Norðanfari - 09.03.1871, Page 4
fallbyssur, enn hœtt er viS aS þeir lendi í
bjargarskorti áfcur enn langt um lí&ur. Frakk-
ar eru alltaf ab smífca nýjar og nýjar skot-
vjelar og skapa nýja og nýja berflokka, en
smátt og smátt missa þeir fleiri kastala og
borgir. — Eptir því sem nú er framkomifc er
émögulegt afc segja hverjir munu vinna sigur
í þessu sirííi — Engar frjettir geta menn
fengifc dr París nema mefc loptskipum því
Priissar balcla hergarfcinuro í kringum bana. —
í hverri viku ganga loptskip frá París eitt-
hvafc sufcur á Frakkland; surnum hafa Prúss-
ar náfc, en flest liafa þú sloppifc, og á þann
bátt hafa fengizt frjettir þafcan. Eitt af þess-
urn loptskípum rak undan vindi í 15 klukku-
tíma þangafc til þafc rakst á fjall í Noregi. í
þessu loptskipi voru 2 menn sem náttúrlega
ekki þekktu sig þar sern þeir komu nifcnr, og
ráfufcu svo um í 19 tíma áfcúr enn þeir fundu
nokkurn mann, — þessir 2 menn eru nú apt-
ur komnir til Parisar. {retta er sjálfsagt sú
merklegasta loptsigling sem nokkurntíma heíir
veriö farin,
Úr brjefi frá Reykjavík, sem dagsett er 10.
f m , er komu mefc skipi frá Englandi og dags,
17 janúar þ á.
Parísarborg stófc þá dhöggufc og leifc yfir
höfufc vel
Hfn ótrúlegu stórtífcindi sem orfcifc hafa þá
Sedan, Metz, Strasborg og fl. gáfust upp,
ernnúekki orfcnar neinar nýungar. þýzkaiarid
hjelt sem von var, afc styrjöldin væri þegar á
enda. þafc mátti nú búast vifc því, afc Parísarborg
mundi valia sætta sig vifc þafc, afc láta brenna
eig efca svelta inni; eins og þafc gegnir allri
furfcu, afc hún gat þolafc umsátur til lengdar.
Parísarborg hefir eigi afc eins stafcifc af sjer
4—5 mánafca umsátur, heldur virfcist húu enn
all ófús á afc gefast upp, þafc má kalia ián
fyrir Frakkland, afc þjófcverjaland sóafci tíma
og kröpluRj til umsátursins gegn París.
Fyrir þetta hefir landifc, undir einvaldsstjórn
Gambettas, öfclast tíma til afc hertýgjast afc nýju
og skipa öilu sem bezt til, svo afc eptir sein-
ustu fregnnm voru eins mikil líkindi til, afc
styrjöldin endafci mefc því, afc þýzkaland yrfci
gjörsamlega eyfcilagt, sem þafc afc Frakkland
yrfci undir.
Jeg skal leitast vifc, afc svo mikiu mjer er
unnt, afc skýra yfcur frá öllum atvikum er afc
þessu lúta, Trochu hershöffciugja í París, lifcs-
afla og varnarvirkjum m. fl. þar eru nú
100,000 manna, er vinna afc varnarvirkjum
og skotfærunum. þar eru 270,000 vígfærra
manna, einvaialifc ; ráfca fyrir því Ducrot og
Pinais hershöfingjar, sem eru vel byrgir mefc
vopn og arinan útbúnafc Mæit er afc varnar-
viiki Parísarborgar hafi verifc sífcan styrjöldin
hófst, stórum bætt, en þó einkum sífcan um-
sátrifc byrjafci, L o i r e - herinn, lijer um
200,000, sem einnig er sagt einvalalifc, og í
Bllu tiiiiti hifc bezta utbúifc. Fyrrr þeim her
ræfcur hershöffcirigi Cbauzy.
