Norðanfari - 17.06.1869, Blaðsíða 4

lfltlegast aíi talan 12 Iiafi verifc mifeuíi viS ttingia-
ftkiptin f samanburfii vib árib, er á þeim tfm-
um eigi var nákvæmiega ákveSií).
MAGNÚS OLSON, sænskur maímr 25 ára
gamail, varí) 7 vetra gamall í veikindum blinrl-
ur, daufur og málbaltur. firátt fyrir þab liefir
þ<J forstöíiuma&ur heyrnar- og málleysingja-
skálans í Stokkhólmi, herra Borg, getab kennt
honum kristindóm sinn, margs konar reikning,
skrift, landafræíú og sem handiiin ab bregba
körfur. Kennarinn hefir viShaft vib kennsl-
una letur, sem er npphleypt eins og prent-
letur, svo a?) Magnús meib áþreifingunni, hefir
lært ab þekkja alla stafina, og sífcan a& lesa
og skrifa. Svo er liann fær f landafræhi, aí)
hann meí) áþreifingunni getur fundife hvern slab
á Iinettinum, sem honum er sagt ah finna;
jafnframt þessu getur hann sagt frá því scm
merkilegt er vib hverja borg fyrir sig, eí)a þau
og þau lönd, einnig frá mörgum merkisat-
buríium. Herra Borg hefir ferfcast mel Magn-
ús víöa um lönd, og í fyrra sumar var hann
f Kaopmannahöfn; Ijet þá Borg Magnús reyna
sig f ýmsu cr hann kunni, er hann leysti svo
vel af liendi, ab manngrúinn sem vit> var stadd-
ur, sá til og heyrbi á, varb forviba ogfrásjer
numinn, ab mabur blindur, heyrnar- og mál-
laus, skildi vita mikiu meira, en margur hver
sem hefir öll sín skilningarvit heil; þá dábust
allir, ab maklegleikum, ab hinum mikla kenn-
ara, list hans, þolinmæíú og þreki. þegar
meistari þessi var aí> reyna lærisvein sinn, Ijet
hann þenna benda á, hvar þab og þab væri á
hnettinum t. a. m. Stokkhólmur, Newjork, Nea-
pel, Melbourne osfrv. Einnig Ijet hann Magn-
ús segja sjer ýms atriti f landafræbi Svfþjób-
ar og Noregs. Alia sænska konunga taldi
Magnús upp, og allt þab sem merkilegt hafbi
verib vib hvern þeirra fyrir sig, einktim þá
sem nafntogabastir eru í sögunni. B beiddi
M ab sýna sjer hvar Rómaborg stæbi, skelli-
hló þá M. og benti þegar á borgina, og segir
nm leib: sþar sem veslings páfinn býr, og
Garíbaldi mun brábum reka burt“. Ilann
skrifabi á smámiba eptir reglustiku, ýmsar
fagrar málsgreinir, sem báru vitni um mennt-
un hans og sibgæbi. En fremur Ijet meistari
hans hann gjöra grein fyrir ýmsu í stjörnu-
fræbinni, og skjátlabist honum þar ekkert heid-
ur en annarstabar Vjer höfum í sannleika
(segir ritatjóri Berl. Tíb.), ekki verib vib nokkra
yfirheyrslu, sem jafnvel og þessi hafi vakib
hjá oss abdáun, um liina miklu gnægb af kær-
leika, þolinmæbi og hugviti, sem Gub hefir
veltt hinu mannlega ebli.
Magnús Olson er dökkur á hár, þreklega
vaxinn, og í minna mebal lagi á vöxt, útlitib
af stab næstu nótt og flýa til Meschfb. þab-
an af var þeim óhætt fyrir allri eptirleit.
