Norðanfari - 19.11.1870, Blaðsíða 4

i& 1815 frá Felli aíi Tjörn í Svarfafiardal,
þar var hann hjá þeim, þar til hann á 31.
aldurs ári, e&a 1836 giptist eptirlifandi ekkju
þóreyju þorleifsdóttur bónda á Fálmholti Hall-
dórssonar og byrjaM bóskap sinn meí) henni
á sama vori á Sybraholti, livar þau bjuggu 3,
ár Vorib 1839 fluttu þau aí> llólum í Hjalta-
dal, og bjuggu þar til þess vorih 1844 abþau
fluttu búferlum ab Nebraási í sömu sveit og
hjeldu þar bú um 23 ár; vorib 1867 fluUu
þau ab Hofstabaseli og bjuggu þar til hans
daubadags. I hjónabandi lifti Asgrímur sál.
34 ár, í hverju hann eignabist 12 börn, hvar
af 3 öndubust ung en 9 lifa, 5 synir og 4
dætur, öll mannvænleg.
Asgrímur sál. var gubhræddur og vel-
þenkjandi matur, ástríkur ektamaki ágjætur
Fatir, umhyggjusamur. reglusamur og a&gjætinr^
húsbóndi, gótur nágranni, rábagó&ur og ráð-
hollur vinum sínum, enda munu ástvinir hans
og kunningjar jafnan minnast.hans me& sár-
um söknu&i.
Hann var tvisvar kjörinn hreppstjóri,
hverri köllun hann gengdi me& góíri reglu og
dugna&i. því hann var þeim starfa vel vax-
inn, me& því hann var gæddur hinum beztu
og fjölhæfustu gáfum af leikmönniim , á-
gæta vel mennta&ur; búhöldur í bezta lagi
og hinn uppbyggilegasti í mannlegu fje-
lagi, f>a& má því me& sanni segja : a& Ás-
grímur sál. var höf&ingi og sómi sinnar stjettar.
AÐSEND, FRJETT INNEEND.
þegar sú harmafregn flaug um bæinn, a&
einn me&al hinna nafnkenndustu borgara hans,
skyldi flytja sig burt og hverfa a& sýnilegum
návistum; tóku sig saman nokkrir af hinum
brjóstbeztu mönnum ásamt útlendingnum af
Róm, og söfnu&u miklu fje til þess a& geta
haldiö áþreifanlega minningu hinum þegar
horfna ástvini — þá veizlan stó& sem hæst,
var sunginn hjartnæmur og andríkur útfarar-
sálmur, er lengi mun í minnum haf&ur, fyrir
hina miklu snilld og kurteisi, er þar Ijóma&i í
hverju versi me& þrá&beinni hugsun, og þó
einkum f hinu gullfagra og ejerstaka útgöngu-
v8rsi — eins og bo&sbrjefi& til samskota þess-
ara var hcldur eigi neitt hrákasmí&i óheil-
brig&rar skynsemi —. A& loknu þessu skiln-
a&arsamsæti, er skerpti töluvert kærleikan fyr-
ir 8iimum, kvöddust borígestirnir me& miklum
harmi, hugsandi hver umsitt; og sá er kvadd-
ur var komst eigi heim tii sfn fyrir hinum
margbrotnu tilfinningum, er hreif&u sjer í brjósti
hans, — Sumum þykir reyndar undarlegt, a&
tveir menn áttu sæti á fundi þessum, er sfzt
var trúandi til þess.
F. G.
G r æ n I a n d. Ilaustiö 1868 var ve&riö ó-
stö&ugt. Frostin byrju&u f nóv. og ur&u mest
19 gr. á R. A Su&urgrænlandi var sumari&
1868, kalt og stormasamt. Vetnrinn álíka og
vant er"; í su&urhjeru&unum nokkuö ' haröarl
en í hinum nyr&ri- Ari& 1868—69 var scl-
aflinn á Nor&urgrænlandi í minna me&allagi,
þar á mót á Su&urgrænlandi afbragSs gó&ur.
Nótavei&in hefir eins oe vant er veriö Iftil.
