Norðanfari - 30.04.1869, Qupperneq 2
f HALLGRÍMUR IIALLGRIMSSON.
Ilann t'ar fæddur ab Ási í Kelduliverfi 6.
janúar 1821, Foreldrar lians voru hin gdS-
hunnu hjón : Hallgrímur Illugason, ættaímr úr
Vopnafirfci og oríilagfiur sem fjör mafur og
dugna&ar, hæfi viö störf og smífcar, Irreinlynd-
nr og sifavandur; og Ingibjörg Gunnarsdótt-
ir — skífca Gunnars — Jiorsteinssonar, merk-
jskona fyrir frófleiks sakir, skörungskap og
mannást. Frá Ási fluttizt Ilallgrímur mjög
ungur meb forcldrum síp.um af) Ærlæk í Ax-
arfirti, cn þafan austur afi Eyfum í Eyfa-
þinghá ; þar voru þau 1. ár, en 3. næstu á
IljartarstöSuro í sömu sveit; en fluttu þafan
búfcrlum af) Úlfsstöfiuin á Völlum. Var Ilallgr.
þar 4 ár, en 1. árif af þeim sálafist fafir
Iians, og var hann svo hin 3. næstu meb nróf>-
ur sinni hjá stúdent Stcfáni skrifara Jónssyni.
En af þeim árum lifnum fóru mæfginin af
Skrifiuklaustri í Fljótsdal vor 1841 til systur
hans Sofíu er þásama vor giptist, og þar var
hann nefndri systur sinni og manni hennar
söflasmif) Árna Birni til beztu afstobar allt til
haustsins 1844, er hann þá fór rnef) skólapilt-
um sufcur í Reykjavík og dvaldi þar næsta
vetur, til þess af) læra til fulls söflasmífi af
Torfa heitnum Steinsen; og heppnafist honum
þessi hans fyrirætlun svo vel, af) hann meb
bezta vilnisburfi, sem úllærfur í tjefri ifn,
iivarf aptur austur til nefnds skyldfólks síns
vorit) 1845, mófur sinnar, systur og systur-
manns, en var um hin fylgjandi ár einnig tím-
um saman, sökum hagleiks síns og sifprýfi hjá
próf. sr. Stefáni Árnasyni; giptist síf.an vorif
1850 jungfrú Bcrgljóiu, hinni yngstu af þá lifandi
dætrum sr. Steph. sáluga. Fyrsta hjúskapar ár
sitt var hann enn hjá hinum 3. fyrrnendu í
Hamragerfi í Eytaþinghá, en næstu 8 ár þar
cptir á Valþjófsstaf og 7 af þeim bjá prófast-
inum sál, honum til ánægju og afstofar, unz
hann burtkallafist 19. janúar 1858. Rúmu ári
eífar flutti Hallgrímur búferlum af Hlcynar-
garfi í Eyfaþinghá, er liann af miklulcyti erffi
þá jörf eptir tengdaföfur sinn og bjó þar í 8
ár. En í fyrra vor 1867 flutti hann mef konu
sinni og 5 börnum þeirra, 3. sonutn og 2.
dætrum á klausturjörfina Vítivelli fremri í
Fljótsdal. Höftu þau kona lrans lengi þráf
af komast aptur í Fijótsdalinn, þar scm hún
var fædd og uppalin og hann hafti átur lengi
dvalif; líka höffu efni þeirra gcngif mjög til
þurtar í Flleynargarti, ýmsra orsaka vegna,
þar á metal bygginga liostnatar, er hann þeg-
ar á fyrstu árum sínum þar hafti svo lagat
og prýtt þessa átur nitur níddu jörf, af bær-
inn þar vart met umgengilegustu og snotrustu
bóndabæjunr. En heilsu hans hafti þar líka
sífustu árin svo mjög hnignat, at hann gat
þá opt ekki nema met mestu þraut at áreynslu
verkum gengit; enda var honum af Guts gófu
forsjón ekki ætlaf lengi at þjást af áminnztri
vanheilsu bæti iktsýki og brjéstveiki, er svo
var komit fyrir honum, sem ný getið er; því
þegar hann síztl. haust 1868 var staddur á
þorskagerci (á Efradal) sem nú er ortin sel-
stata frá Skritu í Fljótsdal og var at reisa
þar fjárhús fyrir mág sinn hreppstjóra Sigfús
Stcfánfson, hugkvæmdist honum snemma á
fimtudagsmorguninn hinn 24. sept. af bregta
sjer yfraf Eiríksslötum, sem er á móts vit
þorskagerti; dróg bann sig þá sjálfur á drætt-
inum þar undan; en þegar hann haffi gengit
frá ánni heim á hlatit á Eiríksst, kom rjett í
því heiturs ekkjan Gufrún Gunnlögsdóttir út
úrbænum; heilsati hann henni, og kváfst
snöggvast vilja finna gulismiÖ Gísla Jónsson
— tengdason Gutrúnar —; en af því hann
var ekki klæddur gekk hún strax inn til at
segja honum þetta; cn 2. stúlkur, sem Iíka
vortr komnar á fætur heyrtu þá í sömu svif-
urn hijót á hlati útj ; en þegar út var komit,
var Ilallgrímur hniginn nitur og bráfum ör-
endur. Var lík lians flutt og því fylgt af ekkju
hans og fleiri nánum vinum og náungum at
Valþjófsstat föstudaginn hinn 2. október og
þar jartsungit daginn eptir.
