Norðanfari - 30.03.1869, Síða 4

32
verif) höl&ti í þj<5nustn hans, sfeina í höndtir
sjer, sem venja kvaib lijá gyfingum, og köst-
iifu ofan á kistuna. l’egar þelta allt var bú-
ift, snjeri líkfyigdin heitn aptur frá jarbarför-
inni, er yfir hnfuf) þótti hátíbleg mjög. þafe
þykir mikil eptirsjá í Rotsehild sál., cr sífean
1812 efeur í 56 ár, haffei verift oddviti hins
mikla aufes, scm nú 2 synir hans erfa og heita
Gustave og Alphonse. Allann ltinn sagfea tíma
tókst Rotschild mefe ráfevendni sinni, reglusemi,
sparsemi, atorku og elju, afe halda áliii sínu og
virfeingu, enda vottafei hann hvívetna göfuglyndi
og hife mikla örlæti sitt; liann sýndi þafe jafn-
an, afe honum var jafnvel sýnt og lagife afe afla
aufesins, sem afe gæta haris. Hann stofnafei
fjölda af ýmsum siiptunum og fl., er hann varfei
til ærnu fje, cigi afe eins á Frakklandi, held-
ur hjer og hvar uin hina vífeu veröld, er allt
bar vitni um hve veglyndur og stórgjöfull hann
var og sannarleg fyrirmynd í því afe stjórna
hinum dæmalausa aufe sínum, er í eins manns
cigu hefir enginn slíkur ltomife. Á hverjum
degi mefean Rolschild lá banalegu sína, þá
sendi Napóleon keisari til hans, afe vita hvern-
ig lionum lifei. þá frjettizt um lát Rotschilds,
fóru menn þegar afe getzka sjer til, afe dánar-
hú hans mundi verfea hjerum 500 milliónir,
en þegar búife var afe skrifa dánarbúife nppog
virfca þafe, varfe þafe tvö þúsund milliónir fránka,
sem í dönskum peningum er sjöhundrufe og tólf
milliónir ríkisdala og hálf millón betur. Til
þess minna bæri á aufc sínum liaffei hann í
reikningsbókum sínum, ritafe þær og þær upp-
liæfcir, er væru eins og annara eign.
Árife 1849 liaffi hann grætt 300 millón-
ir Fyrir nokkrum árum sífan höífcu hin
frakknesku hlöfc mefcal annars fyrir umtalsefni,
afe 6 hinir aufeugustu menn á Rússlandi væri
þá staddir í Parísarborg, og sem allir mundu
eiga 6000 rd. milijónir' fránka. Menn geta
eigi fundife dæmi til þess, afe nokkur einn mafe-
ur hafi átt meira enn 1000 milliónir fránka,
því dánarbú stórkaupmanns Astors í Vestur-
heimi átti afe eins 90 milliónir dollara, sem er
lijerum 500 milliónir fránka Leigan um árifc
af aufei Rotschilds, efeur hinum áfcur umgetnu
sjöhundrufe tólf og hálfri millión, (fjórir efea 4g
af hundrafei) varfe árlega 28§ miilión ríkisdal-
ir, en um mánufcinn 2 375,000 rd , um vikuna
548,076 rd. 89 sk., um daginn 78,082 rd.‘ 19
sk., um klukkustundina 3.253 rd. 41 sk., um
mínútuna 53 rd. , á sekundunni 87 sk. Ef afe
nú eigandinn heffci viljafe telja skildinga sína,
er þá ekki mætti vera í smærri mynt en tveim-
ur mörktim þá þyrfii hann til þess 25 ar, og
tefjast þó ekkert vife. Ef afe aufurþessi væri
nú í hálíum specíum, og hver væri hjerum 1
lófe afe þyngd, þá mundi liann allur vega, tvö-
hundriiS sjötíu og álla þúsund þrjúhundrufe og
tuttugu vættir. En ársleigan af aufenum í hálfum
specíum 11,133 vættir. þegar nú þvermál hverrar
hálfrar specíu er hjerum § þuml. og menn
leggfeu hverja vifc hlifcina á anuari, þá mundu
þær ná yfir 2,783 mílur efea 556| þingmanna-
leifear, sem yrfci lengri leift, enn helfmingurinn