Norfcurherinn mefc hjerum 80.—90,000
manna, hershöffcingi Faidherbe. Afcalstöfcvar
þeirrar sveitar er í Arrio í Amiens. Einn her-
flokkurinn lijerum 30.—40,000 er í grend vifc
Iiavre. Austurlifcifc sem Botirbaki ræfcur fyrir,
hjertim 100,000 manna, og hersveit einíVeg-
cserne, sem Garibaldi er hershöffcingi yfir,
í ölluin þessum hersveitum eru hjerum 740,000
vígra manna, auk þessa er verifc afc kenna
100,000 manna herþjónustu vib herbúfcirnar í
Mareille, svo og vifc Bordeaux á Sufcur Frakk-
landi, 50,000 manna. Gna'gfc er sögfc af vopn-
um og peningum. Á bverri viku korna frá
Vesturbeimi 20 000 byssur fyrir utan stærri
skotvjelar, er einnig koma frá Englandi. Menn
gizka á afc allt heriifc Prússa sje hjer um
700 000 efca jafnvel fleira, af þessu lifci sitja
4—500,000 mauna urn Parísarborg, ásamt iifci
því er prins Carl ræfcur íyrir, og ætlafc er til
áfc eyfcileggja Loireherinn, Hersveitir Frakka
vörfcust afc eins en gjörfcu engin áblaup, þar
til þeir höffcu skipafc lifci sínu og komifc Öllu
í þafc lag, cr þeim bezt líkafci, og þeir
þóttust bjer unr bil vera vissir um gófc-
ann árangur í vifcureign sinrii vifc þjófcverja.
Um Iok nóvembermánafcar næstl byrjufcu Frakk-
ar afc ráfcast á Prússa þar er þeir hittu þá,
sjer í lagi fyrst vifc Orleans, hvar þeir unnu
sigur á hersveit einni frá Viirteriberg. þafc
virfcist sem þafc eje tilgangur Frakka, fetfyrir
fet efca smátt og smátt, afc þröngva afc nm-
sáturslifcinu kringum Parísaiborg, og bá sífcan
eina stóroiustu, bæfci mefc því lifci sem nú e.r í
Paris og trinu sem ér utanborgar. Loireher-
inn, sem er sá mestí, er þess vegna ætiáfcur
til Jþess, afc vera þar sem rnest liggur vifc. Hann
reyndi líka tii afc ráfcast á fylkingar prinsFrifc-
riks Carls, til þess, ef unnt væri, afc ná sam-
an vifc her Parísarborgar, en gat eigi stafcist
áhlaup Prússa, og hlaut.því fet fyrir fet áfc
láta herinn síga undan vestur á leifc, meb
hverjtt móti liann tærfcist nær Irerdeildum þeim,
sem eru á vestur Frakklandi, án jiess, þó afc
fjarlægjast París og jalnframt afc harin gát haft
á baki sjer liina stóru kastala í Cherbourg og
Brest, ef svo færi afc hann bifci ósigur og
þyrl'ti tíma lil afc skipa lifci sínu og búast til
nýrrar ailögu. Norfcurherinn hefir eptir marg-
ar smá orustur, sem hann í ölium, efcur afc
minnsta kosti í þeim flestum, haft sigur, svo
þjófcverjar hafa orfcifc fyrir miklu mannfalli, og
Frökkum heppnast afc þoka stöfcvurn sínum
uær Parísarborg. Jafnframt því afci Loire-her-
inn rjefcst á fylkingar Prússa, brutust Parísar-
merin út hjer um 100,000 og gátu afc nokkru
unnifc svig á Prússum, þó borgarmönnum læk-
ist eigi afc ná saman vifc Loireherinn, sem ef
til vill ekki hefir verifc tilgangur þeirra Allra
þessara bardaga, cr getib í þýzkum skýrslum,
sem unnin tiaíi verifc sigur í hverjum þeirra,
en um leifc hefir þó fjöldi manna þeirra særzt
og urmull af þeim sýkst, af þreylu og kulda,
svo afc járnbrauíirnar hafa haft fulit í fangi,
afc koma ölluni þessum sæg til þýzkalands.
Bourbaki, sem ræfcur yfir Austurhernum, hefir
herbúfcir sínar í Bourges, nokkru fyrir stinnan
og austan Orleans; vita menn ógjörla, hver
ætlun er með þessa hersveit, því þar í grend
eru engir óvinir. Blöfcin geta því til, afc hann
eigi afc ótta prins Frifcrik, sem á einn veg á afc
verja umsátursherinn kringum Paris, jafnframt
og hægri fylkingar armur hans, styfcst vifc afc-
alstöfcvar þjófcverja í Versailles og afc Bourbaki
komi þessum her afc baki, efcur liann nái föst-
uni stöfcvum hjer efca þar á afcal línunni til
þýzkalands. og þannig stemma stigu fyrir öll-
um samgöngmn þangafc, og í sambandi við
Garibaldi afc hreinsa austur Frakkland, efcur
reka þafcan herlifc þjófcverja, sem sýnist ab
Garibaldi mundi þó geta einn, þar efc hann
hvafc eptir annafc hefir rékifc þá frá Dijon, sem
þjófcverjar hafa setifc urn alla leifc tii Strasborg-
ar. Hjcrumbil voru málavexiirnir svona:
Próssar höffcu sífcan í desember hloíifc bæfci fyrir
norfcan, sunnan og vestan afc láta rekast af
stöfcvum þeim, er þeir höffcu haft; en samt ef
ólánifc efcur önnur óliappa atvik eru Frakka
mcgin þá getur sigurinn enn orfcifc Prússa.
