Norðanfari - 18.07.1874, Blaðsíða 1

^endnr kaupendvm kostvad-
a,laust; verd árg. 30 arkir
^ rd, 48 slc., einstök nr% 8 sk%
sMu1aun 1, Jivert.%
MÐMFMI.
Auglýsingar eru teknar i hlai-
td fyrir 4 sk. hver Una. Vid-
aukahlöd eru prentud á kostn
ad hlutadeigenda.
S8. ÁR. AKUREYRI 18. JÚLI 1874. M Í15.—86.
MÁLVERK LÍFSINS.
Skammvinn gleíi, vinagengií) valt,
veröld tálfuil, bjarta þakiB sárum,
þaí) er maBur! ailafje þitt allt
unz þú veröur berfang dauBans bárum;
til hvers ertu’ aö elta tdman skugga?
Eg hef reikaB út um foldarbraut
unaBs leitaB, fundií) beiskju tára
glaBst ati hitta gdBra vina-skaut
gjöld mín urbu upptök margra sára,
vanþökk, spott og vesæll draumaleikur.
Eg hef reikaí) út í grænan lund,
i!m sem bar af fagurleitum bldma,
andinn hjelt sig dska- hitta - stund,
en í rdsum fann eg þyrna tdma,
broddar þeirra bldbga und mjer veittu.
Eg hef viljaí) vi&kvæm fella tár
vin þann finna, mitt er skildi hjarta;
— „þat) ei allt er guil, sem fagurt gljár“ —
gremjti þrunginn hlaut eg brátt a& kvarta;
klakaheimur kuldaglott mjer sendi.
Eg bef viljaíi vængja þreyla Ðug
varpa' af mjer iífsins kvalaböndumK
skoöa Ijds, er hugur sendir hug,
hafnar leita fjærri eybisöndum;
þab var dranmsjdn, duptiö batt minn anda.
Eg hef viljab vizkufjalli ná
vonarstjarnan lýsti brautu mfna,
þegar gu&ddms geisla fyrir brá
gríma jarhar hjelt eg mundi dvína;
þab var bjarmi betra iífs af morgni.
þornub ertu lind! sem fyrri frjd
fri&ar- vaktir- bldm í ungu get)i,
hausti?) kom og bjelu á þig sld,
hvar er nú mín ljúfa æskuglefci?
æ, hún sökk í sorga djúpar unnir.
Á þá hjartaí) engan gri&astab
örvum Bært, og þreytt af lífsins stríti?
á þá rdsin ekkert laufgrænt blafe
eptir heilt af barna-vorsins prýfci?
dýrmætt frækorn fólgib heimsins augum.
Víkit) frá mjer villumyrkra log!
vafin efa, kviknub til a& blekkja
lægist aldan lífs á köldum vog
landib helga trúaraugun þekkja,
þab er sveipaö sælum friBarpálma.
Ilöfnin nálgast, hjarta, vertu rdtt!
liúmií) eytúat, brátmm Ijdmar dagur
horfin ertu höfga veírarndtt
himin Guts mjer skín svo unaBsfagur,
þorni tárin, þagni sjerhver stunal
G. G. Sigurbarson.
SKÁLÐA HLUTSKIPTIÐ.
Sjaldan er skáldunum synjat)
um sannlegan heitur
þegar at) þeir eru látnir
þd þjdtin ei fyrri
meti þann andlega autinD,’
sem Alfatir gaf þeim;
verk þeirra lifa f landi
þó lofrósir fölni.
Opt eru skáldanna örlög
meB and8treymi blandin.
PegurB og atgjörvi audans
ei alþýta metur.
Fálækt og atkast þeim fylgir,
sem fá ekki gripiB
hnoss þat, sem heimselskan gyllir
hjegóma-skrauti.
G, G. S.
AFMÆLIS HUGLEIDING.
Enn eru útfrændur vorir, Danir, áþekkir
því sem þeir hafa fyrr verib: lærdóms rlk
þjóí) , met) lærdórasríka stjórn fyrir lei&toga.