Nóttina eptir kom Rochinek því svo fyrir,
ab hestur konungs eá sem þau vildu ná, var
á beit utan vib búbirnar. Jiangab skyldi Jón
koma meb beizli og reibfæri og þaban ætlubu
þau ab byrja flóttan, þegar laggt var til bvíld
ar læddist Rochinek úr búb sinni og skalf öll
af hræbslu, því hún vissi þab var hættulegt
fyrir sig ab strjúka og trúa fyrir sjer útlend-
nm manni og annarar trúar. Rochinek hljóp
eins og fætur togubu þangab, sem hestnrinn
var á beit. þar var þá og Jón kominn. Varb I
nú fagnabar fundur meb þeim. þau föbmub-
ust og lofubu hvert öbru trú og hollustu meb-
an þau lifbu, stigu svo á hestinn og ribu af
stab, svo hart sem hann gat farib.
þau ríbu alla nóttina flngferb og reynd-
ist hesturinn hinn bezti. Enginn tálmi mætti
þeim á leiíinni, og þá sól robabi á fjöll um
morguninn voru þau komin ab Meschibsborg-
arhlibum. þar ribu þau ínn og þakkabi Jón
Gubi, ab hann frelsabist úr höndum Tatara og
liafbi þar ab auki hlotib svo góban förunaut á
lífsleibinni, sem Rochinek var. Eptir rábum
er gebsiegt, og svipurinn ckkert stúrinn ebur
deyfbarlegur, er þó fyigir mörgum, sern eru
blindir, beyrnar- eba mállausir, þvert á móti
er útiit hans hyggindalegt, (byggib og eptir-
tektasamt, og opt sem ab bros leiki um varir
hans.
STÓRVIRKI.
— Eins og mörgum er kunnugt, rjebist
fyrir fáum árum síban frakkneskur mabur ab nafni
Lesseps í þab stórræbi, er margir höfbu ábur
byrjab á, en upppgefist vib, sem var ab grafa
sundur grandann, er tengir þær saman Afríku
og Asíu, og abskilur Raubahafs og Mibjarbar-
hafsbotnana hjá Sucz, og er hjer um 12—16
mílur á breidd. Skurbur þessi er nú orbinn
alfaravegur flestra ef eigi allra skipa, er eiga
heima í Norburálfunni og vilja fara til Aust-
urheims, og þaban til baka, í stabinn fyrir ab
þau ábur, þurftu ab sigla kringum alla Afríku,
sem er fjarska löng leib. Grandinn er öldótt-
ur og gróburlausar sandaubnir, en nú eru meb-
fram skurbinum, kotnnir miklir skógar og stór
sáblönd, borgir og bæir, og annar minni skurb-
ur, eptir hverjum fellur bezta neyzluvatn. Áb-
ur urbu ferbamenn ab flytja neyzluvatnib meb
sjer í leburbelgjum á úlföldum sinum, því á
allri þessaii ieib flnnst eigi ein einasta upp-
sprettulind enn sfbur lækjarspræna. Víba er
svo mikill halli upp á öldurnar, ab þar verbur
ab stífla vatnib upp, svo skipin komizt upp á
þær.
Menn geta getzkab sjer til, ab slíkt stór-
virki haíi kostab ærib fje, og ab þar hafi marg-
ur orbib ab neyta braubs í sveita síns andlit—
is, þar sem jafnast er 30 gr. hiti á R. Auk
þessa urbu menn vegna hafnleysu þar sem
skurburinn hefst vib Mibjarbarhafsbotninn ab
búa til höfn eba skipalagi, sem hlabib er upp
af teningsmyndubu stórgrýti, gjörbu Úr tigul-
steini; varb ab flytja sumt af efninu í þab
norban af Frakklandi.