af jafndægra hringnum (Æqvator), og Iengri
ieife en frá norfeur heimskauti til snfeur heim-
skauts. Væri nú fyrsti dalurinn lagfeur nifeur
hjá Kaupmannahöfn og röfein lægi í austur yfir
Eyrarsund, gegiium Svíþjófc, yfir Eystrasalt
gegnum allt Rússland og afc hinum milda út-
sæ og yfir hann, þá til Norfeurameríku eg þvert
yfir hana afe Atlantshafi, yfir þafe og nær því
afe landi vife Irland. Á Stokkhólms breiddar-
stigi, þá næfei þessi silfurröfc fullkondega utan
um hnöttinn. Ef afe aufeur Rotschilds heffei
allur verife orfeinn afe liálfum specíum, jafn þykk-
um og þeim er Christján áttundi Ijet mynta,
og leggfei þær hverja ofan á afera, þá mynd-
afcist þar af súla efca stólpi, er væri 232 míl-
ur á hæfc efcur 46| þingmannaleifcar, Hifc hæsta
fjall sem menn þekkja er l-£ mílu á hæfc, tíl
þess nú afe fá jafna hæfc af fjöllum þessum vifc
súluna, þá þyrfii afe hlafea 199 fjöllunum hverju
ofan á annafe, en vildu menn fá jafna hæfc af
sívalaturnum, þá þyrftu þeir afe vera 50,000
hver upp af öferum.
þá fasteign íslands, sem eptir seinasta
jarfeamatinu er 86,755 hundrafe væri virt
til peninga, hvert hundrafe upp og ofan fyrir
20 spec. efeur 40 rd., þá kostafci landife afe eins
34, 70, 204 rd. (skrifa þrjátíu og fjórar milli-
ónir, 70 þúsund, tvöhundrufe og fjórir ríkisdal-
ir). Allt lausafjefc, kvikt og dautt, sein er á
landinu, mundi varla nema meira enn fasteign-
iu og þá hvortveggja til samans 69 milliónir
40 þúsund 408 id, cfea vel í lagt 70 millíónir rd.,
sem þó nær því yrfci liálfu m.inni upphæfc, enn þafe
sem Astor stórkaupmafcur eir.n átti, litafe þábarún
James Rotschild. þafe mun fágætt hjer á landi,
afc ríkustu mcnnirnir eigi liver um sig meira
enn 20—50 þúsund ríkisdala virfei. Forsætis-
ráfcgjafinn kammerherra greifi Juell-Wind-Frijs
sem fæddur er 8 des. 1817, er nú talin ríkast-
ur mafcur í Ðanmöiku. þafc ár er greiti Frijs
tók vife föfeur leyffe sinni, voru þafc 897 jarfcir,
er bændnr byggfeu, og afc dýrleika metnar 4,
635 lunnur hartkorns, (hver tunna hattkorn3
táknar jnrfeadýrleikan í Danmörku, seni hundr-
afea tal jarfcanna á fsl.). Af þcssum jörfcum eru
nú 676 jarfcirnar orfcnar bændaeignir, er inetn—
ar eru 3,391 tunna hartkorns. Andvirfci þess-
ara jarfca var ori ifc 1866 tvær niilliónir og fjög-
urhundrufe þúsund rikisdulir. Ársleigan af
þessari úpphæfe er 96,000 rd. Innsiæfean má
ekki skiptast efca fara afe kaupum efca sölum,
heldur einungls afe crffeum frá föfeur til sonar
mann fram af manni.
i Á næstl. liausti, andafeist sjálfseignarbóndi
Björn Jón8son á Ytribrekkum í Akrahrepp 71
árs; foreldrar hans voru: Jón snikkari á Lóni
Bjarnason brófeir Snorra prests á Hjaltastöfcum
og Sigurlaug Jónsdóttir, málara. Björn sálugi
var fæddur 26. apríl 1798, giptur 22. júií
1834, og dáinn 19, okt. 1868. Ilann var mesti
atorku og ifcjumafcur, talsverfeur hugvitsmafeur,
frófeur og minnugur vel, fjölhæfur smifeur, nær-
færinn blófetökumafeur, fljótur til greifca og hjálp-
fús vife alla er hans leitufcu ; liann var því vel
þokkafcur og saknafcarverfeur, ekki einasta af
ættingjum og vinum, heldur öllum er nokkufe
vife hann kynntust.