3 hvalir hafa ná&st frá Holsteinborg. A Su&-
urgrænlandi hefir fisk-og hákallsaflinn veri&
lftill. Aptur í nokkrum sveitum á Noríur-
grænlandi hákallsaflinn hinn bezti. A Nor&-
urgrænlandi var spik og lifurtil samans 7,807
tunnur, og á Su&urgrænlandi 7,279 tunnnr,
alls 15,086 tunnur, sem hva& Suöurgrænland
áhrærir, er hjerum þri&jungi nieira enn árin
1860 — 68. I nýlendunni Julianehaab hafa
aflast 4,300 lunnur af spiki Af hreindýrum
hefir vei&st lítiö; þar á móti hefir refavei&i
gengiö me& betra móti. Æ&arvörpin hafa
fremur brug&íst, og dúntekjan or&i& Iftil. A
Nor&urgrænlandi hefir heilsufar manna veri&
mjög bágboriö, a& fáum undanteknum. Aptur
& mót hefir heilsufar inanna á Su&urgrænlandi
veriö allgott. 20 manns hafa farist í sjó á
konubátum. Vi& árslok 1868, var tala Græn-
lendinga 9,403, nl 4.413 karlkyns og 4,490
kvennkyns, 51 fleira en vi& árslok 1867. A
Nor&urgrænlandi 1868—69, var hart um bjarg-
ræ&i, en á Su&urgrænlandi nóg tii matar. Af
sveitarsjó&unum bafa menn vari& nokkru til
fræ&ingar og nokkrn til þess a& efia atvinnu-
vegina. A Nor&urgrænlandi hafa menn stofn-
a& sparna&ar8jó&, sem er a& aukast. Eitt
kaupskip befir strandaö, sem átti a& fara til
Ga&thaab ; mönnum og farmi var& bjargaö.
Ari& 1869 voru 16 skip fcrmd Krfolith úr
Arsútfir&i, 12 af þeim fóru um sumaiiö tvær
fer&ir millum landa. A& samtöldu hafa veriö
fluttir úr Arsútfir&i 581| teningsmynda&ir
fa&mar af Kríolith, 172þ til Danmerkur, en
409^ til Vesturheims.
Rrjef frá Færeyjura dags. í marz 1870.
„Veturinn hefir veriö mjng óstö&ugur og kald-
ur, ýmist hörkur e&a þý&ur, en ve&rin ojitast
norban. Stökusinnum hafa hörkurnar or&ib
dæmafáar, en sjaldnast sta&i& lengi yfir. Af
því fannkoman liefir ekki veriö tiltakanlega
mikil, þá hefir veturinn ekki veriö eins harb-
ur fyrir útigangspening og f fyrra. Fiskafiinn
hefir í mannaminhum eigi verib jafnmikill,
sem í ár, og horfur á a& hann lialdist enn.
Á vorin og sumrin úir og grúir hjer af út-
iendum fiskiskipum, enskum, shetlgnskum og
frakkneskum kringum strendurnar, en hjer eng-
ar fiskivei&ar stunda&ar nema á opnum bát-
um. Sí&an verzlunin var lálin laus, er sem
allir vilji verzla, ó&alsbændur, festubændur,
húsmenn og daglaunamenn; því í stuttu máli
bi&ja allir um leyfi til a& vcrzla, svo a& þess-
ir smákaupmenn eru or&nir a& kalla í bverri
sveit; me& þessu verzlunar æ&i ey&ileggja þeir
eigi a& eins sjálfa sig og a&ra, lieldur sýgur
þa& út merg landsins, enda eru margir þess-
ara smáverzlara og fleiri fyrir þetta komnir á
höfu&i&, þvf þeir vanrækja hina vissu atvinnu '
í sta&in fyrir þá óvissu. þa& er eigi meining mín
a& liallmæla frjálsu verzluniiiiu þó þctta bafi
Ieitt af henni, en óska eptir einokunarverzl-
uninni, og þó hún væri nefnd því tignar nafni
a& beita konungsverzlun; en eins líti& og Fær-
eyingar hafa boriö skyn á a& nota rjettilega
gæ&i frelsiains, bafa þeir kunnaÖ a& færa sjer
frjálsu verzlunina f nyt A& vísu belir frjálsa
verzlunin komiö því tii lei&ar, a& þeir fá nú
betur enn á&ur landsnytjar sínar borga&ar, en
þeir hafa aptur lært a& þekkja margar á&ur
óþekktar verzlunartegundir, sem nú eru or&n-
ar þeim a& nauísynjum, og þeir nau&ugir
mundu vilja sjá á bak.
