Norðanfari - 02.11.1877, Blaðsíða 3

— 143 —
í vifrjuttarbókinni og sendi byskupi skýrslu
um. Ábyrgð liggi við hrekkjum og tæling-
um við bindindismenn og jaínvel miklu lu'tði
og svívirðun við bindindismenn fyrir pað,
að peir eru í bindindi, því pað er ekki synd-
laust og ekki siðsamlegt, að hreða menn fyr-
ir dyggðir sínar. Að minnsta kosti mættu
upphvatningar lcoma frá opinberri hlið,
að viðliafa ekki vín við jarðarfarir, að
minnsta kosti ekki við grafirnar sjálfar.
Enginn skyldi fá gestsaölurjett, nema upp á
pá skilmála, að liann seldi ekki áfenga
dryklti. , Sjerstakt tímarit ætti að gefa út
(mánaðarrit? árstíðarrit? missirisrit? árs-
rit?), er tæki bindindismálið að sjer og
pyrfti pað víst að hafa peningastyrk frá
liinu opinbera. í peim prestaköllum, er
bindindisfjelag væri stofnað, ættu fermingar-
drengirnir að ganga inn í pað undir eins
eptir ferminguna. Læknarar ættu að hafa
reglur (Instrux) viðvíkjandi bindindismönn-
um eða peim áfengum drykkjum er þeir
mættu viðhafa til lækninga eða heilsubóta
og pá ættu peir að hafa sjálfir eða pá
meðalasölumennirnir pau lækninga-„spiri-
tuosa“, en ekki vísa á pau hjá öðrum, að
minnsta kosti nema þeir skoðuðu pau; svo
sem peir og skyldu skoða allar víntegundir
kaupmannna og pað opíar en einu sinni á
ári. Læknarar ættu að fá upphvatningu
til pess að styðja bindindisfjelög vegna heil-
brigðislegra ástæðna; svo sem valdsmenn
ættu að árna góðs bindindisfjelögum vegna
velmegunar og liinnar ytri siðsemi, en prest-
ar álíti málið heyra undir sálusorg sína. —
Bindindi sem inntökuskilyrði í latínuskóla,
prestaskóla og prestskap væri of snemma
uppborið, eins og að líkindum sumt af pessu,
sem hjer er sagt; en engum má banna að
hugsa þetta, jafnvel óska og vona, að
svo gæti farið með tímaríum og pað án ó-
frelsis cg þröngvunar. En sánnfæringin
liefir langa og erviða göngu, og margt yrði
áður að vera gengið á undan.
Má vera, líkt og jeg tðk fram, að sumt
af pessu sje undan tímanum (pað er pó
betra,, en að pað sje á eptir hohurn), og
sumt purfi. langt um rækilegar að skoðast
(allt pó), en mig langar þó til, að pað sje
allt sett á dagskrána og pað sem fyrst, ekki
veitir af, stuttur er pingtíminn, en máhð
mikilsvert.
En höfuðsumma efnisins, pegar allt er
athugað, er petta: íslendingai* cig-a a5
koma á pjóðbindindi og geta ef
jþeir vilja.
Kal. Oct. MDCOCLXXYIL
H o r t a n s.
Svar til Páls Ólafssonar.
„Bósi geltu, Bósi minn!
en bíttu ekki hundur“ o. s. frv.
Samstundis barst mjer í hendur 10.
númer Skuldar, par sem Páll Ólafsson er
að myndast við að þvo skarnið af sjálfum
sjer, pótt sá þvottur verði aldrei, nema rjett-
nefndur kattarpvottur. Jeg ætla eigi að
skipta mjer af öðru en pví í grein þessari,
er sjálfan mig snertir og sveitunga mína,
fsora svo sem eitt eða tvö dæmi til pess,
lv°rt allir er kusu síra Arnljót fyrir ping-
mann 4 kjörfundi 8. maí liafi gjörtþaðept-
lr Sannfæringu sinni og skoðun á kostum
þmgmaniisms.
Þegar j fyrra haust sendi Jón land-
ritari mjer framboð sitt og bað mig að
mæla með pvj, að hann kæmist á ping, sjer
gengi oigi fordild til pessa, nje fýkn í dag-
peningana, pVí að hann skyldi fúslega gefa
pá alla til sýslusjóðs vors, lieldur gengi sjer
pað eitt ti), að geta unnið feðra jörð sinni
sem mest gagn og einkanloga pað, að geta
komið sjer sem bezt við i fjárkláðamálinu.
