Norðanfari - 09.03.1871, Side 3

— 23 —
en flest ý!:t eía ósatt, þa& er jeg Ijet um þær
mælt, þá get jeg eigi fundiB nje hin minnstu
ósannindi í þeim orBum mínum, og tek þau
því nú hjer öll upp aptur til a& standa vih
þau og sanna þau.
Jeg sagBi, a& síra Jón Austmann hef&i
straxteki&því Ijúflega a& þjóna
Ljósavatnssókn, er jeg fór þess á
leit vi& hann. þetta eitt játar Húsavíkur-
presturinn a& kunni satt vera, og þá þyk-
ist jeg eigi þurfa fleiri gagna, enda hlýtur
og mjer a& vera þetta betur kunnugt enn hon-
um. — Jeg sag&i, a& síra J. Am. hef&i e i g i
nefnt einu or&i hver laun liann
ætti a& fá, þá er hann í fyrstu tók a&
sjer þjónustuna. þennan frambur& minn
er eigi heldur Húsavikurpresti mögulegt a&
hrekja, því hann hcfir hvorki heyrt nje sje&
þau orfc, er síra J Am. vi& haffci í því tilliti.
.— Jeg sagfci, a& síra J. Am. heffci aldrei
heimtafc öll hálf prestsgjöldin
þausem greidd eru í þóroddstafca-
prestakalli. Fyrir þessu get jeg rrú borifc me&
mjer sjálfan prestinn f Húsavík; því hann
segir, a& síra J. Am. hafi í brjefi 4. Desem-
ber 1868 viljafc sleppa vi& sig 1 rd. i auka-
getu fyrir hverja messuferfc. — Jeg sag&i, a&
síra J. Am. hef&i þafcan af sí&ur heimtafc
hálf prestgjöldin eptir því sem þau
gætu or&ifc, ef öll vœru greidd. þetta
Bannar líka brófcir minn í Húsavík fyrir mig
svo greinilega raefc hinu sama brjefi síra J.
Ams. ; því síra J. Am. heffci viljafc fá lijá
honum 50 og 30 rd. fyrir þrjú ár, þá var þafc
enn hvergi nærri nóg til þess, afc hann bæri
upp liálf þau prestsgjöld, sem gátu verifc í
brau&inu ef þau hef&u öll komifc til skila svo
sem lög gjöra ráfc fyrir, —• Jeg sagfci , a&
síra J. Am. heffci allra sízt heimtafc hálf
prestsgjöldin, eins og þau yr&u, ef
sem bezt væru greidd. Ef hinum nú
veranda hirfci þóroddsta&asóknar er þa& al-
vara, afc ósanna þessi orfc, þá er hann víst
ekki me& sjálfum sjer; því þar sem jeg me&
hans aðstofc þegar hefi sanna&, a& síra J. Am.
hafi ekki einu sinni æskt eptir helmingi af
hirium lögbofcnu tekjum prestakallsins, þá þarf
einhverja fágæta trú og fáránlegan skilning
til þess afc ætla, afc hann hafi vilja& fá slíkan
helming svo ríflega úti látin, sem bezt má
vera, þa& er a& skilja, þar sem höf&ingsskap-
Ur gjaldenda lætur tneira af hendi enn þafc,
er lögin bjó&a. — Loksins sag&i jeg, a& síra
J. Am. heffci hvorki fyr nje sí&ar
bundifc prestþjónustu sína í Ljósa-
vatnssókn því skilyr&i, a& hann f e n g i
svoe&asvo mikifc af tekjnm presta-
kallsins. Um þetta hlýt jeg a& gcta borifc,
en eigi Húsavíkurjirestur, svo honum er ofráfc,
a& rengja þa&, enda skal jeg og því vifc auks,
a& 8Íra J. Am. hefir optar enn einu sinni sagt
vi& mig, bæ&i munnlega og skriflega, a& hann
ekyldi þjóna Ljósavatnssókn, me&an á þyrfti
a& halda og hann entist til, jafnvel þó hann
fengi engi önnur iaun, erin tekjurnar af sókn-
inni me& þeim heimtum, sem á þeim gætu or&i&.
Hvar eru þá öll ósannindin, er Húsavík-
urprestnr ásakar mig fyrir svo har&lega ? Jeg
stend me& ánægju vi& hvert eitt þeirra or&a
minna, er jeg hjer hef ítreka&, en á&ur haf&i
vegifc, leib og Ijet þau út. þau reynast
mjer allt a& einu sönn nú, er jeg veg þau ö&ru
sinni, og þa& því framar, sem síra Jón Ausim.
