsta kveld hófust sýning-
arnar fyrir almenning og ráðgert að halda
þeim áfram á hverju kveldi. Verðið er
35 a. betri sæti, 15 aurum minna en hjá
gamla kvikmyndafélaginu, »Biografteatret«,
1 Breiðfjörðshúsi, er nú neyðist eflaust til
að setja verðið niður jafnt hinu, ef það
á að geta staðið hinu á sporði. Aðsókn
hefur verið mjög mikil undanfarna daga
hjá nýja félaginu og myndir þess þótt
góðar og vel sýndar. Það hefur meðal j
annars sýrt komu Zeppelins í loptfari til
Berlínar 29. ágúst og fagnaðarviðtökurnar
þar, ennfremur ágæta mynd af siglingu
eptir Gautaskurðinum f Svíþjóð.
„Hólar
komu úr síðustu hringferð norðan og
austan um land 1. þ. m., og voru orðnir
meira en viku á eptir áætlun. Allmargir
farþegar voru með skipinu, þar á meðal
frá Vestmannaeyjum Gunnar Ólafsson alþm.
snöggva ferð. Með Hólum kom og Kr.
Ó. Þorgrímsson kaupmaður úr skulda-
kröfuferð frá Austfjörðnm.
Drukknun.
Aðfaranótt 3. f. m. drukknaði við hafn-
arbryggjuna á Akureyri Jón Jónsson,
kvæntur maður, frá Uppsölum í Svarfað-
ardal, um fertugt. dugnaðarmaður og vel
látinn. »Norðurland« segir, að hann muni
hafa dottið í sjóinn í ölæði.
Mannalát.
Hinn 7. f. m. andaðist á Húsavík EI-
izabet Ólafsdóttir (dannebrogs-
manns á Sveinsstöðum Jónssonar) ekkja
Jakobs Helgasonar síðast kaupmanns á
Vopnafirði, 73 ára gömul. Hún var síð-
ari kona Jakobs og átti með honum 2
syni, er dóu í æsku og eina dóttur, frú
Kristínu, sem er gipt Stefáni Gudjohnsen
verzlunarstjóra á Húsavík.
Fyrir skömmu er látinn Einar Er-
Stofa með svefnherbergi, sérinngangi,
húsbúnaði og afnot af talsíma, óskast í mið-
bænum eða grenndinni. Tilboðum merkt
20, veitir blað þetta viðtöku í nokkra daga.
lendsson á Draflastöðum í Fnjóskadal,
86 ára gamall (fæddur 1823 á Rauðá 1
Ljósavatnsskarði). Hann var á yngri ár-
um lengi í vinnumennsku hjá séra Gunn-
ari Gunnarssyni í Laufási, og kvæntist
þar Sigríði dóttur merkisbóndans Þorsteins
Gíslasonar á Stokkahlöðum. Var Sigrlð-
ur tvíburi við frú Dómhildi konu Ólafs
Briems timburmeistara á Grund. Þau
hjón, Einar og Sigríður, bjuggu lengst
á Vatnsenda við Ljósavatn og á Víðivöll-
um í Fnjóskadal, og þar andaðist Sigrlður
17. marz 1892 (sbr. Þjóðólf 44. árg. bls.
95), Þau áttu saman 5 börn og dóu tvö
þeirra á barnsaldri og stúlka fullorðin, en
tveir synir lifa: Jóhann bóndi á Drafla-
stöðum og Gunnlaugur fyr bóndi í Ein-
arsnesi, nú 1 Suðurríki í Borgarfirði.
Einar heit. var mesti fjör- og eljumaður,
örlyndur og léttlyndur, lá síðustu 9 árin
í rúminu, opt við allmikil harmkvæli,
hafði dottið af hesti og meiðst stórkost-
lega.
Úr Mjóafirði eystra
er skrifað 21. f. m.:
»Sjávarafli heldur rýr hér eystra. Þó
hafa einstöku mótorbátar aflað allvel, um
200 skpd. af verkuðum fiski. — Síld hef-
ur veiðst hér í lagnet löluvert, og einnig
í nætur, og má það nýtt heita. Margir
voru farnir að óttast, að síld væri hætt
að gariga hér, kennt um hvalveiðunum,
en nú virðist slíkt hugboð á litlum rök-
um byggt, eins og von var,
Heyskapur hefur geugið vel, nýting hin
bezta og hey manna með mesta móti.
Aptur hefur verzlun verið hér erfið,
innlend vara í lágu verði, en útlend í
háu. Yfir höfuð að tala, efnahagur og
afkoma manna heldur erfið hér eystra«.
í83
Islenzkar sagnir.
Sagnir úr Austfjörðum.
Eptir Pétnr Sveinsson í Hamarsseli.1)
I.
Frá séra Yigfúsi Ormssyni á Yalþjófsstað.
