Norðanfari - 01.07.1871, Blaðsíða 4

GO —
veitt: híisnæbi, fæbi, eldiviSur, Ijds,
þvottur, rúmstæbi og rúmfatnatur; til-
sögnin yr&i kauplaust.
6. Tii þess ab stúlkurnar gætu eignast þab,
sem þær vinna, væri naubsyniegt. a& þær
Jcg&i til efni& ( vinnnuna, t. d. uli í
skamdegisvinnu, þegar a&rar hannyr&ir
ver&a sí&ur um hönd hal&ar; sömuiei&is
efni í ýmislegan útsaum, baidýringu, o.
s frv.
7. Ein kona ætti a& hafa á hendi alla yfir-
stjdrn skúlans, og Sier til a&stoíar tíma-
kennara—einkum konnr — til þess a&
ker.na ýmsar þær menntunargreinir, er þar
ver&a um hönd haf&ar.
Til þcss nú a& koma fótum nndir slíka
stofnun, sem lijer er um a& ræ&a, þarf talsveit
fje. Og þess vegna er f>a& í rá&i - svo fram-
arlega sem vjer ver&um þess á skynja, a& lands-
menn finni þ ö r f á þesskonar skóla hjer í
landi og löngun til a& hann komist á fót —
a& senda svo fljótt, sem ver&a má, bo&ebrjef
út um Iandi&, svo a& þeir, sem styrkja vilja
þelta fyrirtæki, geti þar á rita& tillög sín, er
í fleiru gæti or&i& en peningum einum.
Ef nú svo skyldi rcynast* sem vjer bæ&i
óskum og vonum, a& landsmenn taki málefni
þessu vel, eins og þa& f sannleika á skili&,
þá munum vjer eigi láta þar vi& sitja, heldur
einnig ieita li&veizlu bjá vinum vorum og
kr.nningjum erlendis, sem eflaust munu eigi
láta sitt eptir Iigeja, ef nokkur áhugi á mál-
efni þessu sýnir sig hjer innanlands.
þ>ess skal a& lyktum geti&, a& á fundi
þeim, sem a& framan er nefndur, var nefnd
kosin (Olufa Fhisent IngilciJ Itlelsted, Hóhn-
fridiir porva/dsdóttir, Giid/ög Guttorinsdóttir,
Thora Mehted,) til frekari a&gjör&a í máli
þessu. Skrifarastörf nefndarinnar hefir mála-
flutningsma&ur Páll Me!ste& á hendi, en kaup-
ma&ur H. Th A Thomsen hefir teki& a& sjer
fjehir&isstöríin þegar til þeirra kemur.
Reykjavík, 18. marz 1871.
0Iufa Finsen, Sigrídur Pjetursson. Sophia
Thorsteinson. Ástridur Melsted. C/iristine
Thomsen. Sigriduv Siemsen. Giidrún Olaý's-
clóttir. Gudrun Stepiicnsen. Sigj)rúdi/r Frid-
i ilcsdóttir. pordts Thorstensen• Hagnheidur
Bogadóttir. Ólöf Bjðrnsdóttir. Katrin por-
valdsdóttir. Sigridur Jónsdóttir. Herdis
Benediktsen. f> óiiiildiir Tómasdóttir. Anna
Tœrgesen. lngileif Melsted. Kristin Svein-
hjönison. Hóliiijridur porvaldsdóttir. Sophia
Jónasson. Gudlang Guttonnsdóttir. Johanne
Zimsen, Caroline Sivertsen.
Thora Melsted.
Páll Melsted H. Th, A. Thonisen.
UM STYRKTARSJÓÐINN f ÖNGULSTAÐA-
HREPP 0 FL.
f>a& hefir jafnan reynst sannmæli, a& au&-
urinn sje afl þeirra hluta sem gjöra skal, og
því eins er deyf&in og framfara!eysi&, vegna
efnalevsisins og peningaskortsins.
þa& má svo a& or&i kve&a, a& valla nokkur
eigi skilding hva& nrikiö sem á liggur ogjafn-
vel bændur eru ráfalausir me& a& borga hina
venjulegu tolla nema me& vörum , sem ávalt
ern ney&arúrræ&i, því peninga hafa menn ekki
fengi& í verzlariinni. Kaupmenn hafa dávei
sje& fyrir því núna seinni árin a& ota heldnr
fram óþarfa glingri úr bú&um sínum , í sta&
þes3 a& borga me& peningum þa& sem manni
her. Allt stendur því fast, engin getur selt,
og enginn keypt, þa& er a& eegja, ef pening-
ar eru nefndir, en þa& sýnist enginn hæg&ar-
leikur a& bæta úr þessu, þegar einræii kaup-
manna er á a&ra hiib en fátækt og skuldir á
hina.