Svona leit þá og endati æfi þessa sóma
manns, er átti í sinni stöfu fáa sína líka at
atgjörfi, gætum og dugnati; hann var ekki at
eins hinn trúasti vandafasti og atorkusamasti
smitur í þeirri íþrótt er hann einkum lagti
fyrir sig, sem var sötlasmítit, heldur og einn-
ig hinn greifasti og netthagasti smitur bæti á
trje og járn, og sem starfsmafur þess utan
liinn höndugasti, og þessu ásamt hinn árvakr-
asti og ifnasti vif allt, er Iiann sjer fyrir
hendur tók, unz hann því trúlega lokit hafti.
En þessu samfara Iiafti hann og til at bera
eitthvert hit stakasta jafnlyndi og blítlyndi í
umgengni, hverjir sem í hlut áttu, og þat met
þeim yfirburtum, af enginn mundi geta borit,
af hann helti nokkru sinni sjet á honum ó-
gctslegan þykþju eta reiti svip, þvert á mót
var þat venja hans, ef eitlhvat óþægilegt hefti
af nokkurra völdum at honum snúit, at taka
því met kyrlátri rósemi, og snúa huganum
strax til einhvers annars, er getfeldara var.
Fyrir þessa sína áminnztu kosti var hann og
af öllum, er vit hann kynntust, afhaldin og
hinn ástsælasti. Hann hafti og líka, auk hins
átur talda, gótar bóknáms gáfur, og Ias met
kostgæfni, hvort heldur andlcgt eta veraldlegt,
er hann af því snjeri sjer og hafti tómstund
til, og ætíf mct gótum ávexli á þann hátt,at
hann bæti gat metit þat og munat. Hann
var og laglega hagmællur og kvaf lipurt hreint
og einfalt, þótt hann færi dult met þat. Sem
fatir og eiginmatur má þat met sanni segja,
at hann bar konu sína og börn sein á höud-
um sjer, því blíta og ástríki hans vit þau var
óslftanleg og þó vit börn þeirra sameiginleg
og efnileg samfara tilhlýtilegri sitavendni og
alvörugefni. Líka var haun einstaklega góf-
samur og gestrisinn, hjálpsamur og bóngótur
vit alla út í frá, enda notutu sjer flestir af
því, er til hans nátu. Var þat líka um Iiann
kunnugt, at, eins og hann var sann-tryggur
ortheldin, greitvikinn og skyldurækinn, eins var
hann líka hinn hreinlundatasti og þó sí glat-
ur og viffeldinn, svo þat, ef nokkrum ötrum,
mátti bera honum þann vitnisburt, at hann
glatur væri í gutsótta.
Ilans mannkosta minning lifir þvííblcss-
an eptir hann litinn, metal vina hans nitja og
náunga, eins og hún lífti í brjóstum þeirra
metan hans vit naut, og hefir einn af þeim,
ekki án vertleika, um þetta og vitnat þannig:
Haligrímur hjer horfin cr sjónum
Ilallgrímsson hinn frábærsti af þjónurn;
hann er Iengur hjer mátti’ ei vinna,
hjetan fór til betri heimkynna.
Ekki um vinnu’ lians eina þó rætum,
einstakur því var hann at gætum;
vilja og mátt í verkum hann sýndi,
verklægni’ og hann hvívctna krýndi.
Iljarta’ hans cinkum hrósa þó ætti,
hjarta’ hans kom í ljós met þeim hætti,
at vitmót hjer ótítt gefst fegra
í orti’ og verki nje ástúflegra,
Eins prúflynda örfáa þekkjum
og frásneidda falsi og hrekkjum
hjeldust gleti’ og gufrækni’ í hendur;
af gótseminni var liann alkenndur.