hefir a I d r e i, svo jeg til viti, n e i 11 h e i m t -
a&, heldur a& eins sagt sjer þætti þa& sann-
gjarnt og óskafc þess me& aiiri hógværfc, a&
hann fengi einhverja þóknun fram yfir tekjur
Ljósavatnssóknar, sem, a& frá skyldri mötunni
af Ljósavatni, hafa uni hin undanförnu ár ver-
ifc litlu minni, enn tekjurnar af fóroddslaía-
sókn, en me& mötunni, eptir jafna&artali 5 ára,
hjer um bil 85 rd. minni á ári, heldur enn
tekjurnar af þóroddsta&asókn ásamt afgjaldi
prestsetursins og kirkjujarfcanna, e&a me&
ö&runr or&um, 85 rd. minni árlega, heldur enn
þær tekjur, sem Húsavikurprestur hefur átt
tilkall til a& heimta, Slík ósk frá hálfu síra
Jóns Ams. var& mjer a& þykja því sanngjarn-
legri, sem tekjumunurinn einmitt var fólginn í
hinum vissustu og beztu gjöldum, þa& er a&
segja afgjaldi jar&anna, og fyrir þá sök hlynnti
jeg a& því vi& Húsavíkurprest, a& hann hætti
samþjóni sínum einhverju til. A& því lúía
þau brjef mín, er liann vitnar til, og sem hann
kvefcur vera svo háskaleg vætti í móti mjer ;
en honum er velkomifc a& sýna þau svo mörg-
um vottum, sem hann vill, já, velkomi& a&
senda þau byskupinum, kirkjustjórninni, kon-
unginum, og jafnvel Nor&anfara. þau sanna
a& eins þafc, a& jeg reyndi til a& koma á sann-
gjarnlegri tekjumi&lun me&al samþjónanna í
prestakallinu, en vildi þó jafnan unna Húsa-
víkurpresti gó&s brófcurhluta fram yfir jöfn
skipti vegna erfifcari þjónustu hans megin og
vegna samheimtunnar á lurkugjöldunnm í þór-
oddstafcasókn. er hann hefir stunifc svo mjög
undan, jafnvel þó sjófcsaukin, er hann þarf til
a& svara, eigi hafi fyllilega ná& 21 rd. tiljafn-
afcar á ári um fjögur ár, svo jeg veit eigi
hvort ómakiö og ska&ann vi& samheimtuna
þy.rfti a& meta öllu meiri, enn svo sem móti
því, er síra J. Am. hefir orfcifc a& liafa á hendi
alla bókun og embættislegar skríptir presta-
kailsins Nú ruddi presturinn í Hiísavík sig
loksins næstlifcið sumar, svo síra Jón Austm.
fjekk hjá honum 50 rd,, sem tekjubót fyrir all-
an þjónustutíma þeirra í þóroddsstafca presta-
kalli (5 ár í næstkomandi fardögum), en bjet
því og um leifc, a& æskja engrar uppbótar
framar, hversu lengi sem hann enn kynni a&
þjóna Ljósavatnssókn hjer eptir. Frá þessu
skýr&i Húsavfkurprestur mjer í brjefi litlu sí&-
ar, og varfc, a& því er mjer þá skildist, vel
vi& ska&a sínum. En honum hefir or&i& ver
vi&, þegar frá Iei&. Hinc illæ lacrymæ. því
sprakk meinifc, fyrst hjá „íbúanum“, og sífcan
bjá sjálfum prestinum. Eigi a& sí&ur befir
ltann þó eptir þeim skiptum, sem nú eru or&-
in á tekjum þóroddsta&a prestakalls, í næst-
komandi fardögum, a& minnsta kosti fjögnr af
liinum 5 þjónusttrárum (jeg undanskil nefni-
lega ná&arár prestsekkjunnar) , liaft afcgang
til meira enn 60 rd. árlega fram yfir síra
J. Am., og þa&, svo sem jeg nýlcga sag&i, i
þeim tekjunum, sem vissastar eru og beztar.
Mjer vir&ist því, a& hann mætti vera har&á=
næg&ur og þegja, e&a ef hann vildi nokltuÖ
segja, þá a& eins þakka okknr nafna sínum
fyrir gó& skipti. þar i móti heffci síra Jóni
Am. verifc miklu meiri vorkunn, þó honum
hef&i or&ifc a& bera sig upp um skar&an hlut.
En þa& er sú list, sem honum er eigi svosýnt
um a& Ieika, og sízt a& hann mundi þá velja
annan eins veg; því má þa& eigi virfcast ó-
fær vegur fyrir hvern prest, a& fara a& krytja
í blö&unum vi& samþjóna sína um lattn hinn-
ar andlegu þjónustu? því er og betur, a&
slíkt er me& fádæmum. Ef presturinn í Húsa-
vík hef&i þurft a& telja sig vanhaldinn ellegar
sárt leikinn af okkur síra J. Am., a& því er
snerti þjónustubaupífc, þá var a& skírskota því
máli undir byskup. A& skrifstofu hans Iá hi&
rjetta lei&arsund, en eigi a& skrifstofu Nor&anf.