— Á sama tíma og hin mikla Norbur Ame-
ríku þverbraut, nálgast því, ab henni verbi lok-
ib, sem menn fullyrba ab muni verba 4 júlí
næstkomandi, er annab Ameríkanst fjclag, er
lætur sjer annt um annab stórvirkib, sem er
ab grafa skurb gegnum rifib, hjá Daríen eba
Panama, er tengir saman Norbur- og Subur-
ameríku, millum San Miguel og Calidoníufló-
ans, hvar skurburinn verbur lijer um 26—27
enskar mílur ab lengd (nær því þingmanna-
leib) 2 mílur þar af gegnum hamra. Davfs
sjólibshöfbingi og forstöbumabur stjörnulistar-
skólans í Washington, hefir einkanlega lagthug
á fyrirtæki þetta, ebur uppástnnguna um þab og
f því tilliti samib ritling, þeBS efnis, ab vekja
áhuga alþýbu um þetta mál. Hann skýrir frá
því, ab þá sjóleibis sje farib frá New-York til
Sbanghae, verbi leibin stytt meb skurbinum
11,600 mílur, en til San Francisco um 14,000
mílur, tH Melbourne 300 mílur og til annara
hennar sendi hann hjeban reibhestinn góba,
gjafir miklar og brjef til foreldra hennar, til
ab sefa harm þeirra.
þab má nærrigeta hvernig Töturum hefir
brugbib vib um morguninn, þegar Englending-
urinn var horfin og Rochinek meb, yndi og
eptirlæti allrar ættar sinnar. Verst af öllu
þótli þeim þó, þegar hestsins var saknab, því
hann var afbragb allra hesta þar í landi, vann
í öllum vebreibum og varb ætíb langt á und-
an öbrum hestum, þegar óvinir voru eltir eba
ná skyldi herfangi.
þegar þetta mikla tjón varb kunnugt voru
allir kvaddir til eptirleitar. Ribu allir vopn-
færir menn af stab leitubu vítt og breitt, lengst
inn í Persaland og hættu eigi leitinni fyrr enn
þab varb kunnugt, ab hesturin kom aptur meb
ferbamönnum frá Meschíb.
En þab er ab segja af Jóni Englendingi,
ab bann hjeltmeb öbrum ferbamönnum til Indja-
landa. þar gekk hann ab eiga Rocliinek Var
hún aubnæm á allar listir Norburálfukvenna,
virt og elskub af öllum, sem þekktu hana.
Ilún lærbi kristnatrúar kenningu og var ncfnd
f skírninni María. J>au Jón voru nokkur ár
stöbva ab sömu tiltöfu, þá horib sje saman vib
vegalengdina ab sigla subur fyrir Ameríku.
Hann gjörir ráb fyrir, ab þær vörur, sem flutt-
ar verbi eptir skurbinum, ðrlega nemi 468
milliónum dollars; en sparnaburinn á tíma, á-
byrgbargjaldi og launum sjómanna, nemi 49
milliónum árlega. Komist þetta fyrirtæki á
segir hann, ab þab sjer í lagi stubli öllu fram-
ar, ab framförum verzlunarinnar á vestur-
ströndum Ameríku; einnig ab þab ebli þjób-
fluttningana frá Austurheimi til Vesturheims,
er þegar sjeu byrjabir.
FRJETTIR IKKLEIHMR.
J>ab sem libib er af þessum mánubi, hefir
veburáttan optar verib hvassvibrasöm og köld,
! og stundum gaddliarka á nóttunni (eina nótt-
ina 5 gr.), nema hinn 9 — 11 þ. m var gott
vebur og hláka; rak þá ísinn ab mestu út af
fjörbum og víkum og frá landi.
þann 12 þ. m. spilltizt vebrib aptur meb
landnorban herpingsvebri og suma daga Bnjó-
komu til fjalla og í byggb svo alhvítt varb,
i einkum abfaranóttina 13 þ. m. Allur innri iiluti
i fjarbarins allt inn á Leyru, var í gær fullur
' meb hafís, aptur er sagt ab mestu autt hjer út
| ab fjarbarmynninu, en þar hafís spöng þvers
yfir fjörbinn, og svo meiri og minni ís úti fyr-
ir. Skipin sem lágu á Gunnólfsvfk, gátu koin-
izt þaban hinn 9—10 þ. m og hingab vcstur
út af Eyjaflrbi. Barkskipib Emma er sagt ab
hati sjest hjer úti fyrir firbinura 13 þ m , en
gat eigi vegna hafíssins komizt inn á fjörbinn.
