Norðanfari - 18.07.1874, Blaðsíða 4

84-
*inu rjettu sjðnarmiti. Jeg vii atein* eýna l‘t
á a& reyna þetta eptir sem, sú litla reynzla rnín
nser, og 8Ú þekking sem jeg hef aflab mjer,
eptir þriggja mánata dvöl frá því jeg stie fœti
ý laini hjer í Biasilíu. Aí> vísu iiafa þeir tseir
ísjendingar, sem hjer hafa dvaiiii sent heitn á-
gœtar í'itgjörtir uiu þettaJ), en epíir sem þah
gjörðu fleiri, vseru líkindi tii, þaö gæti orfcit)
fullkomnara. Brasiiía er sem menn vita, stórt
og fagurt land, og hvar sem maSur er staddur,
hvert heldur cr viti sjáfarsítu meb hinum
tm.'erri og stærri fögru fljótum, etur upp ó
hinnm fjarska háu hálendum, og lítur út jflr
landiíi, lýsir sjer hvervetna hin gubdómiega
náttúru auMegð og fegnrb, en um leib þegar
maíiur athugar, getur matur hæglega sjeð hvað
vantar ti{ ab gjöra þetta guðdómlega land, að
yndislegu hcimkynni handa mönnura, þab et:
duglegt, starfsamt, og fyrirsjónar gott lólk, til
að leggja hönd, að hinu fjölda marga sem eptir
er ógjört, í hitm víbleuda skóglendi seni annab
bvort er alveg óbyggt ebur þá, svo strjálbyggt
ab má sem óbyggt hcita, á hinnin gullfögru
sljottum, synist þurfa minna að gjöra enda er
þar ekki a& sngn jafn frjósöm jörð, Brssilía
er mjög fátæk af mannfolkinu til, en þó er það
tilfinnanlegast hvab Brasilíánar eru seinir og
tregir a& sjá hva& þeir gætu og ættu a& gjöra,
og lýsir sjer hvervetna á heimiium og löndurn
þeirra, a& makindi og ifcjuleysi haldast þar trú-
lega f hendur, þeir af Brasilfánum sem nokkur
menntunar fýsn er hjá, og þykjast ofvaxnir
laodbúna&i, keppast eptir a& veria einhverskon-
ar embættismenn, e&a þá kaupmenn, vínsölu-
menn og piangarar, enda er sá urmull af þessu
hjer til, a& undrum sætir, fyrst er tala embæit-
anna, niargföld vifc þa& sem þyrfti, og svo silja
svo margir í hverju, sem hafa eitthvert lilil-
ræ&i á bendi erobættinu vi&víkjaridi, a& jeg iná
óhætt fullyr&a, a& tíu embæítismenn hafa ekki
meiri starfa hjer enn einn heima, og gengur þó
embætlisfærzlan mjög seiniega, þa& er ekki lítili
kostna&ur fyrir landib a& ala þennan gagns-
lausa fjölda, me& afar liáum lautiuin. Launin
þurfa mikil, seoi er öldungis e&lilegt, því allir
hjer í Brasilíu þurfa víst fjórfalt til framfæris,
vi& þa& sem er íNor&urlöndum eptir peningalegum
reikningi; þó bætir ekki verzlunin um a& draga
fjc& úr landinu. Hjer er fjarski af sölubú&um
og nálægt ab segja undravert, hvafc þeir bafa
sölubútir og verzlunarbús vífca upp um allt
land, og þó vegina vanti, klöngrast þeir me&
vöruna á múldýrura sínum allt f gegn, — þetta
gjörir óefaö liin mikla fýsn Brasilíana að
vera eiuhvors þess stands, sem þeir þurfa ekki
a& leggja þungt á sig —, má því geta nærri
livafc dýr varan verfci á endanum, þegar liún er
komin á þann sta& sem hún á a& seljast ; mest
öil þesai vara er heidur vöndufc og er hjer betra
um vandafca verzlunarvöru en heima, líka marg-
breyttari, þvf bjer f öilum stærri stö&um eru
