Ný tíðindi - 11.05.1852, Blaðsíða 3

39
en fietta getur ekki átt sjer stað, f>vi sá land-
skattur er ekki enn álagður, og 8. gr. segir
berlega, að leiguliðar missi þessa skattfrelsis
strax, ef þeir selja jörðina strax á fyrsta ári,
livar af einnig er auðsætt, að ef annar, sem
ekki var leiguliði strax keypti einhverja jörð,
átti þessi skattur strax af henni að gjaldast.
5ab gat því ei verið skattur, sem seinna átti
að áleggja, heldur sá sem þá var; og það
var, og er enn í dag enginn nema konungs-
tiundin, hver eð einnig almennt telst sem
skattur, í orðsins víðari merkingu. 5. "það
getur ekki verið stjórninni viðkomandi hvaða
meiningu söiumennirnir höfðu um tíundarfrelsi
Hólastólsjarðanna þegar þær voru seldar. 6.
jió að venjan í mörgum greinum um tíundar-
gjaldið, kunni að vera orðin lögunum gagn-
stæð, þá getur á því ekkért tíundarfrelsi byggst,
þvi síður, sem hin islenzku lög ekkert þekkja
til fyrningar (præscriptionar) á opinberum
sköttum, því ekki á slíkt skylt við ákvarðan-
irnar i Jónsb. Llb. 26. kapit. um hefð á'ítök-
um. 7. Iljeraðsdómurinn hefur að lyktuni vænst
þess, að það sje grundvallarregla laganna, að
sjerliverri fasteign, sem afsöluð er, fylgi öll
þau rjettindi, er hún áður n^ut, nema berlega
sje öðruvísi áskilið, viö söluna; en þetta nær
einungis til þeirrá hlunniuda, er jörðunni fylgja,
sem föst hlunnindi, en ekki til þeirra rjett-
inda, er önnur opinber stiptun nýtur, sem
jörðina á; tíundarfrelsið var eignarrjettindi
Hólastóls, sem opinberrar stiptunar, en ekki
Bakka á Tjörnesi, sem jarðar.
Detta eru nú helztu ástæðurnar. Málinu
verður hið fyrsta skotið til hæstarjettar, og
sker hann úr hver rjettara hafi, því í sliku
máli, sem þetta, getur það opt verið vafa-
samt.
Gri pasýningin inikla í Lundúnaborg endabi
II. d. októberm. 1851. Hatói hún þá staóiö hátt á 5.
mánuö, og breitt út hugvits j og snildarauðæfi llestra
menntaðra þjóöa í heiminum fyrir mörgutn millíónum
inanna. Sýningin endaði, eins og hún bjrjaði, í á-
gætasta veðri. Frá þvi á dagmálum streymdi mann-
grúinn einatt að kristallshöliinni, og enginn fór það-
an burtu fyr en búið var að loka henni. Voru þar
þá 53,061 manns af ölliim stjettum, og kostaði þó að-
gangurinn þenna dag hálfa krónu. Mest allan daginn
hljómaði hinn fegursti organsöngur í höllinni, en er á
leið heetti hann smámsaman, og heyrðist þá ekkert
neina kliðurinn í manngrúanum, sem færðist saman á
mitt gólfið, og varð loks að þjettum flokki. — Einni
stundii fjrir uiiðaptan koin herra Belschav upp á
svalirnar, og hóf upp merki, en á sama augabragði
gullu við öll orgön kristalshallarinnar með þjóðsöng
Engla. I sömu svipan var og hver maður orðinn ber-
höfðaður, og margar þúsundir radda sauisungu ,,God
save the Qveen!“ Jegar söngnum var lokið
gjörðu inenn róm mikinn að sýningunni, og þar á ept-
ir þruinaði ógnarlegt fótastapp, svo margir ætluðu að
husið mundi hrj’nja niður, og fóru að líta epfir járn-
súiunum, sem það stóð á. Eptir uokkrar minútur var
gefið merki til að loka salnum, og gengu uienn þá út
undir dynjandi klukknahljómi.
Alls liöfðu 0,201,855 menn koinið á sýninguna á
meðan hún stóð. Jiegar fjöldinn var mestur komu
92,000 mauna sama daginn inn í kristalshöllina.
jþrátt fyrir þetta var þar þó svo mikikii reglusemí á
öllu, og siðprýði, að undrum þykir sæta, og einir 25
menn urðn uppvísir að þjófnaði.
Af 17,000 manna, er lagt liöfðu fram gripi nokkra
á sýningunni, voru 40 Danir, og af 2,918, sem fengu
verðlaun fyrir gripi sína, voru 8 af Dönum.
jþttð er ællan manna að Englendingar muni hafa
hjer um bil 2 millíónir dala i ávinning á fyrirtæki þessu.
Frjettafleygir milli írlands og Vestur-
álfu. Menn þeir sem settir voru til þess að rann-
saka hvert unnt væri að leggja frjeltalleygi á marar-
botni milli Englands og Vesturheims sögðu, að það
mætti vel takast á sumardag að leggja hann. Jjráð-
urinn á að vera vafinn með hampi, og svo á að búa
uin hnútana, að sjóseltan vinni ekki á hann. l’ípau
utan um þráðinn á að vera J þuinl. þykk, og sögðu
þeir að 2 gufuskip gælu lagt hana frá útsuðurtá Ir-
lands til næstu stranda í Veslurheimi, en það eru hjer
um bil 2000 vikur sjáfar. Kostnaðinn við allt þetta
ætla þeir 100,000 pund sterling. Ýrði nú þessi frjetta-
íleygir tengdur við annun jafn tangan á landi í Vest-
urheiuii, þá gætu Lundúnainenn á fám minútum leng-
ið fregnir frá Kalíforinu, og mundi þess þá skammt
að biða, að menn færu að hugsa um að leggja slíkan
frjettailéygi allt í kring um jarðarhnöttinn.
N ý h a I a s t j a r n a. 22. d. októberm. 1851 um
kveldið fann hcrra Brorsen á stjörnuturninum í
Senftenherg nýja halastjörnu. Hún hefur tvo hala
misstóra, og snýr hinn ininni að sólunni.
Fáein orð um ReyJjavík.
j>ví er miður, að vjer geliim ekki alveg hrundið
því ámæli af Reykjavík, sem hún fær hjá ýmsum lands-
búum. jþeir gæta þess raunar ekki, að bæjarkorn
þetta er bæði of fámennt og of fjölmennt, eða með
öðrum orðum, að Reykjavík er nú einmitt á þvi reki,
sem H o I b e r g lýsir iinákaiipstöðunum. peir heimta
of mikið af henni, og lita ekki á það, sem sæst ligg-
ur, en það er a g a 1 e y s i ð, sem einmitt er rót ílestra