Ameríka. í desember 1869, voru 9 af
landsins gull- e&ur peningahúsum tæmd af inri-
brotsþjófum. 282 menn ur&u á járnbrautum
fyrir líftjóni, 400 manns myrtir, 200 rje&u sjer
bana. Einungis f Newyork, brnnnu hús á 6
6töfcum á hverjum degi 26 gufukatlar sprungu,
11 gufuskip týndust alveg Allt þettaer ske&
á 31 degi, bva& þá allt ári&.
Á Englandi brúka menn nú heittar gufu-
vjelar til þess a& bræfa snjóinn af vegunum,
í sta& þess a& moka hann af þeim, sem þykir
miklu fijótara og kostna&ar minna
— þvottakatlar. Meb þessu nafni fást
nú f verzlun erlendls gufukatlar, sem væru
mjög þarfir á hverju heimili, einkum þar sem
miklir þvottar eru, og sem mjög Ijetta undir
erfi&i þetta, er hvervetna þar sem miklir þvott-
ar ern, þykir og er hi& erfl&asta, ásamt vos-
'bú&inni, sem því fylgir. Katlar þessir eru
fundnir upp í Ameríku, af manni sem hjet
e&a beitir Wodvorth, og eru gjör&ir af sterku
pjátri, cg settir á eld. Innan í þeim er laus
botn me& götnm, og sem taka má burtu þá
er vill. Upp úr þessum lausa hotni eru 2 efca
3 bognar pípur, er ná uppá móts vi& barma
ketilsins. í hvert sinn þá bói& er afc þvo,
ver&ur a& taka lausa botninn upp og þurrka
hann sem vandlegast, svo hann ekki rifcgi.
þegar ketillinn á a& brúkast, eru teknar smá-
skornar flísar af sápu, og lagfcar á dreif und-
ir lausa botninn, sí&an er helt svo miklu af
köldu vatni í ketilinn, a& þa& nái hálfann
þumlung upp fyrir lausa botninn. A& því
búnu, er þaö sem þvo á, og sem leggja á í
bleyti daginn á&ur, látiö í ketilinn til þess
a& á hann sje þri&jungs bor&. Hvert ein-
stakt fat efa spjör, e&a hva& sem á a& þvo,
ver&ur a& leggjast hva& fyrir sig sem vand-
legast saman og hva& ofan á anna&, þannig
a& ekkcrt bil sje út vi& hli&arnar e&a kringum
ptpurnar. A& þessu b’iínu er lokíö látifc ofan
yfir, sem ekki má takast ofan af me&an á
su&unní stendnr, þvottarnir eins umbúnir og
fyr er sagt, nvynda einskonar lok, sem engin
gufa kemst upp, og knýr hí& sjó&andi vatn,
sem hvergi kemst upp, nema í gegnum hinar
bognu pípuf, er þa& allajafna streymir of-
an á þvottana. A& einni klukkustund li&-
inni, er allt skarniö e&a óhreinindin orfcin laus
í þvottunum, svo a& einungis me& því, a&
sliola úr því í hreinu vatni, þá verlur þa&
tárhreint. þvottakatlar þessir fást ýmislega
stórir, eumir me& 2 og surnir me& 3 pípum, '
I og þykja þessir betri enn hinir og heniugri,
því þvottarnir ver&a enn bleyttari og á eptir
hreinni. Katlar þessir fást líka af eir, ýinis=
lega stórir, þeir minnstu fyrir 7 rd. þeir
þykja betri enn pjáturkatlar, af því þeir geta
ekki ri&ga&, og svo endast þeir miklu lengur.
VALUR yfir VAL.
Vi& hinn litla laugastaÖ hiá Hiidisheimi í
Hannover á þýzkalandi, settist a& fyrir skömmu
sífcan, læknir nokkur, sem lengi haföi dvaliö í
útlöndum, en haf&i nú þegar mikla a&sókn,
svo hann þóttizt eigi lengur geta komizi af
nema a& kaupa sjer rei&hest. þa& léib eigi á
Iöngu, áfcur enn tveir dándismenn koinu til
hans, og bu&u honum hest til kaups, er kosta
átti 200 rd , me& því skilyröi, a& þeir væru
borga&ir um næstu Mikaelismessu. því mi&ur
sýndi þa& sig þegar, a& hesturinn mundi vera
gallafcur, því honum var& eigi komiö úr spor-
uniim, Læknirinn fór til seljendanna og kvart-
a&i um fyrir þeim, hvernig hesturinn væri. en
þeir vildu engu gó&u um svara, og heldur
ekki taka vi& iioiuun aptur. Kaupanda kom
til hugar, a& liöf&a mál gegn seljendunum,
en lionum var rá&iö frá þessu, því Íiann liaf&i
engin vitni a& kaupgjörningnum Nokkrum
dögum eptir þetta sat læknirinn mjög gramur
á stóli sínum heima, og var a& hugsa um fúl-
mennsku mannanna, enn í því sama kemur
skeggrakarinn inn, og bý&ur gófan dag, án
þess aö honum sje neinu svarafc; herra lækn-
irinn er víst ekki veikur ? „Nei“, „þóknast
yfcur“? „Nei“ „e&a á jeg a& koma aptur“ ?