(Frh.). Það var löngu síðar, þá Oddur
var orðinn vel fullorðinn og var vinnu-
maður á Brú í Jökuldal, að Odd-
ur kemur inn, í baðstofu og segir:
„Nú, nú, nú kemur andskotans prestur-
inn". Það var séra Sigfús Finnsson prest-
ur íHofteigii húsvitjan áEfradalinn. Nú
fer prestur að húsvitja Brúarfólk, sem venja
var til, og fær nú Oddi bók til að lesa í.
Já, Oddur lftur á hana og segir, þ. þ. þ.
„Og hann sér það ekki gæzkan mín, þú
lest prýðilega Oddur minn“ og svo var
ekki meira um það.
Séra Vigfús kom því til leiðar, að lögð
var niður kirkjan á Skriðuklaustri, sem og
sýndist óþarfi að hafa tvær kirkjur í Fjóts-
dal, ekki stærri hrepp. Þegar séra Vigfús
var nú búinn að búa svona um sig á Val-
þjófsstað, þá fór hann að kaupa jarðir;
hann keypti Víðivelli ytri í Fljótsdal og
Kolsstaðagerði á Völlum, og var sagt, að
hann hefði gefið fyrir þá eina á svart-
kollótta, en hvort það hefur verið satt,
veit eg ekki. Séra Vigfús varð fyrstur til
þess í Fljótsdalshéraði, að koma á gang
dönsku vefstólunum. Þegar hann var prest-
ur i Asi, fékk hann mann þar úr Fell-
unum, gáfaðan til munns og handa og vel
náttúruhagan, Einar Kortsson að nafni.
Einar haíði ætlað að læra til prests, var
einn vetur hjá séra Jóni Brynjólfssyni á
Hjaltastað, en þá dó sá prestur, og Einar
varð að hætta við lærdóm vegna þess, ein-
hverra orsaka vegna. Nú ætlaði séra Vig-
fús að senda Einar suður á land, til þess
að læra vefstólasmíði og vefnað, sem
þar hefur þá verið komið á gang. Einar
fór nú á stað úr Fellunum milli vetur-
nátta og jólaföstu, og gekk ferðin vel til
Djúpavogs. (Meira).
159
um, að Avon lávarður mundi Ieynast þar, og beið þvi ekki lengur boðanna,
heldur fór umsvifalaust á hans fund og bauðst til þess að gera allt sem í mínu
valdi stæði til þess að sanna sakleysi hans«.
»Hann segir alveg satt«, sagði húsbóndi hans, »en það hefði sannarlega
verið undarlegt, ef eg hefði hikað mér við að leggja hrörlega elli í sölurnar fyrir
það málefni, sem eg hafði af fúsum vilja lagt alla æskugleði mina í sölurnar fyrir.
En ný atvik neyddu mig loks til þess að breyta ásetningi mínum. Sonur minn
var vegna ókunnugleika á högum sínum kominn inn á þá braut, sem samboðin
var afli hans og hugrekki, en kom í bága við erfikenningar ættarinnar. Auk þess
hugði eg, að margir af þeim, sem þekt höfðu bróður minn, væru dánir, að öll
nánari atvik að þessum atburði þyrftu ekki að verða uppvís, og að það mundi
kasta enn meiri skugga á nafn ættarinnar, ef eg dæi grunaður um að hafa myrt
bróður minn, heldur en sú synd, sem hann afplánaði með dauða sinum. Af
þessum ástæðum —
Avon lávarður þagnaði skyndilega við það, að bergmál af þungu fótataki
kvað við um húsið. Föla andlitið hans varð ennþá fölara við þetta, og hann leit
vandræðalega til konu sinnar og sonar síns.
„Þeir ætla að taka mig fastan!" æpti hann upp. „Eg verð að þola þá van-
virðu að vera settur fastur".
„Þessa leið, sir James, þessa leið!“ heyrðum við sagt fyrir utan með rödd
sir Lothian Hume’s.
„Eg þarf ekki að láta vísa mér veg í húsi, sem eg hef drukkið í eins
margar flöskur af góðu vlni, eins og hérna", var svarað í dimmum róm, og í
gættinni sást Ovington herragarðseigandi, þrekvaxinn maður 1 geitarskinnsbux-
um og kragastígvélum og með svipu í hendinni. Sir Lothian Hume stóð við
hliðina á honum, og á bak við hann sást á tvo lögregluþjóna.
„Avon lávarður", sagði Ovington. „Það er skylda mfn sem lögregludómara
í greifadæminu Sussex að láta yður vita, að það liggur fyrir skipun um að setja
yður fastan, með því að þér eruð sakaður um morð bróður yðar, Barringtons
höfuðsmanns, árið 1786".
„Eg er reiðubúinn að svara ákærunni".
„Þetta segi eg nú sem yfirvald. En utan embættisins sem eigandi herra-
garðsins á Rangham Grange verð eg að segja, áð mér þykir mjög vænt um að
sjá þig, Ned; hérna er höndin til marks um það, og aldrei skal neinn teljamér
trú um, að jafngóður tory1) sem þú, maður, sem með heiðri og sóma gat sýnt
hesta sína við hvaða veðhlaup sem var, gæti framið svo svívirðilegan glæp“.
1) Svo nefnast íhaldsmenn á Englandi.