Norðanfari - 31.05.1873, Síða 4

ejgn fjelagsins. Menn viðurkenna að só
skilagrein geti ekki orðið nákvæm, og beri
einkum til þess, að það sje sjaldgæft, að
allir reikningar írá mikilli veizlun þyki al-
veg rjettir; veldur því stundum óregluleg
og skeytingarlaus bókafærsla, að llestir reikn-
ingar frá sumum verzlunuin, verða rneira
og minna skakkir. Sú skoðun licfif rutt
sjer til rúms og náð fullri festu: að bver
sem hefði annara fje undir höndum, væri
skyldur til að gjöra skýra grein fyrir því,
hvernig því væii varið, og þessi skylda
hvílir á öllum öðrum fjelögum og almenn-
um stofnUnum, og eins á hinum æðstu yfir-
völdum ; því skyldi ekki reikningsskoðunar-
ncfnd verzlunarfjelagsins vera sömu skyldu
undirlögð? þó heil reikninga legíón liggi
öllum opin fyrir til skoðunar á aðalfundi
fjelagsins, þá gcta menn ekkert sjeð af því
hvernig reikningar þess standa, því þá vant-
ar bæði tíma og tækifæri til að skoða þá.
Reikningaskoðunar nefndin þarf og á að
búa til ágrip af reikningunum, svo stutí og
©g greinilegt sem verður, og telja þó nokk-
uð nákvæmt útgjalda greinir íjelagsins, og
senda svo ágrip þessi öllum fulltrúuin fje-
lagsins til auglýsingar fyrir ijelagsmönnum.
Við þetta getur alþýða fengið hugmynd um
það, að verzlun heíir margfalt meiri og íleiri
útgjöldr en ijöldi manna ímyndar sjer nú,
og við það íinnur hver, eða getur' fund-
ið hversu brýn nauðsyn er að leggja í fje-
lagið, og að því meiri verður arðurinn sein
stofninn er stærri.
Ilin íslenzka verzlun ætti að ástunda
að kenna mönnum að verzla fljótt og reglu-
lega, og að fá rjetta hugmynd urn hag-
fræði í verzlunar efnum; því hagur í ís-
lenzkri verzlun, er ekki einungis innifalinn
í góðutn prfsum. Menn ættu ekki að sækj-
ast eptir gjöfuin, því þær eru óregla í allri
verzlun; Jíka ættu menn að virða rneir
sír.a mannlegu tign, en svo, að þeir biðji
um að gefa sjer á pelann.
Allt ungviði þarf að hafa gott upp-
eldi, notalegt og nægilegt fæði. Uin ís-
lenzku verzlunarfjelög eru enn svo ung og
vanburða, að þau eru ekki orðin íær um
aö fara f áflog við gamla og reynda kaup-
menn; þeir kunna svo mörg sk . . . . tök
við íslendinga sem unglingar varla vita af
nje geta varast, fyrri cnn uin seinan. Stjórn
hvers fjelags þarf að kunna þá list, að
vera „slæg sem höggormur og meinlaus eins
og dúfa“, og að vera „hógvær og lítilat af
bjarta“, eins við fátæka og ríka. Jlún þarf
að vera umvondunarsöm við verzlunarþjóna
fjelagsins, að þeir sjeu góðgjarnir og orð-
heldnir incð regluseini.
Þar verzlunarfjelögin eru enn ung og
vanburða og eiga í injög hörðu stríði, og
það við ofurefli sitt verðum vjer að gjöra
allt sein hverjuin af oss er mögulegt eptir
efnum og kringumstæðum til að vera sem
flestir samtaka í að gjöra hvert fjelag sem
stærst og sterkast. Hvert það fjelag sem
ekki á 100.000 rd. skuldlaust getur varla
heitið fullsterkt til að vinna ætlunarverk
sitt; en hægra er að styðja en reisa, og
víst mun liægra að auka það en stofna í
uppliafi. þeir menn eiga því hinar hug-
heilustu þjóðþakkir skilið. sem vörðu fje og
lífsstundum sínum til að setja siíka alinenna
þjóðnauðsyn á stofn, og nöfn þeirra verða til
œvarandi heiðurs í sögu landsins, eins og
nöfn liinna sem ekki vildu styðja þessa
þjóðblóingun, verða til ævarandi þjóðminnk-
unar í sögunni, um ókoinnar aldir.