Parísarborg var byrg af nýju kjöti til þess
langt fram í marzmánufc, auk þess sem gnægfc
var til af saltkjöti, braufci og vírii, Hvarvetna
eru menn í gófcu skapi og vongófir, eigi afc
eins í Parísarborg heldur og um allt Frakkland.
þarámóti eru þjófcverjar hjer og hvar farnir
afc verfca vonarveikir um afc styrjöldin hafi fyr-
ir þá farsæl afdrif; á þessu bryddir eigi afc
eins í biöfcum þjófcverja, þó þeir ekki vilji
kannast vifc þafc, heldur og jafnvelí herbófcum
þeirra. Próssar voru nú farnir afc skjóta á
ParÍ8 afc sufcveslanverfcu, því vegna vegalengd-
ar annarstac'ar gátu slíotfæri þeirra ekki dreg-
ifc; af hverju engin hætta þótti búin. þafc
er haft eptir Trociiu, afc hann vonafci eptir afc
strífcifc byrjafci ekki aptur fyrir alvoru fyrr enn
kæmi fram í marzmánufc. Látum rní vera afc
þetta sjeu eigi nema munnmæli, þá virfcist þafc
þó mifca til þess, afc menn eigí rasi fyrir ráfc
fram, mefc því þegar afc etja saman hinu ný-
skapta herlrfci móti hinum gömlu og heræibu
þýzku dátum.
Sumpart mefc loptskipum og sumpart mefc
brjefdúfum, liafa allt af fengizt nógar ferfcir
(ram og aplur, svo þafc iiefir rnátt heita fjör
í póstferfcurium. Afc sönnu hafa nú loptskijiin
sum villst efca borizt afleifcis, t. a. m. ei!t er
hraktist noifcur til Noregs, í stafcinn fyrir sem
þafc átti afc fara til Tour3. Afcsetur stjórn-
arinnar er nú í Bordeux þafc hlýtur afc vera
mikil þjófcj sein eptir afc hafa misst allt sitt siand-
andi lifc, regulaire Tropper) vopnabyrgfc-
ir, forfabór og varnarvirki; auk þess iiafa ó-
vinaherinn rnitt í landinu, og ofan á þelta allt
saman afc geta á nokkrum mánirfcum komifc
upp þeim vörnum, er ef til vill, geta orfcifc
óvinunum yfirsterkari, sem í byrjun styrjald-
arinnar voru þó 1 nailli. 200 000 manns. Má-
ske menn megi vona hins bezta, enda þótt
meun skelfist vifc afc hugsa til þeirrar óttalegu
hefndar, sem hinn frakkneski hermafcur beitir.
reki afc því, afc strííifc verfci háfc á þýzkri lófc.
Prússar ríkja nú yfrr öllum hinum herteknu
hjertifcum, eins og upphlaupsmenn efca víking-
ar, og sá hluti Frakkiands, sem strífcifc hefit
farifc yfir, er nakinn og ber sem eyfcimörk.
þó nú þessar menjar sjáizt eigi á þýzkalandi,
ríkir þar þó hin hræfcilegasta eymd og \oUefci,
öi! atvinna og afli, er sem fafliS f dá, og a!I-
ir karlmenn horfnir. Alögurnar eru óbærileg-
ar, og hryggfc og harmur nær því á hverju
heimiii. þafc eru víst eigi ýkjur, þó sagt sje,
afc þjófcverjaland hafi þegar misst hálfa milljórí
manna af særfcum, sjúknm og daufcum. þótt
svo óiíkiega takizt til afc Farísarborg fj'eili efca
yrfci afc gefast upp, mundi þafc eigi hafa mikla
verkun á styrjöldina, því Trochu hershöffcingi
iiefir þegar búifc svo um, afc 400,000 manna
geta rúmast í einum kastalanum Mont Vale-
rien, sem er stærstur og ramgjörfastur allra
þeirra, sem eru kringum Parísarborg. þang-
afc hefir hann og lálifc flytja miklar visflir.
þetta er nu í stuttu máli þafc sem bíöfcin segja
nrn styrjöldina. þafc er fátt af öfcrum vifc-
burfcum, sem mark sje afc, neina þafc sera
Rússland vill nú nota tækifærifc, til þess afc
tala um samninginn, er 1856 var saminn í
París um lúfc svo nefnda ansturlanda spnrs-
mál og fyrir sitt leyli fá numinn úr gildi, sem
Austurríki og Englandi er þvert uin gefc. Um
sífcir hafa nú Spánverjar fengifc sjer kon-
ung, er þafc Amadeus, eizti sonur Viclors Ema-
nóels Itala konnngs. Búifc er afc iaunmyrfca Prím,
Páfinn er setíur frá viiidum, en hefir eptirlaun.
