Norðanfari - 11.08.1874, Blaðsíða 3

95
UTLENDAR FRJETTIR.
17 nDagblafcet" nr. 137, sem dagseft
, • júní 1874. „í sveitinni Dampchire f fylk-
lnu Maseacuasets í Ameríku, bar til næstl. 9.
Jj08 daenialaua óhamingja, á þann hátt, at> lílil
sem heitir „Mill River“, er kemur af fjalli of-
an °g (ellur eptir miklum bratta. Lengd bcnn-
ar ffá uppiökum, er á þritju danaka mflu til
Pess hún fellur í Connectifljótit). Metfram ánni
la a stnátt og smátt verit byggtiar stærri og
stnærri verkemifcjur og millnur, sem voru ortn-
ár uni 50 talsins og allar í miklum gangi, og
0 'ufu þeim er áttu þær og ttnnu vit) þær nægr-
áf atviniiu og vellítunar. En sífcan næstlitinn
ai|gardag, segir frjettaritari blafcs eins f New-
York.
er allt þetta orfcifc á annan veg. Ótta-
niingja belir viljafc til f lijerafci þessu,
ieg dha
þaiinig j1(jg 0g verksniiíijur er þar stófcu
er nú eyfcilagt á eirini klukkustund, og þafc af
Pessari litiu ú „Mill Riwer“. Iljer um 2 míl-
Ur fyrir ofan verksmifcjubæinn Wiiliamsbnrgli
J'ar þessi lítla á stíflufc mefc háum garfci , er náfci
Pvers yfir dalinn, sem liún rennur eptir og sem
Þar nijög þröngur og undirlendislftill; af því
á þessi var vegna mikilla þurka, nær því
P°mub af, svo livorki verksmifcjurnar nje milin-
"ruar gátu gengifc. þar sem áin haffci verifc
®tíflufc, liaffci verifc einkar vel fallifc til afc salna
Par niiklu vatni, sem mifcla átti úr allt suniar-
*“) enda var valnifc orfcifc 125 ekrur afc vífcáttu
°o 5 fafcnia djúpt. Nefndan laugardag efcur 9.
n|aí kl. 7—§ um morguninn sprakk stiflan
Suudur. Hinn fyrsti bær sem vatnsllófcifc foss-
aJi yfir var Willliiamsburgh, og Bem þegar sóp-
a,ist burtu. Fleslir bararbúar fengu afc eins
'ffl til afc bjarga lííinu, þó lentu yfir 60 manns
Peear { flófcinu, senr allir lórust Vatnsmegnifc
r(!>f upp grjótifc af steinlogfcum götum, livafc þá
ffliriafc er fyrir varfc , s\o sem hús , trjen í
6iógunum mefc rótum , verksmifciur, mill-
Ur > nienn og skepnur. Frjettaritarinn eeg-
!r ennfremur: Jeg liefi gengifc um brennurúst-
Jrnar i Chicago og ftirfcafc mig á allri þeirri ó-
'aniingju er þar 8veif yfir þá fögru Vestur-
fflttnoborg. þar mátti þó finna hvar þetta efca
'tl húsifc halfci stafcifc, en hjer var ómögulegt
a finna aurmál þeirra hvafc þá nokkufc af þeim.
'tú Wilihiamsburgh æddi vatnsflófcifc , og tók
fflefc sjer allt hvafc fyrir var, svo sem bæi og
^rkstnifcjur, en eptir því, sem þafc haffci runn-
1 iengra áfram vanafist þó afl þess, en samt
re,f þafc mefc sjer allar brýr, er fyrir því urfcu,
þafc, þegar þafc var komifc 2 milur ofan frá
P'i er 8tiflan spiakk. Allir bæir sem voru á
elfc þess, urfcu fyrir meira og minna tjóni á
'<an hátt og Williamsburgh Af því óhamingja
Psssi bar svo brátt afc, þá varfc þafc mörgum
fflörinum afc líftjóni; í þeim liúsum sem fólk var
J k' kotnifc á fœtur drukknufcu allir. Hverja
’fyndun þeir hafa gjört sjer um þenna ó-
Vanta ekelfingar alburfc, verfcur ekki sagt, hvort
‘e dur þafc væri annafc syndaflófc efca koma
fflsdags. Eptir ágizkun eru þafc víst 200
an"g, gem diukknafc hafa, þvi þá þegar var
"'fc afc finna 150 lík og mörg af þeim hræfci-
eka úileikin og eitt iiöTuMaust, ank þeirra var
'argra annara saknafc , er menn gátu til afc
fflrizt lieffcu út í Connectifljótifc. þafc var til
a tar gufcslukku, aö stíllan sprakk ekki um
fflftina þá aiijr Voru f fasta svefni, lteldttr um
j °rs"ninn þá hinir flestu voru komnir á fætur.
