Norðanfari - 16.02.1871, Síða 1

M 5.-6,
to. AR. AKUREYRI 16. FEBRÚAR 1871.
ii.
Hæstvirti herra C. Rosenberg!
hefir verib oss sönn glebi, a& sjá af
grein einni, er þjer hafib ritab í BHeimdal“ 26.
hiars? í fyrra, og sem hefir verib þýdd á ís-
lenzku og prentuB í blabinu Nor&anfara, hve
fjett þjer lítib á stjórnarstöíu vors fjarlæga
og afskekkta lands, hve velvildarlega þjer vih-
tirkennib rjettindi vorrar fámennu og fátæku
þjófcar og hve vinsamlega þjcr takib þátt í
kjörum vorum. Eins og kunnugt er, eru nú
lifcin mcir enn 20 ár síban hinum sameigin-
lega konungi Ðana og íslendinga þóknabist
að sleppa hinu ótakmarkaba valdi sínu og
vcita þegnum sínnm frjálsiega stjórnarbót, en
þa& eru aí» eins Danir, sem hafa or&i& þeirra
Sæ&a a&njótandi til þessa. þ>ar í móti hefir
stjórnarhagur lands vors komizt f enn þá óeMi-
*eKra og óiilhlý&ilegra horf enn á&ur. Land
vort var eptir a& þa& bygg&ist um nokkrar
a'úir sjerstakt Iy&stjórnarríki, sem ekki stó&
e,,'U sinni í sambandi vi& neitt ríki annab.
Far eptir gekk þetta ríki me& frjálsu sam-
kouiulagi í samband vi& Noreg, hi& næsta og
8kyldasta af Nor&urlandaríkjunum, og st&ar á-
eamt Noregi í samband vi& Dantnörku og Sví-
þjó&. En þótt þjó& vor gengi í þetta hi& e&li-
,eS3 °g æskilega samband vi& hinar bræ&ra-
þjó&irnar á Nor&urlöndum, þá hætti ekki Is-
|a,,d framar enn neitt hinna ríkjanna þar fyr-
]T vera sjerstakt rfki me&, tilliti til allra
•Onlendra mála; þa& haf&i sitt þjó&þing og
Bín lög út af fyrir sig engu sí&ur enn hin
8anibandslöndin. En, eins og au&vita& er,
l'ljóta öll ríki, sem eru í sambandi undir ein-
Um yfirherra, hvort sem þau eru fleiri e&a
ferri, a& koma fram eins og eitt ríki gagn-
Vi,rt útlendum ríkjnm; einmitt í þessu er fólg-
1,,n hinn mesti hagur fyrir smáríkin a& ganga
^ 8arnband sín í milli. þegar hinn sameigin-
legi konungur gjör&ist alvaldur, gjör&ist hann
þa& reyndar í öllum ríkjunum, en ekkert þeirra
hætti fyrir þa& a& vera sjerstakt ríki, þó a&-
greiningarinnar gætti þá, eins og e&lilegt er,
,atlgt um minna. Hvert þeirra haf&i samt
8eni á&ur a& mestu leyti sín sjerstaklegu lög,
þ° sarni væri löggjafinn. Og eptir a& rá&-
gjafaþingin voru stofnu& í Danmörku, feng-
Um vjer rslendingar einnig sjerstakt ráhgjafar-
þing í vora landi. í stuttu máli: F'ram a&
arinu 1848 var stjórnarsta&a lands vors a&
því leyti vi&unanleg, a& vjer itöf&um hjer um
hil jöfn rjettindi og jöfn stjómarkjör, eins og
8amþegnar vorir. En me& stjórnarbreyting-
onni, þegar konungurinn vcitti þegnum sínum
aptur þátt í löggjölinni og umráb yfir landa-
eignum og landstekjum, þá hefir jafnrjettib
tapazt. f sta&inn fyrir a& vjer íslendingar
fengjum undir eins sama þátt í löggjöf ís-
lands, eins og Danir í löggjöf Ðanmerkur,
hefir alþingi vort eigi fengib allt til þessa dags
neitt meira vald enn á dögum alvaldsstjórn-
arinnar. í sta&inn fyrir a& vjer fengjum und-
ir eins umrá& yfir vorum Uti„ sjerstaklegu
iandseignum og iandstekjum, ilegr ríkisþing
í>ana tekib þessi umrá& undir sig. | stabinn
tytir a& Danir könnu&ust vi&, a& fsland sje
i Ulliti til innlendra mála sjerstakt rfki, hefir
þessu veri& neita& af flestum Dönum og á rik-
iaþinginu danska, en iand vort er aptur f
Bta&iun kallab „Biland®, þó þetta nafu hafi
enga ákve&na þý&ingu og sje f rauninni mark-
leysa ein. f stuttu máli: þ>a& vir&ist sem
hinir dönsku bræ&ur vorir hafi sko&a& land
vort nú í meir enn 20 ár öllu framar eins og
hernumi& land, heldur enn eins og frjálst
sambandsland.