Jeg og sveitungar mínir vorum fúsir til að
styðja Jón, par eð vjer vissum eigi betur,
en að hann ætti gott eitt skilið fyrir frammi-
stöðu sína í baráttunni gegn pjóðfjandan-
um, fjárkláðanum, og vjer höfðum heyrt
talað um hann, sem ötulan einbeittan og
frjálslyndan mann. Jeg vissi einnig að
hann hafði mikinn áhuga á pví að koma
hjer austur, halda fundi og kynna sjer
skoðanir manna á ýmsum málum, og petta
vonaði jeg yrði til pess að vekja áhuga
manna á þingmálum, sem hinir síðustu
pingmenn vorir hafa gjört sjer harla lítið
far um. Yjer vorum pví á pví að kjósa
hann, ef vjer hefðum von um, að hann
kæmist að, en að öðrum kosti síra Eirík,
pví að jeg hafði í fyrra vetur skrifast á við
ýmsa ágætismenn, er allír óskuðu pess, að
síra E. gæti komizt hjer að hjá oss.
Jeg var pví á kjörfundi fyllilega und-
ir pað búinn að kjósa síra Eirík, þótt Páll
segi, að jeg muni ekki hafa ætlað honum
atkvæði mitt, er jeg haíi komið á fundinn,
jú, jeg og sveitungar mínir vissum pá vel,
hvað í bruggi var og að ekki væri til neins
að gefa Jóni atkvæði. Á fundinum voru að-
eins 4 prestar fyrir utan mig og einum
peirra (síra Bergi á Ási) var gagnstætt á-
liti kjörstjóra vikið frá kosningu, ásamt
J>orvarði Kjerúlf lækni, og er annar prest-
anna (síra Stefán á Dvergasteini), sem var í
kjörstjórninni, yar spurður að pví eptir á,
hvers vegna hann hefði gefið atkvæði sitt
fyrir pví, svaraði hann 1 votta viðurvist, að
hann liefði eigi porað annað, til pess
síra Arnljótur fengi nógu mörg atkvæði.
Ekki skorti úrræði þeirra fóstranna!
Skömmu á undan kjörfundi voru hjer
nokkrir menn úr Hlíð, sem óráðnir voru i
pví, hvern þeir ættu að kjósa og voru pví
meðmæltir pví, að gefa ritaranum eða síra
Eiríki atkvæði, ef á þyrfti að lialda, en er
á kjörfundinn kom hitti jeg einn peirra að
máli (jeg kærði mig ekki um að tala við
fleiri), og var hann pá á pví að kjósa síra
Arnljót; jeg spurði hvers vegna, æ, hann
sagðist verða að gjöra pað fyrir hann Hall
á Steinsvaði, hann hefði komið norður í
Hlíðina blessaður karlinn og mættu þeir
ekki styggja hann með því að kjósa ekki
sira Arnljót. Annar merkur maður úr
Tungu ætlaði að kjósa síra Eirík, en kaus
síra Arnljót, par eð hann kvaðst ekki kunna
við að draga sig úr flokki, úr pví sveitung-
ar sínir kysu hann. fetta mun vera að
kjósa eptir sannfæringu og skoðun á kost-
um þingmannsins!!
|>ar sem því Páll Olafsson segir, að
þeir 4 Jökuldælingar hafi vilzt kjörfundar-
daginn og orðið skopparakringla í annara
hendi, pá átti petta betur við hann sjálfan
og suma fylgifiska hans, og eptir honum
einum var pað að ætla öðrum slíkan hring-
snúning, par eð hann sjálfur er sá mesti
vindhani, sem jeg hefi pekkt, pví að hann
hefir pað fram yfir alla vindhana, að hann
liringsnýst óaflátanlega, jafnt í logni sem
vindi.
„Hafðu’ ei á pjer heldra snið
höfðingja sem brosa,“ 0. s. frv.
Hofteigi 18. október 1877.
porvaldur Ásgeirsson.
— Jeg hefi nýlega fengið brjef frá
nokkrum mönnum páverandi í Reykjavík,
dagsett 29. ágúst p. á. |*ar segir, að 2400
lcrónur sjeu enn óborgaðar af kostnaðinum
við pjóðhátíðarhaldið á j>ingyelli árið 1874,
og er skorað á mig, að safna samskotum í
pessu skyni í mínum söknum. En parf að
liafa svo mikið fyrir pessu? Er pað ekki
sjálfsagt, að landið allt eigi að borga kostn-
að penna, að pví leyti, sem hann var gjörð-
ur til þess, að taka sómasamlega móti kon-
urígi vorum og öðrum, sem heiðruðu land
vort með návist sinni pá? 8je svo, má
pá ekki borga pessa skuld úr landssjóði ?