ákaflega stór verzlunarbús. Mestöil varan er
flutt frá Norfcurálfu, þennan afarlanga veg , þá
hjer cr komifc, er lug&ur á hatia fjarska liár
tollur, sífcan íiækkar hún ófcum í verfci eptir
erfifcieikunum afc fiyija hana, á stundum margar
dagleifcir á vögnum efca múldýrmn, því járn-
brautir eru a& eins í kringum Rio og liiiiar
Btæfcstu borgir; er því ekki afc undra þó pen-
ingarnir fari svo milliónum skipti út úr land-
inu, þar ifcna&urinn í því sjálfu er svo lítifc á
vcg korain, dýrast af öliu er þó þa& sem unn-
i& er í landinu sjálfu, og kemur þa& bæfci tii af
því, a& masliínur vanta íil a& Ijetta vinnuua,
einneigin livafc dýrt er afc lifa svo menn þurfa
a& selja dýrt, og í þri&jalagi þab, sem cr svo
ríkt gildaiidi yfir alla Aineríku, a& hver vill í
kauptnn og sölum, komast þa& hann getur, án
þess a& miía vifc hvafc sannsýnilegt sje, og eru
innfiytjendur ekki eptirbáíar Brasilíana f því.
Yfir þa& heila er þó fólkifc gott og vifckunn-
aniegt; í því tiliiti sakna jeg ekki Islarids, cf
jeg gæti gjört mig jafn skiljanlegan hjer sem
lieirna me& or&um, því málleysifc er þa& lang
erfi&asta.
þess vil jeg geta afc ailur i&na&ur og verk-
legar framfaiir, húsabyggingar m. fl. er ár frá
ári a& fara fram, og cr þa& víst a& þakka inn-
flytjendum f'rá þeim löndum sem eru bvo langt
á veg komin í hverskyns fþrótt, Brasilíánar
taka þa& svo eptir og lærist þafc mörgum fljótt,
a& filtölu gengur þafc seinlegast a& yrkja jörfc-
ina til muria, því Brasilíánar breyta svo lítifc
Römlum sifc , a& hafa einungis líiinn gaifc í
k'ringuni hús sitt, og lála sjer þa& svo nægja.
t’ess vegna er hjer svo fjarska dýr öll inat-
björg, sein sýndist mega vera þvert á mót.
Brasilia er f sannleika eitt þa& fegursta og
náttum au&ugasta land í heimi, og hvafc er þa&
#em ekkí væri h*gt a& gjöra og koma í verk í
þeirri cinlægu aumar- og vorblí&u sem hjer er,
ug er iryggilegt til þe3g a& vita, hva&
bjer er margt ógjört og á vfst en langt f land.
Me& tfmanum lilyfur a& verfca mikil 0g fögur
gaga þeesa gu&dóralega fagta lands.
Vegna annríkis blýt jeg a& fara Ojótt yfir
f þetta skipti, og sieppa mörgu sem væri frófc-
legt a& heyra. Jeg vil þó ekki undanfella a&
benda ykkur, kæru landar, sem jeg veit a& haf-
i& stóran bug á a& komast til Brasilíu, og jeg
veit ekki annafc en stjórniu hafi enn uppá nýtt
skipafc Consúlnum í Kaupmannahöfn a& seuda
skip eptir fóiki til Islands, a& jeg álít sem fyrri
stóra áhættu a& láta Ijölda fólks, svo a& kalla
allslaust koma, og þa& sumt hva&, eptir kring-
umstæ&um, roifcur álitlcgt til afc liafa sig vel á-
fram. Brasilia þarfnast einmilt þeðs sama og
ísland, nefnil. þeirra manna sem eru agætit-
menn þjó&arinnar, me& þá óduglegu hefur þetta
iand sem önnur lönd ekkert a& gjöra, þeir
mega líka vera vissir um a& Brasilia og hvert
annafc land sem er, iætur þeim ekki svo mikib
í tje, sem þeir gjöra sjer í hugarlund, jeg \il
því ráfca þeim miki& fremur a& leita tilNorfcur-
