Norðanfari - 10.04.1874, Blaðsíða 4

40
í hug, a& þa& hafi verih meinirsg þess, ati
ofurselja rjettii.di vor í hendur Dönum. þó
þah sje nú máskje ah berjast vib skugga sinn,
þar sem BVíkverji“ er svo iítt útbreitt og því
sítur lesib blat, ab ráta mönnum frá aí) kaupa
þa& og styrkja þar nieb fjendur þjd&frelsis vois,
þá viijum vjer þó gjöra þaö ti! frekari trygg-
ingar gegn þessari póliíisku ólyíjan er hann ber
á bor?) fyrir oss; og um leií) viijum vjer kröpt-
uglega mótmæla þeim óhróbri er borinn er sjerí-
lagi á oss Skagfirtinga í 40, töiubla&i BVíkverja“,
a& mönnum ge&jist vel a& innihaldi lians. Sann-
leikurinn er, a& á undan „nýársóskinni“
þótti hann svo sem einskis vir&i , og ein-
staka menn keyptu hann helzt fleiri í samlög-
uro, svo sem 1 expi. í 2 hreppum, en hjer
eptir mun hann óví&ast þykja húshæfur.
Vjer get.um enga bót sje& í máli „Vík-
verja“ nema vera skyldi sú fánýta afsökun, a&
bin fornu og nýju stiptsyfirvöld, er nú gjör-
ast svo djörf, a& viija binda sannfæringu og
tungu vor Isiendinga (samanber prentunar leyfi
blafsins sTímans“), hef&u selt útgefendum „Vík-
verja8 stólinn fyrir dyrnar, en hitt mun þó
miklu nær sanoi, a& bæ&i iiinir heimugiegu
Og opinberu útgefcndur BVíkverja“, sem í arida
og sannleika, svo samdóraa stiptsyfirvöldunum
og minnililutanum, er í nýársóskinni, sýnir
hva& hann í raun og veru hefur meint me&
varauppástungu alþingis, a& „þafcan sjerhvern
sálarvind soga eg í.mig*. Til þess a& láta
eigi standa uppá okkurhvafc kurteisi sncrtir, þá
setjum vjec hjer nýársósk til „Víkverj-
ans í bólinu“, er vjer höfum fengib lána&a
lijá gó&kunningja vorum, og bi&jum a& eins
forláts á hva& seint bún kemur.
Heyra getur höf&ingjans, Hvelp í bóli gelta,
Sárt og fast þeim sómi hans, Sigafc mun um
bygg&ir lands, Isleuzk bein a& bíta, rífa og
helta.
Varist aliir vondá kind, Vel í móti standi,
Danska kúguu d a n a ka* syiul, Panskan prett
í allskyns mynd, Fælum jafnt sem flengdan
huud úr laudi.
Halldór Einarsson.
(frá Mælifelli)
FltJKTTiES SISILEKB/ISS.
3. og 5. þ. m. koiuu 2 menn hingafc vest-
an úr Dalasýslu, úr Hvammssveit og Saurbæ.
Af tí&arfarinu er þa&an líkt a& frjeita og hjer
hefir verifc , nema þó enn har&ara ytír Bar&a-
strandar- og Isafjar&arsýslur. Um sama ieyti
og ísinn tók frá Nor&utlandi haf&i hann og
horíifc af Isafjar&ardjúpi og Vestfjör&um. Vegna
(salaganna, sem voru þar vestra í vetur, haf&i
verifc alveg aflaiaust; en þar á móti nokkufc
aflast ai físki kringum Jökul, og nú seinast
kominn gófcur afli af þorski og heiiagfiski inn
me& Eyrarsveit. I Stykltishólmi var von á
kaupskipum fyrir páska. A& sunnan haf&i
frjetzt, a& þar væri gó& tí& og nógir hagar
fyrir saufcpening og hross. þa&an hefir og
spurzt, a& fjárkláfinn ætti a& vera kominn í
Borgarfjörfc. A&ur batinn kom á góunni, höl&u
margir tekiö kornmat á Skagaströnd, Hólanesi
og Bor&eyri til a& gefa skepnum sínum, en þá
er kornib þraut, tóku menn baunir, grjón og
hálfgrjón. Yfir allt hjer norfcan- og vestan-
lands vofir stórfellir á skepnutn, vori eigi því
betur; einstakir eru farnir a& skera, selja e&a
reka út fjenafc sinn.