Eða ef pað getur ekki látíð 'sig gjöra, pá
má hafa aðra aðferð, sem mjer sýnist betri
og fyrirhafnar minni, en sú, að betla petta
saman. Aðferðin er sú, að landsliöfðingi
skipti pessum peningum í rjettu hlutfalli á
ömtin, amtsráðin á sýslurnar. og sýslunefnd-
irnar borgi svo liver sinn part úr sýslusjóði.
Með þessari aðferð kemur petta jafnt niður
á allt landið, en með pví að safna samskot-
um kemur það allt á hina drenglyndari,
en hinir sleppa, og pað er slæmt.
Jeg fyrir mitt leyti vil alls ekki ómaka
mig neitt í pessu efni fyrr en jeg fæ að
vita, að hvorug aðferðin, sem jeg sting upp
á, sje brúkandi.
Grenjaðarstað, 2. október 1877.
B. Kristjánsson.
Kveimaskólíun í Eyjafirði. Sagt er,
að peir umboðs- og alþingis-maður Eggert
Gunnarsson og Jón bóndi Ólafsson á Kif-
kelsstöðum. ásamt fleirum, hafi nú um tíma
verið að efna upp á kvennaskólann, sem í
vetur á að verða á Syðralaugalandi. j»ær
sem kenna eiga í sltóla þessum, eru fröken
Anna Melsteð og ekkjufrú Valgerður J>or-
steinsdóttir, ekkja síra Gunnars sálugapró-
fast Gunnarssonar.
Kvennaskólinn í Ási í Hegranesi kvað
og vera komin á stofn. ]>ær sem eiga að
kenna par, eru húsfrú Sigurlaug Gunnars-
dóttir, kona umboðsmanns Ólafs Sigurðs-
sonar, og húsfrú Jóna Sigurðardóttir (frá
Möðrudal), kona Gunnars yerzlunarmanns
Einars sonar Ásmundssonar frá Xesi í Höfða-
hverfi.
F r j e t t i r.
Á dögunum þá illviðrunum Ijetti af
kom nokkra daga gott veður, en úr pví
frostleysur og úrkomur, svo fönn seig mik-
ið, en lítið tök upp snjóinn nema í góð-
sveitum; víða er pví jarðskart fyrir fann-
fergju og áfreða. Erjetzt hefir hingað að
fjárskaðar hafi orðið við Mývatn og í Fnjóska-
dal, og lijer í firðinum hrakti um 30 lömb
í Eyjafjarðará, frá Kjarna og Hvanuni, og
víða er sagt að margt fje vanti, af pví sem
víst var fyrir áfellið. Eiskafli er enn sagð-
ur hjer göður út í firði, pá síld er tilbeitu.
— 15. p. m. sigldi Grána hjeðan og hjelt
pá fyrst út að Hrisey, hvar hún tók á ann-
að hundrað skippund af saltfiski. I illviðr-
unum höfðu hin skipin er lágu hjer „Inge-
borg“ og „Germania“, frosið í ísnum, an
pá er pau voru seglbúin var með mann-
afla ísinn sagaður og brotinn frá þeim, svo
pau komust hjeðan 19. p. m. Ingeborg ætl-
aði hjeðan heimleiðis, en Germanía fór út
að Oddeyri, hyar hún affermdi á annað
hundrað tunnur af salti, er hún liafði kom-
ið með frá Englandi til Gránufjelags. 23.
p. m. lagði Germania frá Oddeyri og vest-
ur á Sauðárkrók, til pess að full ferma sig
par og halda síðan heim. 22. p. m. haíði
skonnertan „Gefjun“, eign Gránufjelagsins,
komið inn að Hrísey, fermd vörum frá
Ivaupmannah. Hafði hún í illviðrunum sætt
miklum hrakningum, svo háreiðin og eitt-
livað af rám brotnaði. Erá Hrisey lagði
Gefjun vestur á Siglufjörð, livar hún á að
afierma og leggja síðan heim aptur.
Rjett fyrir illviðrin hafði Harriet, sem
lengi í haust var von á til Húsavíkur, náð
par liöfn, og sama var um skipin er lcomu
á dögunum til Grafaröss- og Blönduóss-
verzlana; einnig á Hólanesi. Aptur vildi
Grafaróss-skipinu sú ógæfa til, að pað í