Ritað 9. maí 1873.
A. B.
~ þaíi hafa ýmsir æskt eptir ah fá f Noríi-
anfara, Breinitegri ekýrslu um gjafasamskotin til
pingey'mea, en þá 8em Bten(]ur ( 19.—20. nr.
þesea blaðs. Iljer kemur þv( á eptir ný skýrsla
ura tjeð samskot eins og þau eru orþin n(5 ura
!ok mafmánaíar. Korni eitthvab inn sffar í
sama augnamiíii, skal gjörí) grein fyrir því svo
fljótt sem unnt er.
SKÝRSLA
um gjafir til þeirra manna í þingeyjarsýslu sem
urtu fyrir mestu fjáitjdni af vorliartiindunum
187 2.
Úr Ska gafjarðarsýslu. rd. sk, rd. sk.
Frá Lýtingsstaða hrepp . . 49 88
— Seilu . • 42 48
— Staíar 1 ' . . 50 r>
— Sauðár • • 18 8
•— Sketilstaða • 19 56
— Rípur . . 20 r>
— Fetls ‘ . . 15 48
— Viðvíkur 1 1 1 * • 53 56
— Hóla hrepp (frá húsfrúnum þ Gunnarsd. og S. Hail- dórsdóttur á Uólum) . . 20 )>
^samtals úr sýslunni 289 16
tJr Mýrasýslu.
— Stafholts prestakalli, safnaö
af próf. síra St. þorvaldss.
á btafholti.............. 82 80
— Borgar prestak., safnat af
presti síra þ. Eyúlfssyni á
Borg ........................ 57 88
— Miklaholts prestak., safnat
af presti síra G, Bachmann
í Miklah. ................... 41 „
— Hýiardals prestak., safnaö
at presti síra Jónasi Guð-
mundss. í Hýtardal . . 4 24
— Hvamuis presiak., safnað af
presti síra G. þ. Stefáns-
syni í Hvammi ... 35 „
— Gilsbakka prestak., safnað
af presti síra J. Hjörtssyni
á Gil.'bakka .... 32 84
— Hýtárness prestak , safnað
af presti síra J. BjÖrnssyni
f Hýtárne8Í .... 100 *
— Staðarhrauns prestak., safn-
að af presti síra Jakob Björns-
syni á Slaðarhrauni . 18 50
2samtals úr sýslunni 375 38
Ur Borgarfjarðarsýslu.
— atþingism. H. Jónssyni í
Guðrúnarkoti .... 37 „
— Stóraássókn í Reykh. presta
kalli ....... 2 16
samtals úr sýslunni 39 16
Ur Eyjafjarðarsýslu3 . . 47 44
alls . . . . 7 51 18
(Framh. siðar).
Úr brjefi frá Rio de Janeiro, dags. 24.
febrúar 1»73.
„það helzta sem hjeðan mundi þykja fróð-
legt að iieyra, er að þann 7. sejit f. á. hjeldu
Brasilíumenn þjóðhátíð sína ( minningu þess að
Brasilía iiefur nú staðið í 50 ár, sem frjálst
keisararíki. Var þá reistur allveglegur minnis-
varði ytir Jóse Bonefaco, eða yíir þann mann,
sem mest iiafði gjört í því, að aðekilja Brasilíu
frá Portúgal og gjöra hana að frjálsu ríki.
liann stjórnaM líka ríkinu liin fyrstu árín, þvf
að keisarinn, sem nú er, var þa barn ab aldri
og þáneab til að liann haffi náð lögaldri.