Ma&ur er nykominn hingafc a& austan, úr
Brei&dal, scm sagíi jafnvel betri tí& og jarfcir
eystra enn hjcr. Alltir hafís haf&i verib horfin
frá Austfjör&um, en sumir firfcir enn þaktir lag-
ísum Fjöldi af útleridum fiskiskipum baf&i
verib kornin a& austurlandinu en engin inn á
hafnir, og enn sí&ur nokkurt kaupskip frá Dan-
möiku e&a Noregi.
27. f m. ílutti herra amtma&ur Christians-
son frá Mö&ruvöllum alfarinn iiingafc í bæinn me&
frú sinni og fjölskyldu þeirra, og er nú sezt-
ur a& __ |ja]|a a|lslaus — fyrst nm sinn í búsi
berra lyf8a|a Hanseng.
»jer efumst eigi um, a& aliir hjer í Norí-
ur- og Austuramtinu, sem nokkufc geta iagt af
mor um, finm Rjer eky)t og ver{,Ugt, aí) bæta
þcssum goiuglyndn og ást8œlu höfbing^jönum
tjói. þeirra, er þau bi&« Vi& cldsb.unan á Frib-
riksg^fu 21. f. öi. j hvar aliar ioiianstokks eigur
þeirra, ásamt þeirra, sem eru í braufci þeirra,
brunnu upp á einum tveim kiukkuatunduin til
kaldra kola.
þegar, er lijer í kaupsta&mim og vífcar byrjafc
á afc safna gjöíum lil amtmanns, og þeirra er
fyrir nefridu tjóni ur&u.
Eptir ósk rnargra, vonum vjer sí&ar, afc geta
sagt frá ofannefndri brennu; en í millitffcinni
viiíist oss eiga vi&, a& skýra frá iiinum eldri
brennmn á Mö&ruvölluin í Hörgárdal, á þá lei&
og þeim er lýst í Árbókum Espólíris.
„Tveim nóitum eptir krossmessu unr haust
1316, brann klaustur og kirkja at Möfcru-,
vöilum í Hörgárdal me& klukkum og öllura
skiú&a, höf&u bræ&ur komifc iitim um nóttina
drukknir ne&an af Gáseyri og farifc óvarlega
me& Ijós, kom þafc fyrst í reflana, en sumt í
skrúfckistuna ok þafcati kom mest eldurinn“. Sjá
Árb. Espól. 1. þ. bls. 38, 49. Enn fremur er
afcsjá af árbókunum, sjábls. 55- 56, a& klaustr-
i& hafi legifc nifcri til þess áriö 1326 , afc þa&
var byggt aptur upp.
„A því iiausti reifc Benidikt þorsteinsson
sýsluma&ur austur til Bustarfells og gekk ab
eiga þórunni dóttur Bjarnar sýslumanns Pjet-
ur8sonar. Hann tók þingsvitni at Hvammi á
Gálmarströnd um ska&a þann er var& at Mö&ru-
völlum í Hörgárdal at Lárusar sýslumanns, nótt-
ina niilli bins 6 og 7. septembris (1712) þar
brunnu hús öll neina kiikjan ok tvær skemmur,
en ekki sakafci menn; missli Lárus Skeving þar
ærins l’jár, því á&ur var ,hann hinn au&ugasti
ma&ur, en var þó au&ugur 8Í&an“. (Sjá Arb.
8 lil. VLI kap. bls 13.
nj>a& bar til um nóltina inilli bins 6. og
7. dags febrúari mána&ar 1826 at brann amts-
búsit*, á Mö&tuvölium , ok vissi enginn víst
iiva& olli, en amtma&ur, ftú hans og börn kom-
ust út fáklædd, sakafci ok mann engan, en fáu
varfc bjargafc, ok brann rnikit af amtsskjölum,
er amtmafcur heimli sífan af sýslumönnum, ok
miklu meir af lians fjáriilut; gengu þá bo&s-
brjef ví&a um a& bæta honum ska&ann , en
hvergje mæltist hann til sjalfur, ok gafst hon-
um ærit í peningum um allar sýslur austur og
nor&ur, neer tveim hundru&um dala úr Skaga-
firfci, en miklu meira úr Ilúnaþingi (400 rd.), ok
í Vafclaþingi yfir 1000 rd. og sumsta&ar annars-
sta&ar“. (Sjá Arb. 10. Hl., kap. 149, bls. 156)
(Frambald sí&ar).
* *
*
Afc kveldi hins 8. þ. m. kom póeturinn frá
Reykjavík iiingaö til Akureyrar, en póstskipifc
haf&i komib 22. f m. frá Kmh. til Reykjavík-
ur eptir þriggja vikna útivist. Áf þessum tíma
haffci þafc legifc um kyrt fyrir andvi&rum 8 daga
í Leirvlk ú Hjaltlandi og 5 duga í Færeyjum.
