Norðanfari - 28.02.1872, Síða 2

14 -
011 átrúnaSargo?) Jónonga erlerulis, er þogií)
hafa hi& mesta þakkiæti af þeim, annahtveggja
í bnndinni rælu e&ur óbundinni, og er þeir,
jeg segi þab í fullrialvöru, áttu fylli-
iega skilib, eru þá eigi harlari en jeg, heidur
hínn fróbasti þeijra miklu linari en jeg f fjár-
kröfunum. . . . Ilvab segi þjer nú um þetta
hinir fylgispöku Jónsrekkar, baldi þjer enn ab
ybnr nægi ab lesa ekki, vita ekki, skilja ekki,
en jeta hverr eptir öbrum og gjamma hverr
íraman f annan um „ærusnauba kauba“ , um
Bómcnni“, um „libhlaupa í mótstöbuflokk ætt-
jarbarinnar4, en lofa þab hvab mest á sjálfum
ybur, er þjer lastib mest á öíruml
Ef dannebrogsmaburinn hygst ab finna á-
burbi sínum nokkurn hinn minnsta stab, þá
verbur hann ab segja ab jeg hafi orbib „lib-
lilaupi og gengib í mótstöbuflokk ættjarbar-
innar“ í klábamálinu á alþingi 1859. En þab
mun hann þó hyka sjer vrb ab segja. f>ab er
sannfær'mg mín, studd á langri umhugsun og
þeim rökum, erJónungar munu aldrei fá hrak-
ib, ab hafi riddaranum yfirsjezt í fjárklába-
málinu, þá hafi honum þab þó öllu fremur f
fjárhagsmálinu. . . , Hverjar færirbu svo á-
stæbur fram fyrir libhlaupanafninu ? Engar.
r/Aptnr rennur lygi þá ersönnu mætir“.
Urr. hin önnur, eigi illviljabri beidur cnn þá
saurugri, ámæli d-aiwiebrogsm. skal jeg vera
fáorbur og sleppa sumum þelrra meb öllu.
Ilann ber mjer á brýn, „ab jeg hafi tvívegis
f ritdeilu þessari beint ab sjcr persónulegum
meibyrbum , án þess o. s. frv“. Hib fyrra
sinn er jegnefndi „fæbingarstofnunina á Gaut-
Iöndum“. En dannebrogsmaburinn gleymir ab
geta þess ab hann gaf einmitt sjálfur tilefni
til þessa, meb þvf í grein sinni á undan ab
tala meb „mörgum fögrum orbum“ um rfóst-
ur“, rkróga“ og rfæbingar“ (Norbf, 1S71. 38.
bls). Má jeg svo spyrja: eru þessi orb hans
betri ebur belgari cn mín? Hitt er þab er
jeg dróttabi ab honum ab hann hefbi „beimild-
arlaust* tekib nafn Tryggva undir fyrirspurn
sfna. Sje þetta „persónulegt meibyrbi* af
mjer, þá er og allt málib af hans hálfu rpér-
sónulegt meibyrbi“ til mfn, þar eb allt deilu-
efnib er, ab jeg hafi rheimildarlaust“ auglýst
„brjefib góba“. þá finnur hann ab því ab jeg
hafi komib fram meb rprivatbrjef“. þar til
svara jeg, ab jeg hafi eigi tekib annab úr
cinkabrjefi en þab er laut ab áliti rJónung-
ans“ á þjóbmálefni; og þab er skobun
mín og þab hefi jeg sýnt og sannab danne-
brogsmanninum, ef annars er aubib ab sann-
færa hann , abþjóbmálerþjóbeign,
iivort þab heldur stendur f cinslegu brjefi eb-
ur opinberu, hvort þab á heldur ab fara leynt
ebur Ijóst. Honum er meira en velkomib ab
auglýsa allt þab er jeg heQ skrifab í brjef-
um mínum u m þ j ó b m á 1 e f n i, því ab jeg hefi
aldrei kunnab þann sib, abhafaabra sannfær-
ingu f laumi en abra í ljósi, nje bafa allt abra
skobun á þjóbmálefnum, þá er jeg tala einslega
vib menn, en þá er jeg skrifa ura þau í blöb-
in eba tala um þau á þingi. Hann má leita
nær Bjer ab slíkum manni. Dbr.maburinn
kallar þessa og „þvíllka abferb þrælaverk
o. 8. frv“. þesBU trúi jeg dável, því ab hverr
sá er veit hvernig á öllum plöggum stendur í
hugskoti dannebrogsmannBÍns, hann veit hvílík
áþján þab hlýtur ab vera fyrir hann ab missa
þess langgæba frelsis, ab bera fyrir sig allt
abra skobun á þjóbmálefnura einslega, allt abra
opinberlega. þá er dannebrogsmaburinn ab
veifa því axarskapti kringum sig ab jeg sje
„skrýddur dönskum hertygjura", en riddarinn
sje í „fátæklegum íslenzkum stakki“. Danne-
brogsmaburinn má þó vita, ab riddarinn geng-
ur í dönskum fötum undir dönskum krossi, en
jcg eigí; ab hann hcfir þcgib miklu fleiri og
stærri ölmusur af Dönum en jcg; ab hann
lifir upp á dönsku, en jeg upp á íslenzku.
