Norðanfari - 07.06.1869, Side 1

§ AR
M 30,
KORflMEAM.
i HÚSFRÚ HELGA EGILSDÓTTIR.
þab hefir dregist helzt til lengi undan a&
minnast húsfríi Helgu sálugu Egilsdóttur er
alkunn var bæfii hjer á Akureyri, og víða
annar stabar fyrir atgjöríi sitt og gáfur til
munns og lianda, sjest hjer því loksins lítib
ágrip af hinum merkustu æti-atriSum þessar-
ar þjóökunnu sómakonu.
Helga sðluga Egilsdóítir var fædd á Bakka
í Öxnadal 18. sept. 1829, stabfest 1843, me&
þeim vitnisbur&i, ab liún sje „prýMlega kunn-
andi og skilningsgóð, ágætlega læs, vel upp-
alin og si&söm“. Eptir þab dvaldist hún hjá
móbur sinni Gufcnýju Kráksdóttur og manni
hennar Steini Kristjánssyni, sem þá fluttist á
Akureyri og var hjá þeim unz hún árib 1853
sigldi til Kaupmannahafnar, til að nema yfir-
setukvennafræði og eptir eins árs þarveru meb
bezta vitnisbur&i (fyrstu einkunn sbr. kennslu-
brjef hennar dags. 1. maí 1854) flutti aptur
til Akureyrar, sem yfirsetukona bæarins. Hún
giptist 8. október 1857, Kristjáni Tómassyni.
Frá þessu tímabili dvaldi hún hjer á Akureyri
og stunda&i köllun sína me& alúð og samvzku
semi og óþreytandi elju; hún tók á móti hjer-
um fullt 300 börnum? og kenndi 10 kvenn-
mönnum ljósmóburfræ&i, og hve mjög hjera&s-
lækni Finnsen hafi þótt kveða ab Helgu sálugu
má sjá af vitnisburbarbrjefi því er hann ritabi sem
mebmæiisbrjef þá hún sólti um y(irsetukonu-
embættib í Reykjavík, er losnabi 1865, og sem
hún var fyrst um sinn sett yfir, 1. októb. s.
á., en síban algjörlega veitt meb stiptamtsbr.
frá 29. jan. 1866. Mebal annars kemst lækn-
irinn þannig a& orbi: „eins og hún er mjög
vel ab sjer í yfirsetukvennafræbi, eins og vitn-
isburbur hennar frá fæbingarstiptuninni í Kmh.
meb sjer ber, eins hefir hun reynztágæt yfirsetu-
kona í alla stabi, og hafi nær því undantekn-
ingarlaust allir leitab hennar; jafnvel þó lijer
sje önnur gób yfirsetukona; hún er mjög svo
natin og umhyggjusöm vi& sjúklinga; glafelynd
og hughreystandi, þrek- og kjarkmikil þá í
naubirnar rekur, og hefir þannig alla þá kosti
til ab bera er útheimtast til aö vera góf) yfir-
setukona, auk þessa er hún leikin í at> taka
blóf) og setja blótkoppa". þessari nýju köll-
un sinni, gegndi hún mef) sömu elju og atorku-
semi til þess er hún þann 29. ágústm. 1867,
burtkallatist frá heimi þessum, úr taugaveik-
inni, er þá geysa&i í Reykjavík, nærfellt 38
ára gömul, hún var jar&sett þann 31. s, m,
og fylgdu henni til moldar ílestir bæjarbúar,
met) söknubi og eptisjá. Helga heitin varb 4.
barnamóbir, af hverjum 2. lifa enn, en hin á-
samt eptirlátnum manni hennar, er síbar burt-
kallabist júlí 29. f. á. samfagna henni nú á landi
lifendra,
þ>ab yrbi hjer oflangt ab telja fram alla
sibferbislega kosti og einkunnir Helgu sálugu,
þeir eru fáorblega í ljós leiddir í minningar-
Ijóbum þeim, er móbir hennar Gubný Kráks-
dóllir hefir Iátib setja henni og hljóta þannig:
Eins og rennur ránar til
röbull skær á sumarkveldi,
hinnsta kossi kvebur veldi
út hvar leiddi líf og yl,
mannkyns æfi sígur sól
sjóndeildar af hveli bláu,
nndir daubans hafsbrún háu
oss er hennar fegurb fól.
AKUREYRl 7. JÚNÍ 1869.
Ágætt þannig allt á grund,
orfstýr þó ab aubgist klárum
álíkt sólarglampa’ á bárum
bregbur fyrir stutta stund;
og vjer horfum eptir því,
saknabar meb sárum trega,
svipult hveþab skyndilega
tíruans hverfur’ árstraum í.
Harma brábum hrökkva bönd,
hníg jeg brábum fjörs f dvala;
brábum líbur Ijóss til sala
holds úr fjötrum heimfús önd,
þá mun eg þig aptur sjá,
og endurfagna’ í dýrbarsölum,
hvar eb saknabs sorgar tölum
sál um eilífb svipt er frá.
Gutný Kráksdóttir.
Heibrub þannig hníga rjeb —
kirtlasól, meb kvenn í þróttir
konan Helga Egilsdóítir
formyrkvu&’ á bana beb.
Hún fram Ieiddi Ijós og yl;
þjábum bætti böl og kvíba
blómum dygg&a strábi víba
yfir lag&an Iífs ferjl.
t KRISTJÁN JÓNSSON.