Nokku& mætli þi5 gjöra hægra fyrir nm
viískipti manna, ef iánssjó&ir væii til, og eru
menn sumsta&ar lijer í Eyjafir&i a& byrja a&
koma slíkum sjó&um á fót, en byrjanin er opt-
ast örfcugust. þa& var fyrir 5 árum e&a 1866
a& nokkrir Öngulsta&ahreppsbúar — flestir ó-
giptir — gjöi&tt samlag Ijártil „Styrktarsjóis"
íianda sjer, og var þa& fyrsta árifc eitthvab
26 rd en 1870 orfifc li&ugir 100 rd. Lög
voru einnig samin, og er tilgangur sjó&sins,
a& styrkja fátæka-atoiku- og rá&deildarsama
bændur einkum frumhýlinga, me& peningaláni,
lántakendur eiga afc borga 4 í leigu árlega.
Sjóinum ciga a& stjórna 5 menn , 3 ógiptir
og 2 bændur, sem kosnir eru fyrir eitt ár í
senn. pessi nefnd á a& samankalla hinar
•ofnfcu gjafir, sjá um a& sjó&urinn liggi ekki
ar&Iaus, rá&a hverjum lána& cr, — því opt
hifcja íleiri enn hægt er afc Iána — , innheijnfa
lánin og leigurnar, og gjöra svo nákvæma
greín fyrir frammistö&u sinni á fjelagsfundi
sem haldinn er í aprílm. ár hvert En hvorki
hafa samskot þessi gengifc jafnt yfir, nje menn
liaft peninga á rei&um höridum ; svo í vetur
var farifc a& safna hlutum tii hiutaveitu efa
MTombolu“ *, sem haldin var a& Munkaþverá á
gamlaárskvöld ; drátturinn kósta&i 8 sk., svo
ágó&iun var& 14 rd. Me& þessu móti gáfu
fleiri bæ&i karlmenn og kvennfólk. þá var
aptur byrja& a& saína til annarar „Tombólu"
sem haldinn var sumardaginn fyrsta lika a&
Munkaþvera; á henni voru 350 nr., dráttur-
inn kostafi 16 sk. og gekk alit npp. Akureyr-
arbúar einkum verziunarstjórarnir gáfu 80—
90 nr. og kunnuin vjer þeim þakkir fyrir. Á-
gó&inn var& li&ugir 50 rd. , svo sjófcurinn er
mí hjer um hil 170 rd. Fólki væri roiklu
þarfara aö leggja til slikra sjó&a , þegar þa&
eignast skildinga, sem þa& þarf ekki a& brúka
til brá&ustu nau&synja sinna, heldur enn lát-
ast semja sig eptir háttum meiri manna, sitja
a& skytningum og annafc því um líkt. því er nú
annars hetur, a& svall og drykkjur fara held-
ur minnkandi, a& minnsta kosti til sveitanna,
eptir því sem tímarnir ií&a og si&irnir hreyt-
ast, en ný kyns!ó& kemur mefc nýja si&u.
Ritafc í maím. 1871,
Nokkrir nefndarmenn.
ÚR BRJEFI dags. 15. maí 1871.
(Framh ).
Samvizkusamur prestur. Stjórn-
in prússneska baufc, a& prestar á þýzkal. skyldu
af prjedikunar stól minnast þess me& þakk-
lætis bæn, a& Metz var unnim Nokkru sí&ar
Ijet hún liöf&a mál nióti einum presti á Nor&ur-
þýzkalandi, út af bæn þeirri senr harin haf&i
flutt vi& þetta tækifæri. Bænin hljó&ar þann-
ig: rMjer fellur þungt a& bera fram hjer í dag af
prjudikunarstólnum eptir bo&i yfirvaldsins lofog
þakkargjörfc fyrir Ðrottinn, af því hann hefir
leyft, að Metz skyidi vinnast. Hvernig ájegab
samrýma þetta vib bo& kristiiegrar trúar, og
hvernig á jeg að láia óskir mínar í ijósi?
