Norðanfari - 13.06.1879, Blaðsíða 3
— 59 —
Ji°num þtegilegt tældfæri til að semja við
ll'Tern og einn uffl gjaldmátann, eptir sem
báðu'm kemur bezt, t. a. m. ef prestur parf
‘ó^ra eða vinnu með, eður annars í bú
Slli, mundu flestir bændur bafa góðan
vilja til að greiða honum gjaldið í pessú,
enda finnst mjer gjörlegt, að lögákveða að
“^ndur skuli greiða vissan part t. a. m.
4 sóknargjaldsins í vinnu eða fóðrum, pá
er prestur æskir pess. Til tryggingar inn-
neinitunni finnst mjer mætti ákveða, að
®óknanefndin kalli að presti skýrslu um van-
8°ldnar tekjur á vissum tíma, svo sem
Vl® ný ár og sje skyld til að innheimta pað
Senr pá er ógreitt, og standa presti skil á.
í>btt brjef petta sje nú orðið all-langt,
er mjög hlaupið á efninu og bið jeg pig
Vlrða á betra veg.
J. H.
Fyrsta sýning í Skagalirði.
Ár 1879, fimtudaginn 29. dag maimán-
uðar> var að tilhlutun sýslunefndarinnar í
kagafjarðarsýslu almenn gripasýnig haldin
Vl® Reynistaðar rjett. Um daginn var blíðu-
Veð«r bjart og fagurt, með sólsldnshita og
golu, en undanfarna daga hafði verið
riórfelld úrkoma, er epillti færð og gjörði
_ ®enningi égreiða fjárrekstra, einkum af
Jjlsveitum og framan úr dölum, og enda úr
‘u hjeraðinu austan Yatna, Til pessa
yrirtækis liafði landshöfðingi veitt 200
r°na styrk úr landssjóði, til verðiauna og
Sutlara nauðsynja. Að standa fyrir pví
Gunnlaugur Briem á Reynistað tekið
sjer, og var af sýslunefndinni kosinn til
óthluta verðlaunum eptir dómi skoðun-
Srcnanna. Til að dæma urn sýnisgripina
ru af nefndinni kjörnir: Jón Jónsson á
^Jðramóti, Björn Pjetursson á Hofstöðum,
ö_8veinn Guðmundsson á Sölvanesi, en að
rVl leyti sem einhver peirra sýndi gripi frá
fum sjer (Jón á Veðramöti). tóku hinir
Þriðja mann sjer til aðstoðar við mat-
^ (Birík Eiríksson á Skatastöðum). Við
^eðun á hannyrðum og öðrum munum, —
^utn
‘Su>enn póttust eigi einfærir um að dæma
v , Þeir leíðbeiningar hjá frú Helgu þor-
^ttur á Flugumýri, Sigurlögu Gunn-
§ °^Ur á Ási, og Guðrúnu Jönsdóttur á
arkrók. Sýningarstaðurinn hafði verið
irl)Ulnn af forstöðumanni. Á sljettri og
1 8rnnd austanvert við Sæmundará vai
Ur íltl<aður ferhyrndur flötur, merkissteng-
reisfar við hvert horn, og fiöturinn girt-
trjestólpum og strengjum. Á miðj-
Velllnum var reist stór tjaldbúð með
af rUtlr °g bekkjum, og merkisstöng upp
sýnisgripa og handa samkomu-
iiíg^®1, Anuað tjald lítið var fyrir veit-
. ’ Á fletinum vestanverðum var reist
na há stöng skreytt prem merkisblæj-
skammt paðan ræðustóll tjaldaður
fáljjj’ ríett við blakti á stöng islenzkur
n'eð útpöndum vængjum.
11 sýningarinnar kom fjöldi fólks, og
sauðfje
pótt færra yrðí en ætlað var
sökum veðurs og færðar, en fátt
til sýnis talsve
lagi hannyrðui
S&rgt af , . .
hr0 at skepnum, einkum
f, SSutn
Xrstu
Her, •
af ý ln8n Svo kom og til sýnis talsve
(átg^ SUm ffiunum, sjer
0stm *°S vefnaðí) og matvælum (smjö
^staa )j en minna af smíðisgripum. Ui
tj. clag var hleypt af prem byssusko
sig ^ merkis um, að fólkið skyldi hóp
'Áf 'i sýninoai'staðinn. Jafnfran
nn margraddaður söngur, og stýr
Stö*„trni i®iriksson á Sölvanesi. J>á st
. Ulrtaður í ræðustólinn, og opnaði sý
nteð ávarpi til gestanna, bauð ]
a til pessarar samkomu, er væri h
fyrsta peirrar tegundar innan hjeraðs, og
brýndi fyrir mönnum pá nytsemi, er af
gripasýningum mætti verða með framtíð. pó
að flestir viðburðir í pessa stefnu væru enn
í barndómi. Sjerstaklega tók hann fram, að
hinar nýu sampyktir um kynbætur búpen-
ings, er flestar sveitir sýslunnar hafa að-
hyllst, mundu vafalaust eiga mikinn pátt í
að auka pýðingu skepnusýninga lijer í sýslu
framvegis, og benti á, hve eðlilegt pað væri,
að bæði pessi fyrirtæki hjeldust í hendur.
Eptir að hann hafði lokið máli sínu, var
söngurinn hafinn að nýju, og fram haldið
öðru hvérju, milli pess er samkomugestir
skemmtu sjer með samræðum, kappreiðum
og glimuleikum.
Undir eins og sýningin var opnuð, tóku
matsmeiin til starfa. Til fyrirgreiðslu var
sauðfjeð innilukt í færikvíum, en hross voru
rekin í dilka við rjettina. Hannyrðum og
öðrum munum var raðað til sýnis á borð-
um í tjaldbúðinni, og gaf par að líta marga
hluti prýðisvel gerða og glæsilega. Mats-
menn gengu fyrst par að sem fjeð var, og
vörðu lengstum tíma til að skoða pað. Frá
Yeðramóti voru til sýnis 30 kindur, og pótti
pað fje bera af öðru. Á nautgripasýning-
una kom auk annars tarfur frá Reynistað,
stór og föngulegur, en eigandi hafnaði verð-
launum fyrir hann. Meðal hannyrðanna var
einkar vönduð flostaska frá Grafarös. En
sjerstaklega vakti eptirtekt manna smíðis-
gripur frá Hdfstöðum, haglega tilbúin vjel,
við tilreiðslu tólgarsmjörs, eða með öðrum
orðum verkfæri til pess að breyta sauðatólg
í mjúka og bragðgóða feiti, er líkist smjöri.
Jafnóðum og matsmenn luku við skoðun
hverrar gripategundar fyrir sig, ljetu peir
í Ijós álit sitt, og ákváðu gæði gripanna og
verðleíka. En að af lokinni skoðun allra
sýningargripa, stje einn peirra, Jön Jóns-
son frá Veðramóti í ræðustólinn, til að kveða
upp dóminn í heyranda hljóði. Skýrði hann
fyrst frá almennum tilgangi og árangri sýn-
inga í öðrum löndum, og leiddi rök að pvi,
að pótt öðruvísi hagaði til á ýmsa vegu í
voru landi, mundi sú raun á verða, að pá
er slíkar sýningar færu að tíðkast, hlytu pær
hjer sem annarstaðar að verða almenningi
öflug hvöt til að leggja stund á kynbót bú-
penings og góða skepnuhirðingu yfir höfuð.
einnig til að bæta vinnubrögð og taka sjer
fram í hannyrðum, og enn fremur til að
finna upp og færa sjer í nyt handhæg verk-
færi til ýmsra nauðsynjaverka, er nú kost-
uðu mikla mæðu og fyrirhöfn. Til skýring-
ar pessu síðasta atriði benti hann á nokkur
slik hagleiks smiði innan hjeraðs, með peirri
ósk, að menn vildu kynnast betur slíkum
smiðum. J>ví næst taldi hann upp pá, er
verðlaun hafa hlotið á sýningunni, og eru
peir pessir:
A. Fyrir sauðfjenað.
Nr. Kr.
1 Sigurður Arason á Kjartanstöðum
fyrir lirút 8
1 Jón Jónsson á Veðramóti — hrút 8
1 Sami maður . . . — á 8
2 Sami maður . . . — á 6
2 Gunnl. Briem áReynistað — á 6
2 Jón Pjeturss. íHoltsmúla — á 6
3 Jón Jónsson á Veðramóti — á 4
4 Sami maður . . . — á 2
B, Fyrir nautpening.
I Jón Bjarnason á Litlugröf fyrir kú 8
0. Fyrir hross.
1 Gunnlögur Briem á Reynistað
fyrir hrysgu 10
1 Stefán Hafliðason í Ey-
hildarholti . . — graðfola 8
2 Gunnl. Briem á Reyni-
stað ... — hryssu 8
2. Ari Arason áFlugumýri — graðfola 6
D. Fyrir smíðisgripi.
1 Sigurður Pjetursson á Hofstðum
fyrir tólgarvjel . . . .10
E. Fyrir haunyrðir.
1 Kristín Claessen í Grafarós fyrir
flostösku, herðakraga og ormeldúk 4
1 Frederikke Briem á Reynistað fyrir
kyrtil, pils og bródering , . 4
2 Gunnlögur Briem á Reynistað fyrir
Vaðmál................................2
F. Fyrir matvæli.
1 Ólafur Sigurðsson í Ási fyrir misu-
ost...................................2
J>ar að auki fjekk kvennaskðlinn á
Hjaltastöðum hrós fyrir ágæta skattering, og
frú Helga þorvaldsdóttir á Fiuguinýri fyrir
afbragðs gott smjör. í kappreiðinni, er
lialdin var á bakkanum vestanvert við Sæ-
mundará, 1 Reyninesi liinu forna, var brúnn
hestur J>orvaidar Arasonar á Flugumýri,
kallaður Ljettir, fljótastur á stökki. En
hvorki hann nje aðrir gæðingar voru svo
fastir á góðgangi , að-peir yrðu reyndir á
skeiði. í glíinunutn var fræknastur Sig-
mundur Jóhannsson á Húsabakka.
J>á stje Jón Jónsson ritari, alpíngis-
maður Skagfirðinga, í ræðustólinn. Brýndi
hann fyrir mönnum, að pótt hagur lands-
ins hefði i ýmsum greinum farið batnandi
á síðustu árum, væri pað ein hin bráðasta
nauðsyn að leggja kapp á að bæta atvinnu-
vegina, og af peim yrðí landbúnaðurinn eða
kvikfjárræktin að sitja i fyrirrúmi. Jafn-
liliða grasræktinni væri pað fyrsta sporíð
til að efla pennan atvinnuveg, að bæta kyn-
ferði og meðferð skepna. Og til uppörfun-
ar almenningi að stunda petta, væri pjöð-
ráð, að stofna til skepnusýninga í sveitum.
J>ótt forfeður vorir hefðu eigi tekið pær
upp, væri eigi par með sagt, að peir hefðu
verið lengra á eptir sinni tíð enn menn á
vorum dögum, heldur væri petta eðlileg af-
leiðing pess, að slíkar sýningar ættu rót
sína í vaxandi samskiptum seinni tíðar
manna. Með peirri víssu, að pær mundu
með tímanum beia heillarikan ávöxt fyrir
petta land, kvaðst hann álíta hina fyrstu
sýning hvers hjeraðs pýðingarmikið fótmál
sem fyrirboða blómlegra framfara. Og von-
aði, að svo sem pessi sýsla hefði orðið með
kinum fyrstu til að stiga petta fótmál, svo
mundi hún og verða hin síðasta til að hverfa
af peirri leið, er pannig væri heppilega
byrjuð.
Eptir pað voru ýmsar ræður haldnar.
Eirikur Eiríksson á Skatastöðum minntist á
hið helzta af pví, er fram hafði farið um
daginn, og kvaðst skoða pennan fund, og
pann áhuga er lijer hefði lýst sjer, sem
gleðílegan vott pess, að Skagfirðingar væru
að vakna af dvala. Gunnlögur Briem á-
varpaði .Tón ritara, og lýsti pví, að eins og
hann ætti miklar pakkir skilið af öllum
Norðlendingum fyrir ötula framgöngu í einu
af peirra velferðarmálum, pannig mætti sú
viðkynning, er Skagfirðingar hefðu af hon-
um haft, síðan hann fór að hafa afskipti af
málum peirra, vera trygging fyrir pvi, að
hann verðskuldaði pað traust, er peir hefðu
sýnt honurn með pvi að kjósa hann fyrir
fulltrúa sinn á pingi. Jón ritari sneri máli
sínu til Skagfirðinga, og vonaði, að svo sem
petta hjerað væri eitt af hinum fegurstu á
landinu, með ásjálegu undirlendi og til-
komumiklu fjallsýní, svo mundu og hjeraðs-
búar, pá er stundir liðu fram, reynast verð-
ugir niðjar hinna vösku og framtakssömu
Skagfirðinga á fyrri öldum. Sjerstaklega
benti hann á tvö ný fyrirtæki sýslubua, er
gætu orðið vísir til verulegra framfara. Ann-
að peirra ætti nokkuð skylt við erindi manna
á samkomu pessa, pað er að segja, sam-
pykktirnar um kynbætur skepna. Hitt