Jeg fór nú og nau&ugur a& þessu sinni
þá leifc, sem jeg er kominn. En fleira ver&ur
a& gjöra en gott þykir, og hvafc skyldi jeg til
gjöra ? Ef jeg hef&i þagafc vifc hinum ramma
ábur&i, er Húsavíkurpreslurinn Ijet dynja yfir
mig til útrásar um alla leshá Nor&anf., þá
mundu þeir, sem hvorki þekkja ntig nje mála-
vöxtinn, mega ætla, a& jeg !ægi fallinn f valn-
um, og þa& a& maklegleikum fyrir ósannindí
mín. Undir því áliti þótti mjer eigi vert a&
búa, þar sem jeg vissi a& sakir voru engar.
En bæ&i ókunnngir menn og kunnugir, þeir er
þetta lesa. væntir mig a& kunni mjer þökk
fyrir er jeg þreyti þá eigi me& því, a& ganga
nær „nau&vörn“ prestsins, heldur enn jeg þarf
a& gjöra, til þess a& lýsa sýknu minni. Jeg
lofa honum sjálfum a& hafa fyrir því, a& smí&a
sjer andsvör upp á spurningar sínar um til-
gang og skilning brjefanna um sendiför Sig-
urfcar á Ljósavatni o, s. frv. jpau svör skulu
eigi geta hnekkt a& nokkru þeim frambur&i
mínum, sem jeg nú hef sta&fest, nje þeirri
skýrslu, er jeg ltjer hef getifc trm tekjurnar í
þúroddsta&a prestakalli og tekjuskiptin me&al
hinna þjúnandi presta. þá læt jeg eigi held-
ur last nje stóryr&i Húsavíkurprests eggja mig
til þees, a& fara a& sanna á nýa leik, hve ó-
vi&urkvæmilegt þa& er, a& taka í nokkurt dag-
blafc annafc eins óþokkarusl og þa&, er jeg á-
mælti í hinni fyrri grein minni. Hver skyn-
samur ma&ur og óhlutdrægur mun sjá þa&, a&
jeg í því efni sanna&i skýrlega þa&, er jeg
vildi sanna, og þarf eigi a& kalla aptur eitt
or& af því, er jeg þá mælti um róg og illgirni
og bull og þvætting, er bla&amönnum sje skylt
a& frá vísa, bæ&i til þess a& firra sjálfa sig
vítum, og eins til a& bera vit fyrir óvitrum
og illviiju&um höfundum. þau ummæli mín
voru almenn og lutu eigi beinlínis a& „íbúan-
um“, jafnvel þó hann gæfi mjer hugvekjuna.
En þa& hryggir mig stórlega, a& síra Jón minn
Ingvaldsson skyldi taka sjer slíkt nærri, svo
sem næ&i þa& til hans ; því víst rntindi jeg
unna honum annars hlutar og betra. Já, meir
enn því sætir; því jeg segi þa& satt, aö jeg
vildi mild& til gefa, a& hann heffci hvoruga far-
i& þá för, sem nú hefir hann fariö, a&ra til síra
Jóns Aui. og liina til mín, en bá&ar til alþý&u.
Enda lýsi jeg a& sí&ustu yfir þvf, a& jeg er
honum hvorki rei&ur nje gramur, en þótt jeg
hjer hafi svarafc honum fullum stöfum, eptir
því sem mjer þótti vi& eiga. Jeg gjöri svo
sem hann bifcur mig, þá er hitan Iiefir \eri&
runninn af honurn, í vinsamlegu brjefi til mín,
14. þ. m. Jeg fyrirgef iionum alls kostar frá
minni hálfu þá atför, sem hann hefir mjer
veitt, og skal aldrei framar láta hann í nokkru
gjalda þeirrar mótgjör&ar, me& því semjegog
á engan veg vir&i honurn mótgjör&ina til í 11-
vilja nje óvináttu, heldur til brá&ræ&is, og
slíkt hi& sama óska jeg a& allir þeir gjörisem
eru mínir vinir.
En lesendur mína bi& jeg fyrirgefa mjer,
ef þeim þykir jeg hafa verifc of margor&ur.
þa& hef&i ekki átt svo a& vera Jeg veit
þeir hafa fengifc nóg af þeim ræ&ustúfum sem
spunnizt hafa út úr eigi rneira stórmæii enn
því, sem hjer var í fyrstu undirrótin, og segja
me& sanni: ,,Meir enn fullur or&abelgur“,
þó jeg gangi undan a& bæta í hann óþörfum
or&um. En jeg skal þá og beita þeim því,
a& láta þá nú fá langa hvíld fyrir mjer í Norfc-
anfara, nema ef einhverjum því meiri undrum
skyidi rigna yfir mig vonum brá&ara úr hans
tvísýna lopti.
Laufási 24. febrúaríus 1871.
Björn Ilaildórsson.
FKJETTIK IÍTLEIíDAR.
Úr brjefi frá Kmh. dagsettu 27. desbr. f. á.:
„Vi&víkjandi strí&inu hefi jeg Iíti& a& segja.
Prússar sitja enn um París, og þykir öllum
þa& fur&u gegna livafc lengi hún heldur sjer.
Sumir eru líka or&nir vonarveikir um að
Prússar geti teki& bana me& áhlaupi, því borg-
armenn hafa svo gó& varnarvirki og stórar