Ameríku, þar jeg hef lcsifc, eptir brjefi íslend-
ings sern þar er, a& bann þekkti ekki þflnn sló&a
á íslandi sem ekki gæti lifa& þar sældarlíii. En
þjer sem íinnifc fjörugt blófc renna eptir æfcum
ykkar, og hafifc bæf i löngun, hug og dug til aö
reyna hva& þi& áorkifc, og eru& beldurekki pen-
in’galausir, þá eru bjer til ágæt lönd, og margt
hvafc fleira sem ma&ur getur sýnt á bver hann
er, en jafnan er a& buast vi& erfifcleikuui fyrst,
en sjálfsagt verfca þeir erfi&leikar fljótar yfir-
stignir af þeim, sem er a& mennta- og efnalegu
tilliti betur útbúinn, og þá getur inafcur ef heppni
er mefc, tekifc sig út í inannlífinu stærra og yfir-
grips nieir en heima á Isiandi. Nokkrir ef til
viil fara i þeirri von a& þeir þurli minna iijer
a& gjöra, og geti lifafc nafcugra lífi. þá þori jeg
hiklaust a& segja, afc ef þú setn þannig hugsar,
ætlar a& lii'a hjer vi&unanlegu líli máttu vinna
og leggja mikifc afc þjer framyflr þafc þú gjörf-
ir heima, nema ef svo er a& jeg hef ekki þekkt
utan hina gófcu dagana á Islandi, og má þa&
fui&a heita hafi jeg borifc betra úr bítum fyrir
mitt erfi&i, sem aidiei vur evo mikib afc jeg
kvarta&i, heldur en annar sem vann svo mik-
ifc, a& hann þóltisl ætífc vinna baki brotnu, og
gjöra allt leyfflegt til a& auka velmeiguu sína.
Jeg stend alltaf í þeirri meining a& velmeigun
Islands, gæti verifc stórum meiri ef nifcjar þcss
vissu hvafc þeir gætu gjört; og heffcu bæ&i
vilja og samheldui til a& framkvæma þa&, þa&
er a& mínu áiiti alveg röng skofcun a& hugsa a&
þeir, sem ekki hafa stafcifc sómasamlega í stöfcu
sitini heima, muni geta þafc vel þá þeir koma
í ókunnug lönd og vantar tungumálifc, peninga
og kunnáttu á því sem þar er gjört, og ef i*i
vill heilsuna.
Jeg vil í fáum or&um drepa á hvafc Is-
lendingar eiga í vændum, þá þeir koma hingafc,
þafc er fyrst frí ferb frá Islandi til einhverrar
hafnar eptir kringumstæfcum hjer, þafcan svo
eptir lengri efca skemmri dvöl til Cúrítýba, ef
þeir ver&a settir upp í Antonia er ab eins ept-
ir 2 daga fer& me& vagni, þessa ferfc fa þeir
aiveg frítt; svo lOdaga fæfci og búsnæfci í Ctiri-
týba, svo fá þeir land mefc gófcum kjörum ept-
ir kringumstæfcum, af ferfcakostnafcinum e&a fæ&-
inu þá° 10 daga, þurfa þeir aldrei a& borga
einn skilding, og eru alveg frjálsir a& taka þab
fyrir sem þoirn bezt ge&jast, þetta er nú mikifc
gott, líka fá þeir Iteknislijalp og inefcöl ef þörf
er, þetta fá jafnt ríkir sem fátækir, nm Islend-
inga þarf ekki svo afc segja þeir eru nærri
allir fátækir, eptir sem hjer er kallafc. Eptir
þafc er ekki um neinn styrk afc gjöra, sjalfir
ver&a þeir a& sjá sjer fyrir öllum verkfærum til ak-
nryrkju og hvers sem er; byggja sjer kofa og
fl, Ómögulega fá þeir nokkn& til a& selja af
jörfc sinni fyrr en í hiö minnsta afc ári lifcuu,
og má þá geta nærri hvafc þeir þurfa afc liafa
til afc geta keypt íæfci til svo langs tima, þar
þa& kostar í hi& minnsta 1 Milreis fyrir mann