Sem kennima&ur Gu&s og hans þjenari ver&
jeg a& athuga upphaf stríbsins, og gjöra oss
þa& ijóst, hver hafi byrjafc þa& og haldifc því
fram; oss ber ekki a& leyna sannleikanum,
þegar vjer í bæninni komum fram fyrir Gu&s
alskygna augiit. Drottinn vor Jesús gaf sig
fyrir oss í dau&an á krossinum og ba& óvin-
unr sínum fyrirgefningar hjá Gu&i, segjandi:
þeir vita ekki, hva& þeir gjöra. Slíkt eiskudæmi
hetir hann getifc oss, og kennt oss, hvernig
vjer eigum a& breyta eptir honum, en því
mi&ur hin þýzka þjó&, sem viil fri&, en hatar
strífc, iætur árángurslaust til sín heyra þeir
sem völdin hafa og Bismark þeirra rnest, hafa
komifc strí&i þessu af sta& me& djöfuliegri
undirhyggju ; þeir hafa hva& eptir annafc getafc
saniifc fri& meb gó&um kjörum, eri ísta&þess
a&gjöraþa&, ieitast þeir vi& a& eyfileggja hina
frakknesku þjó& algjöriega og aflei&ing þess
ver&ur gjörsanrieg si&aspilling hinnar þýzku
þjó&ar. Bismark og hans þjenarar Kkjast
h'aríseunum; þeir hafa ávalt trúna á tungunni.
en hjörtu þeirra eru forhcrt ; þeir virfca a&
vettugi tár og volæfci þýzkaiands og Frakk-
landa. Vjer höfum misst syni, bræ&ur og menn,
sem eru jar&a&ir á Frakklandi e&a lifa vi& eymd
o" æfilöng örkums! á sjúkra húsum Frakkl.
e&a þýzkal. en hrygfc vora yfir þessu teiur stjórn-
in uppreistarmerki og oss er talin trú um, a&
sigur og lönd sjeu meira vir&i. þýzkum mönn-
um cr þröngvab til eptir bofci Viliij. kon., a&
hrenna bæi, drepa saklausar konur, börn og
gamaimenni, og ræna alsla&ar, og svoria ógu&-
legir og afvega leiddir ver&a þeir a& koma apt-
ur, ef liegnirigar dómur Gu&s hittir þá eigi og
höf&ingjana. Getur nokkur konungur dirfst
a& tala um Gu&s a&stofc, þegar svona aumlega
er áetatt.? Jeg get ekki varist þeirri hugsun,
a& iiegningardómur Gu&s muni koma fyrir slík
grimdar verk, og jeg sje í anda, hveinig ó-
komin tí& mun lei&a yíir oss hi& sarna, seni
vjer höfum leitt yfir Frakkl því Gu& segir:
mefc þeim sama mæli sem þjer mæli& út, skal
y&ur inn aptur mælt verfa, Ef fri&ur Iief&i
verifc samfara því , a& Melz var unriin,
þá heffci jeg mefc gle&i frainhori& innilegt þakk-
læti mitt fram fyrir liin almáttka en eptir því
1) Orfcifc „Tombola" er eiginlega ítalska, en
er brúka& í fleiri málum, enda or&i& algengt
í ræ&um og ritum á Islandi. þó væri or&i&
„Bazar“ máske hæfilegra hjer, því hlutir fyigdu
öllum nr, vorum.
sem nú stendur, gelnm vjer a& eins befcifc Gu&
í au&mýkt, a& beygja bjarta konungsins og snúa
lionuin til fri&ar. í ofdrambi sfnu ljet Páfinn
yfirlýsa því, a& Iiann væri óskeikandi, en Gu&
refsa&i honum og gjör&i lians vald a& engm
þa& er einnig lítiiræ&i fyrir Gnfci, a& steypa
konungum og keisurum af veidisstóium þeirra;
gott væri ef höf&ingjar Ijetu dæmi Páfans og
Napoleons sjer a& varna&i verfca. Bi&jum til,
Gu&s, a& hann upplýsi oss, a& hann var&veiti
oss frá synd og öllu iliu, a& hann tiireikni oss
cigi þa&, sem vorir menn hafa misgjört, en
lei&i þá á hetri veg.
