Norðri - 31.07.1853, Síða 1
m 0 R Ð R I.
18.53. 31. Júlí. 14.
(A í) s e n t ).
|»aí) sjer margur seinna, sem hann ekki sá fyrri.
þannig er því varih mefe garfeyrkjuna; margur
hefur hugsab og hugsar enn, afc jarhvegurinn hjá
sjer hafi ekki þann hæfilegleika til afc bera, sem
hann heyrir og reynslan hefur sýnt, ah vícia er
annarstabar, þar sem ýmsar garhjurtir og einkum
jarhepli vaxa til muna.
Vjer, sem biíum hjer á Svalbarbsströnd, erum
ntí farnir ac) sjá, aö jarheplaræktin hefur allt of
lengi verih hjá oss vanrækt. þab eru róm 40
ár síhan ab fyrst var hjer reynt aí> sá til jarh-
epla, og varb ávöxturinn þá þegar vonum frem-
ur; en þó gáfu sig fáir vib því næstu 16 árin
þar á eptir. Hjer um bil árib 1828 var eins og
menn færu ab taka eptir, hvílík btínot geta orhih
ah ávexti þessum; enda fóru þá ab fjölga sáh-
garbarnir, og loksins er ná svo komih, ah 15 bæ-
ir af 17, sem eru í sveitinni, hafa bóih til sáb-
garba, stærri og minni, og fengust tír þeim öll-
um á næstliSnu hausti 113 tunnur jarhepla; var
þab J- tunna minnst á bæ, en 21|- mest, og er
jeg full viss um, au þab gæti fengizt miklu meira,
ef þar vib væri lögh só framkvæmd og alúÖ, sem
vera bæri.
þab væri fróulegt ab heyra, hvah á ári hverju
aflazt hefur í sveit hverri af jarbeplum og garha
ávöxtum. þaí) getur ekki annah enn glatt hvern
þann, sem bræbrum sínum vill vel, ah heyra, aís
þeim vegni sem bezt; en undir eins mætti þa?)
vera hinum sveitunum hvöt, sem komnar væru
skemmra á leih í því efni. þess vegna þykir
mjer vænt um ah heyra þjóSólf, og NorÖra eptir
honum, segja frá, aS á Barbaströnd hafi á næst-
liíinu hausti aflazt 280 tunnur jarSepla, en úr
Skrihuhrepp í Vabla sýslu 150 tunnur, og þó er
furÖanlegast ah heyra, aí> 686 tunnur jarhepla hafi
fengizt á Akureyri; þvi enginn mundi hafa í-
mindah sjer þaS fyrir tæpum 50 árum síftan, ah
þar, sem þá voru graslausar bruna brekkur og
holt, og tómir grjótmelar, mundi, sjálfsagt meh
nokkrum áburhi, fást þvílík uppskera. Af þessu
má sjá, au jarbepli geta vibar vaxib, enn margur
hefur liingab til hugsah, og þó stabir sjeu ekki
sem álitlegastir, þegar bæfei framkvæmd og kunn-
átta fylgjast ah, og sjer því margur seinna þab,
sem hann sá ekki fyrri.
Eitaíi í SvalbardEstrandar hrepp á föstudaginn í fardögum.
B. Arnason.
(A íi s e n t).
27. dag maímán. 1852 andabist Björn Gottskálksson
dannebrogsmaíiur; hann var fæddur árib 1765 á Efraási í
Hjaltadal. Nokkrum árum sxbar var stofnub prentsmibja í
Ilrappsey á Brcilaflrbi, sem kunnugt er, og varb Gubmuud-
ur Schagfjörb, skagflrzkur líka og vel á sijr kominn ab flestu,
og knnnmabur ættar Björns, prentari þar 1781; fór Björn
þá vestnr þangab, til aí> nema list þessa og þó bókband meft-
fram; því hann var laginn til margra góíira hluta ogíslend-
ingnr aí> verulegum skilningi; en þeir menn hafa jafnán
fjölhæflr veyih. I Hrappsey dvaldi hann hjá Boga gamla
Benediktssyni, þangaí) til Sigurbnr prófastur Steflánsson á
Helgafelli fór utan 1788 til ab taka biskupsvígslu aí) Hól-
um; fór hann þá meb og var sveinn hans, og dvaldi vetr-
arlangt í Kaupmannahöfn; jþá Ieyfbist honum nokkur tími,
og leit hann, þegar tími leyfti, eptir listum þeim, sem um
var getib, sjer til gó?a; en Sigurbur biskup gaf ije til sem
þurfti/ Meí) honum kom hann út aptur og fór heim til
Hóla 1789; gjörbist hann þá stólsráíismabur þar, og var
þal) um 4 ár. þá fór hann vestur í Hrappsey til Boga,
sem getib var, er þá var tekinn fast aí) eldast; hafli Björn
nokkru ábur fengih dóttnr hans Ragnheihar. Eigi var hann
þó nema 1 ár í þab skipti í Hrappsey; þvx svo stóí) á, ab
Magnús Stephensen, sonur Olafs stiptamtmanns, bróbur Sig-
urbar biskups, hófst um þær mundir mjög a'b vjrbingu og
framkvæmdum. þá var þab, a?> Ólafur stiptamtmabur flutti
frá Innrahólmi á Akranesi í Vibey, en átti bú eptir á Innra-
hólmi; því þeir frændur vcxru miklír fyrir sjer aíi mörgu
og höfíiingjaf aí) fornum hætti; var þá Björn fenginn
til ab vera fyrir búi því, og eigi alllitlu, sem vita má. Til
þessara umskipta bar þab og, aí) þeir. Steflán, sonur Ólafs
stiptamtmanns, er seinna bjó á Hvítárvölium og var amt-
mabur, og Björn höfbu kynnzt erlendis og fest saman vin-
áttu. Magnús Ólafsson, er seinna varb konferenzráí) og