Hin skipin Rachel og Iris, er fara áttu til
Skagastrandar og Ilofsóss, komuzt vestur á
leib fram af Siglufirbi 12 þ. m.; þar brotnabi
í ísnum gat á Iris, svo skipverjar meb illann
leik gátu siglt henni upp undir svonefndann
Svarthöfba, fram af Siglunesi, hvar hún sökk
ab mestu á abra hlibina. þá seinast frjettizt
hingab, var búib ab bjarga úr skipinu nokkru
af farminum en sumpart meira og minna
skemmdum. En Rachel var þar nokkru vest-
ar undir seglum umkringd af fs, en þó ekki
vonlaust um ab hún mundi komast inn á Siglu-
fjörb, sem sumpart var aubur.
7. þ. m. var mabur sendur af nokkrum
hjer í bænum austur á Vopnafjörb, eptir tó-
baki, og kom sendimaburinn aptur úr ferb
þessari 14. þ. m. Hann sagbi frá, ab 12. þ.
m. hefbi hann verib hríbteptur á Víbirhóli á
Fjöllum, fennti þá þar og víbar fje, og tölu-
vert sem misstist undan af lömbum. Nýmæli
engin ab austan, nema barbindin sömu og hjer.
Allir Autsfirbir fullir meb hafís. Kaupskipin
Hjálmar til Húsavíkur en Hertlia til Akureyrar,
láu þá seinast frjettizt enn á Djúpavog. Eng-
inn afli af sjó er nú sagbur hjer norban fyrir
landi; einnig er sagt aflalaust af fugli vib
Drangey því hann heldursig vib ísinn og kem-
ur ekki nærri flekunum. Allt af er ab sverfa
meira og meira ab meb hungursnaubina, og
víba sem fólk lifir nú mest af því, sein þab er
ab skera nibur skepnurnar.
í vetur og vor, heflr verib góbur silungs-
afli vib Mývatn.
AUGLÝSING,
— Vib undirskrifabir búendur á jörbunum
Sybrivarbgjá, Litlaeyrarlandi, Leifstöbum og
Kaupangi, gjörum ferbamönnum kunnugt, ab
lijer eptir verba þeir ab vera útbúnir meb borg-
un fyrir næturgisting og greiba sem þeir vib-
þurfa, sömuleibis er þcim upp á lagt ab sleppa
ekki hestum sínum leyfislaust f land tjebra
jarba, heldur bibja fyrir þá, og borga ef þess
óskab verbur,
Skrifab 8. apríl 1869.
G. Magnússon, S Jóliannesson, Helgi Kol-
beinsson, Jón Rögnvaldsson.
Fjármark Sigurbar Fribfinnssonar á Nautabúi
( Hjaltadal: Hvatt hægra; sneib-
rifab aptan ? vinstra eg hiti fr.
Eigandi og dbyrgdarmadur Björn JÓnSSOn.
Prentabur l prentam. á Aknreyrl. J. Sveineeon.
á Indlandi, en fóru síban heim til Englands
Reyndist María ágæt kona og þótti mikib kveba
ab kvenndygb hennar og kurteysi heima á
Englandi. þau lifbu saman til elli glöb og á-
nægb og unnu hvort öbru trúlega til dauba-
dags.
Ljókum vjer svo þessari sögu. Hún kenn-
ir oss ab þekkja ýmsa háttsemi Tatara, hversu
fávísir þeir eru og spilltir, en þó linnast meb-
al þeirra ágætir menn cins og mcbal annara
þjóba.------------------------------