um daginn Afc vísu koma hingafc fjölda marg-
ir efualausir mefc fjölskyldu, og eiga þeir mjög
erfitt hinn fyrsta tíma, en munu þó flestir ept-
ir nokkra dvöl bjargast, en þeir hafa þafc
frain yfir Islendinga, afc þeir kunna þýzkuna,
og fyrirhitta hjer fjöída ianda sinna, sem búnir
eru afc vera lengi og komnir f gób efnioggeta
þá rjett hinum hjálparhönd. Lakast gengur
fyrir Englendingum, því hjer er svo látt af
þeim sem eru koninir í efni, og því líka nijög
fáir sem kunna enska tungu upp í landi afc
segja, þeir eru fleiri í stöfcunum einkum hinum
stóru sjóborgum. Danir og Svfar hafa sig hjer
vel áfram, Norska hef jeg afceins fyrirhitt tvo
kaupmenn í Sao Fransisca og einn vígvjelameist-
ara í Antonina og reyndust þeir okkur einkar
vel, einkum hinn sífcast nelndi hann var okk-
ur sem brófcir. Jeg vil þá enda línnr þe-sar
mefc þeirri hjartans ósk, afc þifc farifc varlega í
Brasilíuflutning a& segja efna og heilsulitlir f|iil-
skyldumenn, handverkemenn og einbleypt fólk
getur til vonar fljótt una& hjer vel hag sfnum,
því vinna cr hjer mikifc vel borgufc.
Cúritýba 6. aprll 1874.
Magnús Isfeld,
AUGLÝSINGAR.
Islenzknm vostnrförum sem vilj.i búsetja sig í
NÝJÍl BltÖNSVÍK, ONTAHÍÓ
efca öfcrnm laudsiilutum Canada
bý&ur stjúrniu í Canada hjer mofc 200 ekrur l*n^!
ókejpis bverjum giptnin hjúnum mefc böinum síiiun), en
100 ekrur hverjum úgiptum, hjer að auki hjálp
þangafcferfcar U rd. hverjum fullorfcnum, eB
hálft svo mikifc efca 4 rd. 3 mörk hverju harni.
Enn framar frían flutning frá lendingarstafcnuni uis®
Járnbrautunnm í Cauada til þess stafcar, sem sjerbvet
hofir ákvarfcafc sjer afc sotjast afc á.
Hra. Gufcm. í.ambertseii f Iteykjavfk heflr nmhofc t®
afc voita mönnurn Uutuiug upp á þessa skilmála.
II. Mattson
Agent stjúrnarinnar í Canada.
Samkva'mt ofariskrifufu get jeg nú veitt flutninginB
frá Euglandi til hvafca stafcar som er í Canada fyrir
rd. 40 6k. hverjum fullorfcnnm, hálfu minna hverjn barni
frá 12 til l árs. þannig getur hvor sem-vill taka fjet
far til Englands mefc pústskipinn efca öfcrum skipuWi
fungifc leiíarbrjef hjá mjer og orfcifc þessara hlnnniná*
afcnjútandi, sem sparar hverjum fullorfcnnm 20 til *30 r4’
af hinnm vanalega ferfcakostnafci yfir sjú og iaud tii hinnS
ýmíslegn fylkja í norfcansturhiuta Vesturlieims.
Einnig get jeg bofcifc þeim löndum vornm, er þyf
vilja sæta og setla afc flytjast til Amerfku f snmsr,
hafa til gott flutningsskip einungis handa þoim,
hverju þoir gæti fcugifc afc flytja hosta sina til Eugl»n^3
og selja þá þar efcur láta selja, mundu þeir þnnnig geta t
náfc því hæsta verfci fyrir þá soin nnnt væri, á sama báó
kynni einnig afc fást flntningur fyrir annan ponirig þclrr*
ef þess gjiirfcist þörf. Allan-fjolagifc býfcst tíl afc styfcj*
þá mefc sflinna, og leggja út fyrir fram meiri iiinta veri9
ef oflaugt þætti afc bífca eptir því afc þsir selilust, ev()
afc menn tafarlaust gæti haldifc áfram ferfciuui.
