Norðanfari - 31.05.1867, Qupperneq 3

43
sirrnar; er þá ckki varmennska og dsanngirni
ab vilja draga ailann klerkadðminn ni&ur í
saurgun þ<5tt einstakir þjónar kirkjunnar sje
fundr.ir ab einhverri hrösun t. a m. drykkju-
skap eba hirbuleysi í barnafræbslu ? En einna
fskyggilegast útlit fá þó þessir blabadómar,
þegar sjálfir klerkarnir láta æsta alþýfeu hafa
sig fyiir „þjónustubundna leiguliba“ til ak ljosta
stjettavbræbur sína abkasti og andmælum; en
ab þetta sje ekki ýkjur einar sýnir mebal ann-
ars janga ritgjörbin í blabinu Norbarifara nr.
7 — 8 í apríl 1862 meb fyrirsögn „þcss verb-
ur getib sem gjört er“ undirskrifub 9—[— 1 —10
—(-14+2, scm sögn er ab eigi geistlcgan föb-
ur. lærban mann og heifcvirban í mörgum
greinum en betur væri ab ekki sannabist á
iionum iiib fornkvebna:
Inqinat cgregios adjuncta stiperbia mores
þ. e Ðrambib slær skugga á dýra rnann-
Icosti og oss er óljó.-t, hvort liinn velæruverb-
ugi höfundur getur sannab þann ómildu áfell-
isdóm, cr hann kvebnr upp yfir stjettarbræbr-
um sínum meb svohljóbandi dignrmælum: (I.
c. fyrra dálki bls. 29.) — „on þab er vor (o:
bins velæruvcrbuga böf) hiartanleg sannfær-
ing, ab þeir beztu (o: presiar) þurfi talsvert
ab bæta sig, þeir í mebal lagi þurfi mikillar
umbótar vib en þab er, ef til vill, vafasamt
binum lökustu er þeirrar endurbótar aubib,
Bem þeir þyrftu á ab lialda til ab geta verib
sannarlega hæfir til ab vera í prestlegri slöbu,
þegor á ullt er litib“ —. Vjer leyfum oss ab
spyrja hinn veiæruverbuga lierra sem gefib
hefir sííkan dóm út um heila embættismanna
stjett, hvort hann sje svo gjörknnnugur em-
bættisfærslu og hæíilegleikum allra presta á
íslandi, ab hatin geti tekib sjer slíkt dótns-
vald yfir bræbrum sínuin og vegib mann á
móti manni á metaskálnm rjettlætisins? Ðr.
Mynster sálugi treysti sjor ekki til þess og
var liann þó enginn smælingi, og ab minnsta
kosti heíir hann þó haft eins glöggva hug-
mynd uin galia kirkjufjelagsins og hvab því
mætti til umbóta iiorfa, eins og hinn háttvirti
ritsmibur í Norbanfara þrátt fyrir alian þann
helgiblæ og vandlætingar anda, sem þessi
„iangloka* hans í nefndu blabi bor vott uni.
Meb þessum athugasemdum vorum viljum vjer
þó engan vegirin neita því ab sttmar bending-
ar höf. sje íhugunarverbar fyrir prestastjett
vora og hafi vib rök ab stybjast. Alþýbublab-
ib „þjóbólfur“ sem er eins konar frjettafleyg-
ir Procuvators Jóiis Gubmundssonar »g smjabr-
ar ástunduin fyiir afvegaleiddum þjóbaranda
meb syndaregistri embættisinannanna æbri sem
lægri, iiefir ekki heldur látib vesælings prest-
ana fara varliluta af „biltingum“ stiium og
kastar ritstjóVinn mebal annars þungum steini
á yíirdómara Jón Pjetursson fyrir þab, ab
hann hafi ekki verib nógu langorbur nje harfc-
mæltur um drykkjuskap hinna fslenzku presta
f kirkjurjetti sínum, og hefir beira yfirdóm-
arinn meb gyldutn rökum í „svari“ sínu liinu
prentaba iirakib slíkar ástæbuleysis- gjörsakir
hins „þjóbkæra ábyrgfcarmanns“. f fyrra
vetur flutti bib sama „alþýbublab“ oss dylgju-
fullt ritgjörbarkorn meb yfirskript: „Ekki veld-
ur sá er varir þó verr fari“. þar er höf.
ab leitast vib ab gjöra allrahæstán úrskurb af
24. fcbr. 1865 sem ískyggilegastan í almenn-
ingsaugum og eins og ab leggja stiptsyfii völd-
in og prófasta landsins á knje sjer — ab jeg
leyli mjer ab koinast ab orbi —, og kenna
þeim ab hafa autningja „fyrirheitis prestana‘‘
„undir strangri vöktun“ rjett eins og hann
ætti þ ib handvíst ab cnginn vildi þjóna prcst-
legri köllun fyrir lítil laun nema „óreglu-
menn og ónytjungar sem cinskis góbs ættu
úrkosti“ — svo kurteysiega farast höf. orfc um
fátæka kandídata eba presta, sem cfnalitlir
eru! — Hann er jafnvel ab hugga landa sína
nveb þeirri von, ab konungsúrskurfcurinn af
24. febr. 1865, muni er stundir lífca verba num-
inn úr löguin, og þab er ætlun vor, ab ,,vara-
forseti alþingis“ mundi ekki vera dfús á ab
stubla til þess, ef hann verbur ekki „genginn
veg ullrar veraldar“ ábur en þab mál kemur
til uinraibu.