FltJETTIR HVKLEHD/tR
Ur brjefi úr Strandasýslu d. 25. fehr. 1869.
Ængar frjettir eru afe sunnan merkileí;ar þaö
teljandi er. Tífcarfar líkt, og hjer nyrfcra, en
afli haffci verife á Sufcurnesjum allt til þessa,
efca iielzt í Leiru. en mjög báglega látifc af hag
manna þar eystra í Rangá i vallasýslu og Skapta-
fellssýslu, en allstafcar þykir erfitt mefc bjarg-
ræfci, eptir því sem blöfcin segja. þó liörmuleg-
ast sje afc heyra afe austan, og eigi annafe sýnna en
fólk falli, þar sem þafc fyrripart vetrar hefir lítife
efca ekkert sjer til vifeurværis, annafe en skepnur
þær, sem settar voru á til lílsfranidráttar ept-
irleifis. A mörgum lieiiniluni þar eystra fannst
engin björg þegar skofa!) var, en fólk drap
nifcur hross og fje sjer til lífs. Stiptamtmafcur
haffci úthiutafc 500 t. af kornm., og nokkrum
peningum, en 50 tunnur voru eptir. Kornskipife
er komiö í Stykkihúlmi. Hvafc sem sagt verfc-
ur um tiigang Clausens stórkaupm. mefc korn-
hjálp sína til Islands, þá þykir mjer frjettarit-
ari yfcar frá Kh. tala mifcur gófegjarnlega. Mafe-
ur má ekki láta þess konar heyrast, afe útlend-
uin manni skuli vera lagt svona illa í þökk
fyrir hjálp sína til landsmanna í vofcalegustu
hungursnaufc, sem er afe magnast og búa sig
undir afe geisa um landifc, nerna Gufc láti ein—
Iiverja lböt & verúa.
Strandafc hefir skip fyrir sunnan mefe timb-
urfarm frá Fischer. Menn komust af. íslenzkt
skip fórst og drukknufcu 2—3.
AUGLÝSING.
Mánud þ 10 næstk. maím. kl. 11. f.
m. verfcnr í Melgerfei í Eyjaf. lialdifc opinbert upp-
bofe til afe selja o : 40 ær, 1 liest og ýmislega hús-
liluti tilheyrandi bónda þorsteini Sæmundssyni,
Söluskilmálar verfea auglýstir uppbofcsdaginn.
Skrilstofu Eyjafjarfcarsýslu 19. marz 1869,
S. Thorarensen.
— þeir sem numife hafa og fest í minni,
i n n 1 e n d a r, snotrar og hnyttilegar G Á T-
UR, eru vinsamlegast be?nir afc auhsýria þá
velvild, afe skrifa þær upp, mefe góferi skýr-
ingu eDur lausn, og senda þær til ritstjóra
Norfcanfara, er gófcfúslega veitir þeim móttöku.
Eiijandi <><j ábjrjdarmadnr IljÖMl J Ó D S S 011.
Prentafe í pmitsm. á Aknreyri. 3. Sveinsson.
þafe þá slysalaust afe ná ti! mannanna þó íllt
væri yfirferfcar, er vífca varfe afe setja yfirjaka
og þess á miili stjaka áfram og diaga mefe
kiókum, en töluvert kvik á ísniim. þeir sem
hjer náfcust voru Gufcmundur á Skálum og syn-
ir hans báfcir og Jósep brófcir hans, voru þeir
allir óskemdir og báru sig vel, þeir voru líka
allir þunir, því Guim. haffci sjefc svo um, um
kvöldife þegar hann sá afe ófært var orfcife, afe
þeir ekki bleyttu sig, enn settust fyrri afe og
valifc sjer til þess stóran hafísjaka hvar þeir
gátu hlafeife sjer skýli um nóttina úr ísköglum.