Glósa þessi getur því eigi tekizt í líkamlegri
merkingu, hún verbur randlega ab dæmast*.
þykir þá dbr.manninum hinn andlegi
íslenzki stakkur dbr.riddarans vera orbinn f á-
tæklegur? Ebur finnst honum stjórn-
málasúpan , er verib hefir sífelt velgd upp
f Nýjum Fjelagr. síban 1855, en verbur
þó sí og æ hin sama, vera loksins orbin
þunn og ósabsöm ? Reyndar mun þab eigi
vera; en rhverr skilur heimskuþvætting þinn,
þú eigi sjálfur..............“.
Ab lyktum ber dannebrogsmaburinn mjer
á brýn ab jeg hafi þjófkennt sig. Jeg hefi
fært honum nafntöku Tryggva til “gjörtækis“
en eigi til rþjófnabar“. Lögspekingurinn á
Gautlöndnm veit nú víst eigi mun á þessum
orbum. Ebur skilur hann þessi orb mín : .,cn
þab gatjeg eigileittmjer f hug,
ab herra Jón á Gautl. mundi stelandi hendi
nafn hans tckib hafa“, bvo sem jeg hafi þjóf-
kennt sig ? Útaf þessum hvaBsa skilningi
sínum ætlar nú dannebrm. svo sem ab fara í
mál vib mig. Gjöri hann svo vel, komi hann
hvenær er hann vill ebur þorir.
Arnljótur Ólafsson.
Eplir beibni sjera Arnljóts Ólafssonar á
Bægisá hefi jeg borib þá kafla úr brjefi Tryggva
Gunnárssonar og ónefnds manns, sem prentabir
eru f Norbanfara nr. 48 — 49 af 20. desember
1871 í greininni rcigi er sopib kálib þótt f
ausuna sje komib“ saman vib frumritin og votta
hjermeb ab kaflar þessir eru orbs til annars
samhljóba frumritunum.
Skrifstofu Eyafjarbarsýslu 23 febr. 1872.
St. Thorarensen.
» *
•»
— Vjer álítnm ab ritdeilu þessari sje hjermeb
um síbir lokib, þarsem málsabeigendur hafa nú
hvor um sig þrisvarsinnum f blabi þessu rætt
málstab sinn, flestum kaupendum þess til mik-
illar skapraunar, út af þvf, ab slíkum ágætis
mönnnm skuli geta ágreint ogþabí hinum mestu
velferbarmálum vorum, sem er þeim til hnekkis
og óheilla fyrir land og lýb. Vjer skorum þvf al-
varlega og innilega á vandamenn og vini beggja
partanna, ab þeir leggi allt kapp á , ab svo
miklu leyti, sem í þeirra [valdi stendur , ab
andstæbingar þessir, er fyrrmeir voru aldavin-
ir, sættist sem allra fyrst heilum sáttum.
Ritstjóiinn.
MIMNI HLUTINN f STJÓRNARMÁLINU
Á ALþlNGI 1871.
Kunnugt er, ab þingmenn voru tvískiptir f
úrslitum stjórnarmálsins á seinasta þingi eins og
fyrri. Meiri og minni hlutinn voru 1871 skipabir
nálega sömu mönnum sem 1869, nema einstaka
sálir villtust eins og milli flokkanna á víxl, og
slitu í gumar tryggb vib þá, erþeir studdu 1869
f>á er ókunnugur mabur leitast vib ab
gjöra sjer grein fyrir því, hvab slíkum mönn-
um hafi til gengib, þá hlýtur honum þegar ab
koma til hugar, ab slikir menn sjeu eigi sjálf-
stæbir í hugsunum sínum, er þeir breyta svo
skyndilega skobunum í svo mikilvægu málijog
þegar þab er svo rakib lengra, hlýtur mönn-
um ab virbast, ab þab komi annabhvort af
þrekleysi í ab framfylgja sannleikanum, þeir
þori eigi einhverra orsaka vegna abstandavib
þab, er þeir jálubu ábur satt eb vera; eba þá
af lausung f lund, þeir sjeu svo þægir, ab þeir
geti ekki fengib sig til ab neita þeim flokkn-
um um atkvæbi sitt, sem leggi mestar fölur á
þab, og svo hugsnnarlausir, ab þeir annabhvort
skiptib hafi látib sig einu gilda, hvernig gengi
meb þetla abalmál fósturjarbar sinnar.