Engra stórtí&inda iiöfum vjer sje& getifc úr ö&r-
um löndurn; rá&iierraskipli á Englandi og deil-
ur milli stjórnarinnar og kaþólsku klerkanpa á
Prús-ilandi þykja nú einna mest tí&indi. Yms-
ar vörur, einkum kornvörur og kaffi, voru í
bau ver&i erlendis. Gránufielagifc kva& eiga von
á5 skipum í sumarltil verzlana sinna fyrir nor&-
an og austan. þab hefur og fengib leyfí sljórn-
arinnar til ab verzla í liúsurn þeim, er þa& keypti
í fyrra á Vestdalseyri vi& Sey&isfjörfc. þeir
Tryggvi Gunnarsson og Walker liafa sæzt nú í
vetur í því máli er þá greindi á um vi& sau&a-
kaupin næstl. haust.
Nú iiefur íslaiid loksin3 fengib §t|(SriK-
arskrá f hinum sjerstakiegu málutn, og er
hún útgefin af konungi 5. janúar þ. á en á afc
ganga í gildi næstkomanda 1 ágÚ3t. Vjer mun-
uin í næsta bla&í skýra gjör frá stjórnarskrá
þessari, si-m iiefur verib í fæ&ingu hjer um bil
26 ár, eíur sí&aii 1848.
Úr ýmsum áttum liöfum vjer heyrt getifc
um mannfundi í bjeru&urn til a& ræ&a um und-
irbúning til þjó&hátí&arinnarí sumar er
kemur. Svo vir&ist sem öllum þorra lands-
manna þyki ónóg og jafnvel ólientug ákvör&-
un sú er biskupin cptir íyrirlagi kirkustjórnar-
innar í Danmörku hefur sett um þa&, a& prest-
arnir skyldu minnast á þúsundáraafinæli þjó&-
ar vorrar í sunnudaga prjedikunum sínum fleiri
e&a færri sunnudaga í ágústmán., e&a einhvern-
tíma þar áj eptir, eptir því sem hver prestur
liefur fleiri e&a færri kirkjum a& þjoiia og meiri
e&ur minni forföll kunna fyrir hann ab koma.
Aliir vir&ast finna til þeirrar þarfar, (inna til
þess hve fagurt þafc er og tilhlý&ilegt, a& þjób-
in öll haldi hátí&legt þúsundára afmæli sitt
einn og sama dag um allt land. En liver á
þessi dagur a& vera ? Vjer viíum eigi hvern
dag ársins 874 Ingólfur landnámsma&ur steig
hjer fyrst fæti á land og getum því eigi nii&a&
vifc þab. Hvorki alþingi njc þingvallafundur í
*) Timburstofa, er arntma&ur sálugi Stefán
þórarinnsson Ijet reisa 1784? einnig svo kallafc
nýjabús, er seinna hal&i verib byggt, og stófc á
millum stofunnar og bafcstofu bæjarins, er allt
brann til kaldru kola.
fyrra hafa til tekifc dag til hálítarbaldsins, eins
og beinast lá vií, svo cngin mistök yrfcu
þafc í hjeru&unt landsins Nú höfum vjer or&'
i& þess varir, afc allmargir gó&ir menn b®1,1
fyrir sunnan og nor&an hafa álitifc afc eng>11 n
dagur væri jafnvel fallinn til þessa hátí&arh8
eins og 2. dagur næstkomandi júlímánafcaL
er fimmtudagurinn þegar 10 vikur eru af s»'»rl!
þafc var liinn liigbofcni sanikoniudagtir alþi»S'sl
fornöld áfcur en iandifc gekk undir konung
mefcan farib var eptir hinu forn-norræna tímata'1,
Sí&ar var um nokkrar aldir 2. júlí, e&a þí»»'
maríumessa löglegur samkomudagur þjófcþi11^9
vors. I ár stendur einmitt svo á, a& P',nK
maríumessu ber upp á fininitudaginn þegar
vikur eru af sumri. Auk þessa er 2 dagll(
júlímánafcar mifcdagnr ársins; á undan honllll!
eru 182 dagar og jafnmargir eptir hann.