„Nei, jeg vil ekki vera hjer lengur í þessum
fordæmda stafc A þri&ja degi hjer frá“. Herra
læknirinn er’ nú a& gjöra a& gamni sínu; þjer
viljifc þó víst ekki yfirgefa svo gó&a atvinnu,
er þjer hafi&“ ? Jeg gjöri ekki a& gamni mjer,
þa& er eins og jeg heli sagt I Fari&“ I Sorg-
bitinn fór nú ma&urinn þegar út, og hefir nú
ekkert betra a& gjöra, en a& koma í hvert
hús f bænum og segja frá því kunnugum sem
ókunnugum, a& læknirinn hafi fastrá&i& a& fara
þa&an alfarinn. Mönnum þótli þetta svo ó-
trúlegt, a& þeir gáfu þessu engan gaum, fyrr
en menn heyrfcu a& læknirinn sarria daginn
hef&i borgafc húsaleigu sína, þá þóttust menn
eigi þuría lengur a& efa sögusögn skeggrakar-
ans. Hestasölumönnunum varfc heldur hverft
vi& og fóru þegar til læknisins, og kröf&ust
borgunar fyrir bestinn, en lækninn svara&i
þvi, a& hann ekkert borga&i fyrr enn á Mik-
alismessu, eins og um heffci verið samifc. A&
lítilli stundu lifcinni komu þeir aptur, og bu&-
ust nú til afc taka vi& hestinum, en læknir var
eigi ánæg&ur me& þetta. Kvífci þeirra fyrir
því, a& læknirinn færi svo og svo langt í burtu
og a& þeir mundu aldrei geta ná& til hana
meir, jókst æ meir og meir; þeir grátbændu
því læknirinn um a& sleppa vi& sig hestinum
sem hann loksins gjör&i, þó me& því skilyr&i,
a& þeir borgti&u sjer út í hönd, fó&ri&, er hann
hef&i þurft a& kaupa lianda hestinum, og svo
ríflega þóknun til þess er hirt hef&i hestinn
fyrir sig, er þeir allt fúslega Ijetu af hendi.
Allt fyrir þetta situr lækninn enn me& gófcri
spekt f bænum, og hugsar ekkert um a&
fer&ast burtu, enda er hann sí&an a& hann
Ijek svona eptirtakanlega á hestaprangarana, í
enn meiri metum enn á&ur.
„ENGIN VEIT HVAÐ ATT HEFIR, FYRR
ENN MISST IIEFIR.
Óskir millóna eiganda: Hinn alknnni
mikli au&ma&ur Hope, er þjáMst af niagaveiki,
kallar upp þá er hann sjer nokkrar „Katelott-
er“. „Jeg skyldi me& ánægju hafa gefifc hálfa
millón, til þess a& jeg mætti bor&a eina „Kóte-
lotte“.
Barón Nathanlel V. Rotschild, sem nýlega
er dáinn, eptir a& hann var búinn afc liggja
limafallssjúkur í rúminu mörg ár, mælti þá
er hann heyr&i a& bró&ir hans væri fallinn í
Bologneskóginum. Ó hve gæfusamur var hann
a& gcta fallifc. Jeg skyldi feginn gefa allann
minn au& til þess, a& geta nú verifc jafn heilsu
gófcur eina mínútu og jeg var um tvítugt.
Af þessuin tveimur dæmum rae&al annara
fleiii, sjá mcnn iivafc þeim þykir heilsan dýr-
mœt, er hafa orfcifc a& sjá henni á bak,
+ í dag frjettist hingafc a& þcir sjeu nýlega
látnir, prófastur sjera Gu&mnndur Vigfússon
á Mclstafc, og sjera Páll Jónsson á Ilöskulds-
stö&um.
Eitjandi uj ábyrjtlarmudur Björn Jónsson.
lieatalur í pieuniu. á Akureyrl. J. Sveiueeou.