þá er Iitib er á ástæbur meiri hlutans,
sem hann er svo fastheldin vib ár eptir ár,
þing eptir þing, þá eru þær svo óbrotnar og
liggja svo í augum uppi, ab eigi þarf mörg-
um orbum um þær ab fara. þær eru teknar
af óhrekjandi sögulegum rjetti Islands og þeirri
langvinnu reynslu, sem oss er orbin svo dýr-
keypt, ab stjórn geti aldrei farib í lagi á ís-
landi, nema hún sje algjörlega innlend, meb
fullri lagalegri ábyrgb fyrir alþingi, og eigi
þurfi ab sækja alla yfirstjórn í 300 mflna fjar-
lægb til Danmerkur. þessar ástæbur eiga ekki
því láni ab fagna, nb njóta höfbingja hylli, en
þær stybjast vib hib einfalda traust til sigurs
hins sanna og rjetta, því ab sá er mönnum
æbri, sem fyr eba síbar veitir því sigur. En
um ástæbur minni hlutans væri þörf ab fara
fleiri orbum; þvf ab þær liggja eigi eins bein-
ar fyrir allra augum, einkum eins og þær
komu fram á seinasta þingi.
Ástæbur hins roinni hluta, er hann alla jafna
hafbi á hrabbergi sumarib 1871, má heimfæra
undir 3 setningar; er ein h ei mspekileg,
önnur hyggindaleg, þribja heimskuleg.
Hin heimspekilega ástæban er sú, ab allra
tíma rcynsla, öll veraldarsagan leggi áfellis-
dóm á öll hlaup, öll stökk; öll framför verbi
smámsaman áfram ab þokast, mest sje um
vert ab ná fyrsta stiginu fram, hversu stutt
sem þab sje, og verbi þá sporin á eptir grcib-
gengari. þetta heimfærir minni hlutinn svo,
ab heimska sje ab hafna nokkurri tilslökun af
hendi Dana í stjórnarefnum vorum, hversu lítii
sem væri, og væri meb þvíabganga óskorab ab
bobum þeirra, opnabur vegur til meiraörlætis af
hendi þeirra. þegar hingab er komib heim-
færslunni, fer ástæban ab verba vibsjál, því ab
hvab liggur beinna vib, en ab Ðanir hefbu þab
jafnan fyrir keyri á oss, ef þingib yrbi nokk-
urntíma svo nöturlega talhlýbib, ab þab sam-
þykkti önnur eins frambob, og vjer höfum enn
ab fagna frá Ðönum, sem í sannleika eigi eru
höfbingleg, og ljetu svo jafnan vib þab tangar-
hald vera, er þeir mebþví næbu á oss, og linubu
aldrei framar á, og hefbu því meira rjettar
yfirskin fyrir, en þeir hafa opt endrarnær haft,
er vjer hefbum sjálfir lagt ab því hendur, ab
klemma oss og nibja vora í kjapt tangarinnar.
En þab er og annab athugavert vib ástæbu
þessa, eins og hún kemur fram hjá minni hlut-
anum, og þab er, ab hún á alls ekki vib í
stjórnarstælu vorri viö Ðani, hversu rjett sera
hún er í sjálfri sjer. Hjer er alls ekki ura
neitt hlaup eba stökk ab ræba, þá er Iitib er
á samband Dana og Islendinga, því ab vjer
förum eigi fram á annab, en ab vjer fáum ab
njóta þess rjettar, sem vjer höfura alla tfb
haft bæbi ab lagarjetti og náttúrlegura rjetti.
þá er litib er á afstötu Islands og mismun-
andi þjóberni Islendinga og Dana. þessi rjettnr
hefir og margsinnis verib játabur af Dönum
sjálfum, og oss heitinn af konungum Dana,
sem dánir eru, og konungi vorum, sem nú er;
vjer förum eigi fram á annab, en ab Danir
gjöri sjer eigi þá minnkun, ab gjöra sína eig'
in konunga ab brigbmælgismönnum, heldra'
sleppi vib oss stjórn vorri, í vorum eigin mál-
um; og láti oss njóta jafnrjettis vib sig, þá
er reikninga vibskiptin eru útkljáb. Er þett®
nokkurt stökk? Getur nokkur hlutur legib
beinna vib, en ab svona á þab ab vera, o?
svona hlýtur þab ab verba, þegar minni hlflt-
inn, scm nú er, er sigrabur af enn minni hluts?
En aptur kemur hib stjórnarlega stökk til skob-
unar, þá er vjer erum búnir ab fá óbundn**
hendur í stjóm vorra eigin mála. {>á kcm^