Sítan sítasta alþingi sleit hafa þeir verit at
fræta sig sjálfa og atra út í frá, um þat, at
vjer höfum skritit upp ab nátarkrossi þeirra,
gefit oss á vald hvoru sem þeim þætti betur
bæfa at úlhluta oss, nát etur ónát; og hins
vegar at vjer værum svo hartánægtir met
hina nýju stjdrnarskrá, at oss þætti hún ekki
full þökkut, nema konungur vor gjörti oss þá
hjartans ánægju, at Iofa oss at þakka honura
fyrir hana á þingvelli. Ðanskurinn rennur á
þefinn. Fyrirfram mátti ganga at því vísu,
at Islendingum kæmi engfnn hiutur betur í
sumar, en at konungur sæmdi afmælisdag þjdt-
arinuar met návistu, sinni. þessvegna var hægt
fyrir laghenda hnúthaga menn, at vefja þessa
löngun þjdtarinnar saman við þá löngun er
Dönum var kærast, at Islendingar sýndu fjör-
uga og lifandi í löngunina at vottakonungi þakk-
læti fyrir stjórnarskipunar-gjöfina og þat form
er stjórn hans hefur seti á hana. Fyrir þann
þátt er hinn veglyndi ^jungnt vor á Lgtjórn-
arskránni, er oss og all-ljúft at votta þakkiæti
vort, En eins og þat er oss Ijúf skylda, eins
er hitt eigi sítur skylda vor at leyna hann
eigi þvf, ef oss þykir stjórnarskráin veita oss
ónóga tryggingu fyrir fullum notum þeirra rjett-
inda er hún veitir oss. Vjer teljum þat því
sjálfsagt, at vjer unnum konungi vorum þeirrar
hreinskilni í þessu efni, er þegnleg skylda og
þegnlegt traust tilvfsa. Koma konungs vors er
oss sjerílagi fagnatarrík, vegna þess at Hans
Hátign , er nú byrjar miklu nánari sam-
vinnu met þjdtöflum vorum ertn hingat til, fær
ab sjá þab hjer eigin augum, er hann hefir
hingab til sjeb meb annara augum ; vegna þess,
ab hann fær ab heyra Iifandi raddir þeirra þegna
sinna, er hingab til haía komist upp ab hásæti
hans gegnura hin misjafnlega trúu orb þeirra er
hann hefur orbib ab trúa sjátfur; koma konungs
vors er oss og hin kærasta vegna þess, ab vjer
þurfum ab færa Hans Qátign heim sanninn um
þat, hversu sár misþýddur andi vor til kon-
ungsættarinnar hefur verit, er hinir dönsku
samþegnar vorir hafa stötugt reynt ab fá þeirri
skýringu komib á frelsis fjörbrot vor, ab þau
væru ríkissundrunar stefna. Oss er þab fagn-
abar efni, ab fá færi á ab láta landsföburinn
vita ab þjúbvinir Islands eru kjör-vinir kon-
ungs síne. þeir hafa hingab til verib fals-
Iausir og opinskáír í viburkenningn stjórnar-
skobana sinna ; hafa því jafnan sýnt sig búna
þeim kobtum er konungi má einkum þykja vænt
um ab þegnar hans sje gæddir; sem eru: karl-
mannleg einurb, stjdrnmálaleg glöggskyggni,
stabfaet fylgi vib þab er þeir hafa verib sann-
færbir um ab væri landi og lýb fyrir beztu, og
frammsæ varúb vib vjelum og snörurn þeirra,
er reynt hafa ab færa á þjdb vora fjötra á«
naubarifinar, undir falsblæu frelsisins. Vjer
viljum heilsa konungi vorura meb hlýjum og
trúum fslenzkum hjörtum, og falslausum ís-
lenzkura vörum; sem gdbir „konungamenn"
— 77 —
viljum vjer segja fláræbislaust þab sem vjer
bugsura, og hugsa fláræbislaust þab sem vjer
segjum. þannig virbist oss tíginborinni þjób
sæmi ab heilsa konungi er hún elskar.