þ>a& var oss því, eins og vjer sög&um í
uppbafinu sönn gleM a& ejá, hve rjetta og
Ijósa sko&un þjer, hæztvirti herra, hafib á rjett-
indum og hagsmunum iands vors. Vjer kunn-
um fulikomlega a& meta þá vináttu og bró&-
urþel til þjó&ar vorrar, sem þjer hafib látib f
Ijósi í fyrnefndri ritgjörb y&ar, og viljum vjer
hjer me& votta yíur ynnilegasta þakklæti vort
fyrir vi&Ieitni y&ar í því, a& beina áliti landa
y&ar á málefnum vdrum í rjettara horf. þ>a&
er einlæg ósk vor, a& margir fleiri af löndum
y&ar í Ðanmörku vildu brá&Iega sji og sann-
færast um, iive mjög liallab er hagsmuntim
vorum og rjettindum, me&an stjórnarsta&a vor
er eins óeblileg og órjett, eins og hdn er nú
III
1» a k K a r m ál
frá hálfu íslendinga til
herra Björnsfjerne Bjömsonar-
„Ber er hver a& baki,
nema bró&ur eigi“.
Svo kva& or&speki
áa vorra.
þess nú minnast
og þakkaror&i
kynsmann kæran
oss kve&ja tí&ir.
Heill sjert þú, Björnstjeme!
hinn bró&urholii,
þú er snjallmáll ver
Snælands búa
og víst, ef mættir,
mundir þcgar
flytja Gar&arsey
a& Gaularósi.
Heill sjert þú, frændit
er svo fús vildir
leysa lý& vorn
úr læ&ingi.
Fær oss hugbótar
formæli þitt;
kennum bjarnyis
frá bró&urhjarta.
Eigum vi& rarnan
reip a& draga,
að hins ósvífa
ánau&arhags;
erum fátækir
a& fje og mönnum;
skapar hinn riki
rjett hins snau&a.
Brcg&ast og sumir
benja&ri mó&ur
arfar hennar,
þeir er ói hún bezt;
fjötur þeir spenna
a& fóstrlaunum
henni á fótum
og hendr um þvo.
— 9 —
þ>eim mun þckkari
skalt þú oss vera,
erlendis aiinn
íslands fulltrúi,
þú svo ólíkr
Islendingi
dönskum, sem dagr
hinni dökku nótt.
Sæiir vjer þættumst,
ef þjer líka
marga ættum
( ö&rum löndum,
drengi djarfmælta,
8em draga fram
hlut vorn skar&an
og iieila vilja.
Lof þú getir
þeirra líknstafa,
08» er þú ristir
af ræktarþokka.
Muni ræfrjörh
Ránar sala
göfgan áttrunn,
me&an gyr& er aæ.
HERRA ÍBI.
f>a& er a& vísu valla gustuk a& ómaka
y&ur, herra Ibi, og jeg skyldi sannariega ekki
hafa gjört þa&, ef þa& yr&i sje& af grein y&-
varrl f Nor&anf. f. á. nr. 45—46 a& þjer hef&-
u& fengib f sannieiksást og samvizkusemi y&ar,
þótt ekki væri nema 1. af þeim 3 stingjum,
er þjer nú hafib fengib f nafn y&vart. En af
því a& þjer, herra Ibi, hafib gripi& til þcss ó-
yndis-úrræ&is a& breg&a mjer einungis brfxl-
yr&um, svo sem um smekkleysur, — og þa&
getur ætí& hinn menta&i lær&i ma&ur gjört sem
sjálfur hefir komib me& „slitna au&mýktar
tötra á“ og »tvöfaida hringabrynju“ (Nf. 1868
nr. 31—32) — og enn fremur ura „misskiln-
ing, berlega rangfærsiu og lýgi“ — þa& má
nú varla minnabeita hjá jafnmenntu&um manni,
sera kemur me& enga sönnun sjálfur e&ur
gagnlegt or& gegn mjer, heldur hopar sffcit á
hæi og rennur a& lyktum frá máistab sfnum
sem fætur toga. Herra Ibi segir me&al ann-
ars um mig: BHann bæ&i misskilur og rang-
færir þa& sem sagt var ( grein minni um
apturhvarfib: a& þa& rjettiæti eigi manninn
þegar þa& er greint frá t r ú, eins og höfund.
haf&i gjört í hinni upphaðegu ritgjörb sinni*.
o. s. frv. I minni upphaflegu ritgjörb sag&i
jeg, þar sem jeg var aö tala um rjettlætingar-
lærdóm S. Melsteds Nf. 1868 nr. 11—12.
„Herra Melsted segir um rjettlæting
m a n n s i n s, a& hi& e i n a skylyr&i, sem út-
heimtist frá mannsins hálfu (til ab ver&a
r j e 111 á t u r hjá Gu&i) sje trúin’ (178 bls.),
og þessu ifkt segir hann á 185. bls. a& ma&-
urinn rjettlætist af Gu&s ná& fyrir trúna eina’.
En eptir 5. kap. í kverinu nifnu útheimtist
ekki trúin einungis heldur Og a p t-
urhvarffrásyndunum; en Meisted
sleppir alveg apturhvarfinu : i&runinni og angr-
inu fyrir syndirnar, og eins vi&leitni mannsins
og ásetningi hans til a& betra sig; ’trúin er
hinn eini vegur, sem gefst fyrir manninn og
sá e i n i hœfilegleiki bjá honum til a& geta