Norðanfari - 31.07.1874, Page 1

kav neiidum kustnad-
verd dnj. 30 arkit
1 'ú. 48 s/c,, einfftök iir, 8 sk*
Sa/nlami 7, hvert.
Auylýsingar eru teknar í bladt-
td fyrir 4 sk, hver lina, Vid-
aukablöd eru preutud á ko^tn
ad Íilutadeiyenaa,
13. ÁfiS
AKDREYRI 31 JÚLI 1874.
M S©.—4«.
KVÆÐI
(SungiS á þjófehátíb IslencBnga 18741).
I.ag: Norbin- viö heimskaut í svatkulduoi sævi.
Vafenib þjer sveínar og vaknii þjer drósirl
■vakna þú norræna kyngnfj;a þjób ;
Vafeiö er smnar, og vaknabar rósir,
vaknab er. líl'strauina geislandi flóö,
Vakna þú Isfold á morgninutn mæra,
.ínattug f eBM og gfiinul í libj
vtikna þú gletirausi hiörtun at; hræra
• hijóinnjiívil, latandi, iiindæl og h:íö.
Heiil sje þjer, ættjörí), á afmæli þínu,
áranna'þúsuiid, vjer kvebjnin þíg hjer!
Ileiisi. {ijér blftast, frá hásæii sínu
. hiinnanna Graniur sá mátikastur er,
: Speriut, þig- hamingjan Idylega ötmura
hájökla þinna uni tilvgru dag,
sit þú í slsknnnar árgeisla vörmum
afkvæina->ræktar, viö batnandi hag.
Sigldu af Noregi feöumir frægö
flýtu þeir haröstjórn — en slyfeafcist þó —
skei'-hesfaf rnætils, í marleifi jfægu
tnifctffu sporum um dimmbláann sjó.
■ Koguiu hfiirtun, þeim uiidvargs ei ymur
ítígfci, nje friulaus sköfíiunga- þrá,
norfcur vtfc heimskaut þars hafoldan glyrnur
hittu þig tnófcir, og írífc varstu þá.
Rreidtlir þú fafcminn mót far-manna skörum,
fagnandi brostir og tókst þá ( skaut,
hiófcmegir stórinenna liagsælda fejörum
hrúsufu glafcir, afc lokínni þraut.
I.aiidvætur iilóu og álfainir aldnir,
•fKræn var hlífiii, en dulurinn frjdr,
glitrufcu tindarnir glerhjalmum faldnir
gölufcu Í08sar en nöidrafci sjór.
Heill var á Fróni þá höffingjar snjallir
hóiu afc Lögbergi’ allsherjar þing,
•tóHfeflstem állir
ginnhelgum lufetir í vebanda- hring,
lifarnir studdost vifc langskepta Heina
lögvörn afc fylgja og rjetti afc ná,
hringserkir giumdu vifc liáværi sveina
hljómaci bergmal um Almaniiagjá.
Smífcafci þmrgeir á þinginn fræea
þjófcgiipinn mærasta: krisliiidóins-lög;;
niannvaliö Ilallnr meö bóglyndiö næga
htillir og sattfýsi efldi þar mjög;
hijall gekk aö dómum, svo lögfeæun og laginn
Ijúfur í svari og tryggur í þraut,
ÓJúpviiur Snorri um hollvina-haginn
hngsafi gjaman, en sæmdar þó naut.
Glatt var á Fróni þá gunnclda meifcar
fllimur og knattleiki þreyttu af mób,
íinnig i föriun sjer vöidu til veifcar
Víkinga-snekkjur um liöfrungaslófc;
Stsiu þeir jöfra Og gersemar þaöu,
Stíngu í rómu og böifcust af dug,
vhifa8ta, örugga, trygga sig tjáfcu
haustir í skapi og frjalsir í htig.
Silfurstól prýddi í sannhelgnm Ijóma
^ókkvabekksdísin og fáfci sitt spjald,
reit liún mefc gúllstöfum gjörfcir og dóma,
fifeindi’ um Liigberg og alþingisvald,
‘eit hún um skalmöld og skotvopnaleiki,
shaidanna snilii og spekingamál,
leit hún um metnafc og metoifca veiki,
tnegin aíl dyggfcar og lastanna tál.
^tdur.verk sögu, er alheimur metur
Csþillt vjer geymum frá lifinni tífc,
eyfingar skilyrfci enginn því setnr
e'flstraumur fjalla nje dynjandi hrífc;
etl bhka rúnir á skildinutn skæra
^S|dd þó ei svífi urn valhrannar stig,
nn þá á fefcranna malinu mæra
öUr vor ástkæra tignum vjer þig.
ji|v^ viljum skofca þau mjnningar merki?