Á öfcrum stab er þjóbólfur ab dylgja um
ab tekjuieysi íslenzku prestanna liljóti ab vera
sprottib „af einhverri öfugri tilhöguu“ hjá
sjálfuin þeirn; veit þá ekki þetta „lögfróba“
biab, ab þab er almennt viburkennt af inn-
iendum og útlcndum merkismönnum bæfci ab
fornu og njju, ab kjör og embættislaiin liinna
íslenzku presta Iiati síban sibabót Lútbers var
innleidd, verib allvíba svo aum og bágborin
ab ekki finnast nein dæmi til slíks hjá sifcub-
um þjófcum í öbrttm löndum Norfcurálfunnar?
því Grænland, sem mestmegnis er byggt af
Skrælingjuin teljum vjcr ekki rnefcal menntabra
þjóöa —.
þab er annars ekki ólíklegt ab slíkar og
þvílíkar blabagreinir uni hina ísleuzku presta-
stjett auk margra annmarka sem tengdir eru
svo þungbærriog vandasamri stöbu sem presta-
cmbættib er — verbi meb tímanum orsölc til
þess, ab klerkastjetlin missi marga efnilega
verkamenn á þanu hátt, ab þeir kjósi sjer
heldur abra arbmeiii atvinnuvegi en ab ganga
í prestlega stöfcu til afc verba blabaniönnum
lands þessa ab umtalsefni og fá vanþakklæti
og álas í launa síab —. Homines qui gestant
quique aascultant crimina si meo arbitratu li-
ceat omnes pendeant gestores lingvis audito-
res auribus. Plautus.
m+y.
IbiE.ISQ'E'TSSÍ ISMÍEHÍDAK.
Austanpóstuiinn Sveinn Sveinsson, sem
lagbi lijeban á döguuum austur 5. þ. mán.
er nú komin hingab aptur í gær. Hann hafbi
farib frá Eskjufirfci 18. þ. m. Meb honurn
frjettist ab austati, ab veturinn þar í ijörbun-
um og á útsveitum lieíbi verib svo iiarbur,
sem hjer nyrbra, og ab elztu menn muna eigi
slíkan á þessari öld. llafisinn rak þar ab um
mibjari apríl og fyllti alla ftrbi. lieyleysib
varb ab kalla aimennt og nokkrir voru búnlr
ab fella pening sinn. Margir höíbu eins og
iijer nyrbra gefib skepnum sínum korn. Gadd-
ur liaffci enn um þær tmmdir ab póstur fór
ab austan verib í flestum fjörbum og á út-
sveilum yfir ailt, svo ekki sást sumstabar á
dökkvan díl þar á móti tniklu betra í Hjer-
abi og Fljótsda! og láglendib snjólílib. þang-
ab liaffci líka verib rekin fjöldi saufcfjár og
hrossa, án þess því yrbi nokkub hjúkrab, og
varla allt liýst. I’fir höfub er þab þegar orb-
ib og horf á því, ab skepnufækkunin verbi mikil.
H v a i r e k a r. Meb ísnum á dögunum
rak í Norfcfirbi 11 hvali, af hverjum sjeraJón
í Heydöluin átti 10, er alla bar þar upp á
eignarjörb hans, og seldi þegar 6 af þeim
kaupmanni Ttiliniusi fyrir 1100 rd. Hval rak
og á Streit í Breibdal, sem cr kirkjujörb frá
Heydölutn; sjera Jón eignabist því þenna hval
líka; livalur fannst duubur í ísnum á Seybis-
firbi, en af lionum náfcist ekki nema hjer um
lielmingurinn af spiki og rengi. Og einn
hvalinn rak á Stufcluin í Rcifcarfirbi.
Á páskadaginn og annan höfbu menn af
tveim bæjum í Lobmundarfirfci gctab elegib á
ísnum og náb 120 selum, sem flestir liöfbu
verib síórir.