Eins ant og hinni dönskn stjórn er um
ab láta þab skiljast á sjer ab oss sje fagnabur
í skránui, eins bera og gjörbir hennar, sumar
ab minnsta kffsti , meb sjer, ab henni þyki
hún fagnabarefni fyrir sig sjálfa. þegar stjórn-
ir rába konungum og stjdrncndum ab sæma
þegna heibursmerkjum fyrir athafnir þeirra, er
þab vanalega af fagna&i eba ánægju yfirframmi-
stöbu þess er særndur er; af ánægju yfir þvf,
ab þab sem hann (eba þeir) hefir unnib ab,
hafi náb þeim afdrifum er konungur ebur stjdrn-
ari kýs á. þenna fagnab sinn hefir nú stjdrn-
in sjálf innsiglab meb þeim heibursmerkjum er
hún hefir veitt þeim er henni þykir hafa átt
farsællegan þátt f skránni; og vjer megum
ekki ætla annab enn ab stjdrninni sje full alvara
f því máii, eila yrbu heibursmerkin ab hábi og
veiting þeirra ab falsi. Heibursmerlun, út af
fyrir sig, verbum vjer ab skoba sera ein-
lægan volt þess ab stjdrninni þyki skráin
hreint fagnabarefni fyrir sjálfa sig ab minnsta
kosti,
Vjer höfum þá sýnt ab stjórnin láti sem
sjer þyki stjórnarskráin fagnábar efni fyrir
oss, og fagnabarefni fyrirsjálfasig. Aí
formála skráarinnar og auglýsingu konungs má
sjá ab hún er ætlub oss svo sem glebileg af-
mælisgjöf á þessu blessaba þúsundasta ári þjób-
æfi vorrar. þab var uiál til komib ab glebja
oss; vjer höfum nógu lengi verib grættir. Enn
ab slepptu því fagnabarefni sem skráin er í
sjálfu sjer — og hún er ekki þab fagnabar-
efni sem vjer væntum hdn yrbi — þá íara
meb þeirri glabningu ýms ský sem Iítill skin-
auki er ab á morgni afmælisdags vors, Vjor
skulum hjer nefna eitt ab eins.
Stjórnin stakk upp á því, á ríkisþinginu
nýlega, ab veila 600 rd. laun fyrir þab ab halda
fyrirlestra vib háskólann í Höfn yfir íslenzka
bókfræbi. Til var ætlast fyrst, ab hinn lærbi
jögvitringur, landi vor V. Finsen, skyldi kjör-
iun til þessa starfa, og mundum vjer hafa tal—
ib slíka rábstöfun fagnabarefni. Enn svo velt-
ist málib svo um í þinginu, ab annar landi vor,
Gísli Urynjólfsson, varb fyrir kjörinu á endan-
um. þeir sem veittu Gísla þetta voru vinstri
handar menn , og þykjast þeir haía gjört
þab af þvf ab Gísli hafi lofab e&a bob-
izt til ab sætta bábar þjóbirnar, Islendinga
og Dani. jþessari sátt skyldi Gísli koma
á meb því ab bæta því vib fyrirlestrana vibhá-
skólann yfir ísjenzba bókfræbi , ab lesa fyrir
íslendingum yfir danska búkfræti. Hvort Gísli
’íiefir bobizt til ab sætta „stórmaktirnar* meb
slfkura fribarsamuingi, er oss óijóst; enn bitt
er vfst, ab hann hefir gengib ab því, ab Iesa
yfir danskar bókmenntir á Islandi til fribar-
gjörbar ebur fribarmiblunar. þessi tíb er ný-
junga og nýrra undra tími; enda mun þetta
vera hin nýasta abferb, er menn liafa heyrt
getib um, til ab sætta tvær ósáttar þjóbir, ab
slepptu „instruraento ad hoc“ er gefur „upp-
findingunni“ bennar einkennilega „spanska*
svip. Ðanir þurfa ab lesib sje yfir íslenzkar
bókmeutir hjá þeim, því ab þeir skilja þær ekki
nema þeim sje komib f skilning umþærafþeim
er þær skilja. íslendingar þurfa ekki, ab les-
ib sje yfir danskar bdkmentir hjá sjer til þess
ab þeir ekilji þær, því þeir sera búast mætti
vib, ab færi ab hlusta á slíka fyrirlestra, eru