Minnisvarði þessi stendur á svæði einu
mitt í borginni hjerna, sem kallast Larce de
San Francisco de Paulo. rjett (ram af haskól-
anuin og móis við höfuðgöiuna Rua de Cuiidor.
það má nú nærri gera að slíkt liati farið fram
með mikium hátiðabrag, þar sem keisarahirðin
og fiest stórmenni voru viðstödd, og í jafn-
f|ölmennum bæ sem Rio er, að á fiestum liús-
tirn tiati blaktað fáriar, og svæði og gntur hafi
verið srráðar grænum laufblöðum, allskonar liljóð-
færaslátrur liafi ómað yfir, og frá herskipum
og víggörðurn hafi dunað stórskotin þegar
kvölda ttfk, að bærinn hafi verið nppljómaíur
af raarglitufu Ijósahafi, að flestir liafi verið
klæddir liatífabúningi sínum, og sjá liafi mátt
margan dýran eðalstein blika á bönd og hnfði
á svartlokkuðu sprundi, eina og stjörnur á liimni.
1) Fyrir þessnm samskolum hafa mest geng-
izt umboðsm Ólafur Sigurðsson á Ási, og prest-
ur síra Ðavíð Guðmundsson á Felli
2) Fyrir samskotunurn í Mýrasýslu hefnr mest
gengisialþingism. Ujálmur Pjetursson í Norð-
tungu.
3) Eigi er hægt að greina hvað komið hefur
úr liverjum hrepp í Eyjaf sýslti, ulan frá Ak-
ureyrar bæ hala komið 11 rd. 64 sk., frá um-
boðsmanni St. Jónssyni á Steinsiöbum 4 rd. og
frá Hvanneyrar hreppi 22 rd. 76 sk.
21. dag desembermánaðar selti keísarrnt1
ríki8þingið, Ijet hann þá meðal annars ánæg)11
sína í Ijósi yfir því, að frjettaþráðurinn sem vel
ið er að leggja raillum Brasilíu og Evrópu niunú1
verða fnilbúinn árið 1874, og mundi þetia ny'"
sama stórvirki verða landinu til mikilla fr*D|'
fara það er nú líka verið f óða önn, að legEía
járnbrauiir og frjelta þræði víðsvegar uiu larrd'
ið og allt í mestu framförum. Skólar eru stof*1'
afir til menntunar alþýðunni og ýmsar verk'
smiðjnr til að auka atvinnuvegi og haná'
iðnir. Flestu þessu er komib í verk með fie'
lacS'kap og hlutabrjefum, því margar hend'
ur vinna ijett verk , og er hverjtim opnaðnt
aðgangiir til þess. er hefur vit og vilja. HinI1
1 dag janúarm. þ á. var opnub hjer hin mikl*
gripasýning, stóð hún yfir í 33 daga og Iieim'
8Óttu liana á því tímabili 40 — 60 þúsundit
manna. Margir gripir voru þar fagrir og skoð'
unarverðir, sern lijer yrði of langt upp að tel)a'
Nartúru auðlegð landsins, er svo mikil og marg'
vísleg, já svo auðug í öllurn efnuin, að je?
beld það nægi að eins að geta þess t. a. n) i
að af trjátegundnm þeim sem menn þekhjaj
voru lijer á sýningunrii svo þúsundum skipli.
það hafa nú gengið hjer í Rio miklir lifi'
ar þessa mánuði des. jan. og febrúar, end*
iiefur gulusótlin þegar geysað lijer en þó að
eins banað mest 50 manns á dag, þá hón var
skæðust í janúar, en 30 til jafnafar í febrúar.