En til þess afc þessu verfci framgengt, yrfcn nienn
afc taka sig saman, svo afc núgír fengist til afc þetta g***
borgafc sig, hvar til sjálfsagt þyrfti f*rra fúlk eptir Þ'^
sem fleiri værn liestar, gjflri jeg ráfc fyrir afc flutninglir'
fnn til Englauds yrfci 16 tii 20 rd. eptir því hversu marg'
farþegjar væri, og mefc tilliti, til á hvafca höfti þeir vœrn
súttir; meau þyrftu fyrirfram afc borga til mín 10 rd.
hverju fullorfcins manns fari, ofca svo eptir tiltöio,
þvi tek jeg fyrir fjelagsins hönd ábyrgfc á afc skipíÖ
feugist á rjetíum tíma og gef kvittan fyrir.
,J>afc er giört ráfc fyrir afc skip þetta gæti geng>'>
kringum landifc, og komifc á floiri hafuir til afc taka f*r'
þcgja þar sem þeim væri hægast afc safnast til brot*"
flutnings.
Nákvæmari npplýsingar hjer afc lútandi fást lijá no4'
irbkrifufcnm. Reykjavfk í maí 1874.
G. Lambertsen.
Umbo&sma&ur Allan-fJolagsinJ.
ATHUGASEVID.
Jafnvel þútt afc herra Páll Magnússon, fyrr á Kjaro*'
í hinni afcdáanlegn' ferfcasögn sinui nm þafc, hvernig h*n®
komst á leifc til Anieríku í fyrra sumar og til baka ap^'
ur, fari mifcnr velviljnfcnm orfcnm um mig og afcgjúr&^
mfuar vifc vesturfara, samt einnig leytist vifc afc gj‘,r*
mönnnm flntningínn yflr Ergland a'o grýlu, skaljeg !<***
mjer nægja hjer mefc afc benda almenningt á, og sk)’r'
skota til ferfcasögo þeirra, er komnst lengra en út fí1'1
landsteinana, svo sem B. Skagfjflrfc og margir fleiri, hvefi*
forfcasaga er ýmist prentofc í „Norfcaufara“ efca skrifn& ll*
ætting.fa og vina, og mnn þá bozt afc bera saman hín*
fyrgreiudn ferfcasögu vifc hinar seinní, og hafasífcan W*"’’;
sjún á líkindunuin til, hver betur getur sagt frá ferfc>inn’’
þeir er aila leifc komust, efca sá er aptnr sueri hjá 04*
eyri vifc Eyjafjörfc.
G. Lambertsen.
— Nokkrar skæfcar tungur hafa þvætt
fram og aptur, afc vísa sem stendur á 44 b^’
BSinámuna“ minna, III hepti línu 3. a. n o. s. f•^,,
sje um velgjörfa mófcur rnfna, sómakonuna G"8'
rúnu ekkju Stefansdóitur í Bakkakoti , en
aufllýsist ölluin hjer mefc , eins og jeg
mörgum sagt, afc vfsan er ekki um hana.
Staddur á Akuroyri, 25. júní 1874.
Símon Bjarnarson.
Leifcrj ettingar:
í grein minni f Nf r nr. 33—34 þ. á. b]”'
75 1. dálki f 3. I. a. o. vantar or&in gaænl
Á sömu bls. 23. I. a. n. 1. dalki viJl)
orfcin: seí betur heffcí eætt gáfu sinnar“.
Símon Bjarnarson.
Fjármark þorsteins .Tónsaonar á FinnastöTufU
f Grýtubakkahiepp Tvístýf*
hægra, sýlt, biti framan vmstra.
Brennimark Jóns Jóns»onar á Uamri f ^ai
dal: J J r. T.
Eiyanili oy dbyrgdanuadur: Bjðffl JÓflSS®^
Akureyri 1074. B. M. Stefhán**0*'