S k i p a k o m u r. 5 skip höfbu sjest úti
fyrir Austfjör&uin epfir ab ísinn kom, voru 2
þeirra hvalaveibaskipin Steypireiburin og Vigi-
lant frá Vesturheimi. Roysarnir eru nú gengn-
ir úr fjelaginu, svo stórkaupmabur Liijendahi
á einn alla útgjörbina og er sjálfur kominn á
Steypireiburinni, sem brotib iiaíbi skrúfuna í
hafísnum og varb því ab fara tii Engiands ab
fá abgjörb á þessu. Kaupskipib Harriet? eign
ei fingja stórkaupmanns P. C. Knutzons sálttga,
sem fara átti á Seybisfjörb hlabin úilendri vörti
iiafbi brotib sig í ísnum, svo hún meb naum-
indum komst á Eskjufjörb, hvar skipib meb
öllu tilheyrandi og farmitium líka var selt vib
opinbert uppbob. Ðanska herskipib Fylla, sem
hjcr á ab vera í sumar kringum laud í sama
tilgangi og ábur, lialbi eptir ab ísinn kom
eystra viljab ná lnifn á Djúpavog, og því til
tncrkis flaggab og skotib. Capt. Lieut. Uammer,
sem þá var á Djúpavog, og cr ef til viil enn,
tók bát ásamt hufnsögiimauni og 5 öbrutn, er
þeir reru eptir rifu eba vök í ísnuin, en á
mefcan kom sunnan gola svo herskipib lagbi
frá ísnum og burtu og jafnframt þessu raic
saman ísinn, svo Hatnmer ásamt skipverjutn
sínum varb ab setja bátinn upp á ísinn og
lialda þar til í nær því 6 dægur. þ>cir höffcu
hvorki mat nje diykk og ekkert sjer til skjóls
ncma bátinn er þeir hvolfdu ofan yfir sig.
Ilungrib gekk svo ab þeim, ab þeir urtu ab
leggja hráan sei, er þeir höfíu náb á ísnum,
sjer til munns. Loksins gátu þeir þó komist
í iand mjög þrekabir. Prófastur sjera Haii-
grínmr á Hóimurn hafbi komib mcb herskip-
inu og verib settur í land í Papey. 21. þ. rn.
leysti pollinn lijer ioksins, náfci þá jaktin
Raehei hjer höfn, og jafnframt barkskipib
Emma Aurvegne, sem stórkaupmabur J. G.
Höpfner á ab niiklu eba öllu. Katipmabur
Höepfner kom ásamt konu sinni og dóttur
meb barkskipintt; skipib hafbi verib 12 daga
ab heiman og hjer undir land. I gær kom
katipmabur L. Popp hingab á 26 Iesta ekipi,
sem hlafcib er ineb vörur. Popp fór hjeban
seinast í næstl. febr. meb pósti subur til lív.
síban þaban meb póstskipi tii Kaupmannah.
þab má því segja meb sanni, ab honum hafi
gengib ferb þessi íljótt og hamingjusamlega.
19. þ. m, liafbi katipskipib Sókrates komib til
Húsavíkur, á því höffcu verib mebal annars
1200 tuiinur af nígi og öfcrum korntegundum.
llofsósskipib kvab vera komib fyrir nokkru,
en nábi ekki höfn vegna hafíss á Skagafirbi,
varb þvf ab liverfa frá og út á Haganesvík í
Fljótum.
Aflabrögb. Loksins gátu þá hákarla-
skipin hjer norbanlands komist í Iegu, og
nokkur af þeim komin apttir, lilabin meb lifur,
svo ab minnsti hlutur á þilskiptmum cr yfir 2
tunnur lýsis, en mestur liiá lireppstjóra þor-
slcini á Grýtubakka í Höfbahveifi, fullar 6
tunnur, sem er enginn smávegis fengtir á fá-
um dögum, enda er hákarlsafiinn hjerna þá
liann lukkast á vib beztu gullnámu í öbrum
Iieimsálfum. — Samtals fengust f þingeyjar-
sýslu næstl. vetur á þrifcja hundrab selir, aulc
blöfcruselskópanna, sein náfcust á austanverbu
Langanesi og getib er í blafcinu hjer ab fram-
an nr. 19—20.
— Fyrir fáum dögum síban fyllti lijer fjörb-
inn og næstu firbi tneb liafís inn á Leiru, svo
liann varla varb skipgengur; tók þá um ieib
fyrir hrognkelsa afla, sem kominn var sumstafcar
talsverbur og víba orbib vart vib hann allri venju
framar. Ilafísinn er nú kominn ab mestu aptur
hjer af firbinum; útifyrir tr sagt ís'aust, þab
sem eygt verbur, en aptur hafib fyrir fratnan
dýpstu mib fullt af lionum.
— S k e p n u h ö I d i n eru sögb hjá fieir-
urn hjer í ýmsuin sveitum bærileg, eins fyrir
vestan í Skagafjarbar og Ilúnavatnssýsium.
*r