þess ber að gæia að skæfiist liefir sóitin verið
mefal Norðurállumanna einknm Portúgisa apiur
fáir dáið af lijerlendum mönnum, eða þeim seá)
búnir eru að vera iijer lengi. þetta getur nU
reyndar ekki kallazt niikið af hinnm miklá
mannfjölda sem hjer er í Rio (árið 1869 266,000
íbúar), enda hafa allar sóttvarnir verið liafð»r
fram á, bæði af stjórninni, ýmsuiti fjelögum og
einstökuin mönnum. Jafnskjótt og liingað hafá
koinið afkomandi menn, lielur stjórnin jafn'
óðum látið flyija þá npp í landið, hvar sval'
ara og heilnæmara loptslag er, en hjálparfje-
lögin sent þangað malvæli og aðrar nauðsynjaft
auðmennirnir Ijeð sumaihallir sínar en suuúr
Bent þangað rúrnföt og ýms áliöld; læknar
hjálpað hverjum, er þeir hafa náð til, og kom"
izt yfir, en lyfsölumenn gefið lyf; f einu orð>
sagl, allt befir verið gjört sem mögulegt hefir
verið til að hjálpa hinum sjúku og nauðstöddu,
því hjer vantar hvorki vilja nje efui. I Baliia og
Pernambuco hefir gulusóttin einnig geisað, en held-
ur ekki oríið þar skæð, því þar haía veiið við
hafðar sömu sóttvarnir og hjer f Rio, svo sótti*1
hoíur ©UUi t»l að úthrcí^wot moír*
(Niðurlag síðar).
(A ð s o n t).
Akureyri 30. maímán. 1873.
Élskulega systirl
Nú er iiann Poji|) kominn og sjálfsagt með
nóg af glisvarningi eins og vam er lianda kvenn'
fólkinu og nóg af brennivíni handa karlfólk'
inu, þetta hafa jafnan verið hans aðalvörur, nn_
eiginlegar nauðsynja-vnrnr fiytur haun aldrd
neina sem minnstar. Popp veit vel, að allir
kaupmenn hafa mestan liag á þessum varningíi
og við getum éjeð á verzlun Popps, beztu sönB'
un fyrir þessu. Hann hefir ekki selt lijer á
Akureyri árið sem leið nema hjer um bil hálf'
an lítinn skipslarm, og getað þó staðiö við að
halda eins marga verzlunarþjóna og eins stáf
og dýr liúsakynni, eins og margur kaupmaluri
sem selur á ári nokkra skipsfarma. HvaðaH
fær Popp peninga til þessa og ab halda sig ein8
og hann væri hnfðingi? Svar: Frá lieinisk'
ineiunum, sem fiestir eru sjalfir í basli og
indum, en reita saman handa honum sinn skild'
inginn hver fyrir brennivfn, klúta o s. frv.»
en kornið fyllir mælirinn. þú veizt, góða syst'
ir, að Popp bauð í sumar sem leið okkar inO'
lenda verziunaiþelagi að selja þv( hiisin sín»
en gjnrði gabb úr því öllu þegar fjelagið vildi
ganga að boði hans. Jeg iuigsa, að þeita bæt'
ekki fyrir honuin; jeg htigsa að allir góðif
meirihlutainenn og rneiiihliita-konur. sneifi 1111
heldur hjá búðinni hans, þessa danska manná)
og skipii heldur við sitt íslenzka verzlunarrie'
lag. Af þesrju geta menn nú ( sumar með8*
annars sjeð, hverjir það eru, sem vilja hlynB#
að innlendri verzlun, og hverjir ekki.
FJrCRMARK.
Fjármark Frlðriks Níelssonar á Ytrl Relstará-
Sýlthægra; beilrifað vinsira. Brenni*
mark : F 13 ' S. • .
____Uaile ríins Krákssonar í Hvamml
(Eyialiríi: Sýlthægra fjöðlir framan’
fjöötir aptan vinstra. Brra. H K
Eiyandi uij ábyrydarmadur : Björft J (JII8 Stl U
Akureyri 1873. B. M. Stephdnsson.