AUGLÝSINGAR.
Útkomin er og fæst til kaups hjá forstöíu-
tnanni stiptsprentsmifcjunnar, bókbindara Egli
Jónssyni og bókb B. Frifcrikssyni í Reykjavík
„Leifcarvísir til þekkingará saunglis(inni“. Verfciö
er 64 sk. fyrir kverifc óhept. Ef unnt verfcur,
mun þafc geta fengizt á Altureyri, og máske
vífcar urn iandifc á Itomandi sumri. ,Jeg hefi
ekki auglyst kverifc i „þjófcólfD, því mefc þafc
blafc hef jegekkiog vil ekki hafa neitt afc gjöra,
Reykjavík 14 febrúar 1871,
P. Gudjohnsen.
— Undir ársokin 1870, kom á prent á
kostnafc prentsmifcjunnar í Reyltjayík 2 útgáfa
af Balsievsbiflíusögum, sem kosta óinnbundnar
24 sk ; þessi útgáfa er aukin mefc vifcbæti, sem
er á g r i p af sögii kristiiegrar kirkju, eptir
postulanna daga. í þessum vifcbætir, er inni-
falin saga unt kristnibofcifc á íslandi. þessi
viíbót er í nrörgu tilliti frófcleg, og mjög vel
af hendi leyst, eptir hinn mikla barna- og
mennta-vin , forstofcumann barnaskólans 1
Reykjavík Hclga Einarsson, senr Ijet sjer í öllu
tillili meira annt um, afc þelta lians verk, yrfci
sem frófclegast, enn afc fá þafc afc fullu borgafc.
í þessunt Vifbætir, vil jeg bifcja lesend-
urna á bis. 138. 13. I., afc lesa í málifc, þar
stendur f y r i r en á afc vera e p t i r,' eins og
sjest á tímalalinu aptan vifc bókina.
í janúar þ. á. var alprentufc Latnesk lesfr-
arbók á koslnafc prentsmifcjunnar í Reykjavík
bún verfcur seld á 1 rd 16 sk þessi bók er
samin af hinum nafnkendu lærdómsmönnum,
skólakennurunum Jórii þorkelssyni og Gísla
Magnússyni. Reykjavík 14. febrúar 1871.
Einar þdrfcarson.
Jeg lrefi nú aptur fengifc afc sunnann
biflítisögur Balslevs og reikningsbók E. Briem,
sem eru til sölu hjá mjer, ásamt sálntabók-
inni, lærdómskverinu nýa og gamla, bandbók
presta. passíusálmar, sögu Asmundar víkings,
smásögur Dr. P. Pjeturssonar og Jóns þor-
lákssonar Ijófabók, mefc sama verfci og þær
seljast vifc prentsmifcjuna í Reykjavík.
B. Steincke.
VOTTORÐ.
þar efc sjera Arnljótur hcfir befcifc mig afc
votta um, hvort skýrsla sín um Gránufuridinn
20. junúar í Norfcf, þ. á, 12. bis. sje rjett í
því er snertir kosti þá er jeg setti upp á fund-
inum og afc jeg hafi verifc kosinn a fc e i n s
til utanferfar svo sem í skýrslunni segir. þá
lýsi jeg því hjcr mefc yfir, afc skyrsla hans er
í þessum greinum er nrig snerta rjett.
Bægisá 2 marz 1871.
Tr G.
Meö því afc vottorfc þeita tekur yfir bæfci
þau daimi, er jeg hefi einkum lekifc fram sern
; skökk í skyrslu herra Páls Magnússonar í
i Gangl. þ á 7.-8. bls., þá finnst mjer óþarfi
j afc svara frekara grein þeirri í sania heifcrafca
i blafci 11. —12. bls, er „vinurinn* kallar
| Bleifcrjetting“.
Vottorfcinu og línum þessum bifc jeg hinn
j heifcrafca ritstjóra Norfcf afc Ijá rúm í blafci sínu.
Arnijótur Olafsson.
— Byrjnn á riti sem heitir „TÍMÍNN“ er hjer út-
j komifc og á árg. afc kosta 48 sk. J. Sveinsson.
| Eigandi og ábyrijtlannadur Bjöm JÓnSSOD*
Preutafcur í prentEiu. á Akurejri. J. Svelnsson.