Dæmi þessi geta gefifc mönnum nokktirn
vegin sjnishorn af stjórnar anda þeim, er ríkir
í Prnssaveldi og hvafc yndislegt er a& búa undir
þess ná&ugu stjórn. þó herfræg&in kæíi ni&nr
allt mögl og aliar raunatöiur, þá ver&ur' þó
sorg og gremja margra hundmfc þúsunda, á
þyzkalandi ekki utrymt ur lijörium manna yfir
aflei&ingum atrí&sins. þar ver&ur hervaidi ekki
vi&komifc, enda rnun Vilhj. keisari og Bismark
hugsa meir umElsassog Lothringen og lnað
meira gæti bætzt vi& hi& prússneska keisara
dænii lieldur en um hinar angrá&u sáiir, scrn
! því húa.
AUGLÝSINGAR.
— Umleifc og vjer eptir tilmæium hiuta&eig-
enda, látum prenta eptirfylgjandi vottorb , á-
lítum vjer sliyldu vora, aamkvæmt brjefi dags.
16. maí þ. á. , afc geta þess, a& ekki einung-
is þa& sem sagt er frá í þ. á. Nf. nr. 21 — 22
um biiun áttavitans á ekipinu er tvndist í vor
úr Fljótum, er sagt öidungis tilhæfúlaust, held-
ur og a& skipifc hafi verib á rjettri lei&, þá
seinast sást til þess á siglingu í nor&ankælu
fram á Skagagrunn. Attavitinn haffci veriö
frakkneskur, en engir stafir á honum, og keypt-
ur á Emilíu (Gránu) uppbo&inu í Siglufir&í.
Ritst.
— Jeg undirskrifa&ur vitna þa& : a& átta-
viti sá er skip óbalebónda E. B Gu&munds-
sonar á Hraunum haf&i þeear þa& fór hina
hryggilegu legiiferfc þann 10. f. m. til a& far-
ast, og sem jeg á för„m hans haf&i hrúka& í
2 ár, haust= og vetrar-vertí&ir, vísa&i vel áttir
og var í alla sta&i gó&ur a& því olnu untW
skildu, a& mjer þólti hann nokkub vakur á
nálinni a& stýra eptir honum næmt strik í sjó-
róti, sem a& líkindum á sjer stafc me& flesta
áttavita á smærri förum.
Hrúthúsum 13 maímán. 1871.
Jón Ðagsson.
Náiægt hryggju kaupm, Havsteens hjer
í bænum, tapa&ist þann 27. f. m., forn hnakk-
taska me& 3. hringjum. - IJinn rá&vandi
handhafari er be&inn a& halda henni til
skila á skrifstofu Noríanfara?
. .. r , r ‘ ° ‘oo noepin-
ers a Akuieyn, háifti.nnu af korni, eem var í
bláröndottum poka merktum þ. H.,oghvítum
strigapoka fornum me& ýmsu í, t. a m lit-
arefni til a& Iita biátt, 5 áln af bláröndóttu
fófcui Ijerepti, 1. al. af svörtu Ijerepti, ein axla-
hond, 1. pd. af róli, 1 pd. afkaffi, 6 ál af
bryddingarbor&a, 2. tylftir af töium, hálft lóð
af silkitvinna og fl. Hvern þann sem hef&i
tekib þetta til handargagns, e&a or&i& óvart a&
taka þafc í misgripum, bi& jeg a& skila því
aptur til mín og skal eigi nafns hins sífar-
nefnda getifc efhann svo vill
Vatnsleysu í Fnjóskadal 19. jtínf 1871.
Olgeir Gu&mundsson.
— Hver hefir tapafc peningabuddu me& fá-
einum skildingum ?
Akoreyri 27.-—6.—71.
Kristján HallgrímBSon.
- “ A Moldhaugnahálsi austanver&um, fannst
18. Þ m. strigapoki, me& fjórum skeifuni og
nokkruni nöglum
Stóra-Eyrarlandi 28. júní 1871.
Pjetur Gufcmundsson.
— Móskjóttiir hesíur Ijónsfyggnr, (kynjaS-
. ,"r LyJaíl,,f0* aljárna&ur me& 6 boiu&um
!';e,IUm’ frá Ma;lifulli f Skagafir&i
22. juní 1871. Sem gó&ir merin eru be&nir
a& lei&beina til mfn.
Pjetur Jónsson á Reykjahlí&.
Eigandi og ábgrgdannadur Bjum JÓHSSon.
f renta&ur í prentsm. á Akurnjírl. B. M. .sTep há n s s oÝÚ