[ænna vininn því allir trcga
þó kona’ hans og börn einkanlega,
en þau huggi, hans ástverk at jnuna,
er lífs-drottinn vill nú umbuna.
Ljettum hug frá leiti, hans þá snúum;
líknsemi Guts fyrir því trúum,
af slíka gjöf aptnr þá tekur
ávaxti’ hann, sem dauta upp vekur.
Minning rjettiáts mannbeimi’ í lifir,
minning hans nær dauta’ og gröf yíir;
arida’ hans fagna englar á liætum,
andi’ hans vefst þar sælunnar gætum.
, 26+9.
T VIGDÝS JÓNSDÓTTIR.
Ilinn 27. marz f. á. (1868)? andatist
heiturskonan Vigdýs Jónsdóttir á Hcllisfirti 42^
ára, af svo áköfum blófspítingi, at húri svipt-
ist líiinu á tæplega ^ ld. stuudu. Ilún var
dóttur heiturs bjónanna sjera Jóns Ilávarts-
sonar, fyrrum prests at Skorrastaf og Sólvcig-
ar Bcnidiktsdóttur, prests samastatar þorsteins-
sonar prests. Hún var fædd 1826, ólst fyrst
upp í foreldra húsum, dvaldi sítan um hrít til
mentunar hjá heifurs lijónunum sjera Ilall-
grími Jónssyni prófasti á llólmum og mad.
Kristrúnu Jónsdóttur, hvar hún kom sjcr af-
bragts vel, og tók miklum framförum í ýms-
um kvennlegum handitnum. Árit 1855, gipt-
ist hún Hávarti systursyni föbur síns sjera
Jóns, og Einars Erlindssonar ófalsbónda á
Hellisfirti; (hver sóma hjón Jrrútur og Einar
eru nú hjá syni sínum llávarti og sárt syrgja
í elli sinni liina framlitnu), vart met honum
mótir 5 sona, hvar af sá elsti hefir vcrit til
fósturs hjá mótur fötur sínum, sjeraJóniIIá-
varfssyni á Eydölum, 1. burtkallafist næstum
cinu ári fyrir lát móturinnar, en 3. korn ungir
mega Iijer í lífi sárt sakna ásamt föturnum
sinnar elsklegu mólur.
Vigdýs sál. var ein afþeim mönnum, sem
ekki eru af heiminum þótt í honum lrljóti at
vera; hún var vel at sjer um flestar kvenn-
iegar sýslanir. Fáskiptin, gæflynd og háttprúf,
kurteis og sitsöm, — kom hvervetna fram ötr-
" um til góts, — elskufull, alútleg og tryggta-
rík vit ektamann og börn; já I mátti met öll-
um rjetti kallast ljós í dagfariog prýfi heim-
ilis þess, lrvatan hún burtkailatist og nú sár-
lega saknar hennar hovfinriar.
JÓRUN EINARSDÓTTIR.
Horfin ert þú mjer hin hjartkæra og blíta
hjartkæra Jórun mín! hvar ertu nú?
í alsælufögnut til útvaldra lýta
Brtu nú burt numin, þaf er mín trú.
Saklaus og frábær í sannleika varstu ;
sakleysisblífan úr augunum skein;
fegurstu gutsmyndar blómskrúfa barstu,
blessata dóttir mín! flekklaus og hrein.
Eilíftarblóminn því á þjer mun skarta,
eilíftarljósinu nú ertu skrýdd,
óskabarn Ðrottins, met engilhreint hjarta,
útvaldra sigurhróss kransinum prýdd,
I ungbarna skaranurn leikur og Ijómar,
lofsyngur tilbitur dóttir mín gót;
hefja sig þar upp himneskir rómar,
himneskan frambera Iofgjörtarót.
Loksins jeg fagnandi lít þig á hæturn
lífgar æ minning þín vonina þá ;
eg mun þá setjast þeim unafargætum,
at umfatma þig og vera þjer hjá.
Æ liftu blessut í eilífum friti,
engilmey dýrflcg, í sælunnar vistl
upphef þú lofsöng met ungbarna Iifi,
elskatu, tilbiddu, lofatu Krist.
Mótirin.
Eigandi otj ábyrtjdarmadur Björn J Ó ÍISSOIl,
Preutaf í preutsur. á Akureyri. J. Svoinsson,