Hina 3 Sigurfcarsyni gat hann aldrei fundifc
um kvöldifc. Nd var haldifc til lands sem var
orfcife furfcu langt því ísinn var á fleygi reki, og
þókti gófcur sigur unnin. Onnur ferjan var
aptur send út mefe landi, afe vera til taks ef
hinum mönnunum kynni afe skila fyrir tangann,
enn sumir gerigu á landi út brúnirnar. Ura
morguninn höffcu þeir Uelgi sem fyrri er nefnd-
ur og Kumlavíkurmenn tekife byltuna heima í
Sköruvík og dregifc iiana norfcur mefc sjónum
og vífca reynt til afc komast fram á henni, enn
þafc var hvergi roögulegt fyrir brimólgunni;
borfe og bönd íluttu þeir líka mefc sjer cn elíkt
kom afc engu haldi. Eptir þvísem lengra leife
fram á daginn þokafeist jakinn sem mennirnir
voru á, lengra og lengra norfcur mefc, taka þar
vib björg á landi vífcast ógeng upp og ofan,
nefcan undir björgum þessum var öldungis ó-
fært afe fara mefe byttuna, og uppi á brúnun-
um varfc hún heldur ekki dreginn fyrir eggia-
grjóti, en mefe því nógur var lifesatli er liinir
voru komnir afe innann og allir mættust; tóku
menn byttuna og báiu á öxlum sjer (á hvolfi)
norfeur brúnirnar og átti afe hleypa henni í bönd-
um einhverstafcar 'ofan iyrir björgin ef líkindi
þækti til, afc slíkt gæti orfcife afc lifci, en er þafe
sýndist ekki líklegt var hún borinn alla leifc
iun afc Svínalækjartanga því þar má ganga of-
an og sífcan dregin dálítife til baka nefcanundir,
þar voru mennirnir n« framundan. Isbeltifc
var þá ekki orfcib breifcara enn um 200 fafema
og mennirnir hjerumbil í því mifcju.
Vindurinn haff i gengiö til noröausturs og
hvsest mikifc, stófc þá meira upp á, og nú tók
afc reka nýar spangir afc utan, vife þetta klemd-
ist ísinn meira saman og dróg úr ólgunni, svo
nú var byttan sett fram og tókst þafcþáallvel.
þegar mennirnir náfeust, en þafe var um nón-
bil var einn þeirra, sá yngsti, orfcinn máttvana
og rænulíiill al kuldanum, svo afe mestuleiti
varfe afc bera hann lieim, en hinir voru furfcan-
lega hressir og enginn kalinn til stórskemmda;
voru þeir þó allir votir í fætur og föt þeirra
göddufc, afe nefcan. þeir höffcu orfcifc aö setjast
afc um kvöldib á lágum og litluin jaka, hvar
þeir höff u ekkert skjól; því þeir voru komnir
nokkuö upp fyrir aöal ísiun, og þess'vegna gat
þeim ekki skilaö noröur fyrir eins og hinurn,
afe þeir voru miklu nær landi. þannig voru
menn þessir fyrir guöshjálp allir aptur heimtir
úr slíkuin lífsháska, öllum riærstöddum til hinn-
ar mestu glefci.
Enuinn hefir afe vísu, enn þá orfeifc til, afe
skýra frá atburfei þessum í blafcagrein ; en jeg
fæ þó ekki betur sjefe enn afc þaö eigi vel vife
afe har.s sje getife fyrir almenningi, og því hefi
jeg nú loksins fært hann í letur, ef hinn heifcr-
afei ritstjóri Norfcanfara vildi Ijá honunj rúm í
blafei sínu.
G. J.
einn af sjónarvottum,