I dymmri gröf í daubra reit þú byggir
því dagur æfi þinnar libin er,
þú varst fóstur foldu þinni tryggur
og frelsis ástin vakti æ hjá þjer.
jþú þreyttir stríb á þfnum æfi vegi
og þoldir sár af heimsins synda her,
þó langan aldur lifa hlytir eigi:
þín lifir minning samt er aldrei þver.
Eins og hetja efld og sterk
öldur klauf hún forlaganna,
Gubs í náb og góbra manna
lífs ákvarbab vibur'verk;
J>ú fræga skáld sem gladdir marga guma
me& glabværum og skemmtilegum ó&,
þú mæra skáld, sem hrærbir seggi suma
vib svású&leg og fögur ástar Ijób.
andar háu afli studd,
tálmun allri vatt úr vegi,
von óbilug þreyttist eigi
uns gatan var af grjóti rudd.
þinni fóstur foldu vannstu sóma
og frægan oröstír vannstu sjálfum þjer,
sem bundin er í dauba sterkan dróma
og deyr ei meban nokkurt lífsmark er.
9.
þegar dau&ans har&ráb hönd
hjelt í ánaub blómum lífsins,
þá var hún í þrautum kífsins
fljót ab leysa fangabönd;
hlúa, verma’ og hlynna ab
helgrar ástar plöntum smáu
sem í dái lífsins láu,
liún meb æru ávann þab.
t MAGNÚS skrifari KRISTJÁNSSON.
(dáinn 24. dag
Lftt em eg vanur
Ijó&a smíbi,
en get þó eigi
or&a bundist
minna8t eg vildi
megin hraustrar,
hetju er hneig
ab hinnsta be&i.
febrúarmán. 1868).
Gu& hal&i lánab
lfkams atgjörfi
Magnúsi fremur
mörgum ö&rum,
en þó var sálin
þaðan af meira
afbragb ab gáfum,
gó&semd, fjöri.
ÓI hve mörg ein móðir því
vi&kvæmust vib til finning
velja mun nú hennar minning
helgan bústab hjarta í;
fyrir abstob, líkn og lib
ljettir böls á harma tí&um;
þegar dau&ans þrautum stríbura
lífinu virtist liggja við.
Trúföst bæbi og vinavönd
vibkvæm mó&ir barna sinna,
ástríkasta ektakvinna,
nau&lí&enda hjálparhönd;
nægjusöm í sinni stjett,
söfn þó bristi lífsins gæba;
vegsjón undir vísis hæba
skyldur sfnar rækti rjett.
Nú hefir dau&ans náköld hönd,
hana flutt sem sezta sólu
sólarheims er skuggar fólu
bak vi& dymma banaströnd;
en endurbjarmi li&ins lífs
ljómar enn í dyggba minriing,
þeirra er liafa haft vi&kynning
þessa sæla sóma vífs.
Mitt þó vi&kvæmt mó&ur brjóst,
andvarpi meb saknabs sárura
sæ-hörmunga lífs á bárum
er vib þína helför hjóst.
Vonar stjarna í helgum hjúp
dýr&ar — fegrub ljósi — landa
lýsir mjer til sælu stranda
yfir myrkvab daubans djúp
Margir trega
mann ágætan,
andaban
á æsku skei&i,
því gó&an orbstír,
sjer getib haf&i
sem raeira er verbur
enn mikili aldur.
A,f,
f 10. febrúar 1869 andabist eptir langa
legu merkisbóndinn Gu&mundur Andrjesson á
þórisstöbum í Bitru á 60. aldurs ári; hann
var fæddur ab Hla&hamri vib Hrútafjörb 31.
desember 1809. Foreldrar hans voru Andrjes
Gubmundsson og Gubrún Björnsdóttir merkis-
hjón á sinni tíb Á fyrsta ári fluttist Gub-
mundur ásamt foreldrum sínum ab Kolbeinsá
í sömu sveit, Ólst hann þar upp hjá foreldr-
um sfnum þar til hann var fulltí&a mabur, ab
hann fluttist ab Gublaugsvík, einnig f sömu
sveit, (og ári sfbar 19. október 1839), gekk
hann ab eiga Gubrúnu Jönsdóttur — sem nú
er eptirlifandi ekkja hans —, hálfsystir hrepp-
stjóra Eggerts sáluga Jónssonar sem seinast
bjó í Skálholtsvík, gáfukona, heppin yfirsetu-
kona og margra barna Ijósmó&ir, Foreldrar
hennar voru Jón Símonsson og Margrjet þor-
steinsdóttir er bjuggu á Tannsta&abakka, var
fa&ir Gubrúnar fjórgiptur, og var hún yngst
af börnum hans. Byrja&i Gu&mundur sálugi
fyrst búskap í Gu&laugsvíb, og dvaldi þar 22
ár, þa&an fluttist hann ab þórisstö&um í
Bitru, og dvaldi þar til daubadags. þeim
hjónum varb 9 barna au&ib, dóu 5 í æska og
1 piltur á fullor&ins árum, sem dó fáeinum
vikum á undan föbur sínum, lifbi hann vib
heilsubrest mestalla æfi sína, var ýmsra lækna
leitab, en allar tilraunir urbu árangurslausar,
var& foreldrum hans einatt þungbært ab horfa
upp á veiki sonar síns. 3 af börnum þeirra
hjóna lifa enn 2 bræbur og 1 systir, öll upp-
korain og mannvænleg, er systirin gipt Guð-
mundi bónda Jónssyni í Skálholtsvík, en bræb-
Helja óvægin
harla snögglega,
ýturmenni
okkur svipti
fre&num járngreipum
fjörib nísti,
þa& er vinnandi
virtist traubla.
— 59 —