^^ón^igin særir ef bætist ei tjón,
ktpA ^væfi þetta var flutt á þjófchátifcarsara-
Grœnavatni vifc Mývatn, 2. dag júlím.
4 lii’i af höfundi þess Jóni tiinrikssyni hónda
Uströnd þar í eveit.
Ritstjórinn.
hnignandi alþjófc ( orfci’ og verki,
eldur og.harívifcri geystust um frón,
stjórutaumar hieilfcust af útlendum öflum,
innanlands stýrislaust maraíi fley;
mókufcu höffcingjar mundar- á sköflum,
miskunn og rjetlvísi dieymdi þá ei.
þrekieysi, vifcsjá og þunglyndifc svarta
þrældómseinkennin hjer festust vib láfc;
þuríamanns reglan ao klaga og kvarta
kann ei afc stofa nær þrotin er dáfc,
hluttekning bræfcra því mistieysta megum
roæíist iiún gjarnan og fellur í dá,
hjálpa þjersjáffur — þafm orfcshátt vjer eigum—
afcatofcar Ðiottins svo rytur þú þá.
Vaknií) þá sveinar, og • vaknifc þjer drósir!
vakna þú norræna kytýgö'ga þjófc!
Breyttu nú þ.yrnum f þ.ikandi rósir,
bættu nú kjör þín, sv^ veifci þau góö.
Byggö þín er nyröra — (ýig hrtmkuldar herlu —
hlýnar nú ófum og lagiist mun allt;
sýndu þaö beimi, ab ófrosin ertu
aldirnar tíu þó bljesu þjer kalt.
Rísum á fætur og rjetiumst úr dróma,
runnin er þjófhatíö, gfatt er á fold
árgelslar hunins tueö léiptrandi ijóma
lifsaíiifc vekja og hreifing ( mold;
rýmkað er freisi og ráfcið til bóta,
regin afi harfcstjórnar þiotifc afc dug,
noium þá framtíö er faum aö njóta,
írjálsir í anda og styikvir í hug.
Bindumst í fjelög og bræfcralag tryggjum
Bachusi diekkjuin f óminnisliaf,
menntun og sifcgæfci ból hjá oss byggjum,
blessun og hamingja flýtur þar af.
Lifcinn er heldimmur volæfcis vetur
vonarl|ós tiimneska glefur oss nú,
Drottinn er nærri — hann dyggfc vora metur —
dáörakkir störfum og^eppum ei trú.
En búa hetjur vifc heimsskautib kaida,
heitt er og stafcgott ifc íslenzka blófc,
en kunna frónbúar verjum afc vaida,
vörnin mun örugg og skipanin gófc;
enn munu sunnleikans siunrvopn björtu
sárbeitt og skeinusöm óvina lýfc,
enn munu þjófcvinir iielga sín bjÖrtu
heill þinni, mófcir! og þieyta vel stríö,
Enn er vifc notfcurskaut fegtirfc afc finna :
fallandi lokka og drilhvítan iiáls,
munar hýr brosin og blómsiurin kinna,
brennandi vifcmót og sætieikan máls.
Vaxa þær liljur á landinu snjáa
langt fegri rósum á Indverskri grund,
speglar sig andinn í auganu bláa,
eiuurfc og blífclyndi haldast í mund.
Enn dafnar skógur í skjólinu fjalla
skrúfcgrænn og rjettur mefc blaktandi lanf,
söngva þar hátónar hrærandi gialla,
hrífandi eyrun, þó nær sjeu dauf;
ógn blifcur fossinn af bamrinum háa
hlæandi stökkur á failanda rifc,
enn stendur þviti á berginu bláa
byggir þar dvergur og blustar á nifc.
ísland, ó fsland, vor margþjáfca mófciri
minninga heimkynnifc, svipmikla Frón !
nákaldar byggir þú norfcurhafs slófir,
ntttúran vopnast afc gjöra þjer tjón.
bkjólstæfcing vitum þig llilmis upphæfca,
höfgar hann eiai enn gætir þjer afc;
hoískefiur freyfca’ og etdainir æfca
eiga þó takmaik og stöövast vifc þafc.
fs'and, ó Island, vor ástkæra mófcir!
elska þig viljum og hlynná þjer bezt,
sjá skulu aldar- og óborriar þjófcir,
afc þú ert kynsæl og virfculeg mest.
Sædrifna, hrimsollna, eldþrungna eyja,
orni þjer ijómandi hamingjusól.
Sit þú afc beimsslitum. svipgófc sem Freyja
silíurkrýnd demants á bjargföstum stól.
Blessi þig Drotlinn og gersemum gæfca,
gæfci þig fósturjörfc, elskafca láö!
Blessi þig Drottinn frá hástóli bæía
heill þína styfcji og efli þitt táfc!
Kærleiki, frifcur, sje (rónbúa rnerki,
— 89 —
festa og trygging vovs einingarbands!
Blessa oss Drottinn í blundi og verki,
blessa vorn konung og yfitmenn lands.
Jón Hinriksson.
ISLENZK MAL I D0NSKUM BLÖÐUM.
Fins og kunnugt er orfcifc af frjettablöfcum
vorum, var herra Gílsi Brynjúlfsson byrjafcur á
einni af hinum mörgu dönsku herferíum sínum
móti Jóni Sigttrfcssyni, og mætti margan furfca
á því, þar sem hann áfcur hefur verifc afc telja
sínum dönsku bræfcrum trú um, afc sú stefna,
sem J. S. befur í svo mörg ár framfyigt, vbtí
orfcin marklítii og úrelt í augum ailia skyusamra
Islendinga. Herlifc hans liggur, eins og áfcur,
í farvegnm liitina dönsku blafa, og vopnin eru
smá greinir, sem eru ritafcar á bezta „Kaupin-
hafnarináli“ og í bezta „Kaupinhafnar anda“ í
því skyni afc bera Dönum velviljafcar (?) njósn-
arfrjettir um þafc, sem á Islandi gjörist, efca frá-
skýringar um hagi manna hjer á iandi, og skofc-
anir ( pólitísku tilliíi, ramskakkar frá rótum og
kámafcar af galli persónulegrar óvildar. þafc er
nú vel líklegt, afc mafcur, sem eins og G. Br.,
hefur Iifafc sig inn í anda og skofcanir Leh-
manns og Iviiegers og fengifc sjer borgara-
brjef sem danskur Isiendingur, sjc búinn afc
týna lyklinum aö binu íslenzka þjófcerni og geti
þessvegna eigi ritafc betur efca sannara, enn
liann gerir um þjófcmál vor, efca sjálfa ojs, enda
verfcur þafc afc vera hans sök; vjer finnum
þessvegna því sífcur ástæfcu til, afc þýfca þessar
löngu greinar G. Br., því þafc mætti ær»
ugan, afc elta aila markleysu, seirt ».«jusr,
dönskum blötum um mál vor eptir hann efca
afcra Dani, sem iakast rita, en vjer viljum Bamt
gefa lesendum vornm dálítifc sýnishorn af þeim,
af því höf. stendur svo nálægt stjórninni og
ritar sem næst hennar hugsunarhætti, enda afc
sögn eptir hennar innblæstri; en hvafc getur
veiiö frófclegra efca uppbyggilegra, enn afc þekkja
andann hjá þeim mönnum, sem vjer höfum viö
afc sælda um þjóMeg velferfcarmál? Stjórn-
in hefur þar afc auki á sjálfu þjófchátífcarárinu,
heiörafc höfundipn mefc því afc gjöra hatin ab
dósent viö Kaupmannabafoar háskólann í sögu
Islands og íslenzkum bókmenntum, ekki sízt í
launa skyni fyrir kappsama framgöngu móti J. S.
og rneiri hlutánum, afc þv( er sagt er. Vjer
verfcum því af framansagfcri ástæfcu afc taka ept-
ir, hvafc svona hálf-„officiel“ mafcur skrifar um
mál vor og ekki hiRa oss vifc afc taka úr því
einstök atrifi, þó leifcinda verk sje og þósjálf-
um 08S og lesenduin vorum kunni aí> vería
fiökurt.
Jón Sigtirfcsson iiaffci f athugasemdum sín-
um vib hina fyrstú grein G. Br. tekifc þafc fram,
afc þakkarávarpiö frá Reykjavík fyrir stjórnar-
bótiua gæti Omögulega > tekist sem vottur um
þaö, afc Islendingnm yiir höfufc afc tala likafci
stjórnarbóiin ( alla stafci, efca afc þakkargjörfcin,
allir vita hvernig var undirkomin, heföi neina
verulega þýfcingu; þessum sannmælum liefur
G. Br. reynt afc hrinda, en röksemdaleifcslan
virfcist ekki vera dósentinum til mikils sóma.
Hún er á þessa leifc:
BHerra J. S. er óánægfcur mefc aö frá Is-
iandi yfir liöfufc afc tala komi ánægjuorfc vifcvíkj-
andi úrslitum hínnar langvinnu stjórnardeilu á
þann hátt sem nú er oi'fcib og hann hugg-ar sig
vifc þafc, afc ávarpifc frá Reykjavík afc minnsta
kosti — (ávarpsins frá hinuui 40 bændum iæt-
ur hann ógetifc; hann hefur sína ástæfcu tilþess)
— sja eiukanlega tilkomifc fyrir undirrófcur fiá