þó þa& í sjálfu sjer eigi sje mjög »irl'
var&anda hver dagur á kve&in er til þjó&hátí&'
arhaldsins, þá er þa& á liinn bóginn lilhlý®1'
legt og naufcsynlegt, a& hátí&in sje haldin sam9
dag um land allt Og me& því margir liafa »°
lagt þa& til, a& þjó&liálí&in stæfci lielzt á þi»8'
maríumessu, en engin hefir, svo vjer til vituOii
komifc fram me& neina einskorfca&a tillögu »1’1
neinn annan dag, þá viljuin vjer skora á vor"
kæru landa a& þeir láti nú engin mistök úr Þv?
ver&a , afc> halda allir I sumar Jsiásmírtár**'
afmæli þióðar vovrar á
tnai'ítiinessii, 2. jikfií, limshtiKlaf
iitn í II. viiiii sumars,
I næsta blafci munuin vjer fara nokkru111
orfcum um þa&, hvar og hvernig vjer
um tilhlý&ilegast og tiltækilegast a& halda þe»a'
an merkisdag háti&legan
Úr brjefi úr Reykjavík d. 25 marz 1874'
„Sífcan jeg skrifa&i y&ur seinast er þafc afc segJ*
um prestaköll, a& 3. í. m. var Kjalarnesþingu111
skipt milii Mosfells og Reynivalla fyrst uý11
sinn til fardaga 1876, afc 9, s m. voru uuh*|.V®
Lundarbrekka, metin 238 rd 68 sk. og K°'
freyjustafcur nietimi 836 rd. 71 sk f dag h* *
Mývatnsþing verib veiit kánd Jóni þorsteiu9'
syni á Hálsi og Skeggjaslafir síra Gunidallf
Halldórssyni kapellani a& IIoíi í Vopnafii'P1’
auk þeirra sóktu engir. Nú mefc póstskip111
sigla bænuskrárnar um Glaumbæ og KolfreyjB'
stab ; uiii iiifc fyrra sækja síra Jón prófastor Ualls
son á Miklabæ, vígfcur 1841, síra þorkell Eí'
úlfsson á Borg, v. 1845 og síra Arnljótur 01'
afsson á IlíKRisá, v. 1863; um liiö sifcara s33“
ir síra St. Jönsson á Presthólum v. 1844, sira
Gunnar Ólafsson í Ilöífca v. 1843 og síra Mag!1'
ús Jónsson á Skorrastafc v. 1857“.
AUGLÝSINGAR.
— þafc anglýsist hjer mefc, a& bókbind8fa
birni Steinssyni er, eptir tilmæluni ha»9^
na langvarandi veikinda, veitt iausn frá 8
a póstafereifcandi á Akureyri og a& vef2 '
irstjóii E E. Möller samastafcar hefur fVr,
sinn tekist á liendur störf þau, sem p»s'
reifcslunni hjer á sta&num fylgja. ,
ifstofu Norfcur- og Austuramtsins, 1. apr.
Ciii istiansson.
UPPBOÐS AUGLÝSING.
Kunnngt gjöiist, afc mánudaginn og þrú)11.
daginni 11. og 12 meí næstkomandi verfcur a.
Hálsi í Fnjóskadal haldifc uppbofc á dána^
sira. þorsteins sál. Pálssonar. Upp vería bo^
ar, eptir samkomulagi jarfcirnar: Leiísliús l^
lir., Dalir 14,4 hr. og Hof á Flateyjardal Ó
hr. einnig ^ partur úr hákallaskipinu Hri
ing, svo oíí 5 kýr, 6 hestar, um 100 ær ^
saufcir og 90 gemlingar, og þar afc auki alIsk0”o
búshlutir, snrífcatól og bækur. UjipSkriptá fiBy
inu og uppbofcsskilmálar verfca til sýnis á ul’Pj
bo&sstafcnum halfuin mánufci á&ur en ,uppfi°
er haldib.
Hálsi 31. marz. 1874.
Erfingjarnir.
— Prentun þakkarávarpsins, sem eríal|í^,
bla&i Nor&anf. nr. 11 — 12 þr.ettánda ár, ff^ ^
Erlindssyni (sem jeg ekkert vcit, liver cr,
bvar botin á heima) og dagsetl er á EldfiJ'1
armessu 187 4, til sjera Magnúsar JónsíO»#r ,,
Grenja&arsta&, kostar 1 rd. 80 sk. r. n>. i ,l-
jeg óska ab íá sem fyst borgað
Akureyri 28. marzin. 1874.
Iíitstjórinn.
Fjármark Jóns Jónssonar á Siglunesi í
eyrarhrepp: tvístýft fr. liægra 'bjti
ur aptan; sneitt aptan vi»st,a
framan. Brennimark: L
9. S.
\an<U o<j ábyrjdaimadur: Hjöfll JÓnSSO^
cureyri 1674, B. M. St ephánssou.