'Ú8unum sem liöf'u rifist burtu höffu búifc
J r 7000 manns. Menn hafa gjört áætlanir
li"’> ab tjón þetta muni nema frá 1 — 5 millión-
ffl dollara fyrir utan atvinnumissirinn. Otal
'argar sngur gengu um atburfc þennan, sem
nnnugum mætti virfast ótrnlegar en eru þó
ej* 'nar. Nálægt borginni Florense fannst kýr
er hrakist iiaffci lyrir straumnum yflr 6
nskar niílur , en þó ekkert skaddast nema
afc11^ ^ornib brntifc af henni. Nokkrir a;tlnfcu
, . Jarga sjer í steinhúsi einu, er þeim virtiat
..! a,,lli og hjeldu sig því þar óiiulta , enda
^fflrfcii gjs þejin er vor(1 a{) herjast vifc afc
ffl- ú hærri stöfcvar , en svo fór afc ekki
, * húsinu steinn yfir steini, og allir sem
r Voru inni, voru drukknafcir eptir fjórfcung
Mnrr' Læknir einn sem kornst út úr itúsi
g ,U.! a^Ur þafc reifst burtu , ásamt konu sinni,
"rnum þeirra og mófcur sinni, er ætlufcu afc
Jarga 8jeri gn Btraumurjnn tók þau þegar og
011 dmkknufcu.
n Uatigar leifcir til, sást mófcan upp af þess-
. 10Ma"d' árstraum, sem menn lijeldu f fyrstu
væri moldrik. þá flófcifc kom til Leeds var
p, ,Uln kiukkuni hringt, því afc menn h.jeldu, afc
hef°r V*ri U^P' e^a * i'únd Slík óhamingja
u "r aidici, þafc ,menn til niuna, viljafc til áfc-
a f. Mjmer^ui> en þar ó móti 2 sinnum á þess-
R 1 ° u 1 Evrópu nl. á Engtandi í Sclicffc'd,
len'3 11- marz 1864 og 114 miiliónir
. !r.es et at vatni dreiffcu sjer yfir 12 mílna
rIío?-1 ,°! clrekkti 250 manns. Álíka atburfcur
Var ' '-Pantu vifc Lorca 30. apríl 1802, sem
nn BkeIíil«gii, þvf þar drukknufcu 608
menn, og eignamissirinn metinn 7 miliónir doll.
16. maí í vor í Haydenville í Massacussets,
sem er 5 þingmannaleifcum norfcar og vestar,
en borgin Boston í Ameríku, baffci vatnsstífla
ein sptungifc og vatnsflófcib um leifc rutt um
koll nokkrum liúsum og verksmifcjum og jafn-
framt drekkt 200 manns.
Fadæma miklir vatnavextir voru f vor sem
leifc, í Mississippi í Ameríku svo afc þeir hafa
flófc yfir fylkib Lousiana og mikinn bluta af
Arkansas, setn er næsta lylki, og eyfcilagt þar
allan jarf argrófca, svo sem hrísgrjón, tóbak, bafcm-
nllog sykurreir. Á þessu svæfi var aflafc 1870,
14 niill. 828 þús. 968 pundum af lirísgrjónuni,
í 185,419 sekki af bafcmull , 71,026 amtir af
sikri og 3 mill. 999 þús. 191 Gallons af drykkju-
vörum, er þó sagt afc afli þessi liafi verifc miklu
meiri hin seinustu árin, og íullir f af hrísin-
grjóna- og tóbaksuppskerunni muni hafa eyfci-
lagst. þafc er fullyrt, afc ofan frá Memphis og
nifcur afc ósi Mississippifljótsins, er rennur í
Mexicanskaflóann bafi allar girfcingar og stíflur
rifist burtu, sem ná yfir svæfci, sem er þvert
yfir 2 þingniannaleifir á breidd en 120 þing-
niannaleifcir á lengd, og mestmegnis eru flóar og
votlendi; auk þessa ryfcje fljótifc sjer á þessari
leifc tiýian farveg tii hafs út.
Edvard Weston, sem er sá mesti göngu-
mafcur er menn vita af í Vesturheimi, og haífci
sett sjer fyrir afc ganga 500 enskar mílur, sem
er hjernm 100 niílur danskar efca 20 þing-
mannaleifcir á 6 dögum, og fyrstu 24 tímana
115 enskar mflur, en því mifcur gat hann eigi
náfc þessu takmarki, sem Amerikumenn þó veittu
honum til votkunnar, og eigi afc sífcur dáfcust
afc kappi og úthaldi lians. Hann gekk á nefnd-
um 6 sólarhringnm 92f danskar mílur efca iijer-
um iSf þingmannaleifcir. Seinast á ieifc West-
en8, söfnufcust afc bonum 10 þúsundir manna,
er lirópufcn til hans glefci ópi og stráfu blóm-
um á leifc lians og gáfu lionnm sifcan bver ura
sig f doll. efca allir 5000 dollara. Ameríku-
menn dást meira enn nokkur þjófc önnur, afc
kappi og úthaldi , og sjá þafc Ijóslega, afc
einbeittur og kjarkmikill vilji kemur ótrúlega
miklu til leifcar. Fyrsta sólat hringinn gekk liann
5 þingtnannaleifcir, en seinustu 2 títuana 2f
mílu. þafc tálmafci þó mikifc ferfc hans, afc
fófcrifc í öfcru stígvjelinu liaffci rifist upp og far-
ifc í garfc, sem særfci bann og olii honurn mikils
sársauka.
Blafcstjóri New-York Heralds , sem er
hifc me9ta blafc i k*rmi , og er millión-
eigandi, vefcjafci vifc málsfærzlumann einn um
vissa peninga uppiiæfc, afc hann skyldi verfca bú-
inn afc ganga vissa leifc á tilteknum tíma, báfc-
ir iögfcu af stafc og biafcstjórinn náfci fyrri enn
binn, afc takmarkinu, hann haffci gengifc snögg-
klæddur og berhölfcafcur í hellirigningu. þafc
þykir nú í Ameríku einhver mesta frægfc afc
vera gófcur göngumafcur.
TIL VESTURFARA.
I brjefi frá þeim herrum Blicbfeldt & Co.,
dagsett 13. apríi sffcstl., er mjer fyrst til-
kynnt, afc stjórn iiins norska útflutningsfjelags
bindi seiidingu hins mikla gufuskips til Islands,
— til afc taka þar farþegja og flytja beina ieifc
til Ameríku —því ekilyrfci, afc jeg sje búinn
afc senda fjel. , áfcur skipifc leggi af stafc
frá Noregi, svo mikifc af fargjaldi farþegja í
peningum efca varfcveizlu- (deposito) -sönnunum, í
vifcbót vifc innskriptargjaldií>, er þafc hafci þegar
fengifc, afc samanlagt nemi 15,000 rd. I
brjefi frá söniu herrum, dagsett 25. maí, er
aptur sagt, afc stjórnin haldi afc vísu fast vifc
skilyríifc, en Bliclif. kvefcst gjöra sjer gófca von
um , afc hann geti gjört hana rólega, þó þafc
skyldi koma fram, afc mjer yrfci ómögulegt afc
fullnægja skiiyrfcinu , og segir afc hún hafi á-
kvarfcafc afc skipib fari frá Norgi 7. júlí; og
eptir því ætti þab afc koma á Skagafjörb um
12. s. m. Brjef þessi bárust mjer ekki fyrri
enn 20. júní mefc manni þeirn er jeg sendi til
lleykjavíkur, til afc leita þau uppi; og enginn
niilliferb gafst fyrri enn m-efc póstskipi er fór
frá Reyltjavík 27. þ. m. svo fyrri var mjer ó-
mögulegt afc fullnægja skilyrfci þessu. Nú taldi
jeg víst ab skilyrfcifc fjelli af sjálfu sjer, vib þafc,
afc jeg í brjefi frá 29. tnaí gat þess , afc mig
vantafci brjefin, og gæti því ómögulega fengifc
þau fyrri enn um 20. júní; en því (ór fjærri.
I brjeli sani8tundis iriefcteknu frá Blichf., dag-
sett 4 f. m. segir hann ab stjórnin sje ófáan-
leg til afc láta skipifc fara, þó hann liafi «ýnt
henni nýnefnt brjef mitt, n e m a hinu áminnsta
skilyr&i sje fullnægt; því hún liafi 8am-
eiginlcgt orfc allra fslenzkra kaupmanna í K höfn
fyrir því, afc landifc sje svo peoingalaust, afc
ómögulegt sje afc ná þar sanian hinni á-
kvefcnu uppliæfc; svo eigi sjer og alls
ekki stafc á I s I. árcifcanlegleiki í
peningaaökuin.
Mönnum er þab kunnugf, afc umhofcsmabur
E. Gunnarsson fór, mín vegna, til Reykjavíkur
og ætlafci sjálfur til Noregs til afc greifca úr mál-
inu, nema hann fengi góían mann í sinn staö
til þess. Nú hefur hann skrifafc mjer afc hann
hafi gefifc Candidat J Hjaitaiin í Edinborg um-
bob til afc gjöra nýann samning vib norska fje-
lagifc og sjá um, afc þafc sendi hingafc skip.sem
eigi kæmi hjer seinna en 25. þ. m., og seg-
ist liann iiafa fulla ástæfcu fyrir því, afc Hjalta-
lín gjöri þetta vel og rækilega. En í því mögu-
iega tilfelli, afc ekki gangi saman mefc Hjaitalín
og norska fjelaginu, hefur Eggert gjört greini-
legarj og bindandi samning vifc Lambertsen, um
afc vera komin lijer eigi sífcar en 25. þ. m. (efca
á dögunnm milii 15. og 25. þ. m) mefc skip
til afc flytja 300 (fullorfcna reiknafca) manns
hjefcan til Ameríku, en samnirigur þessi kemur
e kki í krapt fyrri en Hjaltalin lætur Lambertsen
(sem nú fór til Englands til afc vera þar til taks)
vita, afc Norfcmenn hafi sagt Big frá samningn-
um.
þannig stendur nú málifc. þafc eina er víst,
afc skip vetfcur komib frá annari hverri línunni
25. f>. m,, verfca vesturfarar því afc vera vifc-
búnir eptir 15, þ m. Jeg verð afc fara itjer
stutt yfir sögu; þvf rúroib leyfir ekki, afc jeg
gæfi ýtarlegri skýrslu um máfib, en hana gef
jeg vesturforum, munnlega ef þeir óska.
Verifc afceins rólegir, vesturfarar, "skip kemur!
Akureyri, 8. ágúst 1874.
P. Magnússon
FRJETTIR.
31. f. m. kom briggskipib Ilertha, eign
stórkaupmann8 F. Gufcmanns, skipherra J. C.
Erichsen, sem búin er afc fara milii Ðanmerkur
oe Islands yfir 40 ár og aldrei slysaM hifc minnsta.
Hertha haffci nu verib á leifcintri frá Kaupmanna-
höfn og hingab 21 dag. Mefc henni kom verzl-
unarmafcur P. Sæmundsson, er silgdi hjefcan til
Kh. ( fyrrasumar, og dvaldi þar í vetur. Frá
útlöndum er fátt afc frjetta; frifcur á afc heita
yfir alia Norfcurálfuna nema á Spáni, hvarstjórn-
armenn og Cariungar áttu seinast orustu sam-
an 27. júní næstl., bifcu hinir fyrri þar ósigur,
Og mistu um leifc hinn bezta herforingja sinn, er
lijet Conclia; 3—4 þúsundir af hverjum fyrir sig,
böfbu særzt og fallib í orustu þessari.
Landi vor bókbindari Páll Sveinsson, scm
lengi er búinn afc vera í Kanpmannahöfn, er
dáinn 6. f. m. eptir langa legu, sem fyrst kotn
af gigt f fæti, en setti sig afc brjóstinu, og hef-
ur þab víst endafc daga lians.
Norbanpósturinn kom eptur hingafc ab sunn-
an nóttina bitis 8. þ m. A Sufcurlandi höfbu
seinustu dagana af júlí verið miklar rigningar.
Grasvöxtur þótti þar í minna mefcallagi. Töfc-
ur voru þá en vífca óhirtar, og tún iíka sum-
stafcar ósiegin. Fiskafli gófcur þá róifc varb.
Heilbrigfci er manna á mefcal. Merkra manna
lát engin. I Reykjavík haffci unglingspiltur er
hjet Magnús, sonur Einars prentara, dottið af
hestbaki, sem hann samdægurs beifc bana af. I
næstl. júním. er sagt ab skiptapi hafi orfcifc f
Ólafsvík mefc 5 mönnum, og mafcur drukknafc af
hesti í Búfcaós.
„Ur brjefi frá Reykjavík, dagsett 1. ágúst
1874. Frjettir get jeg engar sagt yfcur, þvf
hjer er allt á tjá og tundri og afceins f byrjun
mefc hátífcarlialdifc mikla. Konungur kom 30.
f, m., bann er sjeriega ijúfur og lítilátur vifc
alla, og gengur hjer um göturnar á daginn
(„civi!klæddur“), beilsar þeim sem honuni mæta,
talar vifc inenn, skofcar hesta og ýmislegt sem hann
sjer ; í gær^sá jeg hann einan á gangi, en stundum
er prins Valdemar sonur hans meb hotium, í dag
er sagt afc hann ætli subur í Ilafnarfjörfc Með
honum er stjórnarherra Klein, Oddg. etatsráfc
Steplienssen og fl. Hjer á höfninni ligcja nú
7 lierskip: konungsskipin 2, Jylland og Heitndal,
1 norskt, 1 svenskt, 2 frönsk og 1 þýzkt; líka er
lijer fjöldi af smærri og stærri skipum, syo sera
Fylla og skiji sem 6 Ameiíkumenn leigfcu frá Eng!.
(mefc þeim er á skipi Eiríkur Magtiússon cand.
tiieol ). I dag er von á skipi frá Englandi mefc
fjölda farþegja, og bjer er þegar fyrir margt af
ferfcamönnum af alslags þjófcum. Samkvæmib á
morgun á afc verfca upp á Bskjtiblifc. Heyrt
hefi jeg afc búifc sje afc veita læknisembættifc, sem
þorgr. iæknir Johnsen haffci, Tómasi Hallgríms-
syni cund. þorgn'mur læknir ætlar nú loksins
norfcur til ykkar eptir þjófchUíHna. Sjera Sveinn
próf. Níelsson, er btíinn afc resignera og kominn
bingafc til 8onar síns sjera Hallgr. dómkirkjuprests.
Ekki er þingeyjarsýsla veitt enn. Björn Jóns-
son frá Djúpadal er kominn inn examenslaus;
sumir segja afc hann ætli fyrst ura sinn afc verfca
skrifari hjá ba-jarfógeta gýsiumanni L. Sveinbjörn-
son. Nú er mál sjera Signrfcar á Utskalum út-
kljáb og hann fridæmdur vifc hæstarjett — Af
Fyllu er þafc afc segja, afc hún kom hingab fil
Rv. 16 f. m